Elizako ihardukitzaileen etsipena


2021eko uztailaren 19an
Elijio aldizkari gisa sortu zuten kaputxinoek ZERUKO ARGIA, 1919an, eta nahiz berrogeita hamairu urteren buruan informazioari geroz eta garrantzia gehiago ematen zion aldizkariak, kaputxinoena izaten jarraitzen zuen, eta Elizako gorabeherek beti zuten txokorik haren orrialdeetan. Jende ugarik parte hartzen zuen «Eliza bizi da» deitu sailean, bakoitza bere iritziekin, batzuk konformistagoa, ihardukitzaileagoa besteek, baina esango nuke denetan Arostegitar Jokin nabarmendu zela, Erromako Eliz Ama Sainduaren jarrera ofiziala kolokan jarri nahi hartan. Eta hara non jakiten dudan, haren «Uste genuen...» lana irakurrita, bera ez zela Elizako Ihardukitzaileen taldekoa!


USTE GENUEN...

«Uste genuen... Esperantza galdutakoen itza. Itz tristea», zioen Arostegitar Jokinek. «Batikanoko Batzar Nagusiak itxaropen gozoak sorterazi zituen askoren biotzetan. Uste genuen, guztiz ongarriak izango zirala bere erabakiak Eliza eta gizartearentzat. Uste genuen Elizaren aldaketa eta eraberritzeak guztiz bikaiñak izango zirala. Uste genuen gure Eliza, beartsu eta oinperatuen Eliza izango zala. Uste genuen tokian tokiko Elizak, Erromako Kuriaren zentralizazioa apurtuta, askatasun aundiarekin jokatuko zuela. Uste genuen zuzentasunaren alde biziki jokatuaz, salatuko zituela gobernamendu zapaltzalleak. (...) Ia leenean gaude. Mando zar baten pauso makalak dira, aurrera Elizak egiten dituanak. Ustel atera zaizkigu itxaropenak. Oker jo digu kukuak".
Honela mintzo omen zen garai hartan Elizako asko, esperantza galduta.
«Elizaren eraberritze au makalegia zela-ta, Europa eta mundu guzian erantzule (contestatarios) asko genuen. Burruka aundia egiten zuten, baiña Eliz barnean. Euren kontura batzar zaratatsuak egiñaz, hamaika buruauste Gotzaiei emandakoak ziran. Pentsaera ausartak. Jokabide berri-berriak Elizari eskatzen zizkiotenak. Eliza zaarraren erakundeei egin oi zizkieten salaketak. Erantzule aurreratuen aien artean ere bazen euskaldunik. Gure Erriko Elizaren izenean parte artu oi zuten emen eta an, Europan zear egin oi zituzten Batzarretan. Burruka ori guzia ordea, gaur eguneko Eliz-Instituzio-erakundeen barnean egiten zuten».


ELIZAZ KANPO

Baina ihardukitzaile itxaropentsu horien ametsak guztiz zapuztu ziren, Arostegitar Jokinek zioenagatik: «Txinparta eta sua daritela besteak datoz: eskubi-eskubikoak», eta «eraberritze aundienetakoa Elizarentzat nai zuten erantzuleek, mututu bezala egin direla, esango nuke. Ez dut uste leen aiña Batzar aundirik egiten dutenik. Ez dut uste leen aiña salaketarik dagitenik. Gure Elizako gaurko erakundeetan burruka egiten aspertu egin dirala dirudi. Erre eta etsipenez jota, bear bada gaur aurkitzen dira. Auetako bat edo beste ezagutzen dut eta beren pentsaerari, burrukan aspertutakoena deritzat. (...) Zer egiñik ez dagoela eta Erantzule auetako batzuek, gaur eguneko Eliza erakunde barnean lan egiteari utzi diote. Beren erara, Jerarkiarekin artu-emanik gabe, beren pentsaera eta jokabideak aurrera eramaten saiatzen dira».
Arazoa horretan bukatu balitz, agian arazorik ez zen izango, baina bazen gehiagorik ere, dirudienez. «Jokabide auetan geienetan apaizak ditugu tarteko. Erriko kristau geienek ezin konpreni dute apaizen aldaketa au. Minbera eta kezka bizia sortzen dute askoren biotzetan. Neroni ere negargurea biotz barnean sartzen zait auetakoren bat sentimentuz beterik datorkidanean: Zer da au? Nora goaz? Zer egin behar dugu?».
2002 honetako egoera politikoan egiten diren galderen antza osoa dute, ez duzue uste? Baina itzul gaitezen Arostegitar Jokinen kezketara: «Egia aitortzen dut: Elizaren onerako benetako Erantzule izandakoak, geien, eurak minberatu eta atsekabetu dira beren bizitzaren aldaketarekin. Jokabide berriari eldu aurretik hamaika kezka eta larritasun izan dute. Aurrera egin badute, beren barru-kontzientziak aginduta egin dute. Beren jokabideak beste biotz asko larritu dituztela? Bai noski; beren ustetan ordea, eurak eta errian beste askok daramazkiten naigabemiñak guztiz dira bearrezko Elizaren onerako. Gaur eguneko erakundeak utzi eta beren bideari eldu diotenak errespetatzen eta maitatzen ditut», aitortzen zuen gizonak, «neure burua ordea illunpean ikusten dut eta ezin naiz argitu» adierazteko gero. Arrazoiak? Hauexek: «Eliz barnean beti izan dira nere ustetan erantzuleak. Auen artean Santu aundiak ere bai. Espiritu Santuak eraginda, bere garaian Asisko Prantzizko erantzule zan eta Eliz agintariek makilatu gabe ez zuten utzi. Burura auxe datorkit: Eliza barnean, gaurko erakunde barnean, Jerarkiaren mende, burrukalari eta erantzule izatea, ez al da oso zailla? Erakundeetatik kanpora burruka ez ote errexeago? Sinismenez, Profetismo batean erakunde barneko burrukalariek makilatu eta martirizatuagoak, ez ote izango? Jainko Erriaren onerako, zer obea? Kanpotik ala barrutik egiten den burruka? Negarrez ereiten duenak, pozean uzta bilduko duela, dio Liburu Santuak»

