Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herrilan sailak eta Eusko Tren elkarte publikoak tranbia bidezko garraioaren aldeko apustua egin dute Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan. Oraingoz, proiektu finko bakarrak Bilboko eta Gasteizko tranbiak diren arren, etorkizunerako Donostian, Deba Goienan eta Txingudin garraio sistema hau ezartzeko proiektuak bultzatzen ari dira. Hirian zehar dabilen tren hau hiri guneetan eta mugimendu handiko lekuetan finkatuko da. 1999ko uztailean Eusko Trenen tranbiaren material mugigarria hornitzeko esleipenean Beasaingo C.A.F enpresa suertatu zen onuradun.

Lur gaineko garraiobide honek ez du azpiegitura handiegirik eskatzen, ez eta diru inbertsio handiegirik ere. Gainerako garraiobideen antzera, kaleetatik ibiltzen da, hots, hiriko edozein zorutatik mugitzen da: asfaltoa, galtzada, harria, harea, belarra...
Bagoi arin bakoitzak 25 metroko luzera du, sartu eta ateratzeko lau ate, eta bultzi bakoitza 192 lagun inguru garraiatzeko prestatua dago. Tranbiarako sarbideak, erosoa eta segurua izateaz gain, mugitzeko erraztasun handia ez duten bidaiariei erraztasunak eskaintzen dizkie. Izan ere, sarbidea nasaren altueran dago eta ateak automatikoak dira. Segurtasunerako elementuak ere baditu, besteak beste, labainketaren eta irristaketaren aurkako sistemak, larrialdietarako sistema, kutxa beltza, irrati bidezko komunikazioa, kabinarekin komunikatzen den bidaiarientzako alarma, eta bideo bidezko zainketa sistema.
Bestalde, tranbiak onura garrantzitsua dakarkio hiriko ekonomiari, alde batetik, denbora eta erregaia aurrezteko aukera ematen duelako, eta bestetik merkataritza guneen garapena bultzatzen duelako.
Tranbiaren maiztasuna eta azkartasuna bermatu xedez, tranbiek semaforoetan lehentasuna izateko sistema dute. Hala, bidegurutzeetan tranbiak lehentasuna izango du. Ibilgailuan bertan kokatutako baliza mezu-igorle batek eragindako fase berdearen bidez, bidegurutzeak zeharkatu ahal izango ditu denborarik galdu gabe, auto pilaketetan edota lehen mailako zenbait bidegurutzetan ez bada behinik behin.


Bilboko tranbiaren egitasmoan Eusko Jaurlaritzak, Bilboko Udalak eta Bilbao-Ría 2000, S.A. elkarteak hartu dute parte. 1998ko irailaren 24an, hiru erakunde hauek lankidetza hitzarmena sinatu zuten Tranbiaren A linea ezartzeko, eta Jardueren Jarraipenerako eta Koordinaziorako Batzordea osatu zen. Honela, Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herrilan Sailak, Imebisa (Ingeniería para el metro de Bilbao S.A.) eta Eusko Tren elkarte publikoen bidez, tranbiaren egitasmoko lanak tramitatu, kontratatu, zuzendu eta gainbegiratzeko ardura du, eta berau da proiektua egiteko aurrekontuaren zati handiena jarri duena, %64,75, alegia. Bilboko Udalak aldiz, aurrekontuaren %11,75 jarri du, eta tranbiaren ibilbideko lurretan lanak egin ahal izateko lurren baliakortasuna ere zehaztu du. Proiektuaren aurrekontuaren gainontzeko zatia, hau da, %23,50 Bilboko tranbiaren eraikuntza-egitasmoa idazteaz arduratzen den Bilbao-Ría 2000, S.A. elkarteak jarri du.
Tranbiaren linea honek ibaiaren bi aldeen bertakotzea erraztuko du. Trafikoari dagokionez, Bilboko Ezkerraldea, Zabalunea eta Abando barrutia arinduko dira. Abandoibarraren berrantolaketa honek ere, garraio azpiegitura berriak beharko dituen gunea ekarriko du.
Eusko Tranek ekonomia jarduerarako gune berriak bultzatuko ditu, hala nola, industria, zerbitzuak, etxebizitzak eta herri guneak. Hiriko zenbait gune ere lotuko ditu linea berriak, besteak beste, eraikin publiko eta kulturalak, ikastetxeak, zerbitzuak eta merkataritza guneak.
Linearen ibilbidea zehazterakoan, beste garraio zerbitzu batzuetarako bidea errazteko ahalegina egin da. Horrela, garraio aldaketako denbora aurreztu asmoz, tranbiaren geltokiak beste garraio mota batzuekin lotzeko moduan kokatu dira lekualdatzeetan. Ibilbideak urbanizatutako eta urbanizatze prozesuan dauden guneak zeharkatzen ditu. Linearen lehenengo fasearen obrak, lau sektoreetan banatu dira: San Mames, Euskalduna, Abandoibarra, Uribitarteko kaiak eta Buenos Aires-Atxuri. Sektore hauek, urbanizazioaren berezitasunen eta ezarpen baldintzen arabera banatu dira.
Geltokiak, 30 metroko luzerako ibilgailuak hartzeko prestatuta daude, eta guztiek erdiko nasa edo albo bateko edo albo bietako nasa izango dute. Zenbait elementu geltoki guztietan egongo da, baina nasaren zabalera eta ekipamendua geltokiaren araberakoak izango dira. Txartela eskuratzeko makina, telefonoa, erloju digitala eta energia, komunikazio eta trafikorako unitateak batzen dituen modulu teknikoa ezarri da, guztia kristalezko aterpean eta ertz batean publizitatea jartzeko panela duela. Halaber, diseinuan beharrezkoak ez diren elementuak saihetsi dira, baita elbarrituentzako, haur-kotxeentzako eta abarrentzako traba arkitektonikoak izan daitezkeen elementuak ere.


