BERO-BEROAN


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Krisi instituzional gogorra

Aste honetan ikus daiteke Espainiako Auzitegi Gorenak zer erabakitzen duen Eusko Legebiltzarreko bozeramaileen batzordeak Sozialista Abertzaleen taldea ez desegin izanaz. Espainian PPk eta PSOEk ez dute zirrikiturik uzten: Gorenaren ebazpena bete beharra dago eta kito, ez dago beste irtenbiderik. Juan Jose Ibarretxe lehendakariak negoziaziorako gonbitea luzatu die Jose Maria Aznar eta Jose Luis Rodriguez Zapaterori, baina hauek ez diote luzatutako eskuari heldu. Bitartean, zurrumurrua nagusi: autonomien suspentsioaz mintzo den Kostituzioaren 155. artikulua, Juan Mari Atutxa eta Legebiltzarreko beste goi kargu batzuen auziperatzea, azkenean Sozialista Abertzalea taldearen desegitea aginduko dela... Berria da egoera, baina krisi instituzional sendo baten oinarriak finkatuta bide daude.


Laborategi frogak Eusko Legebiltzarrean.

'Berria' izango da datozen egunotan kalean izango den euskarazko egunkariaren izena eta jadanik finkatua dago Euskarazko Komunikazio Taldea SAko Administrazio Kontseilua: Joxean Lizarribar, Joanmari Larrarte, Joxemari Sors, Ane Agirregomezkorta, Adolfo Arejita, Xabier Kintana, Pello Zabala, Iñaki Dorronsoro, Patxi Noblia eta, langileen taldea osatzen denean, hauetako bi ordezkari. Lizarribar da kontseiluko lehendakaria eta Larrarte idazkaria. Zabaltasuna eta independentzia dira, Administrazio kontseilu berriaren esanetan, bereziki zaindu eta babestu nahi diren oinarriak. Finantzazioari dagokionez, lortu nahi diren 5 milioi euroetatik jadanik milioi bat lortu dela zehaztu da kontseilu berritik.


Izendatua jada Nafarroako Gobernu berria.

Azkar eratu da Nafarroako Gobernua osatzeko UPNren eta CDNren akordio berria. Iruñeko udal gobernuaren osaketa zehaztu gabe dago oraindik, baina datorren asterako eratuta egongo dela pentsa liteke. Legez 2007ra arte iraungo duen Nafarroako Gobernu berria 12 pertsonek osatuko dute eta, aurreko gobernuko hiru pertsona bakarrik mantentzen dira, Miguel Sanz gobernuburua bera, Jose Ignacio Palacios Herri Lan, Garraio eta Komunikazio sailburua eta Ekonomia eta Ogasun kontseilari Francisco Iribarren. CDNk bi kontseilari izango ditu: Jose Andres Burguete Lurralde antolaketa, Etxebizitza eta Ingurugiroa gidatuz eta Javier Echarte, Nekazaritza, Abeltzantza eta Elikaduraz arduratuko dena.


Santi Brouard auzia, Estatuaren borondate eza.

Aurrera jarraitzen du Santi Brouarden hilketa argitzeko epaiketak eta oraingoz asko geratzen bada ere, hilketaren egile zehatzak bilatzeko dauden zailtasunak ikusten dira berriz ere. Emilio Valerio Auzia eraman zuen lehen fiskalaren esanetan Cesid izan zen atentatuaren erantzulea, nahiz eta ez lukeen jakingo zehazten nola egin zuen, erakunde haren barne egitura ezagutzen ez duelako. Orain arteko ikerketetan egindakoa baino askoz aurrerago joatea zaila izango dela aurreikusten da, besteak beste horretarako oztopo asko ikusten direlako: lekuko garrantzitsuak ez dira agertzen, agertzen direnak ez dira gauza zenbaitez gogoratzen... Finean, Estatuak ere nahiago duela ahaztea


Lanbide Heziketa euskaraz

Larria da euskararen egoera Lanbide Heziketan, 2002-03 ikasturtean %4,3koa zen Araban euskarazko eskaintza, %9,2koa Bizkaian eta %38,8koa Gipuzkoan. Nafarroan eta Iparraldean ez zen eskaintzarik. Gauzak horrela, LAB, EHE, IA eta Euskal Herriak Bere Eskolak egoera hau salatu dute matrikulazio kanpainaren barne eta admistrazioak diskriminazio positiboaren alde egin behar duela adierazi. Asteazken honetarako, hilak 11, Lanbide Heziketako zentroetan eta nekazaritza eskoletan kontzentrazioak deitu dituzte «Lanbide Heziketan euskara ikasi eta lan egiteko eskubidea, orain» lelopean.


