SOZIALISTA ABERTZALEAK ETA BATASUNA


2007ko otsailaren 21ean

Batasunaren ilegalizazioaren ondoren, ez dira gutxi Espainiako Auzitegi Gorenak bideratu dituen neurriak, besteak beste herriko taberna eta beste ondasun batzuen aurka eta Batasunaren izenean hautatuak izan ziren hautetsi taldeen aurka. Horrez gain, Ameriketako Estatu Batuek Batasuna bere terrorista zerrenda ospetsuan sartzea lortu du Jose Maria Aznar Espainiako gobernuburuak.

Baltasar Garzon epaileak, ustez Batasunaren ondasunak liratekeenen aurkako hirugarren auto bat eman zuen argitara joan den astean, bertan dioenez Haikak egindako kale borroka ekintzen ondorioz sortutako kalteordainei aurre egiteko. Orain arte Garzonek 109 kontu korronte, lau auto, hiru garaje, lau egoitza, industri areto bat, 75 herriko taberna eta 209 bat etxebitza eta areto bahitu dizkie ezker abertzaleko erakunde desberdinei. Laster, beraz, herriko tabernen itxiera has daiteke eta horrek ere tentsio ugari sortuko du, ezker abertzaleko kideek egoitza eta tabernak defendatuko dituztelako eta seguruenik zeregin hori Ertzaintzaren bizkar utziko delako. Dena den, ondasun hauen bahitura gabe ere, agian administrazio judiziala ere ezar diezaieke, nahiz eta formula hori korapilotsuagoa den, eskatuko lukeen administrari kopuru handiagatik.

Sozialista Abertzaleei lotuta, hauteskunde kanpainan egon daitekeen auzirik entzutetsuena Eusko Legebiltzarrekoa da. Desegingo ote da Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Sozialista Abertzaleen taldea? Taldea bere horretan mantentzen bada, beteko al ditu Madrilgo Gobernuak bere mehatxuak gatazka juridiko-politikoa piztuz? Esperpentoraino ere irits gaitezke gai honekin: kartzelaratuko ote dute Juan Mari Atutxa Legebiltzarreko lehendakaria desakatoagatik? Espainiako Auzitegi Gorenak gaia aztertzen jarraituko duela iragarri du, baina oraingoz HB, EH eta Batasunaren taldeak desegin behar direla dio, Sozialista Abertzaleen taldea aipatu gabe. Apirilean, ostera, Sozialista Abertzaleen (SA) taldeko kideak lehenago aipatutako alderdi horien izenean hautatuak izan diren edo ez ikertuko zuela jakitera eman zuen, eta hala balitz taldea desegin beharko litzatekeela adierazi du.

2002ko irailean, Garzon epaileak Batasunaren jarduera eten ondoren, hautetsi taldeak ere talde gisa desegin behar zirela agindu zuen, baina erabakia erakunde desberdinen esku utzi zuen. Eusko Legebiltzarrak Baltasar Garzonek halakorik ezin zuela egin erantzun zuen, Eusko Legebiltzarra bere erabakietan burujabea dela eta bere araudia erabiliz bakarrik desegin zezakeela talde parlamentario bat. Gutxi gora behera orain Legebiltzarreko Mahaiak erantzun berri diona Espainiako Auzitegi Gorenari, gaineratuz botere judizialak Konstituzioak defendatzen duen botere banaketa urratuko lukeela Eusko Legebiltzarrari Sozialista Abertzaleen taldea desegitea aginduko balio. Laburbilduz, ez duela halakorik onartuko.

2002ko udazkenera itzuliz, Baltasar Garzonek Estatuko fiskal nagusi Jesus Cardenalen esku utzi zuen Eusko Legebiltzarreko Mahaiak taldea desegiteari buruz emandako ezetza, delitu aztarnarik balego neurriak hartzeko. 2002ko azaroan emandako jakinarazpenean, Cardenalek Eusko Legebiltzarreko agintarien aurkako neurririk hartzea baztertu zuen. Honako argudio nagusiak erabiltzen zituen horretarako: talde parlamentarioak eta alderdiak, Alderdien Legeak berak onartzen duenez, ez dute lotura juridikorik (hautatu dituztenen ordezkariak dira, ez alderdiarenak); juridikoki, ez da alderdia talde parlamentarioa sortzen duena, parlamentarioek erabakitzen dute taldea eratzea, parlamentario gisa duten eskubideetako bat erabiliz; taldearen desegitea erabaki beharko balitz, Legebiltzarrak berak erabaki beharko luke horretarako duen araudia erabiliz. Bere ustez, beraz, ez zegoen deliturik, eta orain Legebiltzarreko Mahaiak Estatuko fiskal nagusiak bere garaian zer zioen gororarazi dio Auzitegi Gorenari.

