KONTRAINFORMAZIO TELEMATIKOA


2021eko uztailaren 19an
Gure mugetatik at aspalditxokoa da Interneten arestian aipaturiko erabilera hori, "puntucom" uholde komertzialarena baino arinagokoa. Izan ere, lehenengo unibertsitateetako zientzialariek eta informatikariek erabili zuten sarea, geroago komunikabide txiki batzuk konturatzen hasi ziren haren erabilgarritasunaz. Sarearen bidez testuak, irudiak, bideoak eta soinuak heda daitezke, banaketa kosturik gabe eta mundu osora istant batean.

Ezaugarri horiek baliatzeko lehen ahaleginak AEBetan egin ziren. Burn! izeneko zerbitzariak 1995etik eskaintzen du informazio alternatiboa burn.ucsd.edu helbidean. Era berean, lehen fotokopietan banatzen ziren hainbat fanzine edizio elektronikora igaro da, webzine bihurtuta. Irrati libre, komunitario eta independente askok orain sarearen bidez emititzen dute baita ere. Aipagarriak izan dira Webactive.com edo Pacifica Radio (www.pacifica.org), edozein unetan entzun ditzakegun irratsaio alternatiboen aukera zabalarekin; baina egun edozeinen esku dago irratsaio bat sarean eskegitzea radio4all.net bezalako ekimenei esker.
Independentzia maila ezberdinak eta jarrera ezberdinak daude, AEBetan mezuari dagokionez komunikabide alternatibotzat jo ditzakegun hauen guztien artean. Guretzat antolaketarik bitxienetakoa duena alternet.org albistegiarena izan daiteke, telefonia enpresa pribatu aurrerakoi batek babestutako komunikabide independentea. Beste kasu bitxi bat dugu satelite bidez saio eta erreportaje alternatiboak emititzen zituen Free Speech TV katea, freespeech.org web gunearen bidez hasi zen bideo batzuk RealVideo formatuan eskaintzen. Adierazpen askatasuna, kontrol soziala, zapatistak, arrazakeria, feminismoa eta horrelako gaiak dira euren erreportajetan jorratzen direnak.

Chiapasetik irailaren 11ra.

Askok 1994ko urtarrilaren 1ean ezartzen dute kontrainformazio telematikoaren sorrera data. Mexikoko oihanetik mundu osora zabaldu zen orduan zapatisten mezua, posta elektronikoz eta web guneen bidez. EZLNren aldetik eta haien nazioarteko laguntzaileen aldetik tresna telematikoen erabilera eredugarria izan zen.
Geroago beste urrats garrantzitsu bat izan zen Indymediaren sorrera. Seattle hirian Munduko Merkataritza Erakundeak 1999an eginiko gailurraren aurkako protestaldien informazioa emateko eratu zuten Indymedia zentroa, kazetari eta ekintzaile batzuren artean. Unean uneko informazioa eman zuen, bideo erreportajeak, audio dokumentuak eta eguneroko bat Interneten bidez, ohiko telebista kateek erakusten zizkieten irudiez eta iruzkinez gain, benetan zer gertatzen ari zen jakin nahi zuten milaka internautaren arreta erakarriz. Arrakasta horren ondoren, sare autonomo eta deszentralizatua osatu da indymedia.org domeinupean eta tokian tokiko informazio guneak sortu dira kontinente guztietan.
Horren oihartzunari esker sareak kontrainformazioaren arloan dituen ahalmenez konturatzen hasi ziren asko. Botereak ere, garrantzi horretaz jabetuta, hainbat neurri hartu du, printzipioz kontrolagaitza den sare horretan kontrola ezartzeko asmoz. Iazko irailaren 11ko erasoen osteko uhin errepresiboak lagundu ditu neurri zentsuratzaile eta kontrolatzaileak. Gure komunikazioak zelatatzen dituen Echelon sarea eta FBIren Carnivore programa dira pribatutasunari eginiko erasorik handienak, Hotmail edo Yahoo! bezalako posta zerbitzari handien onespenarekin.
Adierazpen askatasunari, ordea, AEBetan baino gehiago Espainian eraso diote. Egunotan, urriaren 12an indarrean sartu den LSSI legearen arabera, Espainiako edozein internautaren sareko ibilerak erregistratuta geratuko dira urte birako, epaileek edo poliziek behar izanez gero eskura ditzaten. Edizioari dagokionez, berriz, komunikabideak ixteko eta bertan eskua sartzeko aukera izango du administrazioak kasu batzuetan. Azken hilabeteotan lege horren aurkako kanpaina egiten aritu den kriptopolis.com web gunea itxita ageri da egunotan. Arrazoia LSSIk ezarritako murrizpenetara egokitu beharra azaltzen du Jose Manuel Gomez editoreak. Legearen balorazioa ere egiten du Gomezek: «Errugabetasun printzipioa, eta intimitatearena urratzen dira internauten kasuan, adierazpen askatasuna editoreenean».

