ARGITALPENAK


2021eko uztailaren 27an
Ekidazu, lehoiek ez dakite biolina jotzen
Kirmen Uribe Oskorri
Kukubiltxo/ Elkar
88 orrialde + CDa
17,50 euro


«Ekidazu»ren musika banda eta ipuina

Kukubiltxo taldeak hogeita bost urte daramatza haurrentzako antzerkia eginez, eta hori ospatzeko modurik onena Kukubiltxoren lan eder bat eskaintzea zela iritzirik plazaratu dute «Ekidazu, lehoiek ez dakite biolina jotzen» antzezlanean oinarriturik Kirmen Uribek idatzitako ipuina eta ikuskizun horretarako Oskorri taldeak sortu zuen musika bandatik piezarik ederrenak biltzen dituen CDa. Abereta planetako ipar latitudeko 50 eta 51 graduen artean aurkitzen omen da Ekidazu, astoen herrialdea. Eta diotenez, arrantza egiten baino lehenago ikasten dute astoek han musika jotzen. Hala ere, musikajole apartak izateaz gain, badute ekidazuarrek beste afizio bat, txirrindularitza. Bizikletan ibiltzea baitute gogoko. Eta baita bidaiatzea ere.

Los hijos de Ogaiz
Toti Martínez de Lezea
Ttarttalo
350 orrialde
20,20 euro


Hamalaugarren mendeko Nafarroa

Toti Martínez de Lezea idazlearen «Los hijos de Ogaiz» XIV. mendeko Nafarroan dago kokaturik. 1328. urtean hasten da nobela, Nafarroa eta Frantziako errege zen Karlos Lehena Burusoila oinordekorik gabe hil zenean, nafarrak bere errege propioa aldarrikatzeko interregno horretaz baliatu zirenean. Lizarrako bi familien arteko borroka etengabea oinarri duen narrazio honetan, orduan eman ziren zenbait gertakizun historiko dakartza Toti Martínez de Lezeak kontura, hala nola Nafarroako judutegi garrantzitsuenetako baten suntsipena eta bertako bizilagun gehientsuenen heriotza, handik gutxira izandako lehorte luze bezain izugarria, haren ondorioz jasan behar izan zituzten gosea eta baliabide eza edota 1348. urtean eraso zien izurri beltza.

Agorregiko burdinola eta errotak (Aia, Gipuzkoa) I, II
Batzuen artean
Gipuzkoako Foru Aldundia
284 eta 193 orrialde 25 euro


Ikerketa luze baten emaitzak

Duela hilabete batzuk, Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko Batzordeen «Metalurgiako Tratatua, 1765-1773» aurkezterakoan Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura, Euskara, Gazteria eta Kirol Departamentuak adierazi zuenez, Agorregiko burdinola eta errotari eskainitako hiruko bilduma baten lehendabizikoa zen huraxe. «Agorregiko burdinola eta errotak (Aia, Gipuzkoa) Zaharberritze baten historia» eta «Agorregiko burdinola eta errotak (Aia, Gipuzkoa). Arkeologia esperimentala» dira hurrengo bi lanak. Goi mailako zientzialariek taldean egindako lana dugu hauxe, eta lan honen bidez ikerketa luze baten emaitzak aurkeztu nahi dizkie adituei zein irakurle guztiei. Hau da, zaharberrikuntzaren alorrean eredu izan daitekeen proiektu baten datuak.

Bisoi europarra (Mustela utreola,L.)
Batzuen artean
Goierriko Euskal Eskola / Maizpide / Lazkaoko Udala
121 orrialde


Gerriko ikerlan beka irabazitako lana

Hamargarren Gerriko ikerlan beka irabazi zuen «Bisoi europarra (Mustela lutreola, L.), mundutik desagertzeko dagoen karniboroa Goierrin» ikerketak. Iñaki Irizarrek, Idoia Villatek, Jorge Gonzalezek eta Nere Amaia Laskurainek egina izan da. Egunetik egunera urritzen doan karniboro txiki hau Europako ibai eta erreketan bizi da, eta Euskal Herriko zenbait erreketan ere aurki daiteke oraindik, baina ez da batere ospetsua gure artean, eta horrek asko zailtzen du bere egoerak eskatzen dituen etenik gabeko zaintza, ikerketa, babesa eta era guztietako lanak era egokian justifikatzea. Hutsune hori betetzera dator «Bisoi europarra...» ikerketa, zeinean bisoi europarraren kontserbazioa bermatuko duen estrategia eraginkorra agertzen den.

