Gabonek gauza askotarako parada dakarte, baita pentsatzeko ere, baldin eta estomagoak garuna irentsi ez badigu behintzat. Jan/ edan eta edan/jan binomioek digestioa egiteko premia berekin dutenez, hausnarreko denbora horretan garunak bere lekua hartzen du eta, guk nahi ala ez, berea egiten hasten da: pentsatzen.

Aurten ere, urteroko ohiturei segiz, mahaikada galantak bildu gara gurean eta haur, ume, gaxte eta gazte zenbait, deseroso (deskomodo, gure iloba batek dion moduan) zegoela jabetu naiz. Denok kantan ikusteak, telebistarik ezak, jostailu eta erregaloak konpartitzeak... zerk sortarazia ote?
Horri bueltak ematen ari naizela, egungo haurrak bakarrik eta bakarti hazten ari garela pentsatzen jarri naiz. Familia bakoitzean bat edo bi ditugu eta oso gutxitan hortik gora. Baina, hori gutxi balitz, bakarkako bizitza egiten dute gainera: bakoitzak du bere lan egiteko txokoa, bere gela, bere sofa, bere ordenagailua, bere telebista, bere... Beraz, zertarako behar ditu besteak? Behar gaitu besteok?

Gertaeren, historiaren eta pentsaeraren transmisioan etena sortu da; eztabaida sortzaileetarako joera saihestu da; bazkalondo eta afalondoko tertuliak arrotz zaizkigu edo hauetan ez dira hizpide geure ekarpenak, beste batzuek esanak errepikatzera jotzen dugu gehiegitan. "deskomodoa" baita sortzaile izatea, garai bateko aiton amonen papera betetzea; bizikizunak era ulerkorrean edo ipuin erara xehatuta postrean zerbitzatzea.
Gure gurasoen familietan, 8 edo 10 edo ... umeko haietan, beharrak eragingo zuen gorago aipatutako ariketa guzti horiek gauzatzea, ea nola entretenitzen dituzun bestela hainbeste haur (telebistarik gabe) barrabaskeriarik egin ez dezaten! Nik hala uste dut. Baina behar horrek eraginda, harreman estuagoa lortzen zuten; usadioak eta herri pentsaeraren berri jaso; kantuan eta bertsotan gozatzen ikasi; ironia, ziria, adar jotzea, txistea (azken boladan txisteak erdaraz dira ETB 2ri esker) entzun, sortu eta erabiltzen trebatu...
Gurean, azken boladan, lanean ari garenean gauza dezakegula transmisio hori ohartu naiz. Bai, lan fisikoa egiten dugun bitartean: otorduak prestatu, kalefakzioa piztu, arropak eskegi... Edozein lan fisiko egiten den bitartean, garai batean laian edo arto zuriketan bezala. Bestela, oso zaila da elkarrekin hitz egiteko parada izatea: bazkaldu eta Simpson ikustera eta harraskakoa egitera haren atsedenean, meriendatu eta Shing Chang , afaldu eta... Ohitura horiek, gainera, ez dira 12 edo 15 urterekin amaitzen, ez, ez, hogeita pikora arte jarraitzen dute. Galdetu, bestela, plazaz plaza dabilen hainbat bertsolari gazteri ea zenbat urterekin utzi dion Dragoi Bola ikusteari. Kontuz, behar bada hura ikustetik datorkigu sormena e? Ni ez naiz horren kontra ari, ni, geure bizi filosofiaren transmisioa gauzatzeaz ari naiz, hori interesatzen baitzait bereziki. Globalizazioaz ari garenean, geuk geuretik zer erants diezaiokegun Mundu Globalari galdetu behar dugula uste dut eta ez besteen esku dagoen makinatzar modura epaitu eta, ezinbestean, globoan etzanda segi.
Gure herrian behintzat, haur eta gazteak taldean dabiltzanean, taldeko ekintzetara jotzen dute, talde modura jokatzen ari dira jolasean nahiz tertulian. Baita telebista ikusten dutenean ere, ez da ikuste pasiboa parte hartzaileagoa eta osatzaileagoa baizik. Jarrera aldatu egiten dute, bakarrik ez dauden sentipenak, ikusi eta entzundakoa elkarrekin bizitzeko joera pizten die, nonbait. Hau horrela, familia bakoitza laburra eta ekarpen urrikoa denez, tribuko bizimodua antolatzea errebindikatzen dut, bizimodu askoz interesgarriagoa, sortzaileagoa eta hezitzaileagoa izango dugulako. Tribuak joerak aldarazten eta aberasten dizkigulako. Gainera, tribu barruan familiak bere txokoa beti izan dezake