EZPALAK


2021eko uztailaren 20an

Ezin izan da.

Hil honen 28an ospatu du Euskadiko Filmategiak 25. urteurrena. Donostiako Gas Lantegi zaharrean egingo da Filmategiko egoitza berria, eta euren asmoa, ospakizunetarako egoitza berria prest egotea zen. Baina ezin izan da. Izan ere, Euskal Ondare Industrialaren eta Obra Publikoaren Elkarteak 2001ean eskatu zion Kultura Sailari Gas Lantegiko eraikinak babesteteko aukera azter zezan. Horrek proiektua geldiarazi zuen. Joan den urteko urrian Jaurlaritzak ondare kultural kalifikatua izendatu zuen, eta proiektua berregitaratu egin behar izan zen. Orain gutxi eman dio Donostiako Udalak obretako lizentzia Filmategiari. Beraz, 2004ko amaieran edo 2005eko hasieran irekiko da egoitza berria. Horretarako, 4,09 milioi eurotako aurrekontua aurreikusten da.


Irakurlearen pistak.

2002an Espainiako Kultura, Hezkuntza eta Kirol Ministerioak eginiko inkesta batek datu interesgarriak eskaintzen ditu. Batetik, Espainian biztaleen erdiak inoiz ez duela irakurtzen onartzen du, eta irakurri ohi dutenen %70a 14 eta 24 urte bitarteko gazteak dira. Irakurtzen duten gehienek liburua erosi ohi dute eta lagunen, senideen edo irakasleen aholkuez gidaturik erosten dituzte. EAEn 16 urtetik gorakoen artean %92ak irakurri ohi du. Horien artean %18ak egiten du euskaraz. Eta hauen artean %46ak dio hizkuntza hobeto ezagutzeagatik egiten duela.


Inprobisatzen

Bertsozale Elkarteak hainbat ahalegin egin du bertsolaritza munduko aditu eta inprobisatzaileei ezagutarazteko eta beste herrietan egiten den ahozko inprobisazioa ezagutzeko. 1996an etorri ziren lehen aldiz munduko hainbat lekutatik inprobisatzaileak hona. Bertako bertsolariak ere sarri izan dira kanpoan. Hil honetan izan dira Renoko Unibertsitatean Joxerra Gartzia, Jon Sarasua edota Andoni Egaña ahozkotasunari buruzko mintegian. Baina azaroaren 3tik 8ra egingo diren «Ahozko inprobisazioa munduan Kulturarteko Topaketak» izango dira gaiari eskainitako lehen jardunaldiak. Inprobisatzaileen emankizunez gain inprobisazioaren egoera, dinamika, antropologia eta etorkizuna arakatuko dituzte.


Nafarroako monumentuen katalogoa

Nafarroan zehar dauden 115 monumentuen katalogoa plazaratu du Nafarroako Gobernuko Kultura Zuzendaritzak. Jose Javier Azanza historiagileak burututako lanak monumentuen ezaugarriak, egileen izaera artistikoa eta zein gertakari edo pertsona gogoratu edo omentzeko eginak dauden arakatu du. Korronte ezberdinetako artisten lanak daude katalogoan, Ramón Arcaya, Jose Antonio Eslava edo Jorge Oteizarenak, besteak beste. «El monumento conmemorativo de Navarra. La identidad de un Reino» Panorama bilduman kaleratu da.


Finalak iritsi dira

Asier Otamendi, iazko txapelduna, Zigor Enbeita, Oihane Perea, Juan Mari Juaristi, Ruben Sanchez eta Manex Agirre izango dira ekainaren 1ean Gasteizko Printzipal antzokian jokatuko den Arabako Bertsolari Txapelketako finalean. Finalisten artean, lehenengo biek zuzenean lortu zuten finalerako txartela. Eta beste guztiek puntuazioz.
Bestalde, Eskolarteko Bertsolari Txapelketak ere aurrera darrai. Gipuzkoakoan eskualdeka lau kanporaketa egin ondoren, ekainaren 6an jokatuko da Lazkaon idatzizko eta bat-bateko finala. Bizkaian, egun berean egingo da Bilbon bat-bateko finala. Nafarroan Oihan Olaizola, Xumar Bakero, Saioa Baleztena eta Gari Etxeberria izan dira idatzizko finalean irabazle. Iparraldean, ekainaren 6an jokatuko da Aiherran finala. Eta Araban, ekainaren 7an egingo da finala Armentian.


Bi marrazkigileen omenez

Bi marrazkigile gipuzkoarren inguruko erakusketa bana daude ikusgai egunotan Donostiako Koldo Mitxelenan eta Gasteizko Ignacio Aldekoa Kultur Etxean. Lehenengoan Jon Zabalo «Txiki» marrazkilari, kartelgile eta ilustratzailearen lana bildu dute. Batez ere, 20ko eta 30eko hamarkadetan «Txiki»k burutu zituen kartelak, karikaturak eta ilustratutako liburuak ikus daitezke uztailaren 12a arte. Bestalde, Gasteizen, Chummy Chumez umoregilearen omenezko erakusketa paratu dute. Chumez «La Codorniz» aldizkariko kolaboratzaile nagusietako bat izan zen. Erakusketak aldizkariaren epe konkretu bat gogoratzen du txisteen, eta ilustrazioen bidez. Besteak beste, Gila, Antonio Mingote, Forges edo Chumy Chumezen firmak daude ikusgai ekainaren 14a arte erakusketan.


Jazzaren lehen funtsa

Jazzaren inguruan Espainian dagoen lehen funtsa osatu du Getxoko Udal Musika Eskolak. Pio Lindegaarden sendiak eman dizkio Getxoko Udalari haren dokumentuak. Guztira, 5.000 disko, CD eta kassete eta 2.000 bat artikulu, eskutitz, kartel, eta jaialdietako gonbidapena bildu eta katalogatu ditu Eskolak. Honela, Lindegaarden nahia bete nahi du sendiak, hots: «Jazzaren espirituarekin ahalik eta pertsona gehien kutsatzea».


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude