NAFARROAKO BERRIAK MUGAK GAINDITZEN


2015eko urriaren 13an
Nafarroakoa da Europa osoan hizkuntza politika murriztailea darabilen gobernu bakarra. Izan ere, Sanzen Gobernua izan ezik, beste guztiek tokian tokiko hizkuntzen aldeko urrats handiak nahiz txikiak ematen dituzte, betiere hiztunen eskubideak murriztu gabe. Europan eta Espainiako Estatuan, gainera, oso gutxik dakite Nafarroan ere euskaraz egiten dela. Horregatik Euskara Kultur Elkargoak Nafarroatik kanpo euskararen eta euskal kulturaren inguruko gorabeheren berri ematea erabaki du, bereziki EBLULi (Hizkuntza Gutxituen Bulego Europarra).

Horretarako, gizartean, administrazioan eta irakaskuntzan lan egiten duten zenbait erakundek osatutako sarea sortu du. Bi astean behin informatzaile hauek beren esparruetan euskararen inguruan gertatutakoen berri ematen diete Elkargoko kideei. Horiek dira Sarea izeneko web orriaren edukiak ( www.euskarakultur.org). Informazio hori guztia EBLULera eta Euskal Autonomia Erkidegoko, Kataluniako, Galiziako, Valentziako eta Balear Uharteetako gobernuen Hizkuntza Politika sailetara bidaliko dituzte, besteak beste, Nafarroako Gobernuak egiten duenaz jabe daitezen.
Ildo horretan, Sarea zerbitzuko koordinatzaile Patxi Labordaren iritziz, "ez bakarrik Europan, Espainiako Estatuan bertan Nafarroan euskarak bizi duen egoeraz eta sufritzen ari den erasoez oso gutxik dakite, albisteak tentu handiz helarazten baitituzte. Sarea web orriak egoera horri nolabait buelta eman nahi dio, erabakiguneetara etengabe informazio objektiboa eskainiz, Sanzen Gobernuak hartzen dituen neurri murriztaileak kanpoan ere ezagutu daitezen". Gainera, erabakigune horiekin harreman sistematikoak lortzeko Sarea zerbitzua etengabe berritzea beharrezkoa dute, eta horregatik astero bost albiste sartzen dituzte web orrian. Lan hori aurrera eramateko ez du jende gehiegik buru-belarri aritu behar, baina koordinatzailearen lanaz gain gizarte, irakaskuntza eta administrazioan lan egiten dutenen lana ere ezinbestekoa da. Kideok, besteak beste, komunikabideetan, sindikatuetan eta gau eskoletan egiten dute lan. Euskara Kultur Elkargoