EGUN BAT LUZ-EKO EUSKAL KOLONIAN

Goizeko 05:00etan jo du iratzargailuak larunbat goiz honetan. Gure protagonistari ederki kostatzen zaio egunero zortziak aldera esnatzea lanera joateko. Zer dela eta jaiki da neguko asteburu honetan hain goiz, irribartsu eta energiaz gainezka? Eskiatzera doa.

Seiak baino lehen kalean da jadanik. Oraindik hiruzpalau orduko bidea egin beharko du eskiatzen hasi baino lehen, baina eskiatzaile askok duen ohitura bitxia du honek ere: bidaia txandal eroso batekin egin beharrean, esnatu bezain laister jantzi ditu elurretako arropak. Etxeko ataritik irten eta 15 graduko tenperatura egiten du eskiatzailearen herrian, baina berak Ipar Polorako espedizio bateko partaidea dirudi, eskiak bizkar gainean dituela. Eszena are surrealistagoa da une horretan parrandatik bueltan datorren auzokideren bat topatuz gero.
Autoa, autobusa edo dena delakoa hartu eta hiru bat ordutan Luz-St-Sauveur herrira iritsi da. Bertan forfaita erosteko aukera du eta croissant pare bat eta ogia ere hartuko ditu. Behar izanez gero, eskiak alokatzeko tartea ere hartuko du, goian, estazioan, ez baitago horretarako aukerarik. Eta bertako langileari frantsesez «eski batzuk alokatzera nator» nola esango ote dion pentsatzen ari denean, bizkaieraz erantzungo dio hark.
Luz Ardideneko portuko bihurgune eta aldapak ditu zain ondoren. Bidean ohiko bi iruzkinak egin edo entzungo ditu: «Tourrean txirrindulariek hau igo behar dute, haiek bai meritua!» bata; eta bestea: «Begira, hemen dagoeneko elurra dago, eta iaz askoz ere altuago hasten zen, elur piloa dugu gioan zain!».
Aurreko urteetan eskiatzaileek goian zain zutena aparkaleku ondoko ikurriña zen, baina aurtengoan ez dago oraingoz haren arrastorik. Luz Ardideneko megafoniatik euskara entzun duela esaten duenik ere badago. Botak, eguzkitako krema, betaurrekoak, eskularruak eta bestelakoak janzten dituen bitartean eskiatzaileak Euskal Herriko matrikula mordoa ikusi du eta euskaraz ere entzuten da inguruan.

teleaulkian gora.

Eta iritsi da, azkenik, eskiak ipintzeko ordua. Baina maldan bera irrist egin baino lehen eskiatzaileak teleaulkia hartu beharko du eta horretarako ilaran zain egon. Eskiatzaileek dohain berezia dute bi metroko eskitzarrekin ilara jendetsuan kokatzeko. Nola da posible bestela hain metro koadro gutxitan horrenbeste eskiatzaile biltzea? Erdi-ingeniaria izan behar da espazioaren aprobetxamendu perfektu hori lortzeko. Hortaz, eskiatzaile hasiberri baldarra hurbiltzean, ondorioak katastrofikoak izan ohi dira.
Teleaulki luzea hartu du, azkenean, gure eskiatzaileak eta bere alboan eski estazioetako faunaren espezie bitxienetakoa du: erretzailea. Lehenik bastoiak hanka tartean helduko ditu eta eskularruak kendu. Hauek edozein modutan eutsiz, eskiatzeko txamarrak dituen ehunka poltsikoetan tabako bila hasiko da. Gauza bera egingo du txiskeroarekin. Eta ondoren lanik zailena egokituko zaio: zigarroa piztea. Haize izoztu eta gogorra saihesteko kontorsio sinestezinak burutuko ditu eta, azkenik, sudurretik zintzilik duen muki izoztua zigarro parera iritsi zaionean eta teleaulkia gora iristeko metro pare bat falta direnean, piztea lortuko du. Hala ere, espezie honek beti defendatuko du sutsuki teleaulkikoa dela zigarrorik onena.
Pistetan behera joan eta berehala beste espezie bat ageri da eskiatzailearen parean: snowboard egiten dutenak. Tarteka espezie honetako aleren bat topatuko du maldan behera bira eta saltoka. Baina snowlariak talde handi xamarretan bildu ohi dira eta orduak eta orduak eman ohi dituzte elurretan eserita (ziur ipurdi alde horretan garatu duten azal gogor eta lodia ikertzeko asmoa agertuko dutela laister adituek).


Arriskua!

