Mikrobio edo mikroorganismoak alde guztietan daude, erabat eraso gaituzte; airean, uretan, lurrean, janarian eta baita guregan ere! Mikrobioa definitzeko garaian, banaka hartuta, begi bistaz ikus ezin daitezkeen organismo txikiak direla esango dugu, mikroskopioa behar dugu beraiek ikusteko. Talde zabal honetan sartuko dira: bakterioak, onddo eta alga mikroskopikoak, protozooak, birusak... Gure gorputza milioika eta milioika mikrobioren bizilekua da. Esku bakar batean munduko pertsona guztiak baino mikrobio gehiago topa ditzakegu. Doministiku bakarrean milaka mikrobio kanporatzen ditugu. Gure azalean, ahoan, mihian, hesteetan... Nahiz eta guk begi hutsez ez ikusi, hor daude zorionez. Bai, zorionez diogu, guretzat, animalientzat eta landareentzako ere oso garrantzitsuak direlako. Esaterako, landareek hazteko behar dituzten elikagaien asimilazioan parte hartzen dute eta hainbat animaliatan, gizakia barne, liseriketa prozesuetan ezinbestekoak dira. Mikrobioek ingurumen arazoetan puntako garrantzia dute, gizakiak sortutako zabor piloak deskonposatzen baitituzte. Baina arazoa hor dago, kantitateaz gain, gizakiak, deskonposatzen zailak edo ezinezkoak diren materialak sortu dituela, plastikoak, produktu kimiko berriak... lan gehiegi mikrobio gaixoentzat! Beraz, materiaren zikloan pauso klabea ematen dute, hau da, materia organiko guztia degradatzeko mikrobioak behar ditugu, ondorioz sortzen den materia inorganikoa, landareen elikagai da, ondoren belarjaleak datoz eta atzetik haragijaleak. Ikusten dugunez, bizidun guztiok, mikroorganismo hauekiko mendekotasun osoa dugu. Zer egingo ote genuke beraiek gabe! Mikrobioek ekartzen dizkiguten onurak asko dira, gero aipatuko dugu adibide sorta luzeagoa.

Zoritxarrez, badira patogeno edo gaixotasun sortzaileak diren mikrobio batzuk, baztanga, elgorri edota eztarriko infekzioak sortzen dituztenak adibidez, gainontzeko guztiei ospe txarra eman dietenak.

Mikrobio kaltegarrien hamaika adibide eman ditzakegu bakoitzak sorrarazten dituen gaixotasunak azalduz. Adibidez, Clostridium tetani, tetanoaren gaixotasuna sortzen duen bakterioa da, toxina berezi bat askatzen du, paralisi antzeko bat eragiten duena. Edota Mycobacterium tuberculosis, tuberkulosi gaixotasuna sortzen duena, birikak kaltetzen ditu. Legionella pneumophila izenekoak, legionarioen gaixotasuna deritzana sortzen du, pneumonia antzeko gaixotasuna. Horrela, ehunka adibide eman genitzake.

Askotan pentsatu izan dugu lurraren garapenean gizakiak arrakasta osoa izan duela, baina ongi pentsatuz gero mikrobioak dira jaun eta jabe. Lurraren lehen kolonizatzaileak izan ziren eta ordutik milioika urtetan iraun dute gaur egun arte. Ingurune berrietara egokitzeko gaitasun izugarria dutelako.


Antzinatik gizakiak erabili ditu mikrobioak bere onerako, hasieran noski, euren existentzia ezagutu gabe. Ogi, ardo eta garagardoarekin gertatu da hori, adibidez. Azken hau Mesopotamia eta Egiptoko garai zaharrenetatik dator. Mikroorganismo kaltegarrien izenak eman ditugun bezala, ehunka eta ehunka izen eman ditzakegu gure onerako erabiltzen ditugun mikroorganismo edo mikrobioenak, ezagunenak aipatuko ditugu.
Has gaitezen ogiaren adibidea aipatzen. Aski ezaguna dugun legamia bati esker lortzen da, Saccharomyces cerevisiae izenekoari esker. Industria mailan protagonista nagusia dugu legamia hau, produktu asko lortzen baititugu honen bitartez. Barietate ezberdinak erabiltzen dira, askotan hobekuntza genetikoa jasandako legamiak izaten dira. Industria mailan izugarri erabiltzen dira, esaterako, hain ezagunak diren edari alkoholdunak egiteko: garagardoa, sagardoa, ardoa... Azken honen kasuan adibidez, mahats zukuan dagoen azukrea legamiak hartzitzen du alkoholean eraldatuz. Beste horrenbeste gertatzen da garagardoarekin. Prozesu luze eta konplexuak dira eta beste mikrobioen laguntza ere izaten dute.
Jarrai dezagun jogurtarekin. Zenbait esne bakterio da esnea hartzitzen dutenak. Esne hartzitzaile hauek Lactobacillus bulgaricus eta Streptococcus thermophilus dira. Jogurtaren inguruan azken aldi honetan asko eta asko entzun dugu bifidobakterioei buruz hitz egiten. Hauek ere beste bakterio batzuk dira, jogurtari gehitzen dizkietenak. Gure hesteetako flora bakterianoan, oreka mantentzen laguntzen omen dute, eta beste hainbat onura ere egozten zaizkio, baina zientifikoki oraindik ez daude frogatuta. Askotan merkatuan inoiz entzun ez ditugun izenak azaltzen dira, eta guk, erosleok, osasunarentzat onak direlakoan erosi egiten ditugu, nahiz eta gehienetan zer den ere ez dugun jakiten. "Esne honek omega A3 gantz azidoak eta azido oleikoa ditu", "beste krema honek berriz liposomak eta Q10 koentzimak ditu". Horrelakoak askotan entzuten ditugu, azken finean marketinga bultzatzeko izaten da eta funtzionatu egiten du, noski!
Mikrobioek badituzte industria mailan eginkizun garrantzitsuak ere, sendagaiak ekoizteko erabiltzen dira, adibidez antibiotikoak ekoizteko. Flemingek penizilinaren aurkikuntza egin zuenetik, beste hainbat aurkitu da zorioneko mikrobio hauen eskutik: tetraziklina, estreptomizina, eritromizina...
Ezin ditugu aipatu gabe utzi uren araztegietan erabiltzen diren mikrobio horiek, ezinbestekoak dira uren garbiketan. Zabortegietan askatzen den metano gasa kontsumitzen duten bakterioak ikertzen ari dira, oso arriskutsua gerta baitaiteke.
Pestizida natural modura ere erabili dira mikrobioak, edozein landaketa edo jardinetan erremedio natural bikaina dugu, inongo poluziorik gabe.
Prestige gogora ekarriz, egia da petroliontzi erraldoien isurialdiak garbitzeko ere mikrobio bereziak erabili izan direla. Exxon Valdez-en kasuan hala egin zen. Prestigeren isuria dela-eta, nahiko lan izango lukete bakterio gaixo horiek tona horiek guztiak garbitzen!