EUSKARA IBERIARREN HIZKUNTZA?
Izan ere, makina bat lan idatzi izan dira historiaurreko garaietan han edo hemen bizi izandakoen inguruan, baina oraindik ziurtasun gutxi dago zenbait ezaguerari dagokienean. Adibidez, gure arbasoak edota iberiarrak bezalako herri bat osatzen zutenak nondik ote zetozen? Nolakoak ote zeuzkaten ohiturak eta elkarren artean ulertzeko erabiltzen zuten hizkuntza? Horrelako hainbat gorabeheraz jakinminez egarri egon daiteke gaur egungo gizakia, baina teoria asko diren arren, sarritan ez da erraza izaten iraganaldiko gertaeren kontakizunean benetakoa eta mitoa bereiztea, aditua ez den batentzat bederen.
Eta hain zuzen gezurrezko argudio gehiegi zabaldu delako ekin zion bereari 1937an Huescako Ribagorza aldean dagoen Campo herrian sortu zen gizon honek, eta lan erruz egin du bere burutapenak irudikeriarekin zerikusi gutxi duela azaltzeko.
1984an Huescako Consello d'a Fabla Aragonesak kaleratu zuen ribagorzaeraz idatzitako "Benas, trallo y fuellas"en egile, handik urte batzuetara hizkera mota honi buruzko gramatika osatu zuen, "El ribagorzano dende Campo", Tafallan 1994an argitaratu zena. Ribagorzaeraren hiztegi etimologikoa ere osatua du. Eta horrez gain, gorago aipatu diren Ribagorzako toponimiari buruzko bi lan sakonak amaitu eta gero, jo eta ke ari da lanean Balear uharteetako toponimia ere bide beretsutik aztertzen.
Bere toponimia ikerketaren frogaketak egiteko garaian Azkue, Mitxelena, Txillardegi, Corominas, Caro Baroja, Estornés Lasa eta beste aditu askoren lanetan murgildu da, eta haietan diotena zehatz-mehatz aztertu ondoren, berak egindako lanak ematen dion esperientzian oinarriturik bakarrik onartu ditu zenbait gauza, edota kontrajarri die kontrajarri beharrekoa.
Protoeuskara edota antzinako euskara da, beraz, iberiarren hizkuntza arrastoak behar bezala ulertzeko baliabiderik egokiena. Eta ez bakarrik Ribagorza aldean, zeren Goi Aragoien, Lleidan, Andorran eta ekialdeko Pirineoetan Anpuriaserainoko lurraldeetan gauza bera gertatzen omen da. Ondorioz, eremu hori guztia, Errioxa eta Euskal Herriko hego eta iparrarekin lotuz izango litzateke euskaldunen hizkuntzaz elkar ulertzen zutenen lurra.
"Hizkuntza bat eta bera ez bazen ere, gutxieneko zehaztasunez eginiko ikerketa baten ondoren ezinezkoa iruditzen zait inork ukatzea euskaldunek eta iberiarrek hitz egiten zutenaren arteko lotura estua", dio Mascarayk, iberiera behar bezala ezagutzeko eta aztertzeko zailtasunak gogoratuz. Baina kontuan harturik historikoki oraindik ez dela lortu azaltzea -adostasun egoki batekin behintzat- euskaraz mintzo ziren haien jatorria eta nondik norakoak ere ez, eta zelten etorrerak eta hedatzeak ere badituela bere ilunak, bada…
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute ostegun honetakoa. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso eta etekin milioidunak izan arren... [+]
Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]
Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.
Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]
Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]
Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.
Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.
Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]
Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]
Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.