Batasuna.org zentsuratuta.

Sarea ez da guztiz zentsuragaitza, botereak kontrola neurri batean edo bestean ezartzeko modua baitu. LSSI indarrean sartu aurretik ere, berriki ikusi ahal izan dugu hori Batasuna alderdiaren web gunearen zentsura ahaleginean. Telefonica enpresaren bidez konektatzen diren milaka internautek euren nabigatzailean batasuna.org helbidea jarrita ez dute lortzen web gunea kargatzea. Web gunea sarean dago oraindik, baina enpresak bahea jarri du bertarako sarbidea oztopatuz.
Zentsura hori saihesteko modua Anonymizer.com izeneko web gunearen bidez konektatzea izan daiteke edo, zuzenago, www.batasuna.tk domeinua idatziz


BESTE HELBIDE BATZUK


www.nodo50.org/gaztekaria
www.eguzki.net
www.halabedi.org
www.sindominio.net/pititako

INDYMEDIA EUSKAL HERRIA
Gurean, informazio alternatiboaren beharra oso barneratuta eduki arren, teknika eta teknologia ez dira euskaldunokin lotuta egon. Badirudi ordea, euskaldunon teknofobia hori gainditzeko urratsak ematen ari garela, azkenekoa Indymedia sarearen euskal gunea sortzea izan da, basque.indymedia.org helbidean.

Bertako kide den Xare izeneko internautak azaldu digunez, berak eta Genoako gailurrean izan ziren «Hemen eta Munduan»eko beste kide batzuek egin zuten bertan Indymediakoekin kontaktua «ordenagailu piloa zegoen eta jendea sartu irtenean kamera digitalekin, denak informazioa sartzen ari ziren sarean, irrati pilo bat zeuden bertatik emititzen... Aurretik lan mordoa egina zutela konturatu ginen». Gerora, ideia hemen proposatu zuten eta, besteak beste, Eguzki Irratia, Hala Bedi, Gaztekaria bildu zen horren inguruan.
Berlinen, Europako bileran izan ostean Indymedian onartua izan zen euskal proiektua. Leioako hackmeeting-a (hackerren bilkura) baliatu zuten berau aurkezteko, ACP berri agentzia irekiaren eta Bartzelonako Indymediako jendearen ekarpenak hartzeko. Antolaketa horizontala, software librearen erabilera eta zentsura eza dira Indymediaren ezaugarri nagusiak. Eleaniztasuna ere badu euskal adarrak, euskaraz, frantsesez eta gaztelaniaz jasotzen baititu informazioak.
Proiektuak «polemika gehiago sortuko zuela» uste zuen Xarek, eta askok erasotuko zutela, «baina dialektika aldetik kalitatea dago eztabaidetan». Euskal gatazkari dagokionez, «batzuek gure jarrera zein den argitzeko eskatzen digute eta gure jarrera funtzionatzeko modua da, ez gauza bat edo bestea defendatzea»


Azkenak
2024-09-28 | Eneko Atxa Landa
Donostia Zinemaldia. 8.eguna
Ez dut sekula pelikulekin negar egiten

Ez dut sekula pelikulekin negar egiten. Pelikula gogorrak ikusi ditut, istorio tristeak, heriotzaz beteak, gizakiaren alderik zatarrena erakusten dutenak? Barkamenik eskatu gabe, gainera? Pelikula ederrak ikusi ditut, dotoreak, monumentalak, mirarien gainean hitz egiten dutenak,... [+]


Sail Ofiziala. 8.eguna
Sinets nazazu


Elon Muskek bilatzen ditu Trumpen botoak AEBetako estatu giltzarrietan

Munduko gizon aberatsenetakoa den Elon Muskek bultzatzen du America Pac ekimen politikorako batzordea, The Guardian-ek jakinarazi duen arabera. Bere zeregina da AEBetako hainbat estatu giltzarritan Donald Trump-entzat botoak biltzea.


700 hildakotik gora Libanon eta Israelen lurreko erasoa gero eta gertuago

Israelek jarraitzen du Libanoko hegoaldeari eta Beiruteko hainbat auzori airez eraso egiten eta, nazioarteko eragileen deiak gero eta handiagoak badira ere, oraingoz ez da su-etenerako aukerarik ikusten.


2024-09-27 | Gedar
Palestinako Agintaritzak erresistentziaren kontra betetzen duen lana salatu dute berriz milizianoek

Palestinako Agintaritzaren segurtasun-indarrek rol aktiboa dute erresistentziako kideen kontra: jazarpena, lapurretak, boikotak eta abar aipatu dituzte, beste behin ere.


Anglosaxoi hitza arrazista da?

Nottinghameko Unibertsitateak Anglosaxoiei eta Vikingoei buruzko Ikasketak masterrari izena aldatu dio: Ingalaterrako Goi Erdi Aroko Ikasketak. Cambridgeko Unibertsitateko Anglo-Saxon England Journal aldizkariari ere izen aldatu zioten lehenago: Early Medieval England Journal... [+]


Victoria Woodhull, lehen hautagaia

New York, 1970eko apirilaren 2a. New York Herald egunkariak Victoria Woodhull (1838-1927) ekintzaile eta brokerraren eskutitz bat argitaratu zuen, 1872ko AEBetako presidente hauteskundeetarako hautagaitzaren berri emanez. Inoizko hautagai gazteena zen; 34 urte izango zituen... [+]


2024-09-27 | Ahotsa.info
Urtarrilaren 11n izanen da presoen etxeratzeko ohiko hitzordu nazionala Bilbon

Datorren urtarrilaren 11n Bilbon Sare Herritarrak deitutako mobilizazioaren leloa “Behin betiko konponbidea” izanen da, eta urtero bezala milaka lagunen babesa espero du Sarek.


2024-09-27 | Eneko Atxa Landa
Donostia Zinemaldia 7.eguna
Bikaintasun esplikagaitza, berriz


Zaintza eta euskara: “Korapilo handia” askatzeko tresnak bilatzen

Euskalgintzaren Kontseiluak Zaintza eta euskara. Sareak eraikitzen jardunaldiak egin ditu irailaren 26an, Donostian. Idurre Eskisabelek, Kontseiluaren idazkari nagusiak, lehen hitzaldian adierazi du “urgentziazkoa” dela gaiari heltzea. Jardunaldien helburua ez da... [+]


2024-09-27 | Euskal Irratiak
Amaia Fontang
“Hau da etorkinen geroa gobernu berriarekin: kontrola, kanporaketak eta kriminalizazioa”

"Segurtasun gehiago, inmigrazio gutxiago". Bruno Retailleau barne ministro frantsesa argi mintzatu da, kargua hartu berritan. Etorkinen gaineko kontrola azkartu nahi du Michel Barnier lehen ministro eskuindar-kontserbadorearen gobernuak, eta jada Retailleauk aitzinatu... [+]


Eguneraketa berriak daude