Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
astelehena 2024ko abenduaren 30ean
SINDIKATU ABERTZALEAK BATASUN GALDUAREN BILA
Aurten, maiatzaren 1ean, aurreko urteetan baino elkar hartuago ikusiko ditugu sindikatuak. Aurten arte, eta azkeneko urteetan, honela ikusi izan ditugu Hego Euskal Herriko manifestazioetan: CCOO, UGT eta USO elkarrekin, CNT eta CGT beste multzo batean, ELA, LAB eta ELB talde bana osatuz eta ESK eta EILAS ere aparteko multzoan. Aurten, nahiz eta dibisio sindikalak iraun, aurreko urteetan baino handiagoa izango da batasuna. Izan ere, ELA, LAB, EHNE eta HIRU sindikatu abertzaleek maiatzaren batean Bilbon «Langileok, Demokrazia, Justizia eta Autodeterminazioa» lelopean manifestazioa egitea erabaki dute. ESK eta EILAS sindikatuek gainerako sindikatu abertzaleekin ekintza sindikal bateratua mantentzen duten arren, arrazoi desberdinengatik oraingoan, euskal hiriburu nagusietan maiatzaren bateko manifestazioa elkarrekin egitea erabaki dute. CCOO, UGT, CNT, CGT eta USOk manifestazioak egingo dituzte bakoitzak bere aldetik euskal hiriburuetan.
Maiatzaren bateko errebindikazioei dagokienez, sindikatu guztiak, abertzaleak eta gainerakoak, bat etorriko dira ondoko hauetan: kolektiboen eta pertsonen arteko diskriminazio laborala, prekariotasuna eta aparteko lanorduak salatuko dituzte eta laneko osasunaren defentsa eta negoziazio kolektiboa eskatuko dituzte. Sindikatu abertzaleek, aurreko horretaz guztiaz gainera, enpresetan euskara normalizatzeko eskaria egingo dute, eta «Egunkaria»ren eta hedabide horretako langileen aldeko aldarria ere eszenifikatuko dute berriro. Bestalde, nazioarteko egoera belikoa kontuan izanik, gerra geldiarazteko eskatuko dute alde bateko nahiz besteko sindikatuek, azken aste hauetan egin dituzten lanuzteen eta manifestazioen indargarri.
Joan den otsailean iragarri zen sindikatu abertzaleen arteko ekintza sindikal bateratua, eta azkeneko hilabete hauetan ispilatu da hainbat agerralditan: martxoaren 3an, Gasteizen bost langile hil zituzteneko urteurrenean; martxoaren 8an, emakume langilearen egun nazioartekoan; martxoaren 13an, «Egunkaria»ren eta euskarazko prentsaren aldeko lanuzte eta mobilizazioetan, gerraren kontrako lanuzteetan, Aberri Eguneko adierazpenetan eta abarretan. Elkarlaneko bide horretan barrena, litekeena da batasuna sendotuz joatea eta helburu nagusiago batzuetan ados jartzea, betiere subiranotasunaren eta klase sindikalismoaren estrategia oinarri dutela.
Joan den otsailean iragarri zen sindikatu abertzaleen arteko ekintza sindikal bateratua, eta azkeneko hilabete hauetan ispilatu da hainbat agerralditan: martxoaren 3an, Gasteizen bost langile hil zituzteneko urteurrenean; martxoaren 8an, emakume langilearen egun nazioartekoan; martxoaren 13an, «Egunkaria»ren eta euskarazko prentsaren aldeko lanuzte eta mobilizazioetan, gerraren kontrako lanuzteetan, Aberri Eguneko adierazpenetan eta abarretan. Elkarlaneko bide horretan barrena, litekeena da batasuna sendotuz joatea eta helburu nagusiago batzuetan ados jartzea, betiere subiranotasunaren eta klase sindikalismoaren estrategia oinarri dutela.
PATRONALARI ERANTZUTEKO BATASUN SINDIKALA
Hasiera batean bederen, Euskal Herriko patronalari erantzuteko estrategia da ELA, LAB eta ESK sindikatuek ekintza sindikal bateraturako lortu duten akordioa. Hala ere, beste baldintza batzuetan, gerta liteke dinamika horren ondorioz eduki politiko handiagoko akordioetara iristea, subiranotasunaren eta klaseko sindikalismoaren planteamenduaren barruan. Orain arteko akordioaren bidez, bada, patronala esparru ekonomikoan eta soziolaboralean azaltzen ari den jarrera "lotsagarriari" egin nahi diote aurre, eta bidenabar mobilizazio dinamika bat ezarri gura dute harreman laboraletarako Euskal Herriko esparru bat erdieste aldera.
