Gertatu den guztia gertatuta, nondik ez badaki ere, indarra atera du Maloresek. «Niri horrelako zerbait gertatu izan balitzait, badakit Pellok mundu guztia nahastuko zuela. Zera pentsatzen duzu: edozer gauza egin behar da gizon hau ateratzeko sartu duten tunel horretatik».

Pello erraietan, Luis, Martxelo, Fermin eta Inma buruan eta Txema, Xabier biak, Iñaki eta Joan Mari bihotzean ditudala, sentitzen dudana hitzez adierazteko gauza izango ote naizen beldur, ekiten diot zeregin honi. Eta barka biezait Maloresek ez baldin badut menderatzen ez dudan ofizio honekin asmatzen, gorputza hitzatan baino musika sonante batean baitabilkit traboka. Torturatua izan denak, nekez asmatzen du esaldika torturaren berri ematen. Bere gogoz kontra bortxatua, hego haizetearen haizalpeko orri zuria da, bortxatzaileek lerdea dariela bere gainean ubel idatzi, kaka eginez zikindu, aihotz - marrauzaz txikitu eta ostikoz zanpagailura botea. Torturatuak pubela du helburu, tortura prozesutik libratuko duen zakarrontzia, nahiz badakien bizitzetik deus ez duela honek. Zeren tortura bizipena da, bizipen bortxatua, ihesbiderik uzten ez duena. Torturatzaileen mendeko, bat zernahi sinesteko gauza da. Ezagutzen ditudan kasuen artean, beldurgarriena, Manzanas torturatzailearen hiltzailea bera zela etsita zegoenarena da. Atxiloketaren hirugarren eguna zuen eta hobenduntzat jo zuen bere burua. Torturatzaileek torturatu bai, baina ez zioten tamainako izugarrikeria sinarazi, bai baitzekiten guztiz ezinezkoa zela Jainkoa izan ezean, hiru bat lekutan batera egoteko gauza behar baitzuen. Denbora luzean, bururatzen zitzaion oro komisaldegian entzuten zutela etsita bizi izan zen.

Ezagutu dut neure haragitan, egurra ematearekin mehatxatu zidan epaile militarra, berak sinarazi nahi zidan hura ukatu niolarik. Ezagutu dut, eta identifikatu pasa ondoan zakarrontzian geundela, Guardia Zibiletako kuartelilloko ondoko gelatik era beldurgarri basatian marruka ari zena, oraindik orain bizi-bizi gogoan dudana. Eta ezagutzen dut, etxekoa bortxaz eraman eta bere berri izan ezak sortzen digun infernua, irudika baitezaket nire erosoan pasatzen ari den nolakoa. Izan ere, denak egin dizkidate etxekoago, etxeko-etxekoa aspalditik egina daukadan Pellorenak baldin banauka ni neu, Prestige bezain hondoratuta ere. Hitzak eskas, inpunitatea flakotzat jotzen dut triparena adierazteko garaian, eta nire ezinean hondoa jota ez nuke nahi Pello ordezkatu dagoen egoeran, nire burua hain koldar eta miserable sentiarazten didatenei diedan gorrotoak, ezer gutxi adierazteaz gain, ez du inolaz ere parea jotzen esan nahi dudanarekin. "Tiroa eskatu nien", "arratoiak baino okerrago tratatzen gaituzte", esan du Martxelok, eta horrek bai, horrek biltzen du hobekiago neurea ere

Ez zaitu hilko, baina gorriak ikusteko zaude» esan zion Pellori 1987an, espondilitis ankilopoietikoa izeneko artritis mota diagnostikatu zion traumatologoak. Orduz geroztik, ahalik eta ongien bere burua zaintzen saiatu da Pello (berak hala dio izorrategi.org web gunean. Dena den, lankideok etenik gabeko lanean ezagutu dugu Pello). Hasieratik, Indometacina botika hartzen zuen eta igeriketa eta ariketa fisikoak zituen lagun. 1995erako ordea, lepoa kaltetuta zuen eta laster eskuineko belaunarekin arazoak izaten hasi zen. Erremedio gehiagoren bila ahalegindu zen: gimnasia eta antigimnasia ikastaroak, magnetoterapia, osteopatia, kiropraxia, akupuntura...

ARGIAk Interneten duen Sareko ARGIAren sortzailea ordea, gaixotasunari buruzko informazioa eskuratzeko irrikitan zen eta Interneterako zaletasuna aprobetxatuz nabigatzeari ekin zion. 2000. urteaz geroztik informazio asko bildu zuen gaitzari buruz eta web gunea sortzea ere buruan zerabilen. Ez zegoen aseta ordea zuen informazioarekin eta bila jarraitu zuen.

Pellok, berak sortutako izorrategi.org web gunean, espondilitis ankilopoietikoaren sortzaile gisa bi faktore aipatzen ditu. Lehenengo teoriaren arabera, gaixotasun kroniko hau dutenek HLA-B27 marka genetikoa dute. Bigarren teoriaren arabera, bakterioak dira gaitzaren eragile. Pellok bigarren teoria hau ezagutu zuenean, zera galdetu zion bere buruari: «Egunen batean aurkitzen bada bakterio bat zela denaren errudun eta urteak alferrik galdu ditugula ohiko tratamenduarekin?». Kezka hori zuela, 2001eko udaberrian bere egoera fisikoa ahultzen zihoala nabaritu zuen. Bost urte lehenago kortisona hartzen hasi zen, baina kopuru txiki hura jada ez zuen nahikoa. Gaitza ez dago sendatzerik, baina mina arintzeko asmoz eta mugikortasuna ahalik eta gehien mantendu asmoz, Pellok bigarren teoria hau hobeto ezagutzea erabaki zuen.

Bila ari zela Londreseko klinika batean Ebringer izeneko medikuak gaitz hau Klebsiella Pneumoniae bakterioarekin lotzen zuela jakin zuen. Bakterio hau kolonean bizi da eta almidoiak jartzen omen du martxan. Bakterio hau «berotzen» denean izaten dira espondilitis broteak. Horrela ezagutu zituen Pellok Almidoi Gutxiko Dieta eta Almidoirik Gabeko Dieta. 2001eko ekainean almidoiak bere organismoan zuen eragina frogatzen hasia zen.

Botikak hartu eta ariketa fisikoak egiteaz gain, dieta bereziari ekin zion. Bere web gunean esaten duenez, etxekoak aspertu zituen bere esperimentuekin; almidoi gutxi edo batere ez zuten jakiak deskubritzen aritzen baitzen. ARGIAn ere poliki-poliki dietaren nondik-norakoez jabetzen hasi ginen: ez zuen ogirik jaten, zerealak eta lekak alboratu zituen; pasta, irina, lentejak, babarrunak, patata... Goiz erdian bere hamaiketakoarekin agertzen zen: txokolate pixka bat, intxaur batzuk... Haragi kontuak utziak zituen Pellok eta dieta berriarekin hasi zenean berriz, haragia, arraina, arrautzak eta batez ere entsaladak jaten hasi zen.

Urtebete igaro ondoren, 2002ko udan beste dieta mota bat ezagutu zuen Jean Seignalet Monpellier inmunologoaren eskutik. Antzinako Dieta, Desintoxikazio Dieta edo Dieta Hipotoxikoa deitzen zaio erregimen honi. Zerealak eta esnea debekatzen ditu erregimenak, beste makina bat baldintzaren artean. Pellok, almidoirik gabeko dieta eta azkena aipatu dugun dietaren arteko konbinaketa egitea erabaki zuen. Gaixotasuna arintzeko bide berezi honek onurak ekarri dizkiola nabarmentzen du Pellok eta horretarako neurgailu batzuk aipatzen ditu adibidetzat. 2001eko abuztuan VSG edo ESRa 83an zeukan eta PCRa 70ean. 2002ko urrian 42an eta 19an zeuden. Berak atera zituen kalkuluen arabera, aurtengo udan inflamazio tasa normaltzera heltzea espero du.

Espondilitis ankilopoietikoa artritis mota bat da, gaixotasun inflamatorioa. Sistema inmunologikoaren alterazio bat dela esan daiteke. Ohikoena bizkarrezurrean eragitea da eta mina eta gogortasuna eragiten du. Bizkarrezurraz gain artikulazio periferikoak deitutakoak ere erasan ditzake, hala nola, belaunak eta orkatilak (ikus marrazkiak). Bestelako ondorioak ere jasan daitezke gaitz hau dela-eta. Begiak sumintzen zaizkie batzuei, besteek balbulopatia kardiakoak izaten dituzte, alterazio neurologikoak ere sufri daitezke.

Aipatu ditugun sintoma hauek guztiak ez ditu gaixo bakar batek izaten, noski. Larritasun maila desberdinak izaten dira. Badira gaitza izan arren eguneroko bizitza egiteko oztopo handiegirik ez dutenak eta badira bizitza kalitatea nahiko kaxkarra dutenak. Pelloren kasua larritasun maila handikoa dela esan dezakegu. Gaitz honek broteak eragiten ditu eta brote hauek areagotu egiten dira gaixoaren egoeraren arabera. Lanak, estres egoerek, senideren baten heriotzak... eragina dute. Egoera larri batek eragin ditzakeen ondorioak intuitiboak dira, baina kontuan hartu behar da ohiko egoeran sufritzen ari badira, Pellok jasan behar izan duen egoerak nola eragin dezakeen, bai fisikoki eta baita psikologikoki ere.

Tratamenduei dagokienez, aipatu dugu lehen gaixotasunak sendabiderik ez duela eta medikuntza ofizialak botiken bidezko tratamendua aholkatzen du, batetik, mina arintzeko eta bestetik, mugikortasuna ahalik eta gutxien galtzeko. Pellok bide berriak jorratu zituen ordea, 2000. urteko ekainaz geroztik. Botikak, ariketa fisikoa eta dieta berezia metodikoki betetzen zituen atxilotu eta kartzelarako agindua eman bitartean

Izen luze bezain aldrebesa duen gaixotasun horrek modu askotara baldintza zaitzake, ala ez. Zeinek bere modura pairatzen du gaixotasuna, gogorrago, ahulago, badira gaixotasuna izan baina bizitza osoan igartzen ez dutenak. Hala ere, bada askok komunean izaten dugun sentsazioa: Mina. Hizki larriz idatzitako Mina, atsedenik ezagutzen ez duen mina, astebururik ezagutzen ez duen mina, oporraldirik ezagutzen ez duen mina, finean, 24 orduz zabalik dagoen mina. Normalean, horixe izaten da gaixotasuna diagnostikatzean medikuak esaten duena: ez zaitu hilko, pertsona bakoitzarengan eragin desberdina du, baina mina sekulakoa izango da. Une batzuetan ez zara zeure gorputzaren jabe, hau da, ez dago ezer zeure esku mina arintzeko eta une horretan inpotentziak jan egiten zaitu. Botikak hartzen dituzu, bai, are gehiago, botikari bihurtzen zara eta zeuk ematen diozu gorputzari behar duena, baina gehienetan ez da nahikoa eta botikak min handiagoko uneetan erabiltzen saiatzen zara, gorputza ohitu ez dadin. Denboraldi lasaiak edo oso mingarriak ez direnean, martxan jartzen zara: ariketa fisikoak, luzamenduak… baina hurrengoa noiz izango den duzu buruan. Izena luze bezain aldrebesa duen gaixotasun horrek behin eta berriro gogoraraziko dio Pellori berak ere pairatu egiten duela, nahiz eta, segurki, bihotzean min handiagoa eragin dion beste zerbait izan