Unibertsitate Zerbitzuetako Euskal Ikastetxeak (guztientzako ezagunagoa den UZEIk) 25 urte bete ditu aurten. Mende laurdena igaro da terminologi lanari ekin zion lehenengo euskal erakundea sortu zenetik.

1977an abiatu zen UZEI, euskara berritu eta mundu modernora egokitzeko asmoarekin. Azken batean euskara edozein hiztunek edozein lan eremutan egokitasunez eta zehaztasunez erabiltzeko bidea irekitzea zen erakundeak sorreran izan zuen xedea. 1977an sortu zen erakundea eta pauso garrantzitsua izan zen euskal terminologiarentzat, baina, ezin da ahaztu 1986az geroztik eman den aurrerapausoa: erakundearen baitan Euskalterm terminologi zentroa sortu baitzen.
Urtebete geroago beste erabaki garrantzitsu bat hartu zuen UZEIk. 226/1987 Dekretuaren arabera eta berariazko lankidetza hitzarmena sinatuz, Eusko Jaurlaritzaren Babespeko Elkarte bihurtu zen hizkuntza plangintzako ikerlanean aritzeko.
1989. urtean Onura Publikoko aitorpena eman zion Eusko Jaurlaritzak. Batetik hizkuntzaren ikerketan eskaintzen dituen zerbitzuengatik eta bestetik Euskal Autonomia Erkidegoaren interes orokorra sustatzen duelako.

25 urteotan oparoa izan da erakundeak izandako bilakaera. Euskararen normalizazio linguistikoaren alde egin du UZEIk lan hasiera hasieratik. Nolabait ere hizkuntzaren erabilerarekin zerikusia duten balio erantsiko zerbitzuak eskaini ditu. Bide luze honetan, kulturatik eta goi mailako zientzietatik sortzen diren eta etorkizunean sortuko diren premietara euskara moldatu eta egokitu ahal izateko euskararen ikerketan, normalizazioan eta hedapenean diharduten erakunde publiko nahiz pribatuekin aritu da lanean.

Euskararen barruan erabilera berezietarako hizkeren finkapena eta hedapena sustatzeaz arduratu da UZEI. Horretarako euskararekin zerikusia duten hiztegi eta lan terminologiko nahiz lexikografikoak egin dituzte, irizpide lexikografiko eta terminologiko batzuk finkatuz. Besteak beste, honako alorrak jorratu ditu: medikuntza, informatika, zuzenbidea, ekonomia, hizkuntzalaritza, musika eta psikologia.
Mende laurden honetan etengabe aritu dira euskal lexikoaren bilakaera aztertzen, ondoren euskararen corpusa osatzeko. Eta bide batez, hizkuntza naturala prozesatzeko proiektuetan parte hartu eta hizkuntzalaritza aplikatuaren arloan ikerketak bultzatu eta indartu nahi izan dituzte. Hizkuntzalaritzari aplikatutako ikerketa lerroen baitan difusio sistema modernoak lortuz. Horretarako, azken urteetan informatika eta telekomunikazioaren arloko teknologia berrietaz baliatu dira.
Hutsetik hasi baziren ere ikerketek aurrera egin duten bezala, oinarri batzuk finkatzen hasi ondoren, batetik Datu-banku terminologikoa eta bestetik Datu-base lexikografikoa osatu dituzte.
Aurrera begira, Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarekin egindako akordio baten babesean, Euskaltermeko zenbait arlo eguneratzeko lanak burutuko dira aurten. Horien artean Eraikuntza hiztegia eta lanbideak berrikusiko dira.


Azken 25 urteotan euskal lexikografiak eta terminologiak izan duen bilakaera ezin da ukatu, baina lan moduek izan duten eboluzioa ere ez da makala izan. Hori adierazi digute behintzat UZEIko langileek.
Gaur egun euskal terminologia eta lexikografia nahiko errotuta badago ere, duela 25 urte ezer gutxi aurki zitekeen. "Duela 25 urteko terminologiaren egoera hizkuntzak berak zuen egoerarekin nahiko lotua ikusten dut. Premiak, noski, handiak ziren. Ezer gutxi baitzegoen artean, ez terminologian bakarrik, baita lexikografian ere", adierazi digu medikuntzako terminologian jarduten duen Jabier Agirrek.
Zientzien eta kulturaren alor espezifikoetan euskaraz egiteko bideak finkatzea zen langileen hasierako helburua. Espezialitateka egiten zuten hasieran lan, espezialista taldeak osatuz. "Alor bakoitzeko espezialistak lehenengo aldiz jarri behar izaten zituen euskaraz bere ikasketetan erdaraz ikasi eta erabiltzen zituen hitzak. Eta, noski, horretarako genituen baliabideak oraingoak baino urriagoak ziren", gaineratu digu eraikuntzako terminologian aritzen den Xanti Iruretagoienak.
Espezialistek beren lanean testuak erabiltzen zituzten hiztegiak baino gehiago. "Testu hustuketak eginez hasten ginen, alor bakoitzeko zerrendak osatzen. Eta nahasteak sortzen ziren askotan metodo horretatik. Alegia, orduan ez genuela hain zehatz asmatzen termino bat zer izan zitekeen definitzen. Termino bat eta hitz bat euskaraz esateko zuen zailtasuna, edo finkatzeko gogoa, askotan nahasten ziren elkarrekin", gogoratzen du Iruretagoienak.
1977tik hona, lan egiteko modua asko aldatu dela baieztatu digute UZEIko langileek. "Ordenagailuekin lan egiten hasteak ekarri digun aldaketa izugarria izan da. Bestetik, 'hitz batek euskarazkoa izateko Iparraldeko eta Hegoaldeko euskaldunek ulertzeko modukoa izan behar du' irizpidea terminologiako irizpide nagusi bilakatu izanak ekarri digun aldaketa ere ikaragarria izan da", azaldu digu Xanti Iruretagoienak.
Jabier Agirreren esanetan, orokorrean lan prozedurak gehiegi aldatu ez badira ere, kontsultarako erabil daitezkeen iturriak hasierakoak baino ugariagoak dira; bai idatzizko lanak, hiztegiak, testu liburuak, baina baita komunikabideen eragina ere hainbat arlotan, edota profesional euskaldunek eman dezaketen laguntza ere.
LEHEN ETA ORAIN. Hasiera hartan, testuak egiteko balioko luketen hitz zerrendak lantzen zituzten. Lana oraingoa baino zailagoa zen, eta askoz ere jende gehiagorekin lan egin behar izaten zuten. "Zerrenda luzeegiak izaten ziren askotan eta ordenagailurik gabe lan egiten genuela kontuan hartu behar da. Zerrendak gainera proposamen gisa azaltzen ziren, behin-behineko izateko asmoarekin kaleratzen ziren, besterik ez zegoen lekuan balio zezaketelakoan", adierazi digu Iruretagoienak.
Terminoa zer izan litekeen eta zer ez, askoz ere garbiago ikusten dute orain. Terminoa definitu egiten dute ahal den modurik zehatzenean. Bestalde, egun askoz ere garbiago dakite ordaineko termino gisa zer jar daitekeen eta zer ez. Horrek asko sinplifikatu die lana. Bestalde, euskaraz erabiltzeko dituzten iturriak ere gehiago dira gaur egun.
"Egun egiten diren lanak kanpoko eskari oso konkretu bati erantzunez planteatzen dira gehienetan. Aldaketa nabarmenena kodeekin egiten dugun lan sistematikoa da. Garai batean ez bezala, orain termino bakoitzak izaten du bere iturria zehatz jasota" azpimarratu nahi izan du Xanti Iruretagoienak