ELAko Jose Elorrietaren iritziz, aliantzen politika "tresna efikaza da ekintza sindikalean". Arduradun horren ustez, sektore askotan jarri dira galbidean langileen soldatak, eta, ondorioz, erabat gaitzestekoak dira "diskurtso demagogiko apokaliptikoak". Elorrietak dioenez, enpresek ez dute Euskal Herritik alde egingo, langileek soldata handiagoa eskatzen dutelako. ELAko idazkari nagusiaren hitzetan, patronala presionatuz eta eskabideen alde mobilizatuz lortuko da eskariak plasmatzea, zeren enpresaburuak ez omen daude akordioetara iristeko prest.
Rafa Diez LABeko idazkari nagusiak, berriz, "hala edukietan, nola dinamiketan, negoziazio kolektiboak astindu ederra behar zuela" adierazi zuen. Arduradun horren hitzetan, horregatik, "indarra metatu eta aktibatu nahi dute ELA, LAB eta ESK sindikatuek, enpresaburuen jarrera arduragabeari erantzuteko". Lan harremanetako euskal esparruari dagokionez, Diezek azaldu zuen hiru sindikatuentzat dela ezinbesteko erreferente estrategikoa, zeren nahitaezko baita "harreman laboralak egituratzeko eta langileen beharrei hobeto erantzuteko tresnak izateko". Diezek dioenez, horregatik, mobilizazioen eremura ere eraman behar da konpromiso hori, eta dinamiketan konpartitzera ere iritsi behar dute sindikatuek.
Anjel Abalde ESK-ko idazkari nagusiak honela definitu zuen akordioa: "Euskal sindikalismoak ohartarazpen bat egin dio patronalari. Patronalak nahiago du aurreko urteko banaketa eta enpresaburuen aldeko negoziazioa, hots, helburuak lortzea baino akordioak izenpetzea ardurakoagoa den negoziazioa". Arduradun horren iritziz, "aliantza hau ez da siglen batze hutsa, baizik eta benetako batzea, sindikatuen nahiak ez ezik, langileen interesen defentsaren funtzioan mobilizatzeko gaitasuna eta sendotasuna metatzeko aliantza".
Rafa Diez LABeko idazkari nagusiak, berriz, "hala edukietan, nola dinamiketan, negoziazio kolektiboak astindu ederra behar zuela" adierazi zuen. Arduradun horren hitzetan, horregatik, "indarra metatu eta aktibatu nahi dute ELA, LAB eta ESK sindikatuek, enpresaburuen jarrera arduragabeari erantzuteko". Lan harremanetako euskal esparruari dagokionez, Diezek azaldu zuen hiru sindikatuentzat dela ezinbesteko erreferente estrategikoa, zeren nahitaezko baita "harreman laboralak egituratzeko eta langileen beharrei hobeto erantzuteko tresnak izateko". Diezek dioenez, horregatik, mobilizazioen eremura ere eraman behar da konpromiso hori, eta dinamiketan konpartitzera ere iritsi behar dute sindikatuek.
Anjel Abalde ESK-ko idazkari nagusiak honela definitu zuen akordioa: "Euskal sindikalismoak ohartarazpen bat egin dio patronalari. Patronalak nahiago du aurreko urteko banaketa eta enpresaburuen aldeko negoziazioa, hots, helburuak lortzea baino akordioak izenpetzea ardurakoagoa den negoziazioa". Arduradun horren iritziz, "aliantza hau ez da siglen batze hutsa, baizik eta benetako batzea, sindikatuen nahiak ez ezik, langileen interesen defentsaren funtzioan mobilizatzeko gaitasuna eta sendotasuna metatzeko aliantza".
LEHENBIZIKO URRATSA
Patronalaren kontra ekintza sindikal bateratua izateko akordio hori lehen urratsa da, eta litekeena da ondotik beste batzuk ezagutzea. Oso gogoan izatekoa da ELA eta LAB sindikatuen 1998ko ekintza sindikal bateratua, zein, sindikatu bakoitzaren barruan aski korapilatsua gertatu zen arren, adibide eta akuilu izan baitzen gainerako indar politiko abertzaleentzat eta handik etorri baitzen azkenean Lizarra-Garaziko Ituna izeneko akordio politikoa, ETAren su-etena ere ekarri zuena. Zoritxarrez, ez zen aprobetxatu garai hura, eta, tregua hautsi ondoren, benetakoa izan zen berriro zatitze politikoa nahiz sindikala. Inori ez zaio ahaztu egoera hura, eta baztertu ere inork ez du baztertzen. Are gehiago, gizartea Lizarra-Garaziko Itunaren antzeko zerbaiten eske dago.