Irakurleak mintzo
Irakurri dut, gogoz irakurri ere, Urriaren amabostean argitaratu duzuen editoriala. Bertan indartsuak indartsuago agertzen direla adierazten zaigu, eta ongi adierazi ere. Komunikabide tresnak erabiltzen dituztenek badute indarrik asko, eta beren eginbidea ez da sarritan gizalegeari dagokion oietakoa izaten. Orregatik, bertan egindako aipamenari garrantzi aundia duela derizkiot. Alaz ere, lan orri zerbait gehiago eskatuko nioke. Izan ere, urruti samarreko exenplu eta adibideak ipintzen dizkigu. Gure inguruan gertatzen denaren azterketa bearrezkoa zaigu. Egiazko indarduna nor den, eta noren bizkar indartsuago biurtzen ari den ezagutarazi beharko luke lan orrek (...) (1972-X-29)

Deba, herri petrala
Hala dio Amatiño adiskideak, gure herriagatik, Umeen Eguna aipatzerakoan. Badu arrazoirik asko hori esaterakoan, zoritxarrez. (1972-X-29)

Zenbat gara 72
Agindu bezala, Xabier Kintanak Euskalduntzen deritzan euskara ikasteko metodo berria bidali digu. Berria diogu, bai agertu berria delako, baina, bai eta metodo berri batez baliaturik egina delako ere. Honako metodo hau irakasle talde batek moldatu du -Badiola, Etxebarria, Goikoetxea, Intxaurraga, Kintana, Legarreta, Munduate eta Zearreta irakasleek, alegia-, eta irudiak, berriz, J. Juaristirenak dira. Nik neuk ikus ahal izan dudanez, guztiz harrera ezin hobea izan du metodo berri honek. Larrekoren omenaldiaz sail honetan egin nuen aipamena irakurri eta gero, hiru irakurlek eskatu dit harako metodoa, ez bait dute oraingoz liburutegitan salgai aurkitu. Metodoari berari buruz ezer guti esan dezaket. Egia esan, azal azalez baino ez dut ikusi, eta, behar bada, zer ikusi guti du, esan gura dut, zera: teoriaz baino praktikaz beharko duela bere balioa frogatu. Dena den, euskara soilean moldatua da, inolazko erdararen morroitzarik gabe, ikaslea, hasiera hasieratik euskaraz behartzen duelarik. Azkenean, berriz, hiztegi erraz eta oinarritu bat dakar. Akatsen bat erantsi nahiez gero, bada bat nahiko nabaria, galde-erantzunez egina den metodo batetan are nabariago gainera. Galderaketako al/ahal delakoaz ari naiz, metodo honen barrena ez bait da inon agertzen. Irakasle talde honek izanen du, noski, arrazoiren bat edo beste hutsune honetaz, ez bait dugu uste ahaztu egin zaion gauza denik, aitzitik, zenbait azterketaren ondorio izanen da segurutik. Hala ere, dena den, metodo honek erdararekiko zezakeen morroitza bakarra dateke (...) (1972-X-29)


Azkenak
2024-12-13 | ARGIA
Euskarabideak 13,4 milioi euroko aurrekontua izango du 2025ean, iaz baino %9,7 gehiago

Nafarroako Legebiltzarrean datorren urteko aurrekontuak ixteko negoziazioetan ari dira egunotan alderdiak, eta horietan adostutakoaren arabera, euskararen Euskararen Nafar Institutuak iaz baino 1,3 milioi gehiago izango ditu.


