«DATOZEN UDAL HAUTESKUNDEAK ERLOJU-BONBA BAT DIRA»


2021eko uztailaren 12an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Abenduan hauteskunde sindikalak izango dira Iparraldean. LAB lehenengoz aurkeztuko da horietan. Zer espero duzue?
Guretzat erronka handia bezain polita da, bost sektoretako zerrendak osatuak ditugu, Iparraldean inurri lana egiten ari gara, eta sektore abertzaleetan LABi bozka ematea Iparraldeko dinamika sozialerako ona dela zabaldu nahi dugu datozen asteotan.

Eta ondoren, hauteskunde sindikalak Hegoaldean. Ordezkaritza sindikalari eustea al da helburua?
LAB indartzen doan sindikatua da eta hauteskunde hauetan gure proiektuak batez ere gazteei, etorkinei eta emakumeei zabaldu nahi dizkiegu. Gazte independentistek badute tresna bat sindikatu honetan beraien eskubideak defendatzeko, eta eraikuntza nazional eta sozialean beren ahalegina bideratzeko gune bat. Oraingoan ere gure proiektua indarturik aterako delakoan gaude.

Maiatzaren 13ko hauteskundeetan EHk kolpe handia hartu zuen. Politikoa eta sindikala bi mundu oso desberdinak dira, baina ematen al dizue beldurrik batean gertatutakoa bestean ere islatzeak?
Langileen mugimenduan legitimazioa eguneroko lanarekin lortzen da. Abagune desberdinek ere eragina dute, baina gure historian zehar ikusi dugu ezker abertzalea egoera desberdinetan egon arren, sindikatuak aurrera egin izan duela. Afiliazio datuak eta enpresa handiei begira ditugun datuen arabera, baikor gara.

ELA izango da zuen lehiakide handiena seguruenik. ELAk negoziazio kolektiboa eta borroka armatua ikusten ditu oztopo nagusi zuen harreman kaskarrean.
Azken finean, elkar lanean aritu beharrean, lehiakide bezala ikusten gaitu eta horregatik gugandik bereizteko egiten duen ahalegina. Gu isolatuz, gu desgastatzea nahi izan du, LABentzat bere maiatzaren 13a bilatu du. Niretzat pertsonalki eta LABentzat ere bai, azken bi urteak oso etsigarriak izan dira ELArekiko, batasun sindikalarekin aurrera jarraitzeko traba gisa jartzen dituen arrazoiak aitzakia direlako. Duela lau, bost, zazpi urte, osagai horiek hor zeuden eta elkarlanean aritzen ginen. Berriz batasun sindikalari heldu ezik, sindikalgintza abertzaleak harmailetatik jarraituko du prozesua.

Ezker abertzaletik ELAri egin izan zaio LAB irentsi nahi izatearen akusazioa. Halakorik ikusten duzu?
Azken garaian hori izan daiteke bere helburuetako bat bai, eta ESK ere antzerako egoera batean harrapatu nahi izan du. Apustu horrek porrot egin du. Gu gaizki pasatzen ari gara garai honetan, baina bi sindikatuok, hegemonia kontuak alde batera utzi eta mahaian eseri beharra dugula argi dugu.

Beraz, halako giroan, hauteskunde sindikalen garairik gogorrena pasatu arte, harremanak bere horretan izango direla pentsa liteke.
Hauteskunde sindikalak ezin dira izan elkarrekin diagnostiko bat egiteko oztopo. Sindikatu bakoitzaren tokia onartuz, burujabetzaren aldeko dinamikan ikuspegi estrategikoa izango duen akordioa lortu behar dugu, eta zenbat eta lehenago hobeto.

LABek nola ikusten du ELAk burujabetzaren inguruan egin zuen proposamen hura?
Guk horretaz hitz egin nahi dugu ELArekin, duela bospasei hilabete esan ziguten barne eztabaidan zirela gaiarekin eta harrezkero zain gaude. ELAk aspaldi du LABek batasun sindikalari berrekiteko egin duen lau hankatako plan bat: diagnostiko politikoa, burujabetzaren aldeko prozesu baten oinarriak, lan harremanetarako euskal esparrua eta konfrontazio demokratikoan sindikatuok izan behar dugun zeregina.

Bere garaian proposamen interesgarria zela aipatu zenuten.
Zer eztabaidaturik bazegoela, baina interesgarria zela esan genuen, ELAk burujabetzari buruzko azterketa praktiko eta analitikoa lehenbiziz egiten zuelako. Aztertu beharra dago nola egiten den beste egoera bateranzko iragaite politikoa, fase horretan zer zeregin jokatu behar duten egungo instituzioek, zer instituzio berriek, zer Udalbiltzak, zer motako ariketa subiranistak egin behar ditugun estatuek jarritako harresiak gainditzeko... Badago zer aztertu, eta batik bat arlo sozio-laboralean, hor dugu sindikalgintza abertzaleak prozesu subiranistari egin beharreko ekarpen handiena.

Ibarretxeren proposamenak ba al du ezer onuragarririk?
Ibarretxeren proposamena une politiko berezi batean erori da, eta Espainiako indar mediatikoek eman dioten erantzunarekin badirudi abertzale guztiek begi itxiekin onartu beharko genukeela. Geografia eta historiari dagokionez hausnarketa egokia egiten du, baina proposamen politikoa hiru herrialdetarako da. Ez du Euskal Herri osorako proposamenik egiten eta gainera eskaintzen duena estatutu berri bat da. Duela 25 urte egin zen akats berdina errepikatzen ari da. 25 urte ondoren Gernikako Estatutuaren etxea guztiz deseginda dago eta Ibarretxek horren gainean beste bi solairu egin nahi ditu. Eta guk uste dugu, une honetan, euskaldunok lur politikoa lortu behar dugula, ondoren lur horren gainean eraikitzen hasteko. Lur politiko hori lortuta -Euskal Herriaren aitortza eta autodeterminazio eskubidea-, agian gero erritmo desberdinak izango dira, baina ezin da Euskal Herri osorako oinarririk ez duen proiektu bat onartu.

Beraz, ez dago ezer onuragarririk.
Guk argi dugu EAJ eta beste sektore batzuekiko konbergentzia batera jo behar dugula, baina konbergentzia hori Maltzaga politiko baten inguruan egin behar da, eta ez proiektu politiko baten inguruan. Konbergentziarako oinarriak herriaren aitortza eta autodeterminazio eskubidea dira. Niri harrigarria egin zait proiektu honekin EAJk EA nola irentsi duen ikustea. Hau proiektu politiko bat inposatu nahi izatea da. Lortu beharrekoa jokaleku politiko bat da, gero bakoitzak nahi duen prozesu politikoa abiarazteko; orduan bai, independentista gisa, guk gurea eskainiko dugu eta eskaini dezala EAJk estatutu berri baten proposamen hau. LABek bere ekarpen zehatza egingo dio Ibarretxeren proposamenari.

Euskal Herri osoaren aitortza eta lurralde horrentzat autodeterminazio eskubidea. Printzipio horietan adostasunera heltzea ez litzateke oso gaitza seguruenik, kontua da hori nola gauzatzen den, hor datoz arazoak.
Ni ziur nago, gaur egun erakundeetan dugun indar harremanarekin eta gizartean dugun indarrarekin, gai garela gatazka nazioarteko komunitatearen aurrean eta bi estatuen aurrean jartzeko, eta prozesu horretatik Euskal Herriaren ezagutza lortuko genukeela. Ezagutza horretatik posible izango genuke prozesu politiko bat abian jartzea. Gero, jakina, badakigu abertzaleen indar harremanak desberdinak direla lurralde desberdinetan, baina, eta hau ere beti aitortu dugu, guk ez dugu beldurrik mugarik gabeko demokrazia batean aritzeko. Konfrontazio demokratikoan, Gasteizko instituzioek zeregin garrantzitsua dute, baina beti Euskal Herriko ikuspegi orokorraren barruan.

