Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2024ko uztailaren 20an
ETA JAUNGOIKOAK KANPINGAGSA PIZTU ZUEN...
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Bertan azaltzen diren irakaspen asko behar bezala ulertuak izan ez direla-eta "Deustuko Zubia" argitaletxeko hiru apaiz xelebre Bibliaren edukiak argitzen saiatuko zaizkigu Kanpingagsen lehenengo antzezlanean. Bidenabar Liburu Santuaren salmentek gora egingo duten itxaro- penarekin antzokian bildutako "anaia-arrebei" Itun Zaharraren nahiz Berriaren gertakari garrantzitsuenen errepasoa egingo diete. Bibliak berak erantzunik gabe uzten dituen zenbait kontu argitzen ere saiatuko dira, izan ere, zer dakigu Jesusen nerabe garaiaz? Gizakia nola hazi eta hedatu zen? Ba al zegoen Jesusen mirarien atzean ezkutuko trikimailurik?
Kanpingagsek Txalorekin batera ekoitzi duen ikuskizunak arrunt ezagunak diren pasarteak hankaz gora jartzen ditu publikoaren barrea lortu nahian. Etengabeko gag erauntsia da.
Bere garaian Tanttakak muntatu zuen «Shakespeare osoa (gutxi gorabehera)» zapore ezin hobea utzi zuen antzezlanean aritu ziren Joseba Apaolaza, Asier Hormaza eta Patxi Barco. Eta hala, antzerako beste ikuskizun bat muntatzeko gogoz Kanpingags sortu zuten iaz: "Gu lanean gustura aritzeaz gain", dio Joseba Apaolazak, "jendeak ere oso ondo erantzun zuela ikusi genuen eta, beraz, esperientzia hura errepikatu nahi izan dugu".
Bere garaian Tanttakak muntatu zuen «Shakespeare osoa (gutxi gorabehera)» zapore ezin hobea utzi zuen antzezlanean aritu ziren Joseba Apaolaza, Asier Hormaza eta Patxi Barco. Eta hala, antzerako beste ikuskizun bat muntatzeko gogoz Kanpingags sortu zuten iaz: "Gu lanean gustura aritzeaz gain", dio Joseba Apaolazak, "jendeak ere oso ondo erantzun zuela ikusi genuen eta, beraz, esperientzia hura errepikatu nahi izan dugu".
Hasierako ezustekoa
. «Shakespeare osoa» idatzi zuten autoreen testuetara jo zuten berehala eta «Biblia osoa (gutxi gorabehera)»ren egile eskubideak erosi zituzten testua irakurri gabe: "Eta hau sorpresa jaso genuena. Ia musikal bat zirudien antzezlan batekin egin genuen topo, guretzat oso ezberdinak ziren erreferenteekin gainera. Azkenean inprobisazio lanetik abiatzea erabaki genuen", dio aktore lanetan aritzeaz gain ikuskizunaren zuzendari den Patxi Barcok. Hala, egungo ikuskizuna ia erabat aktoreen sormenetik irtendakoa da.
Ikusleak oso gertukoak zaizkion pertsonaiak ere topatuko ditu Bibliaren interpretazio honetan: "Eta ba al dakizue nor aurkitu zuen Moisesek Sinai mendira zihoala?" dio, esaterako, apaizetako batek, "Juanito Oiartzabal, noski, ‘Al filo de lo imposible’ telesaiorako atal bat grabatzen ari zela". Olentzero berak ere badu tarterik Ekialdeko Errege Magoen alboan: "Baina noiztik gara euskaldunak hain monarkikoak?" dio haserre, gurean gabonetan protagonismoa partekatu beharraz kexu.
Ikuskizunaren zuzendariak argi du Kanpingags konpainia umorea ardatz duten lanak eszenaratzeko jaio dela: "Proiektua abiatu genuenok beste hainbat lan egiten dugu. Guretzat proiektu hau lan hori osatzeko modu bat da. Pailazoak gara, eta Kanpingags jubilatu arte pailazoarena egiteko aukera izateko sortu genuen". Apaolaza bat dator ideia honekin: "Gure asmoa estilo honekin jarraitzea da nahiz eta horretarako intelektualekin borrokan jarraitu behar".
