Termometroa


2021eko uztailaren 19an

SANZEN HIZKUNTZ LABORATEGIA

Nafarroako Auzitegi Gorenak forma kontuengatik bota zuen atzera Nafarroako Gobernuak administrazioan euskara arautzeko atera zuen dekretua. Miguel Sanz lehendakariak erraz gainditu du lehen traba, Euskararen Kontseilua bere nahietara moldatu eta kito. Forma kontuan lehenengoan atzera bota izanak, edukietan ere atzera botatzeko arrazoi gehiago dagoela uste du askok. Edukiei heldu gabe forma kontuak aipatzea, ordea, ez da seinale ona beste askorentzat. UPN laborategiko sagutxo gisa erabiltzen ari da dekretu hau eta jarritako froga guztiak pasatzea lortzen badu, ondoren etor daitekeen gurutzadak txiki utz dezake orain arteko


EUSKALDUNTZE ALFABETATZEA

ASPALDITIK ez ziren onak euskalduntze-alfabetatzearen munduko matrikulazio datuak. Matrikulazio kopuruaren beherakada gertatzen ari zela ezaguna zen, nahiz eta bakoitzak bere kopuruak gordetzen zituen. Orain jakin dugunez, euskaltegiek ia 13.000 pertsona galdu dituzte azken zazpi urteetan, eta beherakadarik handienak Nafarroan eta EAEn eman dira. Sektorean zein euskal gizartean hausnarketa sakona merezi duten datuak dira. Azken hilabeteotan, halaber, euskararen erabilerari buruzko hausnarketa ere irekita dago, nagusiki SEI elkarteak euskararen erabilerari buruz egindako kale neurketaren ondoren.


TORTURA SALAKETAK

KALE istiluei lotuta Uribe Kostan Ertzaintzak egindako atxiloketen ondotik etorri dira Ertzaintzaren aurkako tortura salaketak. Atxilotuek jasandako kolpe eta umilazioak zehaztasunez kontatu dituzte. Josu Jon Imazen ahotik, Jaurlaritzak salaketak gezurtatu ditu, Ertzaintzak atxilotuen eskubideak begirune osoz zaintzen dituela azpimarratuz. Kontua da, ez direla bakarrik atxilotuen salaketak, mundu mailako erakunde desberdinek salatu izan dute Ertzaintzan ere ematen direla tratu txarrak. Hauetako azken salaketa Eric Sottas OMCT Torturaren Aurkako Mundu Erakundeko zuzendariak egin berri dio ‘Avui’ egunkariari.


DEZENTRALIZAZIOA FRANTZIAN

AZAROAREN 16an Bordelen elkartuko dira Akitania erregioko hautetsi eta eragileak, egun Frantzian gertatzen ari den dezentralizazio prozesuari buruz aritzeko. Gainerako erregioetan ere berdintsu egiten ari da eta Jean Pierre Raffarin Gobernuko lehen ministroari igorriko zaizkio agertzen diren proposamen, zalantza eta hausnarketak. Dezentralizazio proiektua aurrera eramateko Frantziako Gobernuak prestatu duen lege proiektuan tokian tokiko erreferendumak egiteko aukerari bideak zabaltzen zaizkio eta horrek une batez haize berri bat eman dio euskal departamenduaren aukerari. Raffarinek, aldiz, adierazi du jada bera euskal departamendua sortzearen aurkakoa dela. Orain, erreferenduma egiteko aukera nola arautzen eta baldintzatzen den ikusi beharko da.


AURREKONTUEN ZAILTASUNAK

AURREIKUSIA zegoen legez, Jaurlaritzaren aurtengo aurrekontuek iazkoen antzeko bidea egiteko aukera guztia dute, orain artekoak ezagututa behintzat. Edukiak garrantzitsuak izaten dira aurrekontu batzuetan, baina baita testuinguru politikoa ere. Aurrekontu hauek Ibarretxe lehendakariaren proposamenaren eztabaidaren erdigunean datoz. PPk eta PSE-EEk iragarri dute jada hirukoan aldaketarik egon ezean, aurrekontuak atzera botako dituztela. Batasunak ere iragarri du, gauzak orain dauden bezala egonda, aurten ez dela abstenituko.


PP-REN AGINDU BAT BETE GABE

RUTH Alonso epailearen eta Ramon Gil Ostoagaren baldintzapeko askatasunaren auziak ekarri duten zalaparta ez da txantxetakoa izan. Tartean atera da, halaber, Gobernuak Espetxe Zaintzako Epaitegi Zentral bat eratzeko duen asmoa. Ika-mika guztien erdian, Madrilgo prentsan norbaitzuek gogoratu dute PPk oraindik baduela betetzeke duen hauteskundeetako agindu bat: ETAko presoek beren zigorra osorik bete dezaten beharrezko lege aldaketak egitea.


SAREAN DABILEN ARGAZKIA

BEHEAN ikusten duzun argazkiak frankismoan euskarak jasandako zapalketari egiten dio erreferentzia. Sarean zehar dabilen argazkia da.


Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Eguneraketa berriak daude