Ezkutuko indarren lan etengabea


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Negargurea" ematen zion ZERUKO ARGIAren editorialgileari zerbaitek, eta hitz huraxe nabarmentzen zuen bere jardunetik. Arrazoiak? Hainbat gorabehera, antza denez. «Elkar desegiten ari gara» azaltzen zuen. «Hori da negargarria. Hori da agudo moztu behar duguna. Guk elkar desegitea nahi duenak bakarrik eduki dezake parregurea. Izatez sorgin-zale bagera ere, ez genduke sorginetan sinetsi nahi. Baina badirudi ari dela gu sakabanarazten gaituen izkutuko indar bat lanean etengabe. Nola, gainera! Mila talde egin gara Euskal Errian. Talde bakoitzak bere santuari pizten dio kandela. Badu talde bakoitzak bere jainkotxoa. Eta horri lotua dago itsu-itsuan taldeko bakoitza. Lehenean gaude, aitortegitik aitortegira kontseilu eske ibiltzen ginan garaian bezelaxe. Ez gara gizona askatzen ari, gizona nor egiten. Jolasean jarraitzen dugu gizonaz. Atzetik jarraitzea eskatzen diogu itsu-itsuan, artaldeko ardiaren antzera. Ez dira iritziak eta jokabideak eztabaidatzen. Halako edo holako jainkotzat edo zerritzat daduzkagu. Batzuentzat jainko, besteentzat zerri».


DENA ONA ALA DENA TXARRA

Garbiago ezin hitz egin, bada! Baina horrek xehetasunen bat ere eskatzen zuela-eta, edonork ulertzeko moduko zerak emateari ekiten zion ondoren: «Halako aldizkarietan agertzen diren alde guztiak eta lan denak onak dira. Beste hartakoak denak txarrak. Halako soziologolariren lanak denak onak dira. Beste harenak denak txarrak. Halako pentsalarik denean arrazoi du. Beste hark ezertan ez. Halako taldek dena ondo egiten du. Beste hark dena gaizki. Halako ikastola oso ondo ari da lanean. Beste hura oso oker. Hau, denean da aurrerakoi. Hura, denean atzerakoi. Ez dago elkarrizketarik. Ez dago egia eta arrazoi-trukerik. Talde batek bestea desegin nahi du. Jainkotxo batek bestea erauzi. Eta denok gizonaren izenean, langileriaren izenean, erriaren izenean, askatasunaren izenean, demokraziaren izenean».
Ezin nik irakurlearen usteak asmatu, jakina, baina nireak aitortzea badagokit, eta esango nuke hura idatzi zuenak, edonor zela ere, gizonezkoa behar zuela izan. Zergatik? Irudipen hutsa, lasai...
Nolanahi ere, horrela jarraitzen zuen: «Egiten ari garen burruka larri hontan, il edo biziko burruka estu hontan, elkar desegiten ari gara zoritxarrez, beste zerbait desegiteko ordez. Gure arrokeriak eta geurekoikeriak zorrozten duen ezten zorrotza burrukakideak zulatzeko, zauritzeko eta iltzeko erabiltzen dugu».
Adierazpen oso gogorrak ziren haiek, eta ordu arte erabilitako plurala alde batera utziz aitorpen pertsonala egitea erabakitzen zuen editorialgileak: «Izenik gabeko pekatu latz hontan jausiak gaude gehienok nik uste. Besterik ez dugu entzuten eta ikusten. Gure etsaiak jotzen duen soinuz dantzatzen garela dirudi. Ez dut uste hori pentsatzea sorginetan sinestea denik. Sorgin hau zaindu behar dugu ongi. Hau ez zaintzearren beste mila sorginetan sinesten bait dugu. Eta gure asmakeria eta irudipen besterik ez diran beste mila sorgin hauek ere egiazko sorginak botatzen dizkigun sareak ditugu. Arrunt itsu gabiltza. Lainopean bidea galdurik doan mendizalearen antzera. Jendea bidean erreta gelditzen ari da barra-barra. Egiazko burrukan erretzeak burrukari berriak sortzen ditu nonahi. Baina burrukakideak elkar erretzeak etsipena eta eriotza dakar».


