ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
igandea 2025eko martxoaren 09an

BERO-BEROAN

2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Debekatutako ezker abertzalearen boto kopurua

Iragan hauteskundeetan ezker abertzaleko zerrenda debekatuek lortu zituzten boto kopuruen gaiak dantzan jarraitzen du maiatzaren 25a atzean geratu denean. ‘Gara’k astelehenean adierazten zuenez, «agintari espainiarrek legez kanpo jarri duten ezker abertzaleak 161,882 boto lortu zituen Hegoaldean». Hau da, gutxienez 703 zinegotzi, horietatik 245 ofizialki eserlekua hartuko dutenak hilaren 14an eta 458 baliogabetuak. EAJko EBBko kide Markel Olanok beste erreferentzia bati heltzen zion ‘Deia’n idatzitako artikuluan, bere ustez AuBk zer lortu duen zehatz neurtzeko tresna egokiena foru hatueskundeetakoa da. AuBren botoen emaitza lortzeko 1999ko hauteskundeetan izandako nuloak (13.456) kendu dizkio orain izandakoei eta 139.649 boto ateratzen dira.


Eusko Legebiltzarra eta hauteskunde aurreratuak.

Asko hitz egin izan da EAEko hauteskunde autonomikoak aurreratu daitezkeen aukeraz. Zurrumurrua aspaldi dabil dantzan, Espainiako Auzitegi Gorenak Eusko Legebiltzarrean Sozialista Abertzaleen taldea desegiteko agindua eman baino lehenagokoa da. Orain, ordea, Eusko Jaurlaritza eta Gorenaren arteko lehia hor da, astetik astera gogortzeko joera duena. Batzuen ustez, beraz, ez litzateke harritzekoa soka tenkatzen jarraituko balitz, azkenean Eusko Legebiltzarra desegitea eta hauteskunde aurreratuak deitzea. Lehengo zurrumurruari indar handiagoa ematen dion eragile bat bada behintzat.


Hizkuntza Kontseilua gogoetan

Etorkizunaz hausnarketa egitea eta momentuz zuzendari berririk ez hartzea erabaki du Hizkuntza Kontseiluko Administrazio Kontseiluak orain bi aste egindako bileran. Erramun Baxokek lehendakaritza utzi zuenetik, ez da bazkiderik aurkeztu kontseiluburu izateko eta mementoz Ramuntxo Camblog lehendakariordea arduratuko da eguneroko lanez. Bestalde, Obralaritza Publikoak euskararen politikaz arituko den erakunde publikoa osatuko du urte amaierarako eta Hizkuntza Kontseiluak haren ondoan bere egitekoak zein izango diren aztertzeko gogoetarako tartea hartzeko asmoa azaldu du.


Hizkuntza gutxituetako egunerokoak

Apirilaren 28tik gaeliko hutsezko "Lá" egunkaria kalean da, "Lá" astekariak eguneroko bihurtzeko jauzia egin baitu. Ehun akzionista nagusi ditu eta 5.000 ale kaleratzen ditu. Galesen ere datorren urteko udaberrian galesezko egunkaria ateratzeko ekimena abian da. "Euskaldunon Egunkaria"ren sorrera eredutzat hartu dutela adierazi du proiektuan buru-belarri dabilen Dyddiol elkarteak. Lehen urtean 7.000 eroslerengana iristeko helburua dute eta bigarrenean 10.000rengana. Abiatzeko 1.200 milioi euro behar dituzte eta erdia Europako Batasunetik eta beste erdia banakakoetatik lortzea espero dute.


ETAren atentatuaren arbuiatze orokorra

Zangotzako atentatuak argí utzi du ETAk jarduera armatuarekin jarraitzeko duen borondatea. Hala adierazi izan du bere azken agerraldietan eta orain ekintzez frogatu du esaten duena errealitatera eramaten duela. Ekintzaren ondorioz, Bonifacio Martín eta Julian Embid poliziak hil zituen eta Ramon Gallo polizia eta Carlos Gallo zangotzarra larri zauritu. Atentatuak esparru politiko ia osoaren gaitzespena edo arbuiatzea ekarri du, gatazka bere gordinean dagoela erakutsi eta ETAk euskal mapa politikoa astintzeko duen almena mahai gainean jarri. Zangotzako ezker abertzaleko zinegotziek (lehengoak eta hauteskunde hauen ondoren hautatutakoak) ekintza eta borroka armatuarekiko desadostasuna azaldu dute. Zangotzan PSNk lau zinegotzi lortu ditu, Ezker Batuak bat eta Herri Ekimenak (ezker abertzalea) beste bat. UPN ordezkatzen duen hautagaitza independentea (bost zinegotzi) alkatetzatik kentzea zen guztien helburua eta ikusi beharko da orain zer gertatzen den.


