ARGITALPENAK


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Ezkutuko maitea
Anjel Lertxundi & Antton Olariaga
Elkar
127 orrialde
9,60 euro



Maxeren neba drogarekin jolasean


Anjel Lertxundik idatzi eta Antton Olariagak marraztutako kontakizuna dugu "Ezkutuko maitea". Maxek, argazkiak atera gabe egunik pasatzen uzten ez duen hamabi urteko neskatilak, Txorimaloak taldearen rock kontzertu batera joan eta han lortutako irudien artean erabat izuturik utziko duen argazkia aurkitzen du: azkenengo urte zaharretan harrapatu zuen mozkorrarengatik etxean zigortuta egon behar lukeen bere neba Gorka herriko droga saltzaile ezagunenarekin batera dagoen irudia! Zer egin ez dakiela -Gorka tontozapero samarra da, baina berak maite du eta gainera hobe gurasoek ezer ez jakitea-, argazkia ondo ezkutatzea erabakitzen du. Baina hara nondik gurasoek aurkitzen duten, eta berari ere leporatzen dioten errua.


Bob Marley, begirunea, maitasuna eta askatasuna
Aritz Usandizaga
Txalaparta
76 orrialde
9 euro



Reggaearen nondik norakoak


Hamabi urtetik aurrerako irakurleei zuzendua dagoen "Bob Marley, begirunea, maitasuna eta askatasuna" liburuan, Jamaika, Bob Marley eta reggaearen nondik norakoak azaltzen ditu Molotoff Irrati Libreko langile den Aritz Usandizagak. "Reggaearen errege" gisa da mundu guztian ezaguna Bob Marley, eta reggaea ghettoetako jendearen musika da: txiroena, beltzena, bidegabekeriak sufritzen dituztenena, askatasunik ez dutenena, besteak beste, eta haren doinuak hainbat konturen isla dira: esklabotza garaiena, afrikarren egoerarena, beltz izatearen harrotasunarena, iraultzarena, Babiloniaren aurkako borrokarena, rasta erlijioarena... Eta horretaz guztiaz dihardu Aritz Usandizagak bere lanean, hainbat kanten letrak eskaintzeaz gainera.


Erronkaribar eta Erronkariarrak
Batzuen artean
Txuri beltzean
303 orrialde
20 euro



Etxez etxe jasotako argazki bilduma


Txuri Beltzean kultur elkarteak plazaratutako "Erronkaribar eta Erronkariarrak. El Valle del Roncal y sus Gentes" liburu ederrean, Erronkaribarrako 2.355 lagun agertzen diren 278 argazki gogoragarri (1960 urtea baino lehenagokoak dira gehien-gehienak) billtzen dira. Fernando Hualdek idatzi eta Ione Usozek eta Maite Madozek euskaratutako Burgi, Garde, Izaba, Erronkari, Urzainki, Uztarrotze eta Bidankozeko historiaren aztarnak ere ageri dira liburuan. Erronkaribarreko bizilagunek beraien etxeetan aspalditik gorderik zeuzkaten argazki horiekin batera, hainbat xehetasun eskaintzen da: nortzuk diren haietan agertzen direnak, argazkiaren data eta ateratzearen arrazoia, eta beste hainbat.


San Sebastian 1719. Asedio del Duque de Berwick
J. Ignacio Tellechea Idígoras
Doctor Camino institutua
206 orrialde
5 euro



1719an Donostiak jasandako setioa


Gotorlekua zenez, makina bat setio jasan behar izan ditu Donostiak bere historian zehar. Hauetako batzuek
-1813koa, adibidez- oso ezagunak dira, historialariek asko ikertu dituztelako, baina badira nahikoa ahazturik gelditu direnak ere, J. Ignacio Tellechea Idígorasek "El asedio de San Sebastían por el duque de Berwick. Una guerra dentro de otra guerra" lanean aurkezten duen hau, kasu. Serapio Mujika liburutegiko fondoan aurkitutako eskuizkribu batean oinarriturik egin du bere ikerketa, 1719an jazotako gertaera bat azalduz: Ingalaterra, Austria eta Frantzia armen indarrez Espainiako lehen ministroa zen Alberoni kardinalaren politikari aurre egiten ari zirela, armada frantziarrak, Berwickeko dukea buru, Donostia setiatu zuenekoa.