IKASTOLAN PILATUTAKO ZABORRA

Orokorrean ari zela ematen zuen, baina behingoan iritsi zitzaion hari ere bere editorial harena azaltzeko unea: ikastola barruan egondako arazoren bat zen, itxura guztien arabera.
«Eta zabor hau dena, itsumen hau dena, ikus-ezin hau dena, elkar desegite hau dena inon bildu eta pilatu bada ikastoletan bildu eta pilatu zaigu. Frutua eman eta zabaldu behar lukeen arbola hau geurok ihartu behar dugu. Hortarako bai ez dugula eskubiderik ez ezeren eta ez inoren izenean. Guraso askoren izerdiz, andereño eta irakasle askoren izerdiz eta laguntzaile askoren izerdiz kostata azten ari den arbolak ez du zapuzterik merezi. Galbide eta amildegi hortara ikastola eramatea baino obe da burruka hortatik erretiratu eta etxeratzea. Arren ez dezagun ikastolarik urkamendira bortxatu. Utz ditzagun fidakaizkeriak, itsumenak, setak, besa-tirak. Elkarri amore eman diezaiogun. Ez gaitezen elkarren salatzaile bihur etsairi lana erraztuz, kalean ahoz aho bait dabiltza zenbaiten izenak eta izkutuko bizitzak. Ez dezagun dena goizetik gauera aldatu nahi izan. Ar dezagun patxada eta arnasa».
Larritasunak alde batera utzita, hitz egin zitekeela-eta, horra hor Z. ARGIAren eskaintza: «Pozik irekiko genduke gure aldizkari hontan elkarrizketarako lehiatila bat. Baina zipokeriarik gabeko lanak eta izen-deituraz izenpetutakoak bakarrik argitaratuko genituzke».
Errietaren ondoren, gozo apur bat ere komeni zela-eta, horixe eskainiz agurtzen zen, badaezpada: «Baina ez dezagun ileta hau negarrez buka. Gauza asko egiten ari da Euskal Errian. Errezelo txarrez beteak bagaude ere, denok borondate onez beteak gaude»

Eguneroko noiz?
Oso atsegin zait zuen aldizkari hau eta ahal dudan guztian irakurtzen dut, baina sarritan saltokia urruti gelditzen zaidalako eta neu alfer samarra naizelako ez dut erosten eta irakurri gabe gelditzen naiz. Hau gehiago gerta ez dedin, arpidedun izan nahi nuke. Galderatxo bat egin nahi nizueke. Asteroko hau eguneroko bihurtzerik ba al dago, lehentxeago edo geroxeago hori egiteko asmorik ba al duzue? Hori lortzeko eragozpenik handienak zein dira zuen iritziz? Galderatxo bat egin nahi nuen baina asko irten zaizkit. Zuen berriak laister izango ditudalakoan eta gure aldizkari hau gure etxean lehenbailehen ikusiko dugun itxaropenean, agur eta nahi duzuen arte. (1972-XI-12)

Euskaldun naiz, beraz gizon
Hori pentsatzeak, poza eta otzikara, biak batera sentiarazi dizkit. Euskaldun izateari zor bait diot gizon izatea. "Euskalduna naiz, beraz gizon". Ondorio hontara iritxi naiz Herriaren lekuko liburuan 322-324garren orrialdeak Rikardo Arregiri irakurriz. Baina ez dut esan nahi inolaz ere gizon guztiak euskaldun direnik. Ez eta euskaldunak bakarrik direnik gizon. Ez eta munduko gizon guztiak gizon izateko euskaldun izan behar dutenik ere. Nik, behar dudala izan euskaldun gizon izan nadin baizik. Gizon bakoitzak bere gizakera du. Bere izen-deiturak ditu. Gizona, gizon jakina da, bestela ez da gizonik. Ez euskaldun, ez arabiar, ez galiziar, ez argeliar, ez ezer den gizona ez da inon. Ez da eta kito. Ez da nik aukeratua ni gizon izatea. Ez eta gizon euskalduna izatea ere. Hori eman egin zait. Inguruak eman dit: lurrak eta lehenak, batipat; gizonez osaturiko lurrak eta kondairak, alegia (...) (1972-XI-12)

Apaizak nundik sortu?
Bi gertaera ditut neure begien aurrean: batetik, apaiz gazte gutxi direla gure artean (eta gutxitzen ari direla urteen poderioz), eta bestetik, oraindik denbora gutxi dela ain betea zegoen Seminarioan banaka batzuk besterik ez daudela. Seminarioa aipatu dut… orretaz mintzatuko bainaiz lantxo onetan. Iñoiz argi ikusi bada, egun argiago dakusgun gauza zera da: apaizgintza doai bat dela kristau Errian lanean jarduteko. Eta lanean jarduteko doia eta eskeintza bat bada, berez ez du bizi-bide izan behar. Orregatik apaiz izan aurretik bere bizi-bidea, edo obekiago esan, bere ogibidea behar dute euki. Apaiz izatearen "debaldetasuna" nabarmenago ager dedin. Ez dedilla gerta apaizgintza ogibide bihurtzea. Ez dut esan nahi, orrenbestez, ez ditugula behar eguneko ordu guziak Eliz-Instituzioaren lanetan jardungo den jenderik, ez. Eguneko lan osoa orretan betetzen duana bidezkoa da Elizatik bizitzea. Baiñan ez dedilla izan bestetako balio ez duelako (...) (1972-XI-12)


Azkenak
2024-11-19 | Leire Ibar
Ijito herria ikusarazteko programazio didaktiko bat prestatu du Hezkuntza Sailak

“Te Siklârel Romanipen” ikasketa plana prestatu dute Ijito Herriaren historia eta kultura Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan txertatzeko. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak sortu du proiektua, EHUrekin eta Amuge Euskadiko Emakume Ijitoen Elkartearekin... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Nafarroako Unibertsitate Publikoak Justizia Errestauratiboko Titulua eskainiko du 2025ean

Bitartekaritzaren eta pertsonen arteko komunikazio zuzenaren bidez, izaera penaleko gatazka bati konponbidea aurkitzea da Justizia Errestauratiboaren helburua. NUPek eskainiko duen prestakuntza 100 ordukoa izango da eta ikasleei titulazioaren gastuen %90 ordainduko zaie. 


