Richard Y. Bourhis: «ESPAINIAKO KONSTITUZIOAREKIN EUSKARA MUGATUA DAGo"
Eremu ugari landu dituzu, baina seguruenik zuk jorratutakoetatik hemen gehien ezagutzen dena bizitasun etnolinguistikoarena da. Azalduko al diguzu bere mamia modu laburrean?
Eta zein da euskararen egoera bizitasun etnolinguistikoaren neurgailua hartuta?
Hiru eragile aipatu dituzu lehen: demografikoa, erakundeen kontrola eta hizkuntzaren estatusa. Nola dago euskara eragile horiekiko?
Egia da, bestalde, Espainiako Konstituzioak ez duela hori laguntzen, gazteleraren ezagutza behartzen duelako. Hori da Kanadarekiko desberdintasun handietako bat, han konstituzioak hiztun elebakarrak izateko aukera eskaintzen duela, eta herritarrak erabaki dezakeela frankofono edo ingeles hiztuna izatea. Hori oso desberdintasun garrantzitsua da.
Hemen ez dago euskaldun elebakarrik eta euskararen egoera oso ahula da erakargarria izan dadin.
"Indartsua eta ahularen artean, askatasunak zapaldu egiten du eta legeak askeago egin". Zure testu batean agertzen den esaldia da. Ezaguna da Iparraldean eta Nafarroan ez dagoela euskararen garapenerako ahalegin instituzionalik. EAEn nahiko tresna instituzional al dago?
Esan al daiteke joera instituzional horiek aldatzen ez badira, Iparraldean eta Nafarroan euskarak etorkizun beltza duela?
Zein da zure ustez euskararen egoera Europako beste hizkuntza gutxituekin konparatuta?
Xabier Erize soziolinguista nafarrak egindako elkarrizketa batean, Fishmanek diglosia eredu aurreratuaz hitz egiten du. Nola gara daiteke euskararen egoera datozen 30 urteetan?
Nazio identitatea izan ohi da lehen aipatu duzun erakarpen indar horretarako tresnetako bat?
Hemengo beste arazo bat: herrietan ezik, ez dago hizkuntz integrazioa ahalbideratzeko moduko hizkuntza komunitate trinkorik.
Gauza bat da ikastea eta bestea erabiltzea. Quebecen frantsesa ikasi ondoren erabiltzen al dute?
Baina hemen arazo handiena hori da. Zergatik ikasi behar du etorkin batek euskara hemen gaztelerarekin lasai asko bizi daitekeenean?
Euskal identitatearen garapenak lagundu al dezake hizkuntza eta kultur integrazioa?
Eta zein erakarpen tresna izan dezake gurea moduko hizkuntza komunitate ahul batek?
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]
Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]