PPren Gobernuak argi du taldea desegiteko agindu judizialak egon badaudela eta hauek bete ezean neurriak hartuko dituela. Legebiltzarreko Mahaiak, aldiz, orain arteko jarrera berretsi zuen hilaren 7an. Bide horretatik jarraituz, Euskal Herriko aditu ugarik botereen arteko talka iragartzen dute, demokrazia batean botere gatazkaren aurrean legegileak judizialaren aurrean duen lehentasuna azpimarratuz, lehena herritarren burujabetzaren ordezkari zuzena delako. Batasunaren ustez, Madrildik presio handia egiten bada, Legebiltzarrak azkenean amore emango du. Hala ere, Batasunan pentsatzen da PPren Gobernuak topatuko duela moduren bat EAJ gehiegi ez presionatzeko eta talka hori benetan eman ez dadin.

Jose Manuel Castells: "Parlamentua herriaren erreferentea da, epaileek beren burua baino ez dute ordezkatzen"
Nola baloratzen duzu Espainiako Auzitegi Gorenak AuBren eta herri plataformak baliogabetzeko hartutako erabakia?
Batetik legalitatea dago, Alderdien Lege berrian oinarritua. Legeak alderdi baten desegitea azaltzen du, baina kasu honetan modu irregularrean erabili dute. Legearen II. Xedapen Gehigarriak Batasuna beste alderdi berri politiko bat bihurtuko ote zen edo berau ordezkatuko zukeen beste bat antolatzea aurreikusten zuen. AuB edota herri plataformak, kasu.

Espainiako Gobernuak Batasuna alderdi modura berrantolatzea espero zuen, nik uste. Xedapen Gehigarriak plataforma hauen egituran eta funtzionamenduan Batasunaren antzekotasunik baldin badago edo lehenago Batasunarekin harreman izan duten pertsonak baldin badaude desegin behar dela dio. Batasuna desegin duen Auzitegi Gorenak berak, AuB eta herri plataformak 24 orduko epean desegin behar izatean irregulartasuna burutu du. Izan ere, epe honetan ezin izan dute 241 herri plataforma taxuz aztertu eta horretarako poliziaren txostena besterik ez dute baloratu. Legeak egituretan izan daitezkeen antzekotasunak aipatzen ditu: pertsonen antolakuntza eta funtzionamendua, finantzazioa... Baina, kasu honetan, Barne Ministerioaren ordenagailuetatik ateratako txosten polizialak dioena baino ez da kontuan hartu.

Bestalde, zer iritzi duzu Eusko Legebiltzarrean Sozialista Abertzaleak taldea desegiteko Auzitegi Gorenak emandako aginduaz?
Batetik, alderdi bat eta talde parlamentarioa bereizi egin behar dira, ezin dira biak parekatu. Bestetik, Auzitegi Gorenak ezin du parlamentuaren arduretan sartu. Parlamentua herriaren ordezkoa da, epaileen gainetik dago. Demagun Gorteetako diputatu batek bere emaztea hiltzen duela, sumario bat ireki beharko litzaioke bide penaletik, baina prozesatzeko erreguzko eskaera bat egin behar litzaieke Gorteei. Diputatuen Kongresuak ez badizu baimen hau ematen pertsona hau etxera doa lasai asko. Espainiako Parlamentuaren bortxaezintasuna, independentzia eta subiranotasuna agerikoak dira. Eusko Legebiltzarrak berdin izan beharko luke.

Nola defendatu dezake Eusko Legebiltzarrak eskuduntza hau?
Juridikoki ez dago formularik. Botere eragilea eta legegilearen arteko gatazka bat ebazteko legeak badaude, baita epaile eta ministroen arteko tirabirak edo administrazioen artekoak ebazteko ere, baina parlamentuaren eta epaileen arteko tirabirak daudenean ez dago aurreikusia.