Botoa ordezkaritza bilakatzearen korapiloa

Hilaren 14an eratuko dira udal berriak eta ez da argitu oraindik epe laburrera zer gertatuko den debekatutako ezker abertzaleko hautagaitzen ordezkaritzarekin. AuBk eta debekatutako zerrendek, legezko ordezkaritza duten alderdien teilatuetan utzi dute bazterreratutakoei ordezkaritza ematearen pilota. Popular eta sozialistek argi dute beren jarrera. Hirukoak eta Aralarrek legezko ez dena beraiek ezin dutela legezko egin argudiatzen dute. Hala ere, debekatutako ezker abertzaleko ordezkaritzaren partehartzea segurtatzeko bide desberdinak aipatzen ari dira. Horietatik indartsuenetakoa kudeaketa batzordeena litzateke, baina Espainiako Gobernuko agintariek jadanik adierazi dute tresna guztiak erabiliko dituztela halako egoerak saihesteko.


Espainia eta hizkuntzen ituna

Ekainaren 2 eta 3an Ekainaren 2 eta 3an Europako Kontseiluko hizkuntza gutxituen aditu talde bat etortzekoa zen Espainiako Estatura Hizkuntza Gutxituen Europako Itunaren aplikazioaren balorazioa egitera. Bisita bertan behera geratu da ordea, Espainiako Gobernuak izendatua zuen adituak hamabost egun lehenago dimititu baitzuen. Gobernuak beste aditu bat izendatu arte ez da beste bilerarik izango eta baliteke gutxienez sei hilabete igaro behar izatea horretarako. Hizkuntza Eskubideen Behatokiak adierazi duenez, "pentsatzekoa da dimisioa ez dela kasualitatea izan eta horren atzetik aditu taldearen lana oztopatzeko asmoa dagoela". Espainiako Estatuak 2001ean Ituna berrestean hartutako konpromisoak betetzen ez dituela agerian uzten duen txostena egingo duela adierazi du Behatokiak.


EHE sarean

1979an sortutako Euskal Herrian Euskaraz elkarteak web gunea sareratu du: ehe.euskalerria.org. Bertan elkartearen sorrera eta helburuen berri, egungo egoeraren azterketa, "Euskaltzale" aldizkaria, loturak eta denda (oraindik martxan jarri gabe) topa daitezke. Bestalde, aldizkariaren harpidetza eta elkartearen bazkidetza egiteko parada eskaintzen du.


Europako Konstituzio proiektua aurkeztu du Eusko Ikaskuntzak.

Konbentzioak Europako Konstituzioaren zirriborroa aurkeztu duenean, Eusko Ikaskuntzak ere bere zirriborro proiektua aurkeztu berri du: Europako Federazioaren Konstituzio proiektua. Honen ideia nagusia Europako Batasuna Europako Federazioa bilakatzea da, egungo Batasuna Ameriketako Estatu Batuen gisako federazio bat bihurtuz. Konstituzioak Euskaldeetako eta Tokiko Boteren Ganbera sortzea aurreikusten du eta hiru lirateke proiektu honen zilegitasun iturriak: hiritarrak, eskualdeak eta estatu subinaroak. Eusko Ikaskuntzak, proiektu honekin gaiari buruzko eztabaida bultzatu nahi duela jakinarazi du.

ASTEKARIA
1902. zenbakia
2003ko ekainaren 08a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Elebitasunaren tranpa
Ane Ablanedo Larrion
#2
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”
ARGIA
#3
Efemeridea: Pancho Villak eraso egin zien AEBei
ARGIA
#4
Badator, esnatu da
Ainhoa Mariezkurrena Etxabe
#5
Efemeridea: Pepe Rei kazetaria hil zen
ARGIA
Azoka
Azkenak
2025-03-09 | Kanaldude
Herriko bozak
MULTIMEDIA - Antzezlana
2025-03-08 | ARGIA
ARGAZKI GALERIA
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”

Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.

2025-03-08 | ARGIA
Bilgune Feminista
“Feminismoa da heldulekurik argiena desio dugun Euskal Herrirako”

Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]

2025-03-07 | Beranduegi
5x13: Tolosako pikolo buenorroak
MULTIMEDIA - Beranduegi
2025-03-07 | Tomas Elortza Ugarte
Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]

2025-03-07 | Leire Mihura Habans
Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]

2025-03-07 | Xabier Letona Biteri
Espainiako Sustapen Ministerioa: “Ez dakigu Ezkioko lotunea oso bideragarria den”

Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.

2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]

2025-03-07 | Txetxu Urbieta
Hiru, hiru
MULTIMEDIA - dokumentala
2025-03-07 | Onintza Irureta Azkune
Mazónek ez du lortu bere misioa: Valentziako gurasoek katalanaren alde egin dute

“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]

2025-03-07 | Xabier Letona Biteri
800.000 euro gastatuko ditu EBk errusiar inbasioaren mamuari aurre egiteko

Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]

2025-03-07 | Ainhoa Mariezkurrena Etxabe
Gizakunde
Badator, esnatu da

Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.

------------------------------------------------

Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]

2025-03-07 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]

2025-03-07 | Olaia L. Garaialde
Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.

2025-03-07 | Eneko Imaz Galparsoro
“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]

Eguneraketa berriak daude