Termometroa


2021eko uztailaren 27an

MENDEKUA ETA ZIGORRA

Alderdi Popularrak aurrera atera duen Espainiako Kode Penalaren erreformarekin, etakideek edota euskal auziarekin zerikusirik dutelako Espainiako epaitegiek zigortuko dituzten herritarrek 40 urtera arteko kartzela zigorra jasoko dute. Erreformak, teorian, beste erabateko delituak ere ukitzen ditu, baina errealitatean etakideei zuzendua dago. PP eta PSE-EEk ezik, euskal gizarteko gainerako alderdi politiko gehienak neurriaren aurka agertu dira, nagusiki erreforma zigor gisa planteatzen delako, bergizarteratzearen aurkakoa delako eta ezer konpontzera baino, egoeraren korapilatzea ekarriko duelako. Bistan da orain arteko neurri errepresiboek ez dutela arazoa konpondu.


IBARRETXEREN PLANA ETA MAIATZEKO HAUTESKUNDEAK

EZ da zalantzarik 2003ko aurreikuspen politikoetan Juan Jose Ibarretxe lehendakariak bultzatutako proposamena eta maiatzeko udal eta foru hauteskundeak izango direla puntu garrantzitsuenetakoak. Eta lotuta daude biak, hauteskundeetan gertatzen denak modu gogorrean baldintzatuko duelako proposamenaren bilakaera. Ez hori bakarrik, jakina, proposamenaren une gorena erreferenduma da eta jadanik Xabier Arzalluzek esan du ETAren jarduera armatuak jarraitzen badu, erreferenduma atzeratu beharko dela, Ibarretxek erreferenduma bake giroan egin nahi duelako.


BATASUNAREN AURKAKO EPAIKETAREN HASIERA

HASTEAR da Batasuna ilegalizatu ala ez erabakiko duen epaiketa eta oraingoz behintzat Batasuna legez kanpo geratzeko aukera da gehien nabarmentzen dena. Azken urteetan izan dira ezuztekoak Espainiako epaitegietan eta ezin da ezer baztertu, baina euskal klase politikoan eta iritzi publikoan oso sustraitua dago Alderdien Legea Batasuna legez kanpo uzteko egin zela eta, beraz, epaiketatik ere hori ondorioztatuko dela. Ikusi beharko da zein abiadurarekin bilakatzen den epaiketa, baina apirilerako-edo epaiketa kalean izan daitekeela aurreikusten da.


EUSKARAZ IKASTEN DUTENEN PUNTUAKETA HOBEAGOA

NAFARROAN euskaraz ikasten duten ikasleek puntuaketa hobeagoa lortzen dute beren ikasketetan, hori da Victoria Lumbreras iruindarrak egin duen tesi doktoralean ateratzen den ondorioetako bat. Euskaraz ikasi daitekeen hezkuntza maila guztietan ematen den fenomenoa da, eta Lumbrerasen iritziz hezkuntz arrazoiez gain «seguruenik pentsatu beharko litzateke, halaber, familia eta soziologia arrazoietan». Lumbrerasek Deustuko Unibertsitatean lortu zuen Psikologia Lizentziatura eta bertan egin zuen Hezkuntza berezituaren masterra. NUPeko bi irakasle izan ditu lanaren zuzendaritzan eta EHUko Alfredo Goñi katedraduna buru zuen epaimahaiak onartu dio lana cum laudem kalifikazioarekin.


ANACLETO ORTUETAREN FIGURA BERRESKURATU NAHIAN

NABARRALDE elkarteak eta Pamiela argitaletxeak «Navarra. Estado Político de Vasconia» liburua plazaratu dute. Bertan, Anacleto Ortueta bilbotarrak XX. mendeko 30eko hamarkadan idatzitakoen lana biltzen da. Ortueta 1877an jaio zen Bilbon, EAJko kidea izan zen, Euzkadiko gerentea eta geroago ANVko sortzaileetakoa. Ortueta Arturo Kanpionen jarraitzailea izan zen eta Nafarroako Erresumak Euskal Herriaren gauzatze politiko-instituzionalean izan beharreko garrantzia azpimarratu zuen, eta horregatik zabaldu nahi dituzte bere ideiak liburua argitara eman dutenek. Tomas Urzainki historialariak aurkezpenean esan zuenez, «Ortuetarentzat Nafarroa da euskaldunen Estatua eta egungo probintziak konkistatzaileek eragindako zatiketaren fruitu dira».


