Hain agenda betea ipini didate, non lehen ministroa ematen baitut, ordu erdiz ere geratu gabe". Martxelo Otamendiri, «Egunkaria»ko zuzendariari, nabarmen ikusten zitzaion neke aurpegia joan den asteartean, goizeko hamaiketan, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko Kazetaritzako Fakultatera heldu zenean. Automobilean, «La Vanguardia»ko Antoni Batista kazetaria zuen lagun. Atean zain, berriz, ikasleen batzarreko ordezkariak, hainbat irakasle eta VilaWebeko Vicent Partal zuzendaria, zein Otamendirekin eta Batistarekin mintzatzera joana baitzen, astearen buruan Katalunia osoan «Egunkaria»ri elkartasuna adierazteko antolatutako hainbat eta hainbat ekitaldiren artean beste bat baino ez zen horretara. Atea zeharkatzearekin bat, antolatzaileen arteko eztabaida bizi bat egokitu zitzaien aurrez aurre bisitariei: Areto Nagusiko ateak zabaldu zirenez geroztik, beste inortxo ere ez zen kabitzen barruan. Mukuru zegoen espazio posible guztia: besaulkiak, korridoreak, agertokia... baita fakultatearen kanpoko korridoreak ere. Kosta zitzaien agertokira iristea: ongi astiro heldu ziren. Behin jendartean aurrera egin nahirik Otamendiren aurpegia bistaratu zenean, txalo andana batek egin zion harrera. Presidentziako mahaiaren gainean, "Ongi etorri Martxelo, Egunkaria aurrera, Per la Llibertat d'Expressió" zioen pankarta ikaragarria. Ekitaldiko lehen hitzak oraindik espetxean dauden atxilotuak gogora ekartzeko izan ziren.
Ordu batzuk lehenago zen hasia Martxeloren "ministro astea". Astelehenean, Bartzelonako bi ekitalditan hartu zuen parte, eta Canal 33 telebistako azken orduko "La nit al dia" albistegi entzutetsuko gonbidatu berezia izan zen. Asteartean, Unibertsitate Autonomoko txanda, Gironako kultur etxeko ekitaldi masiboa eta irratiz irratiko jardunak egokitu zitzaizkion. Asteazkenean, Bartzelonara itzuli zen. Bien bitartean, «Egunkaria»ko staffeko beste lagun batzuk heldu ziren laguntzera, eta Viceko, Tarragonako edo Valentziako ekitaldietan hartu zuten parte, Martxelo leku guztietara iritsi ezinik zebilelako. Ostegun gauean, Bartzelonako Sant Jaume plazan egin zen bukaerako kontzentrazio handi bat, Fermin Muguruza bera ere tarteko zela. Lau egun bete-beteetan, Kataluniako gizarteak bat egin zuen adierazpen askatasunaren alde eta torturen kontra. Eta Martxelo izan zen horretarako aitzakia ezin hobea.
Kolektibo profesionalek ederki nabarmendu zuten alderdi hori. Astelehen goizean, Kazetarien Elkargoan izan zen lehen bilera. Hitzordu horretan, Montserrat Minobis elkargoko dekanoak, Antonio Francok («El Periódico»), Vicent Sanchisek («Avui») eta Joan Vallclarak (Comit taldea) gogor kondenatu zuten, hala «Egunkaria» itxi izana, nola atxilotu zenbaiti emandako tratu txarra. Ramon Barnils Kazetari Taldeak antolatu zuen ekitaldia, profesioa mugiarazten lehenengoetakoa izandakoak. Gironan, Kazetarien Elkargoko delegazioak Mosca sariaren ale berezi bat eman zien «Egunkaria»ko langileei adierazpen askatasunaren izenean (Mosca saria urteko kazetari onenei ematen zaien erakusgarria da). Asteko ekitaldi hunkigarrienetakoa gertatu zen horretan eman zioten saria Martxelori. Kultur etxean, ehunka lagunek batera altxatu zituzten beren eskuak Toni Strubellek "nork sinesten ditu Martxeloren salaketak?" galdetu zuenean. Ordea, esku bakar bat ere ez zen goratu galdera ondoko hau izan zenean: "Nork sinesten du Acebesen bertsioa?". Gironako eskualdeetan, beste ustekabeko bat ere izan zuen «Egunkaria»ko zuzendariak. Blanesera heldu zenean, «Egunero»n orrialde bateko publizitatea pagatzea onetsi izana eskertu nahi izan zion hango Udalari, eta, halatan, zer eskatuko, eta udalbatzaren ohorezko liburuan izenpetzeko galdegin zion alkateak. Martxelok, txantxetan, hotel gehiago eskatu zuen, "milaka euskaldun etorriko zaizkizue-eta oporrak igarotzera, zuen elkartasuna eskertzera".
Umore onak adierazten zuen hasia zela Bartzelonara iritsitakoan zirrara sortu zion egoeratik bere onera etortzen. Izan ere, astelehen arratsaldean bertan, ekitaldi hunkigarri batek mukuru bete zuen Bartzelonako Pi eliza, hiriko frankismoaren kontrako erresistentziaren sinbolo bizietako bat. Aldarean, mahai bat; haren inguruan, berriz, kazetarien eta abokatuen erakundeetako ordezkariak, talde kulturaletakoak eta Salvador Cardús bezalako intelektual ospetsuak. Ertz batean, Joan Smith kazetari ingelesaren irudia nabarmentzen zen, hots, nazioarteko PEN Clubeko buruarena. Andre horrek, ingelesez, ordezkatzen zuen erakundeak «Egunkaria»ko langileei laguntzeko kanpaina internazional bat jarriko zuela abian iragarri zuen. Otamendi hitz egitera zutitu zenean, elizako guztiak altxatu ziren txalo egitera. Lehenengo lerroan, ordezkari politikoak zeuden, eta haiek guztiak ere zutitu ziren: Pere Macias (CiU), Josep Lluís Carod-Rovira (ERC), Joan Saura (IC-V) eta Josep María Carbonell (PSC-PSOE). Ondoko lerroetan, atzean, pertsona anonimoak zeuden: adineko lagun ugari tartean; diktaduraren kontrako erresistente zaharrak, berriro "Torturarik ez" esatera bilduak. Hala, Raimon kantariaren hitzak ere berriro entzun zituzten: "Quan creus que ja s'acaba torna a començar...", hau da, "Bukatu dela uste dugunean, berriro hasten da..."
MARA ALOI
VilaWeb-eko erredaktorea