Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
astelehena 2024ko urriaren 21ean
PEDRO BERRIO ATEGORTUA: "INPOSIZIOAREN MONUMENTUA IZANGO DA BOROA"
Apirileko hilabete honetan, urtea beteko da herritarrak ziklo konbinatuko zentrala instalatzearen kontra mobilizatzen hasi zirela. Irlandako ESB enpresak eraiki nahi du Zornotzako Boroa auzoan, baina horretarako EAJren eta Eusko Jaurlaritzaren onespen osoa du. Auzoek mobilizatzen segitzen dute, eta aldiro-aldiro udaletxearen aurrean biltzen dira, Udalak ez baitu errespetatu herritarrek hainbat aldiz eta hainbat eratan (mobilizazioak eta kontzentrazioak, baita erreferendum herrikoia ere) erakutsi duten nahia.
Pedro Berrio Ategortua udalerri horretako auzoa izan da, besteak beste, proiektuaren eboluzioa zorrotz jarraitu eta herritarren zentral energetikoaren kontrako hainbat eratako mobilizazioetan parte hartu duenetako bat. Erretiratua da, pertsona herrikoia eta ezaguna Zornotzan, eta, Boroako proiektu energetikoa jakitera eman zutenez geroztik, honelako eta bestelako liburuak eta dokumentuak biltzen ahalegindu da, zertan datzan jakiteko. Horrela, gure gizartean, gure ingurumenean zentral termikoa funtzionamenduan jartzeak zer ondorio izango lituzkeen ikertu du, baita gizarteko zein sektoretan den arriskutsuen ere. Alde horretatik, haurrenganako, helduenganako... eragina aztertu du.
Zornotzako gainerako biztanleei bezala, Pedro Berrio Ategortuari ere alkatearen inposiziozko politika eta ez adituzko eginarena egokitu zaizkio, zeinek nahiago izan baitu alderdiaren interesen alde jartzea herriarekin dituen betebeharrei erantzutea baino. Proiektuaren arduradunek, bestalde, behin eta berriro goraipatu dituzte egitamuaren bertuteak eta behin eta behin eta berriro ukatu bete-betean herritarren oposizioak egindako salaketak.
Zornotzako gainerako biztanleei bezala, Pedro Berrio Ategortuari ere alkatearen inposiziozko politika eta ez adituzko eginarena egokitu zaizkio, zeinek nahiago izan baitu alderdiaren interesen alde jartzea herriarekin dituen betebeharrei erantzutea baino. Proiektuaren arduradunek, bestalde, behin eta berriro goraipatu dituzte egitamuaren bertuteak eta behin eta behin eta berriro ukatu bete-betean herritarren oposizioak egindako salaketak.
Nola jakin duzu zer ondorio izan ditzakeen Boroako zentral termikoak?
Ez dut hango edo hemengo unibertsitateren batera joan beharrik izan. Aski gertatu zait herriko liburutegi munizipalera jotzea. Biblioteka horretako kimika liburuen artean, Amerikako Estatu Batuetako R. Chang irakasleak idatzitako bat aurkitu dut, eta lan horretan ageri dira zentral termikoa funtzionamenduan jarriz gero gure ingurumenean izango genituzkeen gasak.
Zein izango da gas ugariena?
Changek dioenez, zentralak tximinietatik ugarien botako digun gasa, baina ez arriskutsuena, karbono dioxidoa (CO2) da, toxikoa ez dena, baina efektu itogarrikoa bai. Negutegi efektua areagotzen du, eta horretatik klima aldaketa segitzen da. Erruzko kantitatea sortuko du karbono dioxidoetan: 7.400 tona eguneko. Gas horren efektu itogarriak ederki nabarituko ditugu, ezbairik gabe.
Botako du gas pozoitsurik?
Arras ardurakoa da gorabehera hori. Zentral termiko horrek beste 1,860 tona emitituko ditu eguneko karbono monoxidoetan (CO). Oraingo hau arras gas pozoitsua da, zeren oso erraz elkartzen da hemoglobinarekin, odoleko oxigeno garraiatzailearekin, eta eragotzi egiten du prozesu metabolikoetarako behar adina oxigeno garraiatzea.
Beste zer gas igorriko du zentral termikoak?
Boroako tximiniek beste lau tona eta erdi emitituko dituzte eguneko nitrogeno oxidoetan (NOx eta NO2). Nitrogeno dioxidoak (NO2), aireko H2Orekin erreakzionatzen du, eta orduan beste gas batzuen tanta korrosiboak produzitzen ditu. Horrez gainera, sufre dioxidoetan (SO2) ere beste 1,230 tona emitituko ditu eguneko, eta gas pozoitsua, korrosiboa eta usain narritagarrikoa da hori. Nahiz eta kantitate txikian izan, eztula eta narritadura produzitzen ditu sudurrean, eztarrian eta biriketan. Sufre-oxidoak urarekin erreakzionatzen du, eta euri arras azidoa sortzen du.
Horrelako proiektuak 2 km urrundu behar dira gutxienez zona populatuetatik. Errespetatu dute distantzia hori?