Zein izan behar du Eusko Legebiltzarraren jarrerak?
Ageri denez, zuzenbidearen bidetik interpretazio ezberdinak dira legea aplikatzerakoan. Baina Konstituzioak berak dioenez, parlamentua herriaren erreferentea da, epaileek beren burua baino ez dute ordezkatzen, epaileek botere eragilea kontrolatu behar dute. Zer egin dezakete, parlamentua desegin?

Juan Mari Atutxa Numantziako defentsan bezala ari da, eutsi egingo duela ematen du. Jesus Cardenal fiskal buruak berak, heterodoxo ez dena, arrazoia ematen dio gainera.

Juan Mari Atutxa: «Gure herritarren eskubideen kontrako eraso baten aurrean gaude»
Batasuna legez kanpo gelditu ostean eskaera berezia jaso du Eusko Legebiltzarrak. Zein da Legebiltzarreko mahaiaren jarrera?

Garzonek joan den urrian bidalitako auto biren aurrean mahaiak agertu zuen jarrera bera. Jarrera hau mahaiaren gehiengoak onartuta izan zen. Gure zerbitzu juridikoek horri buruzko txosten bat idatzi zuten. Akordio hori onartu bezain laster Madrilgo Gobernuaren ordezkari gorenek eta hedabideek gu prozesatzea eskatu zuten. Hori dela eta, Garzonek Cardenal fiskalari erabaki honi buruzko txosten bat eskatu zion. Cardenal gure ikuspuntuarekin ados zegoen eta Garzonen eskaerari erantzun zion guri arrazoia ematen. Antza, Garzoni ez zitzaion txostena gustatu. Irakurri bezain laster txostena Cardenali bueltatu zion, baina ezin izan zuen erabaki honengatik inor prozesatu.

Auzitegi Gorenak Sozialista Abertzaleak taldearen inguruko informazioa eskatu dizu. Zer deritzozu?

Guk legeak betetzen ditugu beti. Auzitegi Gorenak erabat publikoak diren datu batzuk eskatu dizkigu eta bidaliko dizkiogu.

Auzitegi Gorenak Eusko Legebiltzarraren aurka jarduera judizialak ireki litzake. Zer jarrera hartuko zenukete?

Gure erakundeak defendatuko ditugu beti. Gure subiranotasunaren aurrean eta herritarren eskubideen kontrako eraso baten aurrean gaude. Legearekin bat, gure eskubideak eta duintasuna defendatuko ditugu.


Eusko Legebiltzarra subiranoa izaki, printzipioz epaileek errespetatu beharko lukete bere erabakia.

Guk botere banaketan sinesten dugu. Printzipio horren kontrako eraso baten aurrean gaude. Zuzenbide Estatuan epaileen ardura legeak aplikatzea da. Arlo horretan nagusiak dira. Legebiltzarrek legeak egiten dituzte. Epaileak arlo horretan ezin dira sartu. Hori da eztabaidaren funtsa. Gure kasuan Legebiltzarreko talde baten bat disolbatzeko Eusko Legebiltzarreko lege bat, bere araudia dena gainera, aldatu behar dugu. Aldaketa hori onartzeko legebiltzarkideen erabateko gehiengoa behar da. Epaileek ezin dute agindu lege bat egiteko ala bestea aldatzeko. Hori da muga. Eta ez dago horretan sartu daitekeen epailerik.


Azkenak
2025-01-20 | Bertsozale.eus
Gasteizen aurkeztu da 2025eko Arabako Bertso Kuadrilla artekoa
Gasteizko Amaia Zentroan elkartu dira larunbatean Arabako Bertso Kuadrilla artekoan parte hartuko duten 14 taldeetako ordezkariak. Kuadrillartekoaren zortzigarren edizioa izango da aurtengoa.

2025-01-20 | Euskal Irratiak
%221ko gainpopulatzea, Baionako presondegian

Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Aurtengorako irakurgaiak

Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]


2025-01-20 | Iñaki Sanz-Azkue
Hotza maite duen igela

Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina espezie askoren biziraupenerako garrantzi handia izan dezakeena. Hezetasuna mantentzen du, zomorroak... [+]


2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Euskal Herria banana errepublika

Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa x paradisiaca), baina gaur egun Ameriketan ere asko egiten da. Ekoizlerik handiena India da, eta esportatzaile... [+]


2025-01-20 | Garazi Zabaleta
Aleko
“Nekazaritza birsortzailerako eta proiektu kolektiboetarako test gunea da gurea”

Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]


2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Eguneraketa berriak daude