EUSKARAZKO ZINEMARI ESKERRAK


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Lekeitioko Zinema eta Bideo Bilerak hogeita sei urte daramatza Euskal Herrian euskaraz egiten den zine amateurra jendaurrean zabaltzen. Bertoko ekoizpenen erakusleku gisa hasi bazen ere, urteek aurrera egin ahala, bere eremua zabaldu du Bilerak. Euskara suspertzeko egindako lana eskertuko dio maiatzaren 18an Bizkaiko Ikastolen Elkarteak, Ibilaldian, Zinema eta Bideo Bilerari egingo dion omenaldiarekin.

Euskal Herrian euskaraz egindako zine amateurra erakusteko jaialdi bakarra da gaur egun Lekeitioko Zinema eta Bideo Bilerak urtero antolatutakoa. 1978ko ekainaren 9tik 11ra egin ziren jardunaldiek hasiera eman zioten urteroko hitzorduari. Euskal Zine Amateur Bilera lelopean antolatu zen lehenengo edizioa. Hogeita sei urte pasatu dira eta bere horretan jarraitzen du. Gainera, Zestoako Topaketak 1992. urtean desagertu zirenetik, Euskal Herrian egiten diren jardunaldi bakarrak dira horiek.

Benito Ansola bikarioak Lekeition abian jarri zuen zineforum saioaren ildotik etorri zen Euskal Zinema eta Bideo Bilera. Hasieran, filmeen erakuste hutsarekin konformatzen baziren ere, lehiaketa bihurtu zuten urteroko zita hura. Zinema egitearen konplexutasuna kontuan izanda eta lan profesional bakar batzuk kenduta, Euskal Herrian egiten zen zinema amateurrek egiten zuten, bitarteko urriekin, jakina.

Ikus-entzunezko garapen eta zabalkuntzari egokitu zitzaion Zinema Bilera 1986. urte aldera. Ordutik aurrera, zine ekoizpenez gain, bideo formatua ere onartu zuten lehiaketan. Hori dela eta, gaur egun aurkezten diren lan asko ez dira amateurrek egindakoak, baizik eta telebistako profesionalek ere ekoiztutakoak. Euskarazko zinemagintzaren erreferentzia bihurtu da Lekeitioko Zinema eta Bideo Bilera.


ZINEMA ETA EUSKARA

Aurtengo Ibilaldian zinemagintzan euskara bultzatu duten zenbait pertsona omenduko du BIEk. Benito Ansolak Lekeitioko Zinema eta Bideo Bilera ordezkatuko du. Zinemagintzan jardun duten Gotzon Elortzari eta Jose Julian Bakedanori egindako lana eskertuko zaie. Elortzak lehenengoz erabili zuen 16 mm-ko formatua "Ereagatik Matxitxakora" filman (1958). Bakedanok bizkaieraz grabatu zuen 1986an "Oraingoz izen gabe" filma. Antton Ezeiza, bestalde, Ikuska sailaren (1977-1985) ekoizpen lanetan aritu zen. Horrela, hogei bat laburmetraia filmatu zituen, euskal gaien inguruan («Erreferenduma» eta «Bertsolariak», besteak beste).

Juanba Berasategiren lanak ekarri zuen euskarazko marrazki bizidunen loraldia. Besteak beste, «Kukubiltxo» (1983), «Kalabaza Tripontzia» (1985), «Pernando Amezketarra» (1994-1995), «Lazkao Txiki» (1998-1999) eta «Karramarro uhartea» (1998-1999) lan arrakastatsuak ekoiztu ditu Berasategik.

Azpimarratzekoa da euskaraz filmatutako filmetan artistek egiten duten esfortzua. Lan hori omentzeko asmoz, Elene Lizarralde kazetari eta aktorea izango da Lekeition. Azkenik, zinema kritikak egiten ere aitzindaria bilakatu zen Koldo Mitxelenak aipamen berezia izango du


Azkenak
Xabier Atristain presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Hamahiru urte pasa ditu preso Atristainek, iragan abendutik hirugarren graduan zegoen eta martxoaz geroztik zigorra etxean betetzen ari zen kontrol telematikoarekin.