Zientziaren Historia XX. mendeko lehen erdian
Luis Mari Bandres
Gaiak
280 orrialde
14 euro


Zientziaren Historiaren IV. alea

Zientziaren historia era erraz eta ulergarrian eskaintzeko asmo sendoarekin duela zenbait urte Gaiak argitaletxeak martxan jarritako proiektuaren laugarren alea dugu orain aurkezten duten «Zientziaren historia XX. mendeko lehen erdian (Zientziaren Historiografia IV)» liburua. Eta honako gai hauek aztertzen dira bertan, besteak beste: fisikaren krisia eta iraultza mikrokosmosean (fisika kuantikoarekin) eta makrokosmosean (erlatibitatearen teoriarekin); psikologia eta antropologia, Freud, Jung, Malinowski edota Levi-Straussen lanak gogoratuz; eta filosofia, Kant, Hegel, Engels edo Marxek materiaren kategoriaz eta eboluzioaz izandako eztabaidak azalduz.

Jakin
Batzuen artean
Jakin
168 orrialde / 8,40 euro


Euskara Nafarroan, gai nagusi

Erasoak eraso, aurrera egiteko asmo tinkoa agertzen du «Jakin» aldizkariak bere azkenengo zenbakiko editorialean, otsailaren 20an «Euskaldunon Egunkaria»ren aurka burututako eraso judizial-politikoa gogoratzerakoan -besteak beste, Joan Mari Torrealdai aldizkariko zuzendaria atxilotua eta «Jakin» bera ere zuzen-zuzenean ukitua izan ziren hartan-. Bestalde, «Nafarroa eta euskara» aukeratu du «Jakin»en 135. zenbakiak gai nagusitzat, Nafarroako Gobernuaren azken urteotako hizkuntz politikaren jarrera erasotzaileak ekarri duen hizkuntz gatazkaren inguruan bildutako hainbat artikuluren bitartez.

Bideko prosak: III, IV
Luis Mª Mujika
Hiria
106 orrialde
17 euro


Iparraldea, Araba eta Bizkaian zehar

Hiria argitaletxean plazaratu dituen «Bideko prosak: Iparraldea» eta «Bideko prosak: Araba eta Bizkaia» lanekin, amaitutzat eman du Luis Mari Mujika Ur- dangarinek 1999an kaleratu zuen «Bideko prosak: Nafarroa» eta 2002- an argitaratutako «Bideko prosak: Gipuzkoa» liburuekin batera egin duen Euskal Herriaren hausnarketa estetiko eta psikologikoa. Horrek ez du esan nahi 1986. urtean Irun saria eskuratu zuen «Poeta baten narrazio nagiak» saiakeran agertzen zuen ibilbide literarioa uzteko asmotan denik, ordea, baina hurrengo idazlanetan Turkia eta Gaztela izango ditu bere gogoeten oinarri. Begiak eta bihotza erabiltzen ditu Luis Mari Mujikak bere ibilbideetan aurkitutako paraje, jende, gorabehera eta gertaerak azaltzerakoan. Lapurdiko Biriatun ematen dio hasiera Ipar Euskal Herrian zehar eginiko prosa bidaiari, Zuberoako Santa Grazi herrian bukatzeko. Bizkaian, berriz, zentzu biografikoagoa dute bere adierazpenek, gaztaroa bertan eman zuelako eta orduko bizi kezkak eta jomugak dauzkalako gogoan idazleak. Arabako lautadan, berriz, gure mendietatik haratago begiratzen ikasten dute poetaren begiek.


