EGUNKARI BERRIA

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Joan den otsailaren 19an «Euskaldunon Egunkaria»ren azken alea egin zuen bertako lan taldeak. Otsailaren 20an, goizaldean, «Egunkaria»ren itxiera operazioa burutu zen. Ordu batzuk geroago langileak berriro lanean ziren. Biharamonean euskarazko egunkari bat kalean egotea beharrezkotzat jo zuten eta, 21 goizean, «Egunero» monografikoa kalean zen. Gerora, «Egunero» 32 (batzuetan 36) orrialdetara iritsi da, baina badakite ez dela gainerako egunkarien, «Egunkaria»ren, mailara iristen. Hasieratik garbi zuten «Egunero» parentesi bat baino ez zela.

Parentesiari amaiera emateko bi aukera zeuden. Berriz ere «Egunkaria» kioskotan jartzea, bata. Baina sumarioa sekretupean, «Egunkaria» gutxienez sei hilabetez itxita... Kasuak ez du itxaropenerako biderik zabaltzen eta bigarren aukerari, hots, proiektu berri bati ekin zioten. Proiektuaren emaitza hil honen bigarren hamabostaldian, oraindik zehazteke dagoen datan, izango da kalean.


Euskarazko Komunikazio Taldea S.A.

Proiektua abian jartzeko, «Euskaldunon Egunkaria»ko langileek enpresa bat sortzea erabaki zuten: Euskarazko Komunikazio Taldea S.A. Horretarako langileek 60.350 euro jarri zituzten, S.A. bat sortzeko beharrezkoa den gutxieneko kapitala, hain zuzen. Enpresa sortu zen egun berean langileen akzioak gerora fundazio batera bideratuko zirela erabaki zen. Fundazioa egin gabe dago oraindik, baina bere funtzioa euskarazko komunikazioa eta oro har euskal kultura garatzea izango dela aurreikusten da. «Egunkaria»ko langile ohiek garbi utzi nahi izan dute ez direla enpresaren jabe izango, dirua jartzeko urrats hori soilik prozesua abian jarri ahal izateko eman dutela. Bilera berean 5 milioi euro arteko kapital anpliazioa ere erabaki zen eta kopuru hori lortzeko kanpaina ere abian jarri dute.

Oraindik erabakitzeke dago egunkari berriaren izena. Froga eta ideia batzuk badituzte eta ekainaren 14an, Donostiako Belodromoan egingo den jai erraldoian, jakinaraziko dute. Baina lehenago, administrazio kontseiluak onartu beharko du izen berria. Zuzendaria ere administrazio kontseiluak onartua izango da, bere izena jakinarazi baino lehen.

EKTSAren administrazio kontseiluak Egunkaria S.Akoa izango du oinarri. Kasuan inputatu eta espetxeratutako batzuk proiektuan bigarren maila batean lanean jarraitu nahiko luketela esan dute, lasaitasun pertsonalagatik. Baina lehengo gainerako kideak administrazio kontseilu berrian ere izango dira. Horrez gain euskalgintza, enpresa eta kooperatiba munduko hainbat pertsonekin hizketan aritu dira, administrazio kontseiluaren aniztasuna bermatu asmoz. Ixtear dago administrazio kontseiluaren osaketa, lehengo izenez gain bospasei izen berri izango dituen zerrenda.


Uda pasatzen utzi gabe, kalean

«Egunkaria»ren itxieraren ondoren, garbi geratu zen gizarteak itxiera gaitzetsi duela eta euskarazko egunkaria kalean egotea eskatzen duela. Egunkari berriaren proiektuan dihardutenek garbi zuten aldeko giro horri eutsi behar ziotela, denborarekin gauzak hoztu egiten direla eta garrantzitsua zela uda ez pasatzen uztea proiektua kalean ipini gabe.

Uda baino lehen egunkaria bera eta hiru gehigarri jarriko dira abian: udako gehigarria, haurrei zuzendua eta igandetakoa. Urrian, lehen «Egunkaria»k zituen gainontzeko gehigarriak ere egitea aurreikusten da. Baina bigarren fase hau kapital anpliazioak baldintzatuta egongo da.

Izenaz gain, maketazioa ere aldatuko da egunkari berrian. «Egunkaria»k berak , 13 urtetan, behin baino gehiagotan aldatu zuen bere itxura. Orain asmoa eboluzio horretan egin den onena bildu eta maketa hobetua eskaintzea da.