Desesperazioz RN bozkatu dutenak konbentzitzean datza ezkerraren erronka nagusia

Hirugarren kokatu bada ere, pozik izatekoa badu eskuin muturreko RNk: inoiz baino azkarrago da Frantziako Legebiltzarrean –2017an zortzi diputatu zituen, 2022an 88 eta orain 143–. Bere hauteslegoa azkarki emendatuz doan heinean, anitzez zabalagoa du oinarria:... [+]


Baionako bestetan jipoitu zuten 58 urteko gizon bat hil da

Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]


Gasteiz Antzokia irekiko dute ostegunean Izaskun Arrue Kulturgune izenarekin

Ostegunean, 18:15ean irekiko dute Izaskun Arrue Kulturgunea (IAK), Gasteiz Antzokia eta Euskararen Etxea batuko dituen egitasmoa. Ekainean udalarekin 2024ko hitzarmena sinatu zuenetik Lazarraga Kultur Elkarteak lehenbailehen ireki nahi izan du kultur-gunea. Irekiera ekitaldiaren... [+]


Eibar.org-eko blog komunitateak 20 urte bete ditu

20 urte bete ditu gaur-edo gure blog-komunitateak, Eibar.org webguneko blogak. Interneteko euskal munduaren historia txikiaren parte bat. 1998an Eibartarrak posta-zerrenda sortu zen. 1998-2000 tartean, halaber, webgune probisional estatiko gisa ibili zen martxan Eibar.org-en... [+]


Ostegun honetan aukeratuko dute Frantziako Legebiltzarrerako presidentea

Sei hautagai dira Frantziako Legebiltzarrerako presidente izateko lehian –ezkerretik bat, Macronen aldeko bi, eskuinetik bat, eskuin muturretik beste bat eta independente bat–. Horrez gain, dozenaka eragilek deiturik, FHB Fronte Herritar Berriaren garaipenaren... [+]


Mondragonen gidaritza hartu du Pello Rodriguezek, taldearen lehiakortasuna ardatz duela

Bilboko Euskalduna jauregian egindako urteroko kongresuan Mondragoneko lehendakariaren errelebo aldaketa irudikatu dute, orain arte taldeko buru izandako Iñigo Ucinek eta hemendik aurrera kargu hori hartuko duen Pello Rodriguezek. Horrez gain, hurrengo urteetarako bide... [+]


Israelek zortzi zibil hil ditu Libanon azken bi egunetan

Horietatik hiru haur siriarrak ziren, eta haien etxearen kanpoaldean jolasean zeudela hil dituzte, NBEak gaitzetsi duenez. Hezbollahk mehatxu egin du Israelgo zonalde berriei eraso egingo diela, Israelek azken egunetan Libanon egindako hilketen ondoren.


Mateo Balbuena borrokalari komunista hil da, 110 urterekin

1934ko Asturiasko Iraultzan, Eusko Gudarostean eta militar faxisten kontrako gerran aritu zen Lezaman bizi zen komunista amorratu eta aktiboa.


Eraso sexistei begira Baionako Herriko Etxeak duen jarrera salatu dute feministek

Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.


Kaleko Afari Solidarioak taldeak botako du txupina Donostiako Aste Nagusi Piratan

'Jalgi belak mastara, eta euskara plazara!' lelopean ospatuko dute Donostiako Aste Nagusi Pirata, abuztuaren 10etik 18ra. 


Dantza utzi du lagunek burla egiten diotelako

Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]


2024-07-18 | Gedar
Txosnen debekuaren aurka mobilizatuko dira Lizarran

Autobus-geltokiko parkingean txosnak jartzea debekatu du Lizarrako Udalak. San Benitora lekualdatu nahi ditu, baina Festagirok uko egin dio inposaketa horri. Emakumeentzat leku arriskutsua dela, udalak herriko eragileak jaietako dinamika sozialetik urrundu eta isolatu nahi... [+]


2024-07-18 | Euskal Irratiak
Iñaki Iurrebaso
“Euskararen egoera ikusita, gaitasunean bereziki ahul gaude”

Iñaki Iurrebaso soziolinguistak euskararen egungo egoeraren argazkia egin du Baionan iragan zen Hizkuntz politikari buruzko ikastaroan, muga-gaindiko ikastaroen kari.


Eguneraketa berriak daude