Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
osteguna 2024ko abuztuaren 22an
MARIBI UGARTEBURU: "UDALBILTZA DA, BERE OSOTASUNEAN, UKITU DUTENA"
Udalbiltzak Astigarragako udaletxean zeukan bulegoa hutsik utzi zuen Espainiako Poliziak, prezintatua. Ondoko gela batean bildu ginen Udalbiltzako Batzorde Eragilearen eleduna eta Amorotoko alkatea den Maribi Ugartebururekin.
Zer-nolako interpretazioa egiten duzu Udalbiltzaren aurkako operazioaz?
Duela bost urtetik gaur arte, eta azken urte honetan bereziki, Espainiako Gobernuak eta Estatuaren aparatu guztiek -hiru botereek bat eginik- Euskal Herriaren aurka gerra estrategia bat jarri dute indarrean. Euskal Herria subjektu politiko bezala artikulatzeko bidean ari diren hainbat ekimen jomuga dira honezkero, eta ez bakarrik politikan zuzenki ari direnak, kasu honetan Udalbiltza izan den bezala, beste arlotan ari diren elkarte, talde edo eragileak ere erasanak izan baitira: «Egunkaria», Ikastolak edota zeuek, ARGIA, ere bai.
Operazioa Udalbiltzak datozen udal eta foru hauteskundeei begira harturiko konpromisoaren ondoren etorri da. Zein da zure balorazioa?
Atxiloketak apirilaren 28tik 29rako gauean izan ziren, justu Estatuko Fiskaltzak -aldez aurretik iragarri zuen bezala- AuBren eta herrietako plataformak hauteskundeetatik kanpo utziko dituen edo ez ebatzi behar duen unean. Aste horretan erabaki hori hartu behar zuen eta aste horretan justu bideratu dute Udalbiltzaren aurkako operazioa. Udalbiltza eta AuBren sorrera biak nahasten saiatu dira. Berez, zerikusirik ez duten bi ekimen dira, baina haiek, gure udal hautetsien izaera probestuz, nahasi dituzte. Apirilaren 26an hauteskundeei begira gure jarrera agertzeko bildu ginen. Estatuko Fiskaltzak hauteskundeei buruz hartuko zuen erabakia edozein izanda ere, euskal herritarrek euren ordezkariak hautatzeko eskubidea dutela adierazi genuen, euren bozka emateko eta horren arabera udalak, foru aldundiak eta Udalbiltza ere osatzeko. Gure konpromisoa berritu eta 24 ordura etorri zen erasoa. Beraz, sekuentzia oso argia da.
Baltasar Garzonek epaileak 1998ko maiatzean irekitako 18/98 sumarioan sartu du operazioa. Omen, honen arabera, Udalbiltzak ETAren agindua jaso du Batasunaren karguak AuBren zerrendetan egon daitezen.
Guk bulegoak itxiarazteko autoa irakurri dugu bakarrik, auto honek horretaz ez du ezer esaten, horren zain gaude. Artean hau da esan dezakeguna: Garzon epailea, Acebes Barne ministroa eta Michavila Justizia ministroa hitz eta pitz ari direla, eta lehenago ere hau bezalako episodioak ezagutu ditugula. Hauek guztiak sintonia berean mintzatzen dira, delitu zantzurik azaldu eta epai politiko bat hartu gabe. Nondik eta nola da delitu AuBren zerrendetan azaltzea? Edo Udalbiltzako hautetsiek AuBren zerrendak osatu izana, esaterako? Zer da delitu izatea estatu honetan? Absurduaren muga gainditu dute honezkero. 18/98 sumarioa, aski potoloa dagoeneko, beste kapitulu bat gehiagoz osatu dute. Sumario horren medio burututako operazioak Xaki eta «Egin» egunkariarekin hasi ziren, eta oraintsu «Egunkaria» ukitu dute. Operazio hauetan guztietan argudio guztiz nobeleskoak erabili dituzte, izaera nobeleskoa izanagatik juridikoki eta penalki delituen zantzurik eskaini ez dutenak. Eta orain, berriz ere, berdin ari dira jokatzen, jokaerak Espainian botoak emango dizkien ustean.