Berrituko ez dena «Egunkaria»ko kazetari taldea da. «Egunkaria»ko lan taldea baldintza ezberdinetan lan egiten ohitu da azken 13 urtetan. Hasieran baldintza zailagoetan, egoera normalizatuan itxiera baino lehen... taldea sendotuz joan da urtez urte. Orain euren erronka «Egunkaria»k zuen mailari eustea eta aurrerantzean hobetzea izango da. Azkenean, proiektu berriaren barruan alderdi periodistikoa eurentzat gauzarik errazena izango dela diote.


Azpiegituratan hutsetik hasi beharra

Kazetal alorrean arazorik aurreikusten ez duten arren, kontuan izan behar da 13 urtetan «Egunkaria»n bildutako dokumentazio eta argazki artxibo zabala Entzutegi Nazionalaren esku dagoela. Kazetariek horretan hutsetik hasi beharko dute.

Eta hutsetik hasi beharra dago, halaber, egoitzak, altzariak, ordenagailuak, programa informatikoak, telefonoak... lortzeko. Del Olmo epaileak agindutako itxieraren ondoren, Baionako egoitza izan zen zabalik geratu zen bakarra. Egoitza nagusia orain ere Andoainen egongo da, Martin Ugalde Kultur Parkean, aurreko erredakzioaren parean. Gainera, lehen bezala, Gasteiz, Bilbo eta Iruñean egoitza bana zabalduko dute, Baionakoaz gain. Hasieran behintzat, egoitza horiek alokairuan hartuko dituzte.

Egunotan ari dira egoitzak atontzen. Andoaingo egoitza nagusian, esaterako, duela bi aste altzariak dagoeneko ipinita zeuden. Telefonoak joan den astean ekarri zituzten, eta pasa den ostegunean ordenagailu berriak iritsi eta erredakziora igo zituzten. Horrek guztiak, lanaz gain, ahalegin ekonomiko handia eskatzen du eta ezinbestekoa egiten du kapital anpliazioa hasierako inbertsioei aurre egiteko.

Baina beste diru iturri batzuk ere izango ditu euskarazko egunkari nazionalak. «Egunkaria»ren 11.000 harpidedunek, «Egunero» jaso duten moduan, produktu berriaren harpidedun izaten jarraituko dute. Gainera, itxieraren ondoren lortutako 5.000-6.000 harpidedun berriak ere hor dira.

Horrez gain, lehen bezala diru laguntza publikoak proiektu berriarekin ere jasotzea aurreikusten da. Diru laguntzak jasotzeko baldintza batzuk eskatzen dira eta egunkari berriak bete egingo ditu. Publizitatea ere diru iturri izango da. Autofinantzazioa %70-75ekoa izango dela aurreikusten da. Baina ezin da aurreikusi publizitate eskaera nolakoa izango den eta hortik zein kopuru iritsiko den, eta diru laguntza publikoaren kopurua ezagutzeko itxaron egin beharko da. Horiekin guztiekin zer gertatuko den zehatz ez jakiteak altxortegi arazoak sor ditzake. Ekainean egunkaria kioskotan egon dadin, hasierako inbertsioari aurre egiteko, kapital anpliazioaren erdia, 2.500.000 euro, hil honetarako beharrezkoa izango dela uste dute. Urte amaiera bitarteko ohiko jardueren gastuak (inpresioa, banaketa, soldatak...) 3.500.000 eurotara iritsiko direla aurreikusi dute.


«Berria berri» kanpainaren arrakastak bermatuko du egunkari berria

5 milioi euro arteko kapital anpliazio ezinbestekotzat jota, akzioak eskuratzeko kanpaina jarri zen abian maiatzaren 4an. 50 eta 300 euroko akzioak ipini dituzte salgai. Ohiko akzioekin alderatuta, kopuru txikiak dira horiek, baina «Egunkaria»ren itxierarekin jende asko hurbildu zaiela ikusirik, proiektu berrian ahalik eta jende gehienak parte har dezan erraztasunak eman nahi izan dituzte guztien eskura dauden akzioak eskainiz.

Beste motatako akzioak ere eskuragarri jarri dituzte instituzioentzat. Erakunde publikoei euren aportazioa diru laguntzen bidez egitea planteatu ohi zaie, baina hauek dirua akzioen bidez jarri nahi izanez gero, 1.000 euroko akzioak jarri dituzte salgai, akziodunen batzarrean boto eskubiderik izango ez duten akzioak.

Gainera akzioak eskuratzeko orduan muga bat ipini da, inork kapital osoaren %1,2 baino gehiago izan ez dezan. Proiektua anitza eta herritarra izan dadin, enpresaren jabetza esku gutxitan gera ez dadin bermatu nahi dute neurri horrekin.