FUEL-OLIOA EPAITEGIETAN

EGON daitezkeen erantzukizun penalak argitu nahian, Landetako hondartzetara heldutako Prestigeren lehen fuel-olio orbanen laginak epaileen eskuetan jarri dira. Erantzukizun penaletan oso urruti ezingo dela joan pentsatzen da, baina erantzukizun zibiletan agian izan liteke kalte ordainik eta kaltetutako desberdinak prestatzen ari dira.


Azkenak
Harri-jasotzea
Harri eskolek emandako bultzada

Harri-jasotzearen gorakada nabaritu da azken urteetan, batez ere emakumeen artean. Gazteek harri eskoletan ikasten dute kirolean esperientzia dutenengandik. Crossfit-a, sare sozialak eta telebista faktore garrantzitsuak izan dira kirolaren piztualdian, harri eskolekin batera... [+]


Kanboko Marieneko lurrak irauli dituzte ELB, Lurzaindia eta Ostia sareak

Maiatzaren 17an bertaratu eta barazkiak landatzeko hitzordua jarri diete herritarrei. Karia horretara egun osoko egitaraua osatu dute, Marieneako lurrak laborantzarako atxikiak izatearen alde.


Itzalaldiaren biharamunean, Espainiako Gobernuaren eta Red Eléctrica de Españaren arteko tirabirak dira nagusi

Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]


Homo erectusek hitz egiten zekiten?

Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]


Iraultza, iraultza baino lehen

Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]


2025-04-30 | Jon Torner Zabala
Aramu + AimarZ
Bizirik bada, musikaren berotasunagatik da

Aramu + AimarZ
Noiz: apirilaren 26an.
Non: Zumarragako Zelai-Arizti frontoi irekian.

---------------------------------------------------------

Udalaren webguneak dio: "Bide Bizia marka turistikoa eta izen bereko jaialdia Zumarragaren arima munduari erakusteko,... [+]


Gorputz hotsak
“Oso literala naizenez, marrazten dudana ulertzea gustatzen zait”

Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]


2025-04-30 | OlatuKoop sarea
Maiatzaren Lehenerako proposamen bat: lan desiragarriak eta burujabeak denontzat

Maiatzaren Lehenaren kari, bere gogoeta partekatu nahi izan du Olatukoop Ekonomia Sozial Eraldatzailea sustatzeko sareak. Langileen egunari lotuta, lanaren izaeraren eta zentzuaren inguruko gogoeta egin dute, lan burujabe eta desiragarriak denontzako garatzeak gure bizitzak eta... [+]


2025-04-30 | Estitxu Eizagirre
Zer dezake udal batek makroberriztagarrien aurrean?

Bizitza ez-berriztagarriak filma ikusentzun zuten atzo 70 inguru lagunek Villabonan. Francisco Vaquero egilea bertan izan zen eta emanaldiaren ostean hitza hartu zuten herritarrek, kargu publiko batek eta egileak berak. Hainbat gai eta ikuspegi anitzak agertu ziren, baina... [+]


2025-04-30 | Sonia González
Zaurgarritasunaren tranpa

Zenbait urtetatik hona sarri entzuten dugun kontzeptua da zaurgarritasuna. Gaur gaurkoz, diskurtso politikoetan pertsona zaurgarriez aritzea ohikoa da. Seguru nago nik ere inoiz erabili dudala berba hori Bizilan.eus webgunean, eskubide laboralak eta prestazio sozialak azaltzeko... [+]


Eurokeynesianismo militarra

Europa berrarmatu. Europa defendatzeko berrindustrializatu. Hori da azkenaldian Europar Batasuneko agintari politikoek sustatu nahi duten agenda, Europako defentsari buruzko Liburu Zuria, Europa BirArmatu eta 2030 Prestasuna planen bidez. Militarismoa sustatzeko aitzakiak dira... [+]


Errolda denontzat!

Maiatzaren 11n, igandea, Errekalde plazan (Bilbo) hitzordua dugu euskal hiri eta herrietan bizi diren pertsona guztiek errolda izan dezaten aldarrikatzeko korrikan. Ekintza hori gure udalerrietan bizi den inor erroldarik gabe ez egotea bultzatzen duen kanpaina zabal baten... [+]


Eguneraketa berriak daude