Gertatutakoaren ondoren, nolako balorazioa egiten duzu alderdiek eta gizarte eragileek emandako erantzunaz?
Une honetan, epe motzeko pausoak ematen ari gara. Hala ere, hasieratik premisa bat garbi izan dugu: orain gu eraso gaituzte, lehenago beste batzuk izan dira, eta aurrerantzean, Euskal Herria aintzat hartzen duen inor ez da libre izango. Beraz, erantzunak emateko unean, gertatua ez dela Udalbiltzaren hautetsien aurkako eraso bat bezala hartu behar uste dugu, eta adostasunak hautetsi eta gizarte eragileen artean bilatu behar ditugula.
Izan ere, batetik, nahiz Udalbiltzak bere kudeaketa bi moldetan eraman duen 1999tik, oztopoz eginiko lana izan arren, ekimenak hasierako helburuei atxikiz eta premiei erantzunez bere bidea egin du. Une honetan, erasoa etorri den moduan etorri delako, ezin dizut erantzun zehatz bat eman, baina Udalbiltzaren premia ikusi genuen guztion asmoa Udalbiltzaren sorreran ipini ziren helburuak atxiki eta lanean jarraitzea da. Udalbiltza udal hautetsien biltzar bat izateko sortu zen, herrialde guztiak kontuan hartuko dituen udal izaerako entitate bat, Euskal Herriak entitate hori behar baitu hainbat gauzetarako. Eraso honen ostean gure konpromisoa berresten dugu, eta aurrerantzean berau nola gauzatuko den gogoetatu behar dugula kontziente gara une honetan.
Izan ere, batetik, nahiz Udalbiltzak bere kudeaketa bi moldetan eraman duen 1999tik, oztopoz eginiko lana izan arren, ekimenak hasierako helburuei atxikiz eta premiei erantzunez bere bidea egin du. Une honetan, erasoa etorri den moduan etorri delako, ezin dizut erantzun zehatz bat eman, baina Udalbiltzaren premia ikusi genuen guztion asmoa Udalbiltzaren sorreran ipini ziren helburuak atxiki eta lanean jarraitzea da. Udalbiltza udal hautetsien biltzar bat izateko sortu zen, herrialde guztiak kontuan hartuko dituen udal izaerako entitate bat, Euskal Herriak entitate hori behar baitu hainbat gauzetarako. Eraso honen ostean gure konpromisoa berresten dugu, eta aurrerantzean berau nola gauzatuko den gogoetatu behar dugula kontziente gara une honetan.
Eragile guztiei deia egin diezue, EAJ-EAren Udalbiltzari barne. Nolako erantzuna izan duzue?
EAJ-EAko hautetsien Udalbiltzak alde biko bilera bat eskatu digu. Guk lehenengo deia beraiei egin genien, eta hori azpimarratu beharreko gauza da. Izan ere, oraingoan ideologia jakin bateko hautetsiak atxilotu dituzte, bulego zehatz batzuk itxi dituzte, baina Udalbiltza da bere osotasunean ukitu dutena, estatuak kriminalizatu duena. Udalbiltzaren existentzia oso molestagarria da, planteatzen dituen helburuak Espainiako eta Frantziako Estatuen muinak ukitzen dituelako, Euskal Herriak bere egituren bidez berezko erabakiak hartzeko sortu baitzen Udalbiltza. Beraz, gogoeta hori egin behar da, hau da, orain gure bila etorri dira, baina aurrerantzean zer?
Apirilaren 26an hartutako konpromisoaren ondoren eta azken operazioaren ondorioz zer edo zer aldatu al daiteke Udabiltzan?
Konpromisoan ezer ez. Metafora bat erabiliz honela esango nuke: gu batela txiki batean gindoazen, arraun kaskar batzuekin agian, baina bagindoazen eta batelaren flotazio marrara torpedo bat bota digute, arraunik eta belarik gabe utzi gaituzte, baliabiderik gabe. Baina marinelak hemen gaude, aurrera jarraitzeko prest, ipar orratza ez zaigu galdu, gure bidean zertan ari ginen ez zaigu ahaztu, ezta gogoa galdu ere. Baliabideak bai, jakina. Eta horregatik ezin dizut zehazki erantzun une honetan, baina gure konpromisoa berresten dugu.