2024-11-19 | Pau Lluc i Pérez
Hainbaten artean, bat

Vicent Andrés Estellés poetaren hitzak harturik, bat naiz hainbat eta hainbat kasuren artean, eta ez kasu bakan, arraro edo ezohiko bat. Zoritxarrez, ez. Hainbaten artean, bat. Zehazki, Europako Kontseiluaren arabera, eta ibilbide handiko beste erakunde batzuen... [+]


2024-11-19 | Jon Torner Zabala
Fermin Muguruza: “Pradales lehendakaria bere Justizia Sailarekin ados dagoen jakin nahiko nuke”

Fermin Muguruzak kontzertua eskaini zuen pasa den larunbatean Martuteneko kartzelan, Iñaki Pikabea 'Piti' eta Joseba Sarrionandia ETAko kideek espetxe horretatik ihes egin eta 39 urtera. Orain, kontzertua dela-eta hainbat jenderen kexak jaso ostean, Eusko... [+]


2024-11-19 | Mikel Aramendi
G20ko protokoloa eta Txinaren lau marra gorri

Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]


‘Bizkarsoro’ Donostiako zinemetara iritsiko da, Bageraren, udalaren eta SADEren elkarlanari esker

Bizkarsoro filma (Josu Martinez, 2023) Donostiako zinema aretoetan proiektatuko dute ostiral honetatik aurrera (hilak 22); SADEko Iñaki Elorzak azaldu duenez, bi aste inguruz proiektatuko dute printzipioz, eta, arrakasta baldin badu, denbora gehiagoz. Hala azaldu dute... [+]


2024-11-19 | Gedar
Kartzelatik irtetean ematen zen diru-laguntza apurra desagerrarazi dute Espainiako Estatuan

Nafarroako Salhaketak jakinarazi duenez, laguntza hori ezinbestekoa zen preso egondako pertsonek "gutxieneko oinarri ekonomiko bat" eduki zezaten, "askatasunean bizitzen hastera igarotzean". 480 eurokoa baino ez zen subsidioa.


Jaurlaritzak pobreenak berriro lotu ditu iruzurrarekin, dirulaguntzetan salaketak egiteko postontzi anonimoa jarrita

Duin bizi ahal izateko prestazio ekonomikoa jasotzen dutenak lupapean ditu, berriro ere, Eusko Jaurlaritzak: postontzia jarri du martxan, herritarrek modu anonimoan “jardun irregularren edozein susmo” jakinarazi dezaten, eta Lanbideko Kontrol Unitatea indartu du,... [+]


2024-11-18 | Euskal Irratiak
Palestinar herriari elkartasuna helarazi diote Makeatik

Palestina, mediatikoki aurkeztua ez den bezala, aipatu zen joan den larunbatean Makean, mintzaldi, tailer, merkatu eta kontzertuen bidez.


2024-11-18 | Uriola.eus
Bilboko Higiezinen Azokan protesta egin dute asteburuan Euskal Herriko etxebizitza sindikatuek

Asteburu honetan Euskalduna Jauregian Euskadiko Etxebizitza eta Dekorazio Higiezinen-aretoa egon da. Sustatzaile eta higiezinen agentziek eraikuntza berriko promozioak eta bigarren eskuko etxebizitzak eskaini dituzte partikular eta profesionalen erosketa eta inbertsiorako... [+]


Elene Lopetegi, Bilgune Feministako kidea
“Beharrezkoa da utopia maximoetan pentsatzea, horra iristeko bideak marraztu ahal izateko”

Egin berri dira Euskal Herriko Emakume* Abertzaleen Topaketa Feministak, azaroaren 16an, Laudion. Trantsizio feminista dimentsio guztietan lelopean 500 feminista elkartu ziren. Egun osoz amets egin zuten, utopiak lortzeko bidea marrazteko eta mugimenduko kideak ilusioz betetzeko.


2024-11-18 | Leire Ibar
Hizkuntza gutxituek ingurune digitalean duten presentzia bermatzeaz arituko dira Donostian egingo den kongresuan

"Hizkuntzen irabazia" kongresua izango da azaroaren 26an eta 27an Donostian. Arlo digitalean inglesaren erabilera aregotzen ari den garaietan, kongresuak euskara bezalako hizkuntza gutxituek tokiko ekonomiari egiten dioten ekarpena agerian utzi nahi du.


Eguneraketa berriak daude