Akzioak hiru bidetatik banatzen ari dira. Batetik, 635 733 385 eta 635 733 368 telefonotan daude eskuragarri. Internet bidez ere lor daitezke www.ektsa.net helbidean. Hirugarrenik, Herri Batzordeen bidez ere banatzen ari dira akzioak.

Herri Batzordeak «Egunkaria» itxi eta berehala sortu ziren Euskal Herri osoan, toki askotan euren kabuz eta beste batzuetan «Egunkaria»ko langileek bultzatuta. Azkenean sare zabal bat sortu da eta, «Egunkaria»ren sorreran ere funtsezkoak izan zirela ikusita, kanpaina laguntza handia eskain dezaketela ikusi dute.

Kanpaina hasi eta bi astera 500.000 euroko kopurua gainditu zen saldutako akzioetan. Joan den asteko azken datuak 800.000 eurotatik gertu zeuden. Orain arte, akzioak Internet eta telefono bidez saldu dira gehienbat, baina kopuru handienak Herri Batzordeetatik etorriko direla espero dute. Orain artean, Herri Batzordeak materiala eta informazioa banatzen aritu dira. Horregatik, hemendik aurrera eta datozen bi asteetan espero da emaitzaren zati garrantzitsuena. Berez, kapital anpliazioak urtebeteko iraupena izango du, baina behin eta berriro azpimarratzen denez, kopuru osoaren erdia, 2.500.000 euro, asteotan bildu behar da ezinbestez.

Akzio salmentaren lagungarri, hainbat ekitaldi burutzen ari da «Berria Berri» kanpainaren barruan. Maila nazionalean, esaterako, «Hitza eta doinua» ikuskizunaren saioak egin dira Beran, Laudion, Bilbon eta Donibane Garazin. Horrez gain, Herri Batzorde bakoitzak bere herrian modu guztietako ekitaldiak antolatu ditu. Euskarazko Komunikazio taldetik Herri Batzordeak koordinatzeko lana egiten bada ere, ekitaldi horien antolaketa bakoitzaren esku geratu da.

Ekainaren 14an Donostiako Belodromoan jai erraldoi bat burutuko da, Herri Batzordeetan lanean dihardutenek hala eskatuta. Kanpainaren amaiera eta proiektuaren aurkezpen ekitaldia izango da eta bertan jakinaraziko dute egunkari berriaren izena.


Pluralagoa? Zein bezain plurala?

«Berria berri» kanpainak, ordea, ez dio soilik diru beharrari erantzuten. «Egunkaria» itxi eta berehala komunikabide horren pluraltasunaren inguruan sortutako eztabaidari ere erantzuten dio. Azken asteotan komunikabideetan behin eta berriro entzun eta irakurri dugun Koldo Izagirreren testuak honela dio: «Euskaldunagoa? oso zaila dago. Independenteagoa? Ez da erraza. Pluralagoa? Zein bezain plurala? Hobea? Hoberena zen. Baina hobetuko dugu». Euskal Herriko komunikabideen artean sentsibilitate ezberdinei leku gehien egiten ziena «Egunkaria» zela esanez erantzun zuten eta zabaltasunaren eztabaida hura faltsutzat jo zuten. «Egunkaria» herritarrek sortu zutela gogorarazi nahi izan dute eta proiektu berria ere herritik sortuko dela azpimarratu. Eztabaida itzalita dagoela, bat egiten dute Miren Azkarate Kultura sailburuak behin eta berriro esan duenarekin, alegia, instituzioak ez daudela egunkari eta aldizkariak sortzeko, herritik sortzen diren proiektuak diruz laguntzeko baizik.


Mezu positiboa

«Egunkaria»k zuen helburu berberarekin sortuko da proiektu berria, lan talde berdinarekin, antzeko administrazio kontseiluarekin... Hura itxi bazuten, ez al dute berria ere itxiko? Itxierak arrazoi politikoak izan zituen eta, hortaz, berriz gertatuko ez denik ezin da bermatu. Egunkaria Sortzenek bildutako dirua ETAk jarritakoa zela egotzi diete. Horregatik dirua ipintzen ari den ororen izen abizenak zorrotz biltzen ari dira. Horrelako neurri txikiak hartuta ere, edozer gauza gerta litekeela badakite, baina ez dute horri begira egon nahi. Proiektuarekin aurrera egin eta mezu positiboa zabaldu nahi dute.

Eta eurek ere mezu positibo bat jaso dute gizartearengandik azken hilabeteetan. Gizarteak bere haserrea agertu zuen itxieraren aurrean. Baina baita euskaraz irakurtzeko nahi bat dagoela ere. Euskarazko produktuek dituzten mugaz hitz egiten da beti. Muga horiek gainditzeko aukera zabal daiteke orain.

Berria berri 5 milioien bila
Joan den maiatzaren 4an «Berria berri» izenburuko kanpaina jarri zuten abian proiektua aurrera eraman ahal izateko. 5 milioi euroko kapital anpliazioa lortzeko 50 eta 300 euroko akzioak jarri dituzte salgai, telefonoz, Internetez eta Herri Batzordeen bitartez. Iragan asteko azken datuek dagoeneko 782.000 euro lortu zirela zioten, kopuru osoaren %15. Akziodunetatik 1.350 partikularrak dira, 50 elkarte ere badaude, 40 enpresa, 25 udal... bakoitzak batez beste 220 euro ipini du egunkari berrian. Helburua lortzeko urte osoa badute ere, 2.500.000 euro, erdia, ekainean lortzea beharrezkoa dute hasierako gastuei aurre egin ahal izateko.

«Egunkaria»ko lan talde berbera
Proiektu berria martxan jarri zutenek hasieratik garbi zuten egunkari berria otsailaren 19an «Egunkaria» egin zuen lan talde berdinak egingo zuela. 160 lagun inguru aritzen ziren orduan lan horretan. Eta otsailaren 20tik bertatik gehienek lanean jarraitu dute, batzuek «Egunero» egiten, besteak gainerako batzordeetan banatuta.
Materiala salduz-eta lortutako diruarekin elkartasun kutxa moduko bat egin eta ,«Egunero»ren inprenta eta banaketa gastuak ordaintzeaz gain, langileen artean banatu dute kopuru hori, azken hilabete hauetan bizi ahal izateko, bederen. Maiatzaren 10ean hasi ziren langile batzuk langabezia kobratzen eta beste batzuk hil honen 10ean hasiko dira.
Hasiera batean, «Egunkaria» 6 hilabeterako ixteko erabakia jakin baino lehen, langileek 3 hilabeterako enplegu-etendura eskatu zuten. Erabakia ezagutu eta itxierak luze joko zuela ikusita, eszisioa eskatu zuten, Egunkaria S.A.rekiko harremanak etenez eta beste edozein enpresatan lanean hasteko bidea zabalduz.
Hil honetan «Egunkaria»ko plantilla ohiaren zatirik handiena hasiko da lanean Euskarazko Komunikazio Taldea S.A. enpresa berrian, 135 bat lagun. Gainerakoak, beste 20 lagun inguru, urrian sartuko direla aurreikusten da.

Sumarioa oraindik sekretupean
Egunkari berria kaleratzear dela, «Egunkaria» kasuko sumarioak sekretupean jarraitzen du. Eskatu duten eta mugitzen den informazioaren bolumena kontuan hartuta, badirudi sumario zabala dela. Baina hasierako atxiloketa autoetan kaleratutako informazioaz gain, «Egunkaria»ko abokatuek ez dute berririk kasuaren inguruan eta, beraz, defentsa prestatzeko oinarririk ere ez dute.
Gogora dezagun kasuan inputatutako 10 lagunetatik hiruk (Xabier Alegria, Xabier Oleaga eta Iñaki Uria) espetxean jarraitzen dutela eta gainerakoak baldintzapeko askatasunean. Epaiketaren zain guztiak. «Egin» itxi zutenetik bost urte joan dira eta kasu horretan ez da oraindik epaiketarik izan. Aurrekari hori kontuan izanda, «Egunkaria»ren kasuak ere luze joko duela aurreikus daiteke.
Berez, «Euskaldunon Egunkaria» 6 hilabetez ixteko agindua eman zuen Del Olmo epaileak eta epe hori abuztuaren bukaeran amaituko da. Baina itxiera prozesuari begiratuta esperantza gutxi dute «Egunkaria» berriro abuztuan irekiko denik. Gainera, itxi zutenetik Egunkaria S.A. zorrak metatzen joan da eta hala jarraituko du. Etorkizunean berriro zabaltzeko baimena izanik ere, enpresa kiebra egoeran itzuliko liekete. Arduradunek, horregatik itxitzat ematen dute guztiz «Egunkaria»ren bidea.

Egoitza berria
Euskarazko egunkariaren proiektu berriak Andoaingo Martin Ugalde Kultur Parkean izango du egoitza nagusia, «Egunkaria»k bezalaxe, eta aurreko egoitzaren pare-parean hain zuzen. Egunotan lanerako beharrezko guztia prestatzen ari dira erredakzio berrian.


