GALIPOTA ORIAN
Tolosaldeko lantoki batzuetan sortutako zimaur berezi bat zen urak zekarrena, ustel usain eraman ezin bat zeukana. Apar berriarekin angulek etortzeko ohitura zaharra galdu zuten, arrainek ez zuten berriz igo nahi pozoi hartan gora eta ixkirarik ez zuten gehiago biltzen zalabardoek. Goierriko usuriak itsasora eramateko balio zuen Oriak gu mutiko ginenean, eta bapore eta gabarraz Orioko barratik Aginagaraino hondarra ekartzeko. "Irisasi" izen bukolikoa zeukan bapore handiaren ondoan, muallatik jauzi egindakoan neska eta mutikook kaka koloreko uretan murgiltzen ginen.
Eta kantarila bihurtutako ibai zaharrari begira desesperatzen zen Pelix Uriberriko balkoian.
Urteak pasa eta hondamendi honen errudunetako bat Azpeitian aurkitu zuen Pelixek. Bereziartua medikuaren kontsultara joanak izan behar zuten senar-emazteek, eta bertan azoka eguna aprobetxatuz boto eske zebilen Fraga Iribarne. Emaztearen erreguetatik askatu eta zuzenean beregana jo zuen Pelixek, ordurako baldartu samarra baina indartsua zuen ibilera harekin:
- Aizu, gizon, zu al zara Fraga?
- Bai, adiskidea: zer behar duzu?
- Noiz garbitu behar duzue gure errioa?
Lehorreko tierretatik etorritako politikari famatua harrituta geratu zen galdera bitxia entzunda. Aurrean zuen baserritar handi hura gizon sentibera zen eta hainbeste jende eta bizkarzainen artean urduri zegoen, bastoiari eskuarekin tinko helduz. Ez zegoen txantxatarako.
- Ombre, zuk arrantzalea izan behar duzu... -esan zuen, bake nahian-edo politikariak.
- Bai, jauna, urte luzez angulak, ixkirak eta klase guztietako arrainak harrapatu ditugu guk Oria ibaian. Eta orain ez dago ezer, dena izorratu duzue!
- Lasai, gizona, laster garbituko dugu dena, laster konponduko dira gauzak...
Gauza da, urte gutxiren buruan ibaia garbitu egin zela. Ez zuen Fragak garbitu Oria, ezta demokrazia berriak ere, Tolosaldean ehunka langile kualifikatu kale gorrian utzi zituen krisi ekonomikoak baizik. Baina azken urteetan berriro etxe aurrean arrainak azaltzen ikusteko zoria izan zuen Pelixek.
"Prestige" izeneko bapore erraldoia hondoratzen ikusi zen egunean, ur bazterrean sortutako askok jakin genuen gu ohartzerako Orioko barran izango genuela haren apar beltza. Pelixek oker handirik gabe asmatuko zukeen. Dagoen lekuan, ondo damutua egon behar du Fraga zahar horri aurrean eduki zuenean bastoiarekin kalabera hezurra hautsi ez ziolako
Galdera batzuen aurrean, behin eta berriz helduok ume sentitzen garela dio Iñigo Martinezek, “bizitza zulo existentzialez beterik” dagoelako. Galderaz galdera "behin-behineko erantzunen bila" aritzeko asmoa du irakasle eta filosofoak. ARGIA... [+]
Euskal Herriko Laborantza Ganberak hogei urte bete ditu. 2005ean sorturik, bataila anitzetatik pasa da Ainiza-Monjoloseko erakundea. Epaiketak, sustengu kanpainak edota Lurramaren sortzea, gorabehera ainitz izan ditu hogei urtez. Asteburu honetan, urteroko besta antolatuko dute... [+]
Giza-katea antolatu du Subflubiala ez! plataformak eta hitzordua Artaza-Romo Institutuan jarri du gaurko 18:00etan. Bizkaiko Foru Aldundiak Ingurumen Inpaktuaren Adierazpena (IIA) aldatzea du helburu eta horrelakorik ez du onartzen plataformak.
Europan kutsadura maila aztertzen aritzen den Toxicowatch erakundeak egindako ikerketaren emaitzak dira. Erraustegia martxan jarri aurretik egin zituzten lehen azterketak, eta ondoren 2024ra arteko laginak aztertu dituzte. Iazko laginen emaitzak dira honakoak.
Gergely Gulyas Hungariako Presidentetza ministroak eman du erabakiaren berri, Hagako auzitegiak atxilotze agindua ezarrita dion Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroa herrialdera heldu den egun berean. Israelgo armadak Gazako eremu gehiago hartzeko asmoa duela... [+]
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hezkuntza publikoko irakasleek urtarrilean abiaturiko greba zikloaren bigarren kolpea amaitu eta biharamunean deitu du bilera Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak. Begoña Pedrosa sailburuak adierazi du "akordio bat lortzeko nahia"... [+]
Bilboko Guggenheimeko museoaren kanpoaldean bildu dira plataformako kideak, bertan zuelako bere lehen agerraldi publikoa Bilboko Guggenheim Museoko zuzendari berri Miren Arzallusek. Landuko dituen ildoez hitz egiteko "goizegi" dela adierazi du Arzallusek, nahiz eta... [+]
Behatokiak Hizkuntza Eskubideen Egoera 2024 txostena aurkeztu du. Herritarrek helarazitako gertakarien bilduma aztertuta, ondorioztatu dute 2024an egoerak ez duela hobera egin, eta gainera, kexak jaso dituzten hainbat entitateren eskutik urraketak iraunarazteko jarrera sumatu... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Mundu osoarentzat %10eko muga-zerga globala inposatuko du Donald Trumpen administrazioak, eta hainbat herrialderen inportazioak are gehiago zergapetuko ditu, tartean Txinakoak (%34) eta EBkoak (%20). Baina Hegoalde Globaleko herrialdeak izango dira kaltetuenak: Lesoto (%50),... [+]
Heriotza-zigorra eskatzeko argudio gisa, "indarkeria politikoko ekintza" izan zela adierazi du AEBetako Fiskal Nagusiak.
Palestinarekin Elkartasuna plataformaren ekimenez, txirrindularitzarekin lotura duten 70 bat pertsonak eskatu dute talde sionistak ez dezala txapelketan parte hartu, eta lortu dute.
Zedarriak enpresari taldeak armagintza sustatzera deitzeak eta Jaurlaritzak horrekin bat egiteak "haserrea" sortu diela diote sinatzaileek. Mundu mailako egoera "inoiz baino larriagoa" dela uste dute, eta "Euskal Herriaren etorkizuna oztopa dezakeen... [+]
Ion Aranburu koma egoeran eta ZIUan ingresatuta egon zen hainbat astez, erasoaren ondorioz.
Lekukotasunak, autopsia txostenak eta atxiloaldian izenpeturiko adierazpenak bildu ditu The Independent komunikabide britainiarrak. 2023ko urriaren 7az geroztik 70 palestinarrek dute bizia galdu Israelgo presondegietan. Palestinar presoen alde dabilen Addameer elkartearen... [+]