Pistetan gora eta behera dabilela, espezie arriskutsuenarekin egingo du topo eskiatzaileak: suizidak, esperientziarik gabe ere pista beltz, malkartsu eta izoztuak hautatzen dituztenak. Hauen zeregin nagusiak beste espezie guztietan alarma sortzea eta erreskate taldeen soldata justifikatzea da. Baina espezie honen barruan bada azpimultzo interesgarri bat, suizida damutuena. Hauek ere pista zailenak aukeratzen dituzte, baina aldaparen erdian damutu egiten dira. Eskiatzaileak hantxe ikusiko ditu ez atzera, ez aurrera. Zortzi pista gehiago eginda eta ordu batzuk pasa ondoren pista berdina egitea erabakitzen badu ere, damutua hor egongo da, pare bat metro beherago gehienez, hankak dardarka dituela.
Eta bat-batean txizagura, eskiatzaile ororen amesgaiztoa. Lehenik eskiak utzi eta asfalto izoztuaren gainetik botatzar horiekin duintasunez ibiltzen saiatuko da. Zortzigarren aldiz irrist egin ondoren, minik hartu ez duela adierazten saiatuko da ingurukoei. Komunera iritsi eta eskiatzeko galtza gehienak peto modukoak izan ohi direla kontuan hartuta, txamarra, forro polarra eta beste hainbat geruza kendu beharko ditu galtzak jaitsi aurretik eta horiek guztiak non utzi ez duela konturatuko da berehala. Ez da, ez, txiza egiteko modurik erosoena.
Lasaitu ederra hartu eta berriro aulkia hartzean, ondoan beti azken modara doan eskiatzaile horietakoa egokitu zaio. Carving distiratsu berri-berriak dituen eskiatzaileak erdeinuz begiratu die Paquito Fernandez Ochoak domina bat irabazi zueneko garaikoak diren gure protagonistaren eskiei. «Hainbeste tontakeria eta ziur gero nik baino askoz okerrago eskiatzen duela» pentsatu du. Eta minutu batzuk geroago berak baino askoz hobeto eskiatzen duela ikusi du, kopetilun.



bazkalordua.

Sabela orroka hasi eta bazkaltzeko ordua dela gogorarazi digu. Batzuek, loteriako sari nagusia irabazi dutenek esaterako, estazioko kafetegiko bazkaria ordain dezakete. Gainera bertara gerturatzen direnek beste talde berezi bat ezagutzeko aukera izango dute: egun guztia kafetegiko terrazan eguzkitan ematen dutenak. Hauek inoiz jantzi al dute eski parea? Berdin dio, etxera bueltan harro luzituko baitute euren kolorea. Gainerakoek nonahi bazkalduko dute, autoan, arroka baten gainean... Euskaldunak erraz identifika daitezke bazkal orduan, ehunka tupperware eta zahatoa dituzten horiek dira.
Jantzietan ere bereiz daitezke euskaldunak: petatxu beltzdun txamarra gorriak daramatzate. Txamarrak urdinak, moreak, berdeak edo horiak ere izan daitezke, baina beti petatxu beltzekin. Era berean, hainbat eskiatzaile frantses ere bere jantziak salatuko du: begietan elurraren distirak baino min gehiago ematen duten txamarra loredunak eta kolore konbinaketa ezinezkoak dituzte gustuko.

Eskiatzea garestia da eta eskiatzaileak ilara luzeak, hotza eta nekea jasan behar izan ditu egunean zehar. Botatzar horiek eranztean eguneko unerik ederrena dela aitortu du gainera. Nork ukatuko du eskiatzeak masokismo punttu bat duenik?
Autoa hartu eta portuan behera doala betiko beste bi esaldi botako ditu: «Hurrengoan, auto ilara luze hauek saihesteko, zerbait hartzen geratuko gara kafetegian» da lehena; eta bestea: «Hemen nire herrian baino euskara gehiago entzuten da. Non egin behar da Luz UEMAn sartzeko eskaera?»


Azkenak
Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


2024-08-08 | Sustatu
Twitterren alternatiben analisia: Bluesky, Mastodon eta Threads

Elon Musk-en jarrera ultra eta toxikoak egunetik egunera agerikoago izanik, X/Twitter noren eskutan dagoen edozeinek ikusten du. Berriz ere egunotan sare horretatik alde egiteko deiak eta agurrak ikusten ari gara, eta horren harira artikulu interesgarria irakurri dugu Electronic... [+]


Israel Donostiako Klasikotik kanporatzeko eskatu du Gernika-Palestina herri ekimenak

Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]


Egiazko arrazoia Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko

Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .


Puigdemontek esan du osteguneko inbestidura saioan izango dela

2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.


Donostian jarrera eta eraso arrazistak ugaritzen ari direla salatu eta borrokatzera deitu dute

Udaletxe aurrean eginiko prentsaurreko jendetsuan, Donostian gertatzen ari diren jarrera arrazista, klasista eta faxistekin kezka adierazi dute hiriko eragile sozial eta politiko ugarik. Irakurketa bateratua eskaini dute 37 eragilek, besteren artean, Ernai, GKS, Bilgune... [+]


Venezuelako oposizioak dei egin die poliziei eta militarrei gobernuaren kontra egitera

“Herriaren eta beren familien alde” jartzeko eskatu diete Edmundo Gonzálezek eta María Corina Machadok adierazpen bateratu baten bitartez. Maduroren gobernuak erantzun egin die, eta erabaki dute dokumentuaren sinatzaile biei “ikerketa penala... [+]


Israelgo armagile nagusiaren fabrika batera sartu eta gerrarako materiala suntsitu dute Erresuma Batuan

Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.


2024-08-07 | Euskal Irratiak
Oihana Goiriena
“Haserre gara, Polonia airos atera baita Pabloren kontrako salaketa frogatu gabe”

Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.


Talde ultraeskuindar baten errekurtsoak geldituta du Donostiako Loiolako Kuartelen salerosketa

Loiolako kuartelen afera ez dago bere onenean. Espainiako Defentsa Ministerioak eta Donostiako Udalak akordioa “aldi baterako” etetea erabaki zuten joan den astean, hilaren 18a baino lehenago ezin izango zutelako gauzatu, eta hori delako, hain zuzen, salerosketa... [+]


Eguneraketa berriak daude