Jarduera Gogaikarrien, Osasun galgarrien, Kaltegarrien eta Arriskutsuen Araudiak distantzia minimo hori ezartzen du, hots, zona populatuetatik 2 km urrunago instalatu behar dira horrelakoak, baina kasu honetan ez dute bete araua. Zentraletik bi kilometro baino hurbilago dago Zornotzako nukleoa, eta Larrea inguruko urbanizazioak, berriz, kilometro laurdenera bakarrik. Beraz, are errealagoa eta kezkagarriagoa da arriskua eremu horretan dauden eskola publikoko eta ikastolako haurrentzat. Nolanahi ere, arriskua 20,40 km-ra hedatzen da, baita gehiagora ere.
ARRISKUKO TALDEAK
Zein pertsona talde dira arrisku handienekoak?
Haurrak, lehenik eta behin, eta bi arrazoirengatik da horrela: batetik, airetan nagusiek baino %50 gehiago arnasten dute kiloko; bestetik, heldutasun gutxiagoko arnasteko sistema daukate, garatzen ari zaiena. Hortaz, haien biriken kapazitatea hipotekatzen ari gara eta prozesu asmatikoetan titulatzeko diplomak prestatzen. Hurrena, berriz, pertsona nagusiak eta bihotzeko eta biriketako arazoak dituzten gaixoak: Galdakaoko ospitalea 5 km-ra dago, eta, herrian bertan, urtez eta ajez aberatsak garenok ere argi dugu guztiz! Hirugarrenik, esfortzu fisiko handia egiten dutenak, hots, oxigenazio handia behar dutenak, hala nola, nekazaritzako eta obretako langileak, kirolariak eta abar. Bada, adi Jauregiberrian eta Uritxen. Athletic bera ere kontuz, 7 km-ra besterik ez baitago Lezama! Lagun txarra da karbono monoxidoa, CO delakoa!
Euskal agintari politikoek eta foralek ingurumena defendatzen dutela diote.
Bai, Ibarretxe lehendakaria eta Ingurumeneko sailburua, Intxaurraga, Johannesburgora joan ziren ingurumenaren degradazioari aurre egitera, eta Solabarrieta andreak, diputaziokoak, aitzindari internazionala izan nahi du ingurumena giza eskubide aitor diezaguten. Ez da txantxa, alajaina! Ordea, hitza pitz, gobernuko jarduna gauzatzeko garaian: zer erabakiko, eta onuragarriagoa dela gure lurra eta gure osasuna arriskatzea neoliberalismoari aukerak murriztea baino, pairatzaileentzat ere zerbait geratuko delakoan.
Agintariek diote, halaber, irabazi egingo dugula ongizatean eta bizimoduko mailan.
Badakite zer egiten ari diren, eta justifikatzen ahalegintzen dira. Lehenbizi, ongizatean eta bizimoduan aurreratzeko promesa egiten digute, gu guztion nahiarekin eta irrikarekin bat datozelako uste osoz. Ondoren, garapen ekonomiko liberalaren alde egiten dute horretara iristeko. Era horretako aurrerakuntzak garapen teknologikoa du eskakizun, besteak beste; garapen teknologikoak, berriz, energia horni gero eta handiagoa. Funtsean, energia gehiago behar da, eta, horrenbestez, justifikatu egiten dute Boroako zentral termikoa, nahiz eta haien hitzetik hortzerako ongizatearen, kalitatezko bizimoduaren, osasunaren eta ingurumenaren kontrako emisio kutsagarriak igorri. Ekintzekin jaten dute hitza, bistan denez.
Batzuen iritziz, aurrerakuntza da Boroa; beste zenbaitentzat, aldiz, atzerakuntza. Nork du egia?
Mehatxu dugun aire kutsagarrizko ekaitz honek gogoeta sakona eskatzen digu guztioi. Denoi diot, baina bereziki politikoei eta, esan dezagun honela, ekonomia «aurreratuaren» gizon-emakumeei. Ez dute balio zientzia eta teknika baztertzeko alternatiba sinplistek, ez horixe. Egin egin behar ditugu, ordea, kontrol gabeko garapenari buruzko galderak, baita ezein preziotako aterabideen gainekoak ere. Ingurumenaren suntsitzea ekonomia negatibo moduan bakarrik ebalua daiteke. Berriro aztertu behar da zentral horren legitimitatea, zeren gure garapen humanoa eta soziala edo gure hemoglobina ezin dira izan makina tekniko-zientifikoaren gainean kontrol gabeko lasterketan zoratutako interes ekonomikoen morroi eta aginduko. Izan ere, zapaltzea eta garatzea inoiz ez dira bat eta bera.
"HERRITARREN OPOSIZIO IRMOA"
Nola ebaluatzen duzu Zornotzako proiektuaren kontrako herritarren oposizio sendoa?