Bilboko tranbia eraikitzeko lanak zatika egiten ari dira horrelako obrek ibilgailuei eta oinezkoei sor diezazkiekeen trabak ahal den neurrian gutxitzeko. Dena dela, urte bukaera baino lehen hiriko garraio sistema berria abian izango da. Epe luzera aldiz, Eusko Jaurlaritzak tranbiaren sare berriak ezartzea espero du Ezkerraldean, Leioako campusean eta Loiuko aireportuan.
Tranbia abian denean, tranbia bakoitzak hiru autobusen edo 100 kotxeren bidaiari kopurua garraiatuko duela aurreikusten da. Metroa, trena eta tranbiaren arteko bidaiari kopuruen konparaketak ere eginak dituzte eta honako aurreikuspenak prestatu dituzte. 2005. urtean metroan 134.000-167.000 bidaiari ibiliko da, trenean 40.000 eta 56.000 bitartean eta tranbian 31.000 eta 37.000 bitartean.


Baina Bilboko tranbiaz gain badira martxan jarri diren beste batzuk, Gasteizkoa esaterako. Eusko Jaurlaritzaren eta Gasteizko Udalaren garraio zerbitzuen artean, inbertsioak zehazten eta alde bakoitzaren partehartzea mugatzen ari dira. Gai hau negoziatzeko alderdi politikoen eta erakundeetako arduradunen arteko harremanak etengabeak izan ostean, azkenean ibilbidea finkatzea lortu dute. Garraio zerbitzu honek bi adar izango ditu, biak Abetxukotik eta Ibaiondotik abiatuko dira, eta adar bakarra sortuko dute hirigunera heltzeko. Hortik, erdialderako bideari ekingo dio: Gasteiz hiribidea, Antso Jakituna, Magdalena, Becerro Bengoa, Alava Jenerala, Independentzia, Jesus Guridi eta Pio XII.aren kalea. 7,5 kilometroko luzera du Abetxukotik Pio XII.aren kalerako ibilbideak, eta 1,7 kilometro berriz erdigunerako ibilbideak.
Tranbiaren errailak, kalearen zabaleraren arabera eraikiko dira. Bide bakarreko plataforma, hiru metro eta erdikoa da. Bide bikoitzeko kasuan, plataformaren zabalera sei metro eta erdikoa da. Tranbiaren katenaria bere ibilbideko etxeen aurrealdeei, farolei, eta horretarako diseinaturiko euskarriei eutsita joango da. Katenaria, 12 milimetrotako diametroa duen kable batez osatzen da.


Proiektuaren inbertsioak Eusko Jaurlaritzak, Arabako Foru Aldundiak eta Gasteizko Udalak beteko dituzte. Hiruen artean, Eusko Jaurlaritzak izango du inbertsioen zati handiena bere gain. Udalak datorren urteko udaberrian obrei ekitea espero du, 2005 edo 2006an hiriko garraiobide berria indarrean jartzeko asmoz. Hala eginez gero, Udalak jasotako azterlanen arabera, 2006an urteko 1,1 milioi bidaiarik erabiliko du tranbia berria. Garraio berriak 200 autoren erabilera ordezkatuko duela aurreikusten da.
Zerbitzuei dagokienez, edozein garraio publikoren moduan, eskariaren arabera egokituko da bere ustiapena. Irizpide orokorren arabera, lan egunetan behinik behin ez da gauetan zerbitzurik eskainiko, eta baliteke asteburuetan zerbitzu bereziak eskaintzea, gainerako garraio publikoek bezala.
Denborari dagokionez, Lakua edo Abetxukotik Pio XII.aren kalea bitartean hamahiru eta hamabost minutu eta erdi bitarteko iraupena izango du. Bilbon bezala, Gasteizen ere, semaforoetan lehentasuna izango du tranbiak, eta horretarako elkargune eta bidegurutze bakoitza, hori posible izateko bereziki diseinatuko da.
Zenbait ikerketaren arabera, beste garraiobideekin alderatuz, istripuen tasa askozaz baxuagoa du. Hala nola, autobusen istripu kopuruen erdia eta ibilgailu pribatuen istripu kopurua baino hamabost aldiz txikiagoa da istripua izateko arriskua. Beraz, ibilgailu publiko seguruena da