Umetako
oroitzak. Kitarra
Patxi Etxeberria s.j.
Egan/ Andoaingo Udala
286 orrialde



Etxeberriaren gaztetako oroitzapenak


Beti izan zen euskaltzale Patxi Etxeberria eta beti jarraitu zuen euskaraz idazten, nahiz bere bizitzako 54 urte Txina, Formosa eta Filipinetako lurraldeetan misiolari bezala eman. Andoaingo Goiburu bailarako Merdiladi baserrian jaio zen, 1900eko apirilean, eta hain zuzen ere mutikotako oroitzapenez ondua da "Umetako oroitzak. Kitarra", orain Eganek kaleratzen duen lana. Etxeko gorabeherak, eskolako kontuak, herritarrei buruzko aipamenak, kantuak, ipuinak, izengoitiak eta ohiturak dakartza kontura Patxi Etxeberriak bere lan honetan. Liburua, Patxi Altunak paratua izan da eta Patxi Etxeberriaren familiako eta auzokoen argazkiz dago osatua. Hitzaurrea, berriz, Mikel Atxagarena da.


Sara eta Hartz Handi
Ute Krause
Hiria
30 orrialde / 7,50 euro



"Haurren aurrenak" saileko ipuina


Hiria argitaletxearen "Haurren Aurrenak" sailak eskainia da Ute Krausek sortu eta Patxi Eubak euskaratu duen "Sara eta Hartz Handi" kontakizuna. Neska txiki bat da Sara, eta baso handien artean dagoen herri txiki batean bizi da. Neguko gau luzeetan, su bazterrean biltzeko ohitura dute herrikoek. Lagunartean, makina bat kontu zahar esaten da. Batzuetan Hartz Handiren istorioa kontatzen dute, eta orduan aire misteriotsua hartzen du bilkurak. Izan ere, denek diote beldurra Hartz Handiri, eta guztiek ehizatu nahi lukete. Baita Sara txikiak ere. Baina behin basora joan eta Hartz Handi ezagutuko du.


Jesus Mari Artze
Juan Luis Zabala
Zumarte
161 orrialde
12 euro



Jesus Mari Artzek utzitako oroimena


Zumarte, Usurbilgo musika eskola eta Jesus Artze Taldearen eskutik Juan Luis Zabalak kaleratu duen lan honen izenburu zehatza "Jesus Mari Artze. Ttakunaren esku isila" da. Hain zuzen ere, duela urtebete zendu zen musikari usurbildar honen izaera, bizitzako pasarterik gogoangarrienak eta gertutik ezagutu zuten guztien oroimenean utzitako arrasto sakona jasotzen ditu. Hau da, besteak beste, Jesus Mari Artzeren haurtzaroa; gaztaro kirolzale eta festazalea; txalapartaren aurkikuntza eta Ez Dok Amairuren garaia; bere anaiarekin batera mendietatik txalapartari ibili zenekoa; Ez Dok Amairuren amaiera; Artze anaiak nor bere bidetik artista izateari ekin ziotenekoa; Jesus Mari Artze bide berrien bila hasi eta Andoni Alemanekin txalaparta jotzen eta Angel Celadak gidatua bateria jotzen ikasten ibili zenekoa; Mikel Laboaren jaialdietan parte hartu zuen denbora luzea; Juan Mari Beltranekin eginiko esperimentuak; txalapartako ikastaroak ematen eginiko lanak; Kirikoteka taldearen sorrera; Iñaki Salvadorrekin batera eskainitako emanaldiak; "Sakanatik Arbaila Ttipira" diskoa grabatu zuenekoa; EHUren Urrezko Domina....


Azkenak
Non zegoen nire herria duela 750 milioi urte?

Ancient Earth mapa birtualak gure herrialdea, eskualdea, hiria... duela milioika urte non zegoen ikusteko aukera ematen du Dinosaurpictures.org/ancient-earth helbidean.

Toponimoa idatzi eta 750 milioi urte atzera egiten duen kronologian garai bat aukeratuta, emaitza puntu... [+]


Leire Lakasta Mugeta
“Hitzak harriak dira Ernauxentzat, eta idazketa labana”

Annie Ernaux (Lillebonne, Normandia, 1940) idazleak bere poetikaz eta horren funtzioaz egindako hausnarketak jasotzen dituen elkarrizketa-liburua euskarara ekarri du Leire Lakasta Mugetak (Iruñea, 2002): Idazketa labana bat da (Katakrak, 2024). Idazketaz, hautu estetiko... [+]


2024-11-20 | Gorka Menendez
Euskal baserria, esplotazio sistema?