Batasunarekin zer gertatzen ari den ikusita. Estatuaren hurrengo helburuetako bat izan daitekeen beldurra ba al du LABek?
Garzonen autoetan edozer gauza sartzen da eta autodeterminazioa edo independentzia helburu duen edozein izan daiteke Garzonen helburu. Dena den, lanik ez zaigu falta eta gu ez gara halako espekulaziotan sartuko. Marko politiko hau gero eta ahulago egon, Estatuak ere gero eta gogorrago emango du. Hori betikoa da. Horrez gain, zenbait sektore, EAJ, EA eta Ezker Batua (EB) barne, ilegalizazioaren aurka agertu dira teorian, baina praktikan, legea bete behar den horrekin, de facto ilegalizazioarekin kolaboratzen ari dira. Jaurlaritzak sekulako ahaleginak egiten ditu urratuak dauden eskubide batzuen defentsan, mehatxatuak dauden zinegotzienak esate baterako, baina gero urratuak dauden beste eskubide batzuen alde -ezker abertzalekoak direnean- eskubide urraketa horiei babesa ematen die. Hor ez dago koherentziarik. Hurrengo hilabeteetan Batasunaren ilegalizazioaren aurrean egingo dutena nahiko froga izango da Ibarretxeren proposamenean noraino sinetsi daitekeen ikusteko. Edo haiek pentsatzen dute, akaso, egoera antidemokratiko batean ezker abertzalerik gabeko hauteskundeetara joan daitekeela? Pentsatzen ote dute egoera horretan beste eszenatoki politiko baterako prozesurik egon daitekeela? Hala pentsatzen badute, oso erratuta daude.

Alderdi abertzale nagusienek adierazi dute jada hauteskundeetara joango direla.
Mingarria da EAJk eta EAk egiten dutena, beste aldera begiratzen dute eta badirudi onartu egiten dituztela ezker abertzalerik gabeko hauteskundeak. Harrigarria da ikustea nola sartzen ari diren kanpainan normaltasun osoz. Ezker abertzaleak ezin du aldaketa prozesua berak bakarrik egin, baina argi gelditu behar da ezker abertzalerik gabe ere ezin dela egin. Estatuak ezker abertzalea eszena politikotik kanpo utzi nahi badu eta EAJ, EA eta EBk hori onartzen badute, pentsatzen al dute akaso era horretan egoera normalizatu batean sar gaitezkeela? Hurrengo hauteskundeetan aukera handia dugu Estatuarekin pultso bat egiteko eta Euskal Herriaren hautagaitzak eta proposamenak mahai gainean jarriko bagenitu, ziur nago gauza asko lortzeko egoera berri bat abiaraziko genukeela. Eta ziur nago, borroka armatuaren inguruan ere beste era bateko eztabaidan sartu ahal izango ginatekeela. Ikusi zenbat gauza gertatu diren irailean zehar. Hemendik eta maiatzera arte denbora asko dago eta gauza asko egin liteke, baina udal eta foru hauteskundeak hor daude, tik tak tik tak, erloju-bonba bezalakoa dira, eta ezin dugu zer gertatuko den zain geratu

«Neoliberalismoak amildegira darama mundua»
Beste mundu bat posible dela esan berri duzue munduko 32 sindikatuk Donostian. Zer egin dezake Europa aberatseko herritarrak mundu hobe hori egiten hasteko?
Munduko populazioaren %20 gainerako %80k egindakoaren gainean bizi da. Horrek ez du zentzurik, eredu neoliberal hori agortua dago. Globalizazioaren aurkako dinamika sendotzeaz gain, eraiki beharreko alternatiba integralean sakondu dugu. Neoliberalismoak amildegira darama mundua, itzulera gabeko egoera batera, mundu mailako diktadura ekonomiko-soziala sortzen du eta horri aurre egin behar zaio.
Eta herrialde garatuetako biztanleok zein erantzukizun dugu egoera horretan?
Indibidualki eta kolektiboki erantzukizun handia dugu. Europan dagoen bizi kalitatea Afrika, Asia eta beste toki batzuetan egiten den zapalkuntzan oinarritua dago. Ezin gara mugatu herrialde txiroetako herritarrek euren egoera nola aldatzen duten ikustera. Bermoldaketa ideologiko handia egin behar dugu eta jakin, benetako matxinada etiko, sozial eta morala herri aberatsetatik ere bideratu behar dela. Bestela, gurea hipokrisia besterik ez da.
Neoliberalismoa agortuta dagoela esan duzu lehen, baina kapitalismoak garaian garaiko egoerara egokitzeko gaitasun handia erakutsi du beti.
Neoliberalismoak egungo sistema mantentzeko gero eta sistema militar eta politiko handiagoak antolatu behar ditu mundu osoan, gero eta zapalkuntza handiagoa eta hortik porrota datorkio. Sistema berez ez da gai demokratikoki harreman ekonomiko eta sozialak mantentzeko.


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude