Juan del Olmo epailearen autoak: ez hankarik ez bururik


2021eko uztailaren 20an
Espainiako Auzitegi Nazionaleko 6. aretoko Juan del Olmo epailearen autoaren arabera, honelako erabakiak hartu zituen Ministerio Fiskalak: Joan Mari Torrealdai, Iñaki Uria, Xabier Oleaga, Txema Auzmendi, Xabier Alegria eta Pello Zubiriarentzat baldintzarik gabeko espetxeratzea. Martxelo Otamendi, Fermin Lazkano, Inma Gomila eta Luis Goiarentzat aldiz, aske uztea bermea ezarrita. Hamar inputatuetatik bederatzik «Egunkaria»n ardura dute edo izan dute. Xabier Alegria, Udalbiltzako kidea, ardura ez duen bakarra izaki. Atxilotuak, konfiantzako abokatuarekin deklaratzea debekatuta, ofizioko abokatu batek defendatuak izan ziren Estatuko fiskalaren aurrean. Autoaren sarrera gertaerei dagokie, berean inputatuek fiskalaren aurrean beren arrazoiak eta argudioak alegatu ahal zituztela esaten da.


12 ORRIALDEKO AUTOA.

Autoak hiru atal ditu: gertaera, arrazonamendu juridikoak -bi ataletan emana- eta azken borondatea. Arrazonamendu juridikoen lehen atalean, ETA erakundeaz ari da: «Erakunde terrorista hau bortizkeria erabiliz gain, Espainiako errealitate sozial, juridikoa eta politikora egokitu dela», dio epaileak. ETA Espainiako marko demokratiko eta juridikoaz baliatu dela bere estrategia terrorista sendotzeko azpimarratzen du, halaber.

Autoak ETAren bilakabideari buruzko azalpen arinak eta bereziak egiten ditu: 1978ko «KAS Alternatiba»tik 1995ko «Alternatiba Demokratiko»ra doan bilakaeraz dihardu. Bilakaera honetan, ETAk bere egiturak «banatu» eta bere menpeko sareak sorrarazi dituela dio. Sare honetan KAS, EHAS, ESAN eta EKIN erakundeak lirateke, besteak beste. 1992an, Guardia Zibilak, Bidarten ETAren buruzagitza atxilotu ostean «Udaletxe proiektua» ezagutu omen zuen. ETA bere estrategia indartzeko «hedabideen eta kultur frontea»ren garrantziaz jabetu zela dio Juan del Olmok: Egunkaria Sortzen S.L. elkartea eta Egunkaria S.A. ETAren sare mediatikoak lirateke. Proiektu hau, orobat, ETAren sare informatiboan, sozialean eta ekonomiko finantzarian kokatzen duelarik.

Autoan «Egunkaria»ren proiektuan interesatuak eta parte hartu zuten pertsonak nahiz erakundeak agertzen dira. Eusko Jaurlaritza ere aipatua da, euskarazko egunkari bat bideratzeko burutu zuen inkesta soziologikoaren karietara. ARGIA aldizkari hau aipatua da ere, proiektuaren hasieran parte hartu zuen Joxemi Zumalabe tarteko, baita Joan Mari Torrealdai eta Txema Auzmendi ere, bestalde. Jarraian, Bidarten atxilotutako ETAko «aparatu politikoa»ren Jose Luis Alvarez Santacristina «Txelis» arduradunari harturiko dokumentu bat du hizpide. ETAren barne gogoeta omen da: ENAren sorrera, Andoain-Irurtzun autobiaren proiektua, Lurraldea Alternatiba eta Egunkaria Sortzen proiektua aipatzen dira berean. Epaileak garai berean sortzen hasi zen «Egunkaria»ri buruzko hainbat kudeaketa finantzaria aipatzen du eta Joseba Jaka eta Joxemi Zumalabe arduradun gisa ezarri.

Beste dokumentu bi aipatzen dira jarraian:«Egunkaria urriak 26» eta «10-4 Azaroak 12» izenekoak. Berauen jabetza ETAko «aparatu politikoa»ren Jose Domingo Aizpurua «Pitxas»i egozten zaizkio. «Egunkaria urriak 26» izeneko dokumentuan -autoaren arabera beti ere- «Egunkaria»ren sorreraren lehen urratsak agertzen dira: Iñaki Zabaleta, Joxerra Gartzia eta Pello Zubiria aipatuak dira. Epaileak, izen batzuk «klabea»n idatziak antzematen ditu. Hitz klabe hauen atzean, konparazione, EGIN, KAS eta ETA lirateke. «10-4 Azaroak 12» delakoan, berriz, «Información del 10» klabearen atzean KAS dagoela dio, eta «11»ren atzean ETA. Klabe hauen atzean ari direnek «Egunkaria»z ari omen dira, proiektuari buruzko interesa agertzen omen da berean. Autoak, garai berean «Egunkaria»k Gipuzkoako Merkataritza-erregistroan bere izena eman zuela dio eta Administrazio Kontseiluaren izenak aditzera eman ere.


UDALETXE PROIEKTUA.

Autoak, Bidarten atxilotutako ETAko buruzagiei atzemandako dokumentu bat aipatzen du berriz ere: «Reuniones de responsable de proyectos Udaletxe». Balizko dokumentu horretan erakundeak hala nola hedabideak aipatzen dira: «Egin», «Orain», «Argia», «Egunkaria», baita Foru Aldundia eta Udalak.

Bien bitartean, 1992ko martxoaren 29an ETAko «Batzorde Eragilea» atxilotua izan zela dio eta hilabete hartan «Egunkaria»ren arduradun guztiak nortzuk ziren berriro ere aipatzen ditu. «Egunkaria»k orain arte izan dituen hiru zuzendarien izenak azpimarratu ditu ere bai: Pello Zubiria, Iñaki Uria eta Martxelo Otamendi.
Autoan agertzen den hirugarren dokumentu-sortaren jabetza ETAko Jose Mari Dorronsoro ustezko buruzagiari egozten dio epaileak, bere ordenagailuan aurkitu omen zutena. Dokumentu hauek ordenagailuaren karpeten barruko labirinto bat osatzen dute. «Kode Berriak/93» izeneko karpetatik hasita, hainbat karpeten izenak agertzen dira:«A: Teknikoa», «A: Orokorra», «Azpi-karpeta Teknikoa»...

ETA hala nola ENAMen erakunde guztiak agertzen dira labirinto honetan. «Prentsa» izeneko dokumentu bati erreferentzia egiten dio, «P» klabez identifikatua. Hainbat hizki eta klabe hauen atzean: «Egin», «Egin Irratia», «Argia» edota «Txalaparta» ezkutatzen dira halaber. «Tekniko» deritzan azpi-karpetaren barruan «Handik» eta «Hara» azpi-karpetak daude. Epaileak euskal izen hauez eta geografiari buruzko deskribapen bat burutzen du. Espainia «han» izaki, hara doazen dokumentura KASera lihoazke. «Handik» azpi-karpetako dokumentuak berriz, Espainiatik Frantziara joan bide dira, ETAko zuzendaritzan ezkutatzen zen lekura. «Aqui» dio autoak, Frantzian, alegia. Autoak labirinto baten barnean garamatza eta bere deskribapenak molde poliziako-literarioaren itxurak hartzen ditu.

«Handik» deritzan azpi-karpetan hiru izen agertzen omen dira: Eneko, Garikoitz eta Hontza. Izen hauen atzean, klabean idatzitako izenak edo izen klabeak, norberaren idurimenaren arabera, «Handik» eta «Han» delakoan agertzen diren dokumentuen hartzaileak eta igortzaileak dira.


XABIER ALEGRIA EDO GARIKOITZ.

Autoak Ekinen gaineko «Sumario 18/98» aipatzen du orduan, eta berean «Garikoitz» Francisco Javier Alegria Loinaz bezala identifikatua izan dela, hots, Xabier Alegria. Bera omen da ETA eta KASen arteko komunikazioa bermatzen duena. Beste dokumentu batean egoera soziopolitikoari buruzko gogoeta agertzen da, HB, PSOE eta EAJ alderdiak aipatuak dira. Baita «P» klabea ere. Xabier Oleaga eta Imanol Murua aipatuak dira. Dokumentuaren hartzailea ETAko «Batzorde Eragilea» zatekeen, «Aparatu Politikoa» balizko igorlea izaki. Autoa behin eta berriz errepikatzen da. Juan del Olmo epailea atxilotuen aukako inputazioak argudiatu nahian beste dokumentu batera iristen da, «Hontza» izeneko karpetan agertzen denera, «Handik» delakotik datorrena. Espainiatik, beraz. ETAren ustezko dokumentuan «Egunkaria»ren zuzendari posibleak aipatzen dira. Martxelo Otamendi aipatua da, besteak beste.


AZKEN BORONDATEA.

Arrazonamendu juridikoen bigarren atalean, inputatuei delituzko ekintza bat burutu izanaren indizio arrazionalak daudela dio autoak, inputatuak ETAko sare mediatiko-finantzariaren eta erakundearen kideak izaki. Azkenik, epaileak bere azken borondatea diktatzen du: batzuk, justiziari itzuri egin diezaioketelakoan Soto del Real espetxera bidaltzen ditu, eta besteak, fidantzapeko behin-behineko askatasunean uzten ditu. Autoak ordea, ez du zehazten ez argudiatzen zeintzuk diren delituak


Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Eguneraketa berriak daude