Bestelako proiektuak baztertu behar ez izateko aktore talde zabalak prestatu ditu ikuskizuneko hiru pertsonaiak, hala behar izanez gero ordezkapenak egiteko: Joseba Apaolaza, Asier Hormaza, eta Patxi Barcoz gain, Mikel Laskurainek, Joxean Bengoetxeak, Ramon Ibarrak eta Niko Lizeagak osatzen dute aktore taldea.
Ikuskizuneko pertsonaia guztiak hiru apaizek gorpuzten dituzte, eta beraz, ia elementurik ez duen oholtzaren gainean benetako peripeziak egin behar izaten dituzte aktoreek arropaz eta ileordekoz ziztu bizian aldatzeko. Alde horretatik aktoreari esfortzu handia eskatzen dion antzezlana dela aitortzen dute taldeko kideek. Emanaldia izerdi patsetan amaitzen dute.
Ikuskizunaren zuzendariak argi du Kanpingags konpainia umorea ardatz duten lanak eszenaratzeko jaio dela: "Proiektua abiatu genuenok beste hainbat lan egiten dugu. Guretzat proiektu hau lan hori osatzeko modu bat da. Pailazoak gara, eta Kanpingags jubilatu arte pailazoarena egiteko aukera izateko sortu genuen". Apaolaza bat dator ideia honekin: "Gure asmoa estilo honekin jarraitzea da nahiz eta horretarako intelektualekin borrokan jarraitu behar".
Bestelako proiektuak baztertu behar ez izateko aktore talde zabalak prestatu ditu ikuskizuneko hiru pertsonaiak, hala behar izanez gero ordezkapenak egiteko: Joseba Apaolaza, Asier Hormaza, eta Patxi Barcoz gain, Mikel Laskurainek, Joxean Bengoetxeak, Ramon Ibarrak eta Niko Lizeagak osatzen dute aktore taldea.
Ikuskizuneko pertsonaia guztiak hiru apaizek gorpuzten dituzte, eta beraz, ia elementurik ez duen oholtzaren gainean benetako peripeziak egin behar izaten dituzte aktoreek arropaz eta ileordekoz ziztu bizian aldatzeko. Alde horretatik aktoreari esfortzu handia eskatzen dion antzezlana dela aitortzen dute taldeko kideek. Emanaldia izerdi patsetan amaitzen dute.
Umorea eta matematika.
"Askoz ere zailagoa da barrea eragitea negarra eragitea baino. Barreak matematikaren antza handia du: denak du bere mementoa, etengabe pultsua mantendu beharra dago. Ezin duzu segundo bat lehenago edo beranduago iritsi", dio Barcok. Horrexegatik emanaldi kopurua haztearekin batera ikuskizuna ere haziz joango dela espero dute taldekoek. Antzezlanaren lehen minutuetatik azkenekotaraino ikusleari barrea eragiteko xedea jarri dio bere buruari konpainiak. Ez da helburu makala.
«Biblia osoa»rekin Kanpingagsek edozeri buruz umorez mintza daitekeela frogatu nahi izan du, tesirik egin gabe: "Azken batean gizaki libre eta pentsalariak gara eta behar denaz barre egiteko prest gaude".
Orain arte eginiko emanaldietan aretoak betetzea lortu dute Kanpingagsekoek, eta abendua baino lehen jada 40 emanaldi eskaintzeko konpromisoa hartu dute. Taldekoen hitzetan Donostiako Antzerki Azokan ikuskizunak harrera oso ona izan zuen programatzaileen artean. Gainera, euren lehen ikuskizuna Ameriketako Estatu Batuetara eramateko asmoa ere badute, bertako gaztelaniazko merkatuan sartzeko aukerak badituztela uste baitute. Horretarako New Yorkeko Reduced Shakespeare Company antzerki taldearekin duten harremana oso baliagarria izango zaie.