Sanmartinak gure baserrietan oso ezagunak dira, txerria hiltzeko garaia baita. Jende askok, ordea, ez du jakingo antzina San Martin egunak nekazaritza urtearen amaiera ezartzen zuela. Eta hori ez zen ahuntzaren gauerdiko eztula. Izan ere, urte amaierarekin etxeko ugazabari... [+]


2024-11-20 | Edu Zelaieta Anta
Bi begien artean

Aste oso batez aritu gara Collodiren Pinotxoren abenturak liburuaren inguruan, unibertsitateko ikasgelan, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako irakaslegaiekin. Gure erreferentzia nagusia Galtzagorrik 2011n argitara emandako edizio ederra izan da –hitzaurrea barne, 171... [+]


Tresnak eta formakuntza

“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]


Euskalgintza apolitikoari deia

Euskararen biziraupena ez da euskaldunok politikaren partidan jokatzen dugun arazo bakarra, baina bai, euskalduntasunaren elementu bereizgarriena den neurrian, gure egoera gehien islatzen duena. Beste esparru batzuetan hainbeste ageri ez dena oso ongi erakusten du. Hasteko,... [+]


Injustizia epistemikoa eskoletan?

Hezkuntzaren Soziologian bada galdera klasiko bat: zertarako existitzen da hezkuntza sistema gizarte batean? Galderari emandako erantzunak ugariak dira, eta aldatuz doaz garaiaren arabera. Baina horien artean nabarmentzekoak ondoko hauek izan ohi dira: eskolak nagusiki... [+]


Lucy: izar mediatikoak 50 urte

Etiopia, 1974ko azaroaren 24a. Lucy-ren hezurdura aurkitu zuten Hadarren, giza arbasoen arrasto zaharrenetakoa. Australopithecus afarensis espezieko hominidoak 3,2 eta 3,5 milioi urteren artean ditu.

Homo espezieen arbasotzat jo zuten orduan, gu guztion amatzat. Mende erdi... [+]


Fermin Muguruza
“Aldatzeak eta mugitzeak pizten dit grina”

Irungo ospitale zaharrean jaio zen Fermin 1963an, Muguruza Ugartetarren sendian. Azken hamarkadetan euskal musikan eragin erraldoia izan duen artista da. Ez alferrik, bera izan da Kortatu eta Negu Gorriak taldetako abeslaria eta alma mater-a, Esan Ozenki zigilu independentearen... [+]


Maddi Agirre Epelde. Bertsolari matematikari kantari
“Nire ametsa izango litzateke Xenpelarrekin kantatzea”

19 urte ditu Maddik, Matematika Gradua ikasten ari da Leioan, EHUko Zientzia eta Teknologia fakultatean, musika ikasketak eginak ditu, eta gazteagatik ere, bertsolari iaioa da. Eta bertsolari ona baino hobea izateko zumitzak ditu, bateko eta besteko plazetan ikusi dugunez... [+]


2024-11-20 | Leire Artola Arin
Laura Orozco, giza eskubideen aldeko ekintzaile kolonbiarra
“Petrok lau urtetan ez du konponduko Kolonbiako problematika, baina hobetzeko esperantza daukagu”

Zure komunitatean harrapatuta, gainerako herritarrengandik isolatuta. Talde armatuen tiro eta indarkeriaren erdian, lurra eta elikagaiak lantzeko ere etxetik atera ezinik. Halaxe deskribatu du Kolonbiako Chocó departamenduko bizimodua bertako ekintzaile Laura Orozcok... [+]


Euskara doan ikastea
Pausoak pauso, oraindik hankamotz

Aldarrikapen historikoa da euskara doan ikasteko eskubidea. Gaur egun, gori-gori dago gaia. Bi urrats esanguratsu eman berri ditu HABE Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundeak C1 maila gainditu nahi duten gazteentzat eta A1 mailakoentzat. Hala, diru kopuru... [+]


Eguneraketa berriak daude