ELKARTASUNAK KATALAN ERAN


2021eko uztailaren 27an
Hain agenda betea ipini didate, non lehen ministroa ematen baitut, ordu erdiz ere geratu gabe". Martxelo Otamendiri, «Egunkaria»ko zuzendariari, nabarmen ikusten zitzaion neke aurpegia joan den asteartean, goizeko hamaiketan, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko Kazetaritzako Fakultatera heldu zenean. Automobilean, «La Vanguardia»ko Antoni Batista kazetaria zuen lagun. Atean zain, berriz, ikasleen batzarreko ordezkariak, hainbat irakasle eta VilaWebeko Vicent Partal zuzendaria, zein Otamendirekin eta Batistarekin mintzatzera joana baitzen, astearen buruan Katalunia osoan «Egunkaria»ri elkartasuna adierazteko antolatutako hainbat eta hainbat ekitaldiren artean beste bat baino ez zen horretara. Atea zeharkatzearekin bat, antolatzaileen arteko eztabaida bizi bat egokitu zitzaien aurrez aurre bisitariei: Areto Nagusiko ateak zabaldu zirenez geroztik, beste inortxo ere ez zen kabitzen barruan. Mukuru zegoen espazio posible guztia: besaulkiak, korridoreak, agertokia... baita fakultatearen kanpoko korridoreak ere. Kosta zitzaien agertokira iristea: ongi astiro heldu ziren. Behin jendartean aurrera egin nahirik Otamendiren aurpegia bistaratu zenean, txalo andana batek egin zion harrera. Presidentziako mahaiaren gainean, "Ongi etorri Martxelo, Egunkaria aurrera, Per la Llibertat d'Expressió" zioen pankarta ikaragarria. Ekitaldiko lehen hitzak oraindik espetxean dauden atxilotuak gogora ekartzeko izan ziren.

Ordu batzuk lehenago zen hasia Martxeloren "ministro astea". Astelehenean, Bartzelonako bi ekitalditan hartu zuen parte, eta Canal 33 telebistako azken orduko "La nit al dia" albistegi entzutetsuko gonbidatu berezia izan zen. Asteartean, Unibertsitate Autonomoko txanda, Gironako kultur etxeko ekitaldi masiboa eta irratiz irratiko jardunak egokitu zitzaizkion. Asteazkenean, Bartzelonara itzuli zen. Bien bitartean, «Egunkaria»ko staffeko beste lagun batzuk heldu ziren laguntzera, eta Viceko, Tarragonako edo Valentziako ekitaldietan hartu zuten parte, Martxelo leku guztietara iritsi ezinik zebilelako. Ostegun gauean, Bartzelonako Sant Jaume plazan egin zen bukaerako kontzentrazio handi bat, Fermin Muguruza bera ere tarteko zela. Lau egun bete-beteetan, Kataluniako gizarteak bat egin zuen adierazpen askatasunaren alde eta torturen kontra. Eta Martxelo izan zen horretarako aitzakia ezin hobea.

Kolektibo profesionalek ederki nabarmendu zuten alderdi hori. Astelehen goizean, Kazetarien Elkargoan izan zen lehen bilera. Hitzordu horretan, Montserrat Minobis elkargoko dekanoak, Antonio Francok («El Periódico»), Vicent Sanchisek («Avui») eta Joan Vallclarak (Comit taldea) gogor kondenatu zuten, hala «Egunkaria» itxi izana, nola atxilotu zenbaiti emandako tratu txarra. Ramon Barnils Kazetari Taldeak antolatu zuen ekitaldia, profesioa mugiarazten lehenengoetakoa izandakoak. Gironan, Kazetarien Elkargoko delegazioak Mosca sariaren ale berezi bat eman zien «Egunkaria»ko langileei adierazpen askatasunaren izenean (Mosca saria urteko kazetari onenei ematen zaien erakusgarria da). Asteko ekitaldi hunkigarrienetakoa gertatu zen horretan eman zioten saria Martxelori. Kultur etxean, ehunka lagunek batera altxatu zituzten beren eskuak Toni Strubellek "nork sinesten ditu Martxeloren salaketak?" galdetu zuenean. Ordea, esku bakar bat ere ez zen goratu galdera ondoko hau izan zenean: "Nork sinesten du Acebesen bertsioa?". Gironako eskualdeetan, beste ustekabeko bat ere izan zuen «Egunkaria»ko zuzendariak. Blanesera heldu zenean, «Egunero»n orrialde bateko publizitatea pagatzea onetsi izana eskertu nahi izan zion hango Udalari, eta, halatan, zer eskatuko, eta udalbatzaren ohorezko liburuan izenpetzeko galdegin zion alkateak. Martxelok, txantxetan, hotel gehiago eskatu zuen, "milaka euskaldun etorriko zaizkizue-eta oporrak igarotzera, zuen elkartasuna eskertzera".

Umore onak adierazten zuen hasia zela Bartzelonara iritsitakoan zirrara sortu zion egoeratik bere onera etortzen. Izan ere, astelehen arratsaldean bertan, ekitaldi hunkigarri batek mukuru bete zuen Bartzelonako Pi eliza, hiriko frankismoaren kontrako erresistentziaren sinbolo bizietako bat. Aldarean, mahai bat; haren inguruan, berriz, kazetarien eta abokatuen erakundeetako ordezkariak, talde kulturaletakoak eta Salvador Cardús bezalako intelektual ospetsuak. Ertz batean, Joan Smith kazetari ingelesaren irudia nabarmentzen zen, hots, nazioarteko PEN Clubeko buruarena. Andre horrek, ingelesez, ordezkatzen zuen erakundeak «Egunkaria»ko langileei laguntzeko kanpaina internazional bat jarriko zuela abian iragarri zuen. Otamendi hitz egitera zutitu zenean, elizako guztiak altxatu ziren txalo egitera. Lehenengo lerroan, ordezkari politikoak zeuden, eta haiek guztiak ere zutitu ziren: Pere Macias (CiU), Josep Lluís Carod-Rovira (ERC), Joan Saura (IC-V) eta Josep María Carbonell (PSC-PSOE). Ondoko lerroetan, atzean, pertsona anonimoak zeuden: adineko lagun ugari tartean; diktaduraren kontrako erresistente zaharrak, berriro "Torturarik ez" esatera bilduak. Hala, Raimon kantariaren hitzak ere berriro entzun zituzten: "Quan creus que ja s'acaba torna a començar...", hau da, "Bukatu dela uste dugunean, berriro hasten da..."

MARA ALOI
VilaWeb-eko erredaktorea


Azkenak
1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


Eguneraketa berriak daude