O, PELLO, PELLO!

Sirena eta tiro hotsak. Guardia Zibil bat eszenatokira igo eta "se sienten, coño!" bortitzak eman zion hasiera ekitaldiari. Tricornioaren azpian eta betaurreko beltzen atzean Iñaki Mendiguren itzultzaile eta idazlea zegoela ikustean hautsi zen isiltasuna. Jendearen txalo artean hitza hartu zuen: "Pello gaixo dago, bai. Baina Pello gizagaixoaren lepotik beren indarra eta handitasuna erakutsi beharrean dauden estatu eta gobernu hori ez daude askoz osasuntsuago...".

Eta Pello Zubiriak hain gustuko duen Asterixi erreferentzia eginez, "burutik eginda daude erromatar horiek" esanda, Mendigurenek Juanma Zaldua aurkeztu zuen. Esku soinuaz "O Pello, Pello"ren doinuak jotzen hasi eta Olatz Korta eta Mikel Garikoitz lankideek jarri zioten ahotsa kantu ezagunari.
Erreleboa Jakoba Errekondok hartu eta, bakoitzak berea eskaintzen zuen ekitaldi horretan, hark landare bat eskaini zuen, hagina, bere hitzetan "Pelloren Aginagako hagina". Honen atzetik Tere Irastortza idazleak hartu zuen hitza. Euskalduna Sisiforekin konparatu ohi garela esan zuen, behin eta berriro mendian gora beti harri bera bizkarrean hartuta gabiltzalako. Baina berak itsasoarekin konparatu zuen Euskal Herria.

Metaforen ondoren, errealitate gordinak hartu zuen txanda, Pelloren gaixotasunak. Horren inguruan Jabier Agirre eta Emilio Lopez Adan medikuak aritu ziren. Espondilitis ankilopoietikoaren nondik norakoak azaldu ostean, gogor salatu zuten Pellok atxilotua izan ondoren sendagileengandik jasotako tratua. Kode etiko eta deontologikoaren kontra jokatu omen dute. Horregatik, hau ere esan zuten bi medikuek: "Prest gaude Espainia gaixoa tratatzeko; mediku bezala dugun kode etiko eta deontologikoak behartzen gaitu".
Xabier, Piter eta Txema igo ziren ondoren. Xabier, Piter eta Txemaz jantzita zeuden behintzat, berehala Txirri, Mirri eta Txiribitonen eskularru, ileorde eta sudur gorriak ipini bazituzten ere. Garai hauetan zaila den lana tokatu zitzaion hirukoteari: han bildutakoak barrez jartzea. Baina saiatu, ederki saiatu ziren; baita azkenean lortu ere, laguntza txiki batekin, ordea: "Ya hemos escuchado como algunos han manifestado que se trata de una operación contra la cultura o contra la lengua vasca. Se equivocan. Es exactamente todo lo contrario...". Acebes Barne ministroaren deklarazioa negargarri/barregarriak ipinita lortu zen publikoak barre egitea.

Oholtzara Arantxa Iturbe eta Jon Alonso igo ziren ondoren. Lehena Bernardo Atxagak bidalitako testua irakurtzen hasi zen: "Gaixotu zen Adan paradisua utzi eta aurreneko neguan. Eta eztulka, buruko minez, 39ko sukarraz, negarrari eman zion, Magdalenak gerora emango bezala. Eta Evagana zuzenduz 'hil egingo naiz' esan zion...". Eta Jon Alonsok, besteak beste, Bretchen hitz hauek ekarri zituen gogora: "Harro dabil gaur egun zentzugabekeria, menperatzaileek 10.000 urte dituzte atzetik, indarkeriak zin egiten du, berdin iraungo du denak".
Andoni Egaña eta Iñaki Murua bertsolariak igo ziren hurrengo. Hona hemen eskainitako sortatik lehen bertsoa:

Uso txuria joan zaigu
Madrilek dauka gatibu
Madrilek dauka gatibu
Pellok zenbat lan, zenbat ahalegin
egin duen badakigu
hark utzi duen zirrikitutik
haize hotza datorkigu

Pellok berak Malores emazteari aipatu zion berari gertatutakoa ederki deskribatzen zuela Julen Lekuonaren "Hiltzaile bat bezala" abestiak. Bada Lekuona bera eta bere seme Aritzek hartu zieten erreleboa bertsolariei...

Hiltzaile bat bezala
hemen naramate
bi eskuak loturik
mundutik aparte
errurik ez dudala
azaldu nahi nuke
egia nahi dunantzat
emana dut merke

Ekitaldiari amaiera emateko parte hartutako guztiak oholtzara hurbildu eta Malores Etxeberriari ere igotzeko deia luzatu zitzaion. Antton Mendizabal eskultoreak duela 12 urte Argia sarietarako prestatutako lehen alea eman zion emazteari. Malores Etxeberriak Pelloren partez han bildutako guztiei muxu bana helarazi zien. Amaitzeko agurra dantzatu eta bertsolariek azken bertso bat bota zuten, Pellori eskainia, baina egun hartako berri pozgarria ahaztu gabe: handik ordu gutxitara Txema Auzmendi eta Joan Mari Torrealdai kalean izango ziren.

Lagunari olesta
lankideai omen
Joan Mari eta Txema
kalerako omen
Pello hire lagunak
bildu gaituk hemen
bihurtu nahi genduke
mina itxaropen
Pello hire lagunak
bildu gaituk hemen
berriz ere gurekin
nahi haugu lehenbailehen


Azkenak
1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


Eguneraketa berriak daude