ASTEKARIA
2003ko ekainaren 01
Azoka
Azkenak
2025-04-11 | El Salto-Hordago
“Gatazka eta abusua ez dira gauza bera”, feminismoko eztabaidei heltzeko

Laura Macayaren liburua ekarri du euskarara Katakrakek. Amaia Astobizak itzuli du, feminismoaren baitako eztabaidak ireki eta beste begirada batzuetatik ekiteko helburuarekin.


Palestinaren alde mobilizatu diren 300 ikasleri bisa kendu diete AEBek

Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.


2025-04-11 | Irutxuloko Hitza
Helena Tabernak irabazi du Giza Eskubideen Zinemaldiko Saria

Helena Taberna zinegileak jasoko du aurten Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldiaren Saria. Sariaren entrega ostiralean, apirilak 11, 20:00etan Viktoria Eugenia Antzokian ospatuko den bukaera emanaldian izango da.


Oloro-Donamariako suprefetura okupatu du ELBk, behi tuberkulosiaren kontrako protokolo “gogorregia” salatzeko

Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]


2025-04-11 | ARGIA
Uztaritze, Domintxaine eta Angeluko hiru ikastetxetan izandako hamahiru eraso salatu dituzte

Hamaika eraso Uztaritzeko (Lapurdi) San Frantses Xabierko ikastetxe katolikoan gertatu ziren, beste biak Domintxaineko (Zuberoa) ikastetxe katolikoan eta Angeluko (Lapurdi) San Josepe ikastetxe publikoan. Uztaritzeko ikastetxean ikasitako bost gizonek beren testigantzak eman... [+]


2025-04-10 | Cira Crespo
Carli Pup
“Gure herriak besteak bezalakoak dira, eta ez dugu museo batean egon nahi”

Carli Pup (Udine -friuleraz Udin-, 1973) Friuli [friuleraz, Friûl] herriaren ekintzaile kultural garrantzitsuenetako bat da. Bere hizkuntza gutxituaren idazle, hizkuntzalari eta bere herriaren historialari bihurtu da.
Gaur egun, Informazione Friulana kooperatibako... [+]


Negoziazioa: negarrerako zioa

Hezkuntza publikoko irakasleok  hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Bizi Baratzea Orria jende asko batzen ari da komunitatera

Martxoaren 27an aurkeztu zuen ARGIAk Bizi Baratzea Orria, lurrari begiratzen dion urtarokako aldizkari berria. Martxoaren hasieran zabaldu zen kide egin eta formatu oso berezia duen orri handia etxean jasotzeko aukera. Erantzun oso beroa izan du. Kide hauen profila ezagutu nahi?


Muga zergak 90 egunez %10era jaitsi dituzte AEBek, baina Txinari %125era igo dizkiote

Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.


2025-04-10 | ARGIA
Maiatzean beste bost greba egun egingo dituzte EAEko hezkuntza publikoko irakasleek

Hirugarren greba zikloa iragarri dute Steilas, ELA, LAB eta CCOO sindikatuek maiatzaren 12tik 16ra bitartean, hezkuntza publikoa indartzearen alde. Azaldu dute Hezkuntza Sailak helarazitako azken proposamenak ez diela euren aldarrikapenei erantzun egokirik ematen.


Ingeles ordu gehiagorik ez dute nahi

Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Negoziazioak “boikoteatzea” egotzi diote sindikatuek Nafarroako Gobernuari, funtzio publikoko greban

Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.


2025-04-10 | Gedar
Ertzaintzaren interbentzio batean hil zen pertsona baten kasua ikertzen ari dira

Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.


2025-04-10 | Euskal Irratiak
Maider Hoki eta Ilora Capot
“Libertatearen beharra denek dugu, eta Bekat'uros bestak hori eskaintzen du”

Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.


Microsoftek bi langile kaleratu ditu multinazionalak Israelekin dituen harremanak salatzeagatik

Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.


Eguneraketa berriak daude