Azkenik, nola ikusten duzu Euskal Herria Udalbiltzaren aurkako operazio hau gatazkaren testuinguruan?
Udalbiltza ekimen xumea da, baina estatuak badaki oso ongi Udalbiltzak egundoko horizontea daukala etorkizunean. Udalbiltzak orain gutxi egindako ekarpena, ELA eta LAB sindikatuek egindako gogoeta mahai gainean daude, proposamen politikoak dira finean. Herri hau blokeotik ateratzeko giro bizi-bizia dago azkenaldi honetan, gatazka gainditzeko berebiziko gogoa. Egoera aldarazteko gogoa eta ekimenak daude, modu atzeraezinean eta eraginkorrean, prozesu berri bat abian jartzeko nahia. Guri dagokionez, zehazkiago, Euskal Herriaren Eskubideen Karta dela, joan den urrian gatazka gainditzeko gure proposamena dela, hala nola duela hilabete bat burutu genuen Nazio-eztabaidarako Foroa egoera hau aldatzeko tresnak dira. Baina, jakina, gogoetatzeko tresna hauek oso molestagarriak dira Espainiako Estatuarentzako eta beren egileak eliminatu nahi ditu. Operazio guzti hauen klabea horretan datza nire ustez
«Baionako bulegoa baino ez zaigu geratu, besterik ez»
Udalbiltzaren aurkako operazioan zortzi izan dira atxilotutako kideak eta lau egoitza itxiak. Zer dakizue zuen kideez edota zer duzue guzti honen inguruan esateko?
Nola geratu zarete azpiegitura mailan, zehazkiago?
Batetik, kolpe oso latza dela gure lankideak horrela ikustea. Bestetik, inflexio une batean eraso gaituztela, hauteskundeen atarian, alegia. Lehendik ere, sumatzen genuen hau bezalako eraso bat emango zela, parametro antidemokratiko eta nahasietan. Horregatik, hauteskunde hauek bideratzeko gure ahalegina oztopatuko zutelakoan, apirilaren 26an berrespen moduko saiakera bat egin genuen. Bereziki finantzazio mailan bidea lantzeko, Udalbiltza datorren urteari begira antolatzeko, oztopoz oztopo, egoerari eusteko. Hala ere, erasoa etorri da. Memento honetan biluzik gaude.
Nola geratu zarete azpiegitura mailan, zehazkiago?
Baionako bulegoa baino ez zaigu geratu, besterik ez. Gaur jakin dugu, bestalde, Udalbiltzaren partzuergoaren diru kontua blokeatu dutela, hori abokatuek landu behar duten gaia da nolanahi ere. Partzuergo bat entitate publiko eta juridikoa da, udaletxeek osatua gure kasuan, eta ez dugu uste nolanahi blokeatu daitekeenik. Ez da elkarte partikular baten kontua. Are gehiago, gaur jakin dugunez, Euskal Garapen eta Kohesio Fondoa blokeatu dute. Hau da, Zuberoa Garatzen ekimenerako diru kontua. Herritarren ekarpenez sustatutako fondoa da. Udalbiltzak garapen fondo horren sorrera bultzatu zuen eta gaur egun egitura propioa dauka. Izaera publikoko partzuergo bat eta elkarte partikular bat diren aldetik, teorian ezin ditzakete beren kontuak blokeatu, baina egin dute. Zer ikusia dauka Zuberoaren garapenerako esklusiboki antolaturiko ekimenak eta Udalbiltzatik modu guztiz autonomoan funtzionatzen ari den erakunde kontuak ere blokeatzeak? Azken finean, hainbat herritarren dirua bahitu dute
Alkategaia berriro ere
1979tik Amorotoko udalbatza herri kandidatura batek osatua izan da. Herritar guztiak hautagai dira aldez aurretiko hautaketa baten bidez. Zerrendan daudenak ez dira HB, EH edo Batasuneko zerrenda batean inoiz izan. Maiatz honen 25eko hauteskundeetan Maribi Ugarteburu zerrendaren burua izango da berriz ere. Alabaina, PPk aurkeztutako zerrenda bat aurkari izango du lehen aldiz.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Ana Galarraga
|
Elhuyar
#2
#4
Aitor Irigoien Odriozola
#5
Manex Usarralde Garmendia
Azkenak
2024-08-22
Manex Usarralde Garmendia
Correosek Gipuzkoan dituen lantokietako langileek salatu dute udan izaten ari diren lan-karga “jasanezina”
Udan lantaldea asko murriztu da langile gehienek oporrak hartu dituztelako, eta sindikatuek salatu dute Correosek apiriletik langileen oporraldien berri izanda ere ez dituela langile gehiago kontratatu.
2024-08-22
Julen Ugartemendia Carcedo
Espainiako Parekotasun Legeko akatsak aukera ematen du senideak zaintzeko baimena eskatu duten langileak kaleratzeko
2/2024 Lege Organikoa abuztuaren 22an sartu da indarrean, eta “akats tekniko tamalgarria” du, Espainiako Berdintasun sailburu Ana Redondok adierazi duenez. Sexu-indarkeriaren biktimak kaleratu ezin direnen taldean sartu dituzte. Espainiako Berdintasun Ministerioak... [+]
2024-08-22
Xabier Letona Biteri
Beroak adinekoen heriotza hirukoiztuko du Europan 2100. urterako
Hori da ikerketa berri batek ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak 3 graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.
2024-08-22
Jenofa Berhokoirigoin
Miarritzeko auzapez ohi Didier Borotra zendu da
Politikari zentrista ezaguna, 1986tik 1991ra Departamendu kontseilari izan zen, 1991tik 2014ra Miarritzeko alkate eta Frantziako senatari 1992tik 2011ra. 86 urte zituela zendu da abuztuaren 21ean, infartu baten ondorioz.
2024-08-22
Manex Usarralde Garmendia
Emazteari eraso egin zion ertzaina kargutik kendu dute
Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak adierazi du: “Ertzaintzako barne arautegiak hutsegite larritzat eta botatzeko arrazoi posibletzat ditu horrelakoak”. Gainera, Gipuzkoako Fiskaltzak eskatu dio instrukzioko epaitegiari auzia genero indarkeria... [+]
2024-08-22
Euskal Irratiak
Maddi Kintana: “Gazte euskaldunen hizkeran frantsesak eragin handiagoa du”
Maddi Kintanak Baiona, Angelu eta Miarritzeko gazteen euskara aztertu du bere tesian. Hitz berriak sortzen dituzte baina baita hitzak beste hizkuntzetatik hartzen ere, besteak beste, interneten eraginez.
Iruñeko haur-eskola publikoetako ikasle berrien %37 familia sozioekonomiko ahulekoak dira
Plaza eskatu duten guztiak onartuak izan dira onarpen-sistema berria eta zikloaren doakotasunari esker. 12.000 euro baino gutxiagoko errenta duten familien 297 umek izango dute plaza.
Tanpoiek metalak dituztela frogatu dute; tartean, beruna eta artsenikoa
Lehen aldiz, ikerketa bat egin dute tanpoiek metalak ote dituzten ikusteko. Izan ere, metal batzuk toxikoak dira, baina AEBetako, Europako eta Erresuma Batuko legediek ez dute horri buruzko araudirik.
2024-08-22
June Fernández
MIGRAZIO-DOLUA
Herrimina trauma bihurtzen da
Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.
2024-08-21
Manex Usarralde Garmendia
Euskal preso politikoei espetxe politika arrunta aplikatzeko eskatu dio Sarek Eusko Jaurlaritzako Justizia eta Giza Eskubideen Sailari
"Jarrera proaktiboagoa" eskatu dio Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sail berriari Sarek, abuztuaren 20an egindako prentsaurrekoan. Espetxeetako normalizazioa "oraindik urruti" dagoela salatu dute, ikusita 148 presoetatik "ehun preso baino gehiago" egon... [+]
2024-08-21
Julen Ugartemendia Carcedo
Energia-enpresa nagusiek biodibertsitateari eragindako kalteen %47 ezkutatzen dute, EHUren ikerketa baten arabera
"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.
Eguneraketa berriak daude