Urtarrilean, gainera, estilo bereko beste ikuskizun bat prestatzen hasiko omen dira eta «Shakespeare osoa (gutxi gorabehera)» berriro taularatzea ere ez dute baztertzen. Su bizian abiatu du, beraz, Kanpingags konpainiak bere antzerki ibilbidea
Azken mementokoak
Euskarazko bertsioaren estreinaldirako ordubete besterik falta ez denean urduritasuna da nagusi Bilborock aretoan. Gaurko funtzioan parte hartuko duten Mikel Laskurain, Joxean Bengoetxea eta Asier Hormaza aktoreek, pase teknikoa egiten ari diren bitartean, adi-adi entzuten dituzte Patxi Barco zuzendariaren eta Joseba Apaolaza kidearen azken mementoko aholkuak. Inguruan jende ugari dabil aretoan atzera eta aurrera.
"Musikak askoz ere lehenago sartu behar du" edo "segundo bat gehiagoz begiratu behar diozu publikoari zati honetan", dio zuzendariak ikuskizuna hasteko ordu erdi besterik falta ez denean. Gazteleraz eginiko estreinaldian hainbat zati soberan zeudela ohartuta mozketa ugari jasan ditu ikuskizunak, eta hortaz, aktoreek aldaketa guztiak denbora gutxian barneratu behar izan dituzte.
Ikuskizuna hasi da. Ez dago eserleku bat ere libre. Jendeari pittin bat kosta zaio ikuskizunean sartzea, baina berehala epeldu da giroa
Ikuskizuna hasi da. Ez dago eserleku bat ere libre. Jendeari pittin bat kosta zaio ikuskizunean sartzea, baina berehala epeldu da giroa
Euskal Telebistako «Goenkale» telesaileko euskara zuzentzaile gisa dihardu egun lanean Ritxi Lizartzak. Hainbat antzezlan ere euskaratu du: Tanttakak egokitutako Manuel Rivasen «Ekaitz txorien eskua», Alessandro Bariccoren «Novecento. Ozeanoko pianista» eta Zurriola antzerki eskolak aurten estreinatutako Yolanda Doradoren «Emakumeen sekretua», besteak beste. Iaz Donostiako Antzerki Sariketan «Novecento» euskaratzeagatik saritua izan zen. Kanpingagsen lehen antzezlana ere berak euskaratu du.
Euskal umoreaz hitz egiten da maiz, antzerkian ere existitzen al da?
Nire ustez existitzen da, dudarik gabe, euskal umorea darabilen antzerkia. Baina oraindik erdararen zordun gara, eta hori da arazoa. Kontua da gaur egun egiten diren gauza gehienak erdaratik abiatuta egiten direla, eta beraz, euskaraz itxuratu egin behar izaten da. Euskararen normalizatzea lortu nahi badugu, beharrezkoa da euskaratik abiatzea, ideiak euskaraz sortzea, alegia.
Euskara teknikoegia erabiltzea egozten zaie itzultzaile askori...
Nire ustez, euskara normalizatuta ez dagoenez, euskal antzerkiaren lehen helburuak komunikatzea izan behar du. Gure hartzailea zein den kontuan izatea ezinbestekoa da. Egia da ikastoletatik irtendako jendeak euskara teknikoagoa uler dezakeela, baina, oro har, ikusleen gehiengoak ez. Horregatik, komunikazioa erabateko zuzentasunaren gainetik jarri behar dela uste dut. Izan ere, hizkuntza errespetatuz komunikazioa ematen denean, hizkuntza ere zuzena da niretzat. Hizkuntza abiapuntu bakartzat hartuta, ordea, askotan metahizkuntza egiten dugu eta jendeak ez du adierazitakoa ulertzen.
Ia ez da antzerkirik idazten eta taldeek batez ere egokitzapenak taularatzen dituzte...
Literatur sariketen kasua aipatu nahiko nuke. Gauza da bertan saritutako lanak balio literarioa izan badutela, baina gehienetan ezin direla antzeztu. Ez daude antzeztuak izateko pentsatuta, helburu literario batekin eginak daude-eta. Dudarik gabe antzerkia literatura da, baina literatura komunikatiboa. Horregatik ez zait harritzekoa iruditzen hemengo taldeek lan horiek ez eszenaratzea. Nire ustez ikuskizun handiak egin daitezke hizkuntza soila erabiliaz, eta entretenigarriak diren obrak idatzi. Literaturari garrantzia ematen bazaio galtzaile gara, eta jendea aspertu egingo da antzerkian.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
dantzan.eus
|
Oier Araolaza
#2
#3
Irutxuloko Hitza
|
Beñat Parra
#4
Beranduegi
#5
Manex Usarralde Garmendia
#6
Maria Elorza
Azkenak
2024-07-19
Manex Usarralde Garmendia
Zestoako Gaztetxearen desalojoa geratzea lortu dute
Uztailaren 19an, 8:00etan zegoen gaztetxea husteko agindua emanda. Momentuz, lortu dute desalojoa atzera botatzea. Zestoako Gazte Asanbladak Bilboko Aresti Zentro Sozialistaren desaloa jasan zutenei elkartasun osoa adierazi die.