Ipar Kataluniako udaletan katalana erabiltzea debekatu du Frantziako justiziak

Okzitaniako Tolosako Apelazio epaitegiak eman du epaia, eta horren arabera, udaletan ezingo da katalana lehen hizkuntza moduan erabili, eta izatekotan, frantsesez egin ondoren, hura katalanera itzuli ahal izango da.


Samira Belyouaou, amazigera hiztuna
“Ni, diasporako alaba, neure buruaren kontra borrokan bizi nintzen Alemanian”

Samira Belyouaou (Heidelberg, Alemania, 1994) diasporako alaba da. Gurasoak Rifen (Maroko) jaioak, Alemanian Samira alabak eta lau seme-alaba gehiagok amazigera izan zuten etxeko hizkuntza. Itzulpengintza ikasketak egina, software enpresa batean ari da, beren produktuak 80... [+]


2024-12-13 | ARGIA
Gipuzkoako Foru Aldundiaren dirulaguntzarik gabe abiatuko da KoopFabrikaren ekintzailetza eskola

Proiektu ekonomiko kooperatibo eta komunitarioak abian jartzeko grina duten pertsona eta taldeentzako doako eskola da KoopFabrika. Dagoeneko izena emateko epea irekita dago. Urtarrilaren 28an egingo da lehenengo saioa. Olatukoop, Gezki eta Lankiren baliabideei esker antolatu... [+]


Maritxu eta Katalina: Artxiboetan galdutako sexu eta genero disidenteen istorioak Historiaren parte direlako

XV. mende bukaeran edo XVI. mende hastapenean Belauntzako Katalina atxilotu, preso sartu, torturatu, guziaz desjabetu eta erbesteratu egin zuten, Oiartzungo Maritxurekin “haragizko harremanak” ukateagatik. 500 urtez isilean eta artxiboetan galdurik egondako... [+]


Nafarroa osoan euskararen ofizialtasuna bermatzeko lege aldaketak egitea eskatu die Kontseiluak alderdiei

Euskal Herri osoan euskara eta hiztun komunitatea larrialdi egoeran daudela berretsi zuen azaroan Kontseiluak eta, ostegun honetan, egoera hori Nafarroan zertan datzan azaldu du Iruñean. Era berean, herrialdean ataka horretatik ateratzeko egin beharrekoak azpimarratu ditu.


Kexaako monumentu multzoan hotel-spa bat eraikitzea proposatu dute

Estela Roca Rom arkitekto katalanak irabazi du Arabako Foru Aldundiak abiatutako ideia lehiaketa. Foru erakundeak proiektua finantzatzeko bide publiko-pribatuak bilatzeari ekingo dio.


2024-12-13 | Leire Ibar
Gerraren eta faxismoaren aurkako mobilizazioak antolatu ditu GKSk urtarrilaren 25erako

Mendebaldeko agintariek gerraren aldeko apustua egin dutela salatzeko mobilizazioak antolatu ditu Gazte Koordinadora Sozialistak Bilbon eta Iruñean. Faxismoaren gorakadaren aurrean mobilizatzeko deia egin du.


2024-12-13 | Julene Flamarique
Espainiako enpresarik handienetan, zuzendari exekutiboen soldata batez bestekoa baino 118 aldiz handiagoa da

Ia 24 milioi euroko ordainsaria jaso zuen Jesús María Herrerak, CIE Automotiveko zuzendari exekutiboak, 2023an. 2022an 20 milioi euroko aparteko prima jaso, eta sei bider handitu zuen urteko soldata. Iberdrolak ere lekua hartu du podiumean, eta 2023an, energia... [+]


2024-12-13 | Euskal Irratiak
Ardien mihi urdinaren eritasunaren ondorioei elkartasunez ihardetsi nahi die ELBk

ELB sindikatuak ardien mihi urdinaren eritasuna pairatu dutenendako elkartasunera deitzen du. Abendu hastapenean,departamenduko 650 ardi etxalde hunkiak izan dira. Kasu zenbaitetan, hamarka ardi galdu dituzte hazleek, bereziki marroak. Etxalde batzuek erraterako marroen %80... [+]


Foru Parlamentuko atean izandako istiluetan parte hartu zuten hemeretzi nekazari zigortu dituzte

Osoko bilkura egiten ari zelarik ganbera barrura indarrez sartzen saiatu ziren nekazariak. Akordioa lortu dute fiskaltzarekin instituzioen kontrako eraso delitua saihesteko.


Emakume zientzialariek esperientzia okerragoa dute komunikabideetan eta sare sozialetan

Ikertzaileen esperientziak komunikabideekin eta sare sozialekin duten harremanean” izeneko txostena argitaratu du FECYTeko Science Media Centre Españak (SMC), EHUko Gureiker ikerketa-taldearekin lankidetzan egindako inkesta batean oinarrituta. Emaitzen... [+]


Autonomia, urrats berria

EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.


Eguneraketa berriak daude