Grekoa baino zailagoko euskara
Esandakoagatik garbi ikusten denez, Urruzunoren lanak oso gogoko zituen «Basarri»k, baina ez zezala inork uste zaletasun hori zeukan pertsona bakarra zenik, zeren «Sebero Altube euskaltzain (akademiko) zanak, euskal idazleen ispillu bezela izendatzen zuen. Berdin ‘Kirikiño’ ere. Zergatik? Gure erria iñork ez bezela ezagutzen zuten idazleak zirelako; ametsetako munduan ez zebiltzalako, garai artako eta gaurko idazle asko gabiltzan bezela».
Herriaren ohiturak, gustuak eta hizkuntza ezagutzen zituzten, eta noski, «erriak jarraitu egiten zieten, aien lanak noiz eta nun ikusiko egoten zan», zioen «Basarri»k, zenbait galdera bihurri egitera ekin aurretik: «Gure egunetan agertzen diren lan asko norentzat idatziak (eskribituak) daude? Zenbatek irakurtzen dituzte? Ta... zenbatek ulertu edo konprenditu? Artu degun bide au al da ain larri dagoen izkuntza salbatzeko bidea?».
Auskalo zer erantzun zion «Nere Bordatxotik» haren irakurle bakoitzak, baina nolanahi ere, aldez aurretik erabakia zuen auzia berak, «Etzegok toki txarrean!», baitzioen.
Beti izaten omen da norbait buruan zer edo zer idazten dugunean, eta nahiz hori ukatzen duenik ere ezagutzen dudan, «Basarri»k behintzat ordukoan bazuelakoan nago, zeren jarraian honakoa zioen: «Arrazoi du gure izkuntzalari jakintsuenak, ‘Xenpelar’en’ euskerak beretzat eztuela balio dionean. ‘Xenpelar’en’ euskerak, ordea, millaka eta millaka euskaldunentzat balio izan zuen, eta ala balio du oraindik ere. Gure jakintsuen euskerak zenbatentzat balio du?».
Ezkor agertzen zen «Basarri» Mitxelena eta besteren emaitza balioztatzerakoan: «Erria jakintsu oien euskera ausnartzeko moduan balego, gezur ikaragarria litzake euskera eriotzean dagola esatea. Batekoz bestera, arrigarrizko indarrean egongo litzake. Eztago, ordea. Larri, eziñean, negargarri dago. Au da egi bakarra, aitortu nai badegu ta ezpadegu. Erri xeak, erri apalak eutsi dio oraiñarte bizirik. Orain, gabetik goizera, lurrik ikutu gabe, laiñoetara igo nai degu. Erriari ostiko eman, utik! Esan, eta dozenerdi bat ‘intelektualek’ ulertuko duten euskera izenekoa idazteari ekin diogu. Ortan ageri gera buru-belarri».
Bere ustean, ordea, «gaurko erri xeak erdera askoz errezago konprenditzen du euskera klase ori baiño. Ta erderara dijoa abiada bizian. Geuk degu erru guztia: geu gera pekatari. Urruzuno, ‘Kirikiño’ Txomin Agirre, ta beste jaun txalogarri batzuren bidetik jo bagendu, besterik izango zan. Poliki-poliki ‘izkuntza larrekoa’ goietara jasoaz joango giñan. Poliki-poliki, ta ez gabetik goizera. Jakintza egoz apainduko genduen denboraren poderioz, erriari esku emanez ibiliz».
Eta etor zekizkiekeen ondorio txarren erremate gisara, honako hau iragartzen zuen: «Lengo neskazarrarena gertatuko zaigu azkenean: ‘Zaldizkoa nai, ta oiñezkorik ere azaldu ez’»
Norbaitek honoko liburu hauk etxean balitu edo eskuratzeko modurik balu, adierazi beza ZERUKO ARGIAra.
«Philosophie des revelations». Agustin Chaho. Paris 1835.
«Agonie du Parti Revolutionaire en France». Agustin Chaho. Paris 1838.
Agustin Chaho nola Zamakola anaien beste edozein liburu
Argentinako Abokatuen Gremioa erakundean egiten du lan Laura Taffetanik (Buenos Aires, Argentina, 1963). Gobernuaren errepresioa pairatu duten maputxe ugarirekin lan egin du azken urteetan, eta Askapena antolakundeak antolatutako topaketa antiinperialisten barnean izan da Euskal... [+]
Iragarrita zegoen moduan, Bilboko Errekalde auzoko Etxarri II gaztetxea hustu du Ertzaintzak 9.00etan abiarazi duen operazioarekin. Arratsaldean protesta manifestazioa egingo dute auzoan, 19:00etan Amezolako tren geltokitik abiatuta.
Ezbeharra ostegunean gertatu da eta SOS Nafarroak 16:00 orduak jotzear zirela jaso du haren berri. Medikua, anbulantzia et Foruzaingoa bertarako dira, baina ezin izan dute gizona suspertu eta bertan hil da.
Aurtengo berritasuna da. Ahobizi eta belarriprest rolen artean aukeratzeaz gain, herritarrek Euskaraldia Hikan parte hartzeko aukera izango dute. Hitanoa erabiltzen ez den herrietan, toka eta noka, bien erabilera bultzatuko da, eta hitanoa bizirik dagoen herrietan nokaren... [+]
Interview. Urez eta hondarrez
Egileak: Telmo Irureta eta Mireia Gabilondo.
Aktoreak: Telmo Irureta eta Dorleta Urretabizkaia.
Zuzendaria: Mireia Gabilondo.
Konpainia: Tentazioa.
Noiz: apirilaren 2an.
Non: Victoria Eugenia Klub Aretoan,... [+]
Ezagutzen duzue Kneecap filma? Oscar sarietarako hautatu zuten. Belfasteko hirukote baten istorioa da. Kneecap Hip Hop talde ezaguna da gaur egun, eta hizkuntzaren aldeko jarrera (gaelikoa) argia dute, IRAren osteko belaunaldiaren gorabeherak kontatzen ditu filmak; drogak eta... [+]
Galdera batzuen aurrean, behin eta berriz helduok ume sentitzen garela dio Iñigo Martinezek, “bizitza zulo existentzialez beterik” dagoelako. Galderaz galdera "behin-behineko erantzunen bila" aritzeko asmoa du irakasle eta filosofoak. ARGIA... [+]
Euskal Herriko Laborantza Ganberak hogei urte bete ditu. 2005ean sorturik, bataila anitzetatik pasa da Ainiza-Monjoloseko erakundea. Epaiketak, sustengu kanpainak edota Lurramaren sortzea, gorabehera ainitz izan ditu hogei urtez.
Giza-katea antolatu du Subflubiala ez! plataformak eta hitzordua Artaza-Romo Institutuan jarri du gaurko 18:00etan. Bizkaiko Foru Aldundiak Ingurumen Inpaktuaren Adierazpena (IIA) aldatzea du helburu eta horrelakorik ez du onartzen plataformak.
Europan kutsadura maila aztertzen aritzen den Toxicowatch erakundeak egindako ikerketaren emaitzak dira. Erraustegia martxan jarri aurretik egin zituzten lehen azterketak, eta ondoren 2024ra arteko laginak aztertu dituzte. Iazko laginen emaitzak dira honakoak.
Elkarteko Andoni Burguetek nabarmendu du espetxean dauden presoek egindako delitu gehienek behar sozioekonomikoekin lotura dutela.
Gergely Gulyas Hungariako Presidentetza ministroak eman du erabakiaren berri, Hagako auzitegiak atxilotze agindua ezarrita dion Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroa herrialdera heldu den egun berean. Israelgo armadak Gazako eremu gehiago hartzeko asmoa duela... [+]