Testuinguru horretan, hiru sindikatu abertzaleek otsailean lortu zuten akordioak elkarlaneko bidea irekitzeko itxaropena sortu du. Alde horretatik, ELA, LAB eta ESK sindikatuen akordioaren testuan, ondoko letra hauek ere ageri dira: "Guztion nahia da akordioa eremu berez politikoago batera hedatzea. Horregatik, estrategia nazionala, soberanista eta klasekoa garatzeko proposamen konbergenteak definitzen ditugun neurrian, eta behar bezalako baldintzak ikusten baditugu, horretara joko dugu". ELAko idazkari nagusiak markatu zuenez, izenpetzaileen nahia mugagabea da kolaboraziozko graduan. LABeko Rafa Diezek, berriz, prozesua mailakatua dela argitu zuen, eta badirela aztertu eta garatu beharreko alderdiak.
Akordioa sinatuz geroztik, ondorengo agerraldi publiko batean, Diezek, LABeko 2.000 ordezkariren aurrean, adierazi zuen "akordioak abian jarri duela prozesu soberanista esparru soziolaboralean". Elorrietak, berriz, irrati bati egindako adierazpenetan, esan zuen "oraingo kondizioak ez direla egokiak LABekin esparru politikoan sakonki lanean aritzeko", eta gaineratu zuen "ezin dela beste ziklorik izan, baldin distentsiorik gertatzen ez bada". Alde horretatik, "ETA soberan dagoela eta beste urrats bat emateko eragozpena dela" azaldu zuen.
Testuinguru horretan, hiru sindikatu abertzaleek otsailean lortu zuten akordioak elkarlaneko bidea irekitzeko itxaropena sortu du. Alde horretatik, ELA, LAB eta ESK sindikatuen akordioaren testuan, ondoko letra hauek ere ageri dira: "Guztion nahia da akordioa eremu berez politikoago batera hedatzea. Horregatik, estrategia nazionala, soberanista eta klasekoa garatzeko proposamen konbergenteak definitzen ditugun neurrian, eta behar bezalako baldintzak ikusten baditugu, horretara joko dugu". ELAko idazkari nagusiak markatu zuenez, izenpetzaileen nahia mugagabea da kolaboraziozko graduan. LABeko Rafa Diezek, berriz, prozesua mailakatua dela argitu zuen, eta badirela aztertu eta garatu beharreko alderdiak.
Akordioa sinatuz geroztik, ondorengo agerraldi publiko batean, Diezek, LABeko 2.000 ordezkariren aurrean, adierazi zuen "akordioak abian jarri duela prozesu soberanista esparru soziolaboralean". Elorrietak, berriz, irrati bati egindako adierazpenetan, esan zuen "oraingo kondizioak ez direla egokiak LABekin esparru politikoan sakonki lanean aritzeko", eta gaineratu zuen "ezin dela beste ziklorik izan, baldin distentsiorik gertatzen ez bada". Alde horretatik, "ETA soberan dagoela eta beste urrats bat emateko eragozpena dela" azaldu zuen.
CCOO-EN ETA UGT-REN KRITIKAK
Hiru sindikatu abertzaleek izenpetutako akordioa dela eta, erreakzio gogorra izan dute aipatu bi sindikatu horiek. CCOO eta UGT sindikatuek Espainiako CEOE patronalarekin izenpetu zuten akordioarekin baldintzatu dute gainerakoekiko zeinahi aliantza, eta, jakina denez, hitzarmen horrek ez du errespetatzen lan harremanetako euskal esparrua, ezta Euskal Herriko gehiengo sindikala ere. Kontuak kontu, kasu konkretu zehatz eta lokaletan behinik behin, litekeena da bi talde sindikal horien arteko aliantzaren bat gertatzea
Lan harremanetako euskal esparru baten alde
Oraintsu izenpetutako akordioan, hiru sindikatu abertzaleek berretsi egin dute lan harremanetako eta babes sozialeko euskal esparruaren aldeko konpromisoa, eta eraikiz joateko laneko espazio komunak ezarri dituzte. Bestalde, jarrera aktiboagoa eta urrats jakinak emateko eskaria egin diete Hego Euskal Herriko administrazioei.
ELA, LAB eta ESK sindikatuek ez dute onartzen Espainiako estatuak, maiz CCOO eta UGT sindikatu Espainiakoek onetsirik, euskal langileei akordioak eta erabakiak ezartzea. Are gutxiago, ondorioz babes sozialaren gutxitzea, laneko baldintzen okertzea, prekariotasunaren eta diskriminazio laboralaren indartzea, langabezia ugaltzea eta abar datozenean. Hiru sindikatuek aurre egin nahi diote era horretako politikari, langileen eskubideen defentsan, eta, aldi berean, lan harremanetako esparru propioa eraiki nahi dute.
Hiru sindikatu abertzaleek ongi dakite zeinen ardurako eginkizuna duten Gasteizko eta Nafarroako administrazioek. Horregatik, arlo soziolaboraleko ezarpenei aktiboki erantzuteko eskatzen diete, eta, era berean, prekariotasunari eta diskriminazioari aurre egiteko enplegu-politikak sustatzeko, aukera eta eskubide laboraletan berdintasuna bultzatzeko eta babes sozialeko sistema propioa garatzeko. Azkenik, lan harremanetako euskal esparrua eraikitzeko urrats jakin batzuk emateko exijitzen diete.
Ekintza sindikal bateratuan aritzeko akordioa sinatu duten hiru sindikatuek uste dute kontzepzio ultraliberalaren ikuspegian oinarritutako sektore eta zerbitzu publikoen ondoriozko erreforma politiko eta fiskal etengabeek nahiz aurrekontuetako defizit zeroko politikak erantzun zehatza dutela eskakizun, eta, besteak beste, beharrezkoa dela mobilizazio soziala. Horrez gainera, azaldu dute estrategia bateratua eratuko dutela energiaren eta azpiegituren arloetan, beren iritziz Euskal Herriko espazio sozioekonomikoaren osamoduarekin zerikusi handia dutelako.
Negoziazio kolektiboari dagokionez, hiru sindikatu abertzaleek ondoko eskari hauek izango dituzte ardatz, batik bat: soldaten hobetze erreala, pertsonen eta kolektiboen arteko diskriminazio laborala, lanorduen murriztea, prekariotasunaren kontrako borroka, azpikontraten eta aparteko lanorduen desagertzea, ordezteko eta txandatzeko kontratua indarrean jartzea eta enpresetan euskara normalizatzea. Horrez gainera, laneko osasunari ere jarriko diote arreta: gure herrian laneko heriotzak eta istripuak hainbeste izanik, erreklamazioak eta mobilizazioak beharrezko ikusten dituzte hain indize larriari erantzuteko
Hiru sindikatu abertzaleek ongi dakite zeinen ardurako eginkizuna duten Gasteizko eta Nafarroako administrazioek. Horregatik, arlo soziolaboraleko ezarpenei aktiboki erantzuteko eskatzen diete, eta, era berean, prekariotasunari eta diskriminazioari aurre egiteko enplegu-politikak sustatzeko, aukera eta eskubide laboraletan berdintasuna bultzatzeko eta babes sozialeko sistema propioa garatzeko. Azkenik, lan harremanetako euskal esparrua eraikitzeko urrats jakin batzuk emateko exijitzen diete.
Ekintza sindikal bateratuan aritzeko akordioa sinatu duten hiru sindikatuek uste dute kontzepzio ultraliberalaren ikuspegian oinarritutako sektore eta zerbitzu publikoen ondoriozko erreforma politiko eta fiskal etengabeek nahiz aurrekontuetako defizit zeroko politikak erantzun zehatza dutela eskakizun, eta, besteak beste, beharrezkoa dela mobilizazio soziala. Horrez gainera, azaldu dute estrategia bateratua eratuko dutela energiaren eta azpiegituren arloetan, beren iritziz Euskal Herriko espazio sozioekonomikoaren osamoduarekin zerikusi handia dutelako.
Negoziazio kolektiboari dagokionez, hiru sindikatu abertzaleek ondoko eskari hauek izango dituzte ardatz, batik bat: soldaten hobetze erreala, pertsonen eta kolektiboen arteko diskriminazio laborala, lanorduen murriztea, prekariotasunaren kontrako borroka, azpikontraten eta aparteko lanorduen desagertzea, ordezteko eta txandatzeko kontratua indarrean jartzea eta enpresetan euskara normalizatzea. Horrez gainera, laneko osasunari ere jarriko diote arreta: gure herrian laneko heriotzak eta istripuak hainbeste izanik, erreklamazioak eta mobilizazioak beharrezko ikusten dituzte hain indize larriari erantzuteko
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#2
Sabina Hourcade
|
Lucie Francini
#3
#4
Urko Apaolaza Avila
Azkenak
2024-12-30
ZIliport Kolektiboa
Antton Luku: Libertimendua, erro eta aldaketen artean
MULTIMEDIA - solasaldia
2024-12-27
Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte
EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]
.jpg)
2024-12-27
Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako
AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]
2024-12-27
Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko
Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]
2024-12-27
Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera
Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.
-(1).jpg)
2024-12-27
Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
2024-12-27
ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago
2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).
2024-12-27
Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”
Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]
2024-12-27
Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”
Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.
2024-12-27
ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez
"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]
Eguneraketa berriak daude