Txoriak batu ditu berriz Zumeta eta Artze
JoxAnton Artze eta Jose Luis Zumeta, poeta eta margolaria, batu nahi izan ditu ARGIAk harpidedunei oparituko dien lan berri batean. Izan ere, euskal kulturan erreferentzialak bezain ezagunak diren bi pertsonaiak dira Durangoko Azokarako plazaratuko duen laminaren sortzaileak.
ARGIArako egin duen txoria «arketipo» bat dela dio Zumetak, eta honen interpretazioak mota guztietakoak izan daitezke. Artzeren poemak berak ere izugarrizko balio sinbolikoa izan du euskal kulturan. Besteak beste, hainbeste aldiz musikatua izateak frogatzen ditu batzuei zein besteei poema honek barruan sorrarazitako sentsazioak. 1969an argitaratu zuen «Txoria Txori» poema lehen aldiz, «Isturitzetik Tolosan barru» izeneko liburuan. Eta ordutik, ez dela modaz pasa esan genezake. Marrazkiarekin bezala gertatzen da poemarekin. Ulertzeko mila era daudela, autoreak bat nabarmentzen duen arren: «Batez ere da ea maite duzun hori nahiago duzun zure ondoan mantendu ez dena izanik, edo nahiago duzun urrundu dadin dena izanik». Dena den, bakoitzak askatasunaz eta nortasunaz duen iritziaren arabera, interpretazio ezberdinak sor litezke: «Ama batek bere semearengatik, seme batek gurasoengatik, senar-emazteak elkarrengatik, lagun artetik, politikan murgilduta daudenetik.. edota heriotzetik» egin daitezke poemaren interpretazioak.
Usurbildarrak biak, Zumetak eta Artzek, bakoitzak bere atalean, eztabaidatu ezin den lekua irabazi dute euskal kulturan. Zumetak, esaterako, 1961ean egin zuen bere lehen bakarkako erakusketa eta ondoren hamaika lekutan paratu ditu bere lanak: Mexiko, Madril, Bartzelona, Donostia eta Gasteizen, besteak beste. «Gaur» taldearen sortzaileetako bat ere bada. Bere arrakastaren lekuko da hain zuzen, une honetan New Yorken lehen aldiz paratu duen bakarkako erakusketa. Bestalde, JoxAnton Artze «Ez dok Amairu» taldeko sortzaile izateaz gain, hainbat poema liburu plazaratu du eta Mikel Laboarekin ikusentzunezko ikustaldiak ere prestatu izan ditu. Bien lana batu du ARGIAk orain, lamina bakar batean
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]