Printzipio batek dio denoi dagokiguna denok tratatu behar dugula, hau da, ados jarri behar dela afektatuekin. Alde horretatik, ondorioztatu behar dugu horrenbeste alegaziok, herritarren manifestazioek eta herriko erreferendumeko ezezko emaitza garbiak erabat deslegitimatu dutela zentralaren proiektua. Eta, auzoei bizkarra emanda jardunez muntatzen dena inposizioaren monumentua izango da, zein kasu honetan, ez baita izango bizigabea eta estatikoa, txoriak pausatzekoa eta zirintzekoa, Francoren zaldizko estatuen gisakoa, baizik eta erupzioko gas toxikoen sumendia. Hortaz, bihar ez, baizik eta gaur planteatu behar da berriro gorabehera, hots, erremedioa duen bitartean
NAZIOARTEKO BANKUEK FINANTZATUKO DUTE PROIEKTUA
Nazioarteko bankuek finantzatuko dute Boroako zentral termikoaren eraikuntza, 690 milioi euroko kreditu sindikatu baten bidez. Royal Bank Of Scottland eta Bank Of Tokyo-Mitsubishi banketxeak dira aliantza finantzarioaren buru. Horiekin batera, berriz, BBVA, Banesto eta Irlandako, Alemaniako, Holandako eta Belgikako bankuak ageri dira. Irlandako ESB enpresa publikoak dihardu Bizkaia Energia izendatu duten proiektu hori garatzen. Diotenez, 2005eko azarorako bukatuko dute instalazioa, eta 755 megawatt generatuko ditu. General Electric, ACS eta Sener enpresen aldi bateko elkartea arduratuko da planta gauzatzeaz.
Bizkaia Energia plantak gasaren konbustioko teknologia berriena baliatuko du energia elektrikoa generatzeko. Horretarako, hitzartua dute jada Shell enpresarekin hornitzeko kontratua. Plantak Bizkaiko Badiatik ere lor dezake gasa, zeren antzina ez dela inauguratu baitute entitate horren Zierbenako instalazioa, edota gasoduktutik, hori ere baimendua baitute Padraig McManus ESB enpresako zuzendari nagusiak adierazi zuenez
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Zigor Olabarria Oleaga
#2
#3
Mikel Garcia Idiakez
#4
Amaia Lekunberri Ansola
#5
Beranduegi
#6
Azkenak
Donostiako kaleratzeak Stop plataformak iruzurrezko alokairuen aurkako kanpaina bat abiatu du
Plataformak gida bat aurkeztu du maizterrek iruzurrezko kontratuak dituzten ala ez egiaztatu dezaten.
2024-10-21
Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Eibarko lehen final-laurdena
Lehen final-laurdena izan da larunbatekoa. Saioa irabaztearekin batera, finalaurrekoetara sailkatu da Martin. Igandean izango da hurrengo saioa, Errenterian.
2024-10-21
Behe Banda
Barra warroak |
Eutsi, banarama eta
Ez galdetu zergatik, baina sarritan pentsatu izan dut kalte egiten diguna onartzeko erraztasun handia dugula. Erraztasuna, edo agian, beharra. Azken batean, dikotomia nabarmena planteatzen duen auzia da beharrarena: bere kausaren aurka egin dezakezu, ala hezur eta guzti irentsi... [+]
2024-10-21
Zigor Olabarria Oleaga
Txaro Marquínez, Zaintza Araba-ko kidea
“Alarma soziala sortzea leporatu digute; ez, alarma egon badago, ez dugu guk sortu”
Arabako zahar egoitzen egoera lehen planora pasa da berriz ere azken asteetan. Zaintza Araba elkarteak Gasteizko Arabarren eta Laudioko San Roque erresidentzietako egoiliarrei ematen zaien tratua salatu dute, hainbat senideren testigantzak jaso ondoren. Langileen lan-baldintza... [+]
Euskal Herriko tomate agroekologikoek %38,6 CO2 gutxiago isurtzen dute Almeriako tomateek baino
EHNE Bizkaiak bultzatutako azterketaren emaitzek baieztatu dute eredu agroekologikoan ekoiztuak diren tomateek berotegi efektuko gasen isurketan, eta batez ere energia kontsumoan, inpaktu txikiagoa dutela eredu agroindustrialean ekoiztuak diren tomateekin alderatuta. Honetan,... [+]
2024-10-21
Iñaki Mezquita Aranburu
Une baten eternitatea
Atal honetan behin baino gehiagotan aipatu izan dugu izaki txikien munduan (gurean bezalaxe) itxurak okerrera eramaten gaituela, sarritan. Eta gaur dakarkigun laguna horren adibide garbia da, animalia gutxi izango baita Lurrean itxura ahulagoa edo kalteberagoa duenik. Horrez... [+]
2024-10-21
Garazi Zabaleta
"Haziak" liburua
“Liburuarekin jendea animatu nahi dugu haziak ekoizten hastera”
2024-10-19
ARGIA
Erraldoiak protagonista dituen liburua atera du ARGIAk haurrentzat
MULTIMEDIA - elkarrizketa
2024-10-18
ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren
56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.
2024-10-18
Maitane Arnoso - Martínez
Beldurra espazio komun gisa
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]
2024-10-18
Urko Apaolaza Avila
Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
2024-10-18
Xabier Letona Biteri
Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du
Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]
2024-10-18
Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute
LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.
2024-10-18
Onintza Irureta Azkune
Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”
Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]
Eguneraketa berriak daude