Azkenak
Xabier Atristain presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Hamahiru urte pasa ditu preso Atristainek, iragan abendutik hirugarren graduan zegoen eta martxoaz geroztik zigorra etxean betetzen ari zen kontrol telematikoarekin.


Desesperazioz RN bozkatu dutenak konbentzitzean datza ezkerraren erronka nagusia

Hirugarren kokatu bada ere, pozik izatekoa badu eskuin muturreko RNk: inoiz baino azkarrago da Frantziako Legebiltzarrean –2017an zortzi diputatu zituen, 2022an 88 eta orain 143–. Bere hauteslegoa azkarki emendatuz doan heinean, anitzez zabalagoa du oinarria:... [+]


Baionako bestetan jipoitu zuten 58 urteko gizon bat hil da

Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]


Gasteiz Antzokia irekiko dute ostegunean Izaskun Arrue Kulturgune izenarekin

Ostegunean, 18:15ean irekiko dute Izaskun Arrue Kulturgunea (IAK), Gasteiz Antzokia eta Euskararen Etxea batuko dituen egitasmoa. Ekainean udalarekin 2024ko hitzarmena sinatu zuenetik Lazarraga Kultur Elkarteak lehenbailehen ireki nahi izan du kultur-gunea. Irekiera ekitaldiaren... [+]


Eibar.org-eko blog komunitateak 20 urte bete ditu

20 urte bete ditu gaur-edo gure blog-komunitateak, Eibar.org webguneko blogak. Interneteko euskal munduaren historia txikiaren parte bat. 1998an Eibartarrak posta-zerrenda sortu zen. 1998-2000 tartean, halaber, webgune probisional estatiko gisa ibili zen martxan Eibar.org-en... [+]


Ostegun honetan aukeratuko dute Frantziako Legebiltzarrerako presidentea

Sei hautagai dira Frantziako Legebiltzarrerako presidente izateko lehian –ezkerretik bat, Macronen aldeko bi, eskuinetik bat, eskuin muturretik beste bat eta independente bat–. Horrez gain, dozenaka eragilek deiturik, FHB Fronte Herritar Berriaren garaipenaren... [+]


Mondragonen gidaritza hartu du Pello Rodriguezek, taldearen lehiakortasuna ardatz duela

Bilboko Euskalduna jauregian egindako urteroko kongresuan Mondragoneko lehendakariaren errelebo aldaketa irudikatu dute, orain arte taldeko buru izandako Iñigo Ucinek eta hemendik aurrera kargu hori hartuko duen Pello Rodriguezek. Horrez gain, hurrengo urteetarako bide... [+]


Israelek zortzi zibil hil ditu Libanon azken bi egunetan

Horietatik hiru haur siriarrak ziren, eta haien etxearen kanpoaldean jolasean zeudela hil dituzte, NBEak gaitzetsi duenez. Hezbollahk mehatxu egin du Israelgo zonalde berriei eraso egingo diela, Israelek azken egunetan Libanon egindako hilketen ondoren.


Mateo Balbuena borrokalari komunista hil da, 110 urterekin

1934ko Asturiasko Iraultzan, Eusko Gudarostean eta militar faxisten kontrako gerran aritu zen Lezaman bizi zen komunista amorratu eta aktiboa.


Eraso sexistei begira Baionako Herriko Etxeak duen jarrera salatu dute feministek

Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.


Kaleko Afari Solidarioak taldeak botako du txupina Donostiako Aste Nagusi Piratan

'Jalgi belak mastara, eta euskara plazara!' lelopean ospatuko dute Donostiako Aste Nagusi Pirata, abuztuaren 10etik 18ra. 


Dantza utzi du lagunek burla egiten diotelako

Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]


2024-07-18 | Gedar
Txosnen debekuaren aurka mobilizatuko dira Lizarran

Autobus-geltokiko parkingean txosnak jartzea debekatu du Lizarrako Udalak. San Benitora lekualdatu nahi ditu, baina Festagirok uko egin dio inposaketa horri. Emakumeentzat leku arriskutsua dela, udalak herriko eragileak jaietako dinamika sozialetik urrundu eta isolatu nahi... [+]


2024-07-18 | Euskal Irratiak
Iñaki Iurrebaso
“Euskararen egoera ikusita, gaitasunean bereziki ahul gaude”

Iñaki Iurrebaso soziolinguistak euskararen egungo egoeraren argazkia egin du Baionan iragan zen Hizkuntz politikari buruzko ikastaroan, muga-gaindiko ikastaroen kari.


Eguneraketa berriak daude