2024-07-19
Xabier Letona Biteri
Yael Braun-Pivet izango da berriz Frantziako Asanbleako lehendakaria
Frantziako Asanbleak Yael Brau-Pivet hautatu du legebiltzarreko presidente. Lehia aurreikusten zen FHB eta Macronisten artean, eta azkenean, gutxigatik bada ere, lehendakariaren alderdikoak gailendu dira.
2024-07-19
Nagore Irazustabarrena Uranga
Margolan figuratibo zaharrena
Sulawesi (Indonesia) uhartearen hegoaldean, Leang Karampuang kobazuloan hiru irudi antropomorfoz eta basurde batez osatutako margolana aurkitu dute Griffith eta Southern Cross unibertsitateetako eta Indonesiako Agentzia Nazionaleko arkeologoek. Nature aldizkarian argitaratutako... [+]
2024-07-19
Nagore Irazustabarrena Uranga
Leonard Peltierren ihes ukatua
Lompoc (Kalifornia, AEB), 1979ko uztailaren 20a. Leonard Peltier ekintzaile indigenak eta beste bi presok espetxe federaletik ihes egin zuten. Iheskideetako bat kartzelaren kanpoaldean bertan tirokatuta hil zuten; bestea ordu eta erdi geroago atzeman zuten handik milia batera... [+]
2024-07-19
Manex Usarralde Garmendia
Adin txikiko neska baten erasotzaileari jarritako epaia salatu du Gasteziko Mugimendu Feministak
Gasteizko adin txikiko neska bati sexu erasoa egin zion adin txikiko mutil batek, 2023ko ekainean. Gasteizko Mugimendu Feministak ez ditu bidezkoak ikusten epaileak erasotzaileari ezarri dizkion neurriak. Uste du erasoa jasan duenaren birbiktimizazioa bultzatzen dutela... [+]
Donostiako udaltzainek Parte Zaharreko hainbat gazte “jipoitu eta zauritu” dituztela salatu dute
Alde Zaharreko Gazte Asanbladak (AZGA) salatu du Donostiako Udaltzaingoak auzoko hainbat gazteren aurka astelehen gauean egindakoa: “Auzoko hainbat gazte futbolean jokatzen ari ziren Trinitate enparantzan, Udaltzaingoa hurbildu eta mehatxuka guztiak identifikatzeko agindua... [+]
2024-07-19
Mikel González De Reparaz
Patinete elektriko bat erostean, su-detektagailu bat oparitu beharko litzateke
2024-07-19
Julen Ugartemendia Carcedo
Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidente izendatu dute
401 aldeko boto eta 284 kontrako jaso ditu, baina gehiengoa lortu du 41 botogatik. Hurrengo bost urteetan berriro ere presidente izango da, popularren, sozialdemokraten, liberalen eta berdeen babesa jasota. EH Bilduk kontra bozkatu du, eta EAJk alde.
2024-07-19
Jon Hidalgo Gereñu
Hamabost urte beharko dira Gazako genozidioan Israelek sortutako 40 milioi tona hondakin jasotzeko
NBEren ikerketa baten arabera, lehertu gabeko artilleria, substantzia kaltegarriak eta palestinarren gorpuak daude hondakin artean. 50.000 bonba baino gehiago bota ditu Israelek urritik, eta 40 milioi tona hondakin sortu dituzte.
2024-07-19
Jon Hidalgo Gereñu
1.200 soldadu israeldarrek baino gehiagok egin dute beren buruaz beste azken 50 urteetan
Genozidioarekin lotutako suizidio ugari identifikatu dira, armada sionistak datuak ezkutatzen baditu ere.
Eguneraketa berriak daude