ARRANTZAREN ETA TURISMOAREN ETORKIZUNA KOLOKAN
"Prestige petrolio ontziak Galiziako uretan hondoratua jarraitzen duen bitartean eta han bildua dagoena fuela -ofizialki aitortu dutenez, 70.000 tona- erabat kanporatzen ez duten artean, beti egongo gara marea gehiagoren peskizan, hil honetan, hurrengoan, udan eta, batek daki, beharbada zenbait urtetan". Horrela adierazi zion aldizkari honi Bermeoko arrantzale batek. Kezka handiz ikusten zuen etorkizuna, zeren arazoa ez baitago gure uren gainaldeko galipot orbanetan bakarrik, baina baita itsas hondoan gertatzen den guztian ere. Hain zuzen, itsas hondoan ere hauteman dituzte galipot poltsak, eta, itsas hondoa kutsatua baldin badago, arrainik ez da sartuko.
Zaila baino zailagoa izan arren, baldin gure uren gainaldetik galipot orbanak desagertuko balira ere, zer gertatuko da berdelaren eta antxoaren hurre-hurreko arrantza aldiarekin? Gure solaskideak, arrantzale bermeotarrak, honela erantzun digu: "Itsasoa itxuraz garbi badago ere, beldur gara espezie migratorioek, hala nola antxoak edo berdelak, beharbada ibilbidea aldatu egingo dutela eta gure itsasertzetik urrundu egingo direla, poluzioa saihesteko. Ezinezkoa ez den egoera hori gertatuz gero, segi ote dezakegu itsasotik bizitzen, hain panorama hondagarriarekin?".
Lehenik eta behin, agidanez, huts egingo dute berehala izatekoak diren antxoaren eta berdelaren kanpainek, zeren arrantza debekatu egingo baitute, gure kostetan dagoen kutsaduragatik. Hori horrela bada, are gehiago larrituko da gure arrantzaleen egoera. Eta, horri gaineratzen badiogu datozen hilabeteetan debekatu egingo dutela hegaluze bila arrantzan aritzea, panorama are samingarriagoa izango da. Bestalde, arrantzaleek eta armadoreek arrantza ontzi berriak erosi dituzte Euskadiko flota berritzeko planaren barruan, Eusko Jaurlaritzaren subentzio plan baten laguntzaz, eta, hain zuzen, garaitsu honetan hasi behar dute horiek pagatzen. Nondik atera ahalko dute zorrak kitatuz joateko dirua, baldin beren kanpaina garrantzitsuenetan ezin badira arrantzan egitera atera?
Nork hartuko du bere gain kostu ekonomiko hori? Eusko Jaurlaritzak, eskumenik ez baitu kosten arloan, baieztatzen du, kostu hori Eusko Jaurlaritzaren 2002ko eta 2003ko aurrekontuei egotziko badizkie ere, gero Espainiako Estatuko Gobernuari erreklamatuko dizkiola. Jaurlaritzak, gainera, erabaki du Galiziako epaitegi batean abiatutako auzian agertuko dela, arren eta hondoratzeari eta hondamendi ekologikoari dagozkion erantzukizunak ondoriozta eta ebatz daitezen, eta, horrez gain, gizartearen eta kolektibo afektatuen eskubide ekonomiko, sozial eta ingurumenezkoak defendatuko dituela
Berdela: azken urteotako harrapaketek maximo historikoak errepresentatu dituzte. Populazioan kausa naturalengatik bariazioak gertatu badira ere, ez da arrantzarako murritzaldirik ezarri beharrik izan.
Antxoa: bizi laburreko espeziea denez gero, haren ugaritasuna arras gorabeheratsua izaten da, oso sentibera baita kausa naturaleko aldaketekin, zeinek arrantzako jardunak berak baino eragin handiagoa baitute populazioan. 2001eko datu zientifikoek erakusten dutenez, stockaren egoera dezente ona da. Azken bi urteak (2000-2001) onak izan dira harrapaketen kopuruari dagokionez. 2002. urtean, ordea, -datu hau aldizkari honetatik ematen dugu- lau milioi kilo harrapatu ziren, 2001eko 17 milioi kiloen aldean.
Txitxarroa: ustiapena aski altutzat jo badaiteke ere, dezente ona da stockaren egoera. Horri esker, berma daiteke arrantzako jarduna, baina komeni litzateke apur bat murriztea.
Sardina: errekuperazioko fasean dago. Espainiako eta Portugalgo estatuek arrantzako jarduna murriztu izana bat dator 2000. urtean egindako ebaluazioko kanpaina akustikoen emaitzekin.
Tunidoak: haien erakusgarri gailena hegaluzea da. 2000. urteko harrapaketak kaskarrak izan baziren ere (batez ere, ur sakonetan zeudelako izan zen, ezin iritsizkoak baitziren gure arrantza modu tradizionalerako, kanaberaren bidez), egoera ona da. Hala ere, litekeena da eskala handiko faktore klimatikoak haien portaerari erasaten aritzea.
Ondorio gisa -ziurtatzen zuen Azti Fundazioaren txostenak-, esan liteke itsasbazterreko flotaren xede diren ia espezie guztiak muga biologiko seguruen barruan daudela, nahiz eta nabarmena den stocken gestio efikaza egin beharra. Baditugu gestioaren hobetzea adierazten duten adibide oraintsukoak, hala nola antxoaren arrantza tokietakoa, zeinetan TAC analitikoak ezarri baitira (behin-behineko neurriak). Hegaluzearen harrapaketan ere oraindik orain ezarri da TAC neurria.
Gaur, 2003ko egun hauetan, Prestige ontziaren hondamendiak gure itsasertzera eta itsas hondoetara dakartzan ondorio ekologikoak ikusi eta gero, oraindik ere baliozkoak ote dira 2001. urteko ondorio horiek? Gaur-gaurkoz, ikuskizun dago, eta adituek argitu beharko dute, azterketa gehiago egin ahala
Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.
Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.
Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.
Poloniar bat, bi irlandar eta estatubatuar batek jaso dute Alemania apirilaren 21a aitzin uzteko manua. Hori gertatu ezean, kanporatuko dituztela argitu die Berlineko Migrazio Bulegoak. Salaketa jarri dute kanporaketa prozedura geldiarazteko xedez.
UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]
Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]
Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]
Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]
Ukrainaren ondoren Polonia?
Europar Batasunak Ukrainako gerra hauspotu du Kiev armaz hornituta, eta menia oraindik airean delarik, gerraren zikloan murgilduta dago bete-betean. Hori bai, bere diskurtsoa modulatzen ari da, eta gero eta gehiago hitz egiten du balizko su-etenaz... [+]
Kointzidentzia harrigarriak daude bizitzan. Izan ere, zenbat ikusle elkartu litezke Arriaga antzokian? Zenbat komun ote daude solairu bakoitzean? Zein probabilitate dago Gipuzkoako emakume bik sartu-irtenean leku eta istant berean kointziditzeko, 35 urtean elkar ikusi barik egon... [+]
Transfeminismoak argia eta konplexutasuna ekarri ditu gorputz, genero eta desirei buruzko eztabaidetara. Hala ere, itzalak ere sortu ditu. Ustezko koherentzia politiko erradikal baten izenean –askotan hegemonia oso zehatz bati lotua–, diskurtso transfeminista batzuek... [+]
Garai kuriosoak bizi ditugu eta bizi gaituzte, zinez. Hezkuntza krisian dela dioten garaiak dira eta, gutxien-gutxienean, aliritzira, ba aizue, 2.361 urte ditu gaurgero boladatxoak.
Ez zen ba debalde joan Aristoteles bere maisu maite Platonen akademiatik lizeo bat muntatzeko... [+]
Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]