Iparraldeko ikasleek euskaraz egin ahal izango dute selektibitatea

Hego euskal herritik kanpo bizi diren ikasle euskaldunek Hegoaldeko unibertsitate sisteman sartzeko hauta-probak euskaraz egin ahal dituzte aurtendik aurrera, UNEDek eta Eusko Jaurlaritzak hitzartutako akordioari esker. Mundu osoko eukaldunek egin ahal izango duten arren, Seaskako ikasleei ekarriko die onura handiena. Joan den astean bertan Iparraldeko 10 ikaslek egin zituzten hautaprobak euskaraz Portugaleteko UNEDen. Eta irailean beste 20-21 ikaslek egingo dituzte. UNEDek du atzerrian ikasi duten ikasleei hauta-probak egiteko ardura. Hala, UNED-Bergarako profesionalek itzuli dituzte hauta-probetako galderak euskarara eta ikasleek egindako azterketak ere gaztelaniara itzuliko dituzte, ondoren Madrilera bidaltzeko. Hori guztia egiteko beharrezko dirua Hezkuntza Sailak jarriko du.


Espainiak ez du ituna betetzen

Kontseiluak eta behatokiak Espainiak 1992an sinatutako eta 2001ean berretsitako Gutxiengo Hizkuntzen Europako Ituna ez duela betetzen salatu dute. Behin berretsita, hartutako konpromisoak betetzera behartuta daude estatuak eta Espainiako kasuan betetzen ez dela adierazten duen txostena osatu du Behatokiak. Besteak beste, justizian, hezkuntzan eta administrazioan norbanakoek dituzten hizkuntza eskubideak ez dira betetzen. Halaber, hizkuntzen eremu geografikoa ez da errespetatzen, Nafarroako Euskararen Legea kasu. Bestalde, hizkuntza gutxituetan komunikabideak bultzatzeko konpromisoa hartu zuen eta «Euskaldunon Egunkaria» itxi du. Espainiako Gobernuak osatutako txosten baten arabera, hizkuntza gutxituen egoera ona da Estatuan eta ez da neurri orekatzailerik hartu behar.


Azkenak
2024-11-08 | Egurra Ta Kandela
Eusko Jaurlaritzaren ildo estrategikoak

Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]


Volkswagen: Alemaniako itxierek kezka barreiatu dute Nafarroan

María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.


2024-11-08 | ARGIA
Sindikatuek Confebaski egotzi diote absentismoa arazotzat hartzen duen kanpaina egitea

Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.


2024-11-08 | Euskal Irratiak
Iñaki Berhokoirigoin
“Oraingo munduan, iruditzen zaigu kontsumitzailea ere ez dela irabazle”

Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]


Oasi bat hiri erdian

Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.

---------------------------------------------

Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]


Ipuinak idazten ikasten: nondik hasi eta zeri jarraitu?

Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]


2024-11-08 | Leire Ibar
Farmazia enpresen erdiak baino gehiagok adimen artifiziala erabiltzen du

Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.


Karine Jacquemart (Lurramako aurtengo gomita berezia)
“Egungo elikadura- eta nekazaritza-sistemek ez gaituzte autonomo bihurtzen”

Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]


2024-11-08 | Euskal Irratiak
AirBnb motako epe laburreko alokairuen abantaila fiskala murriztu dute Ipar Euskal Herrian

Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.


2024-11-08 | Irutxuloko Hitza
KASen kontrako elkarretaratze berria egingo du LQNTCDD taldeak datorren astelehenean Donostian

Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]


2024-11-08 | Hala Bedi
Errota Zaharra auzo elkartea
“Arrazoi eta interes askok eraman gaituzte oraingo egoerara, baina kaltetuak bizilagun guztiak gara”

Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.


“Atera ala hil”, Gaza iparralderako Jeneralen doktrina

Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]


Bilboko Etxaniz Suhiltzailearen anbulatorioko sexu-transmisiozko infekzioen zentroa “gainezka” dagoela salatu dute

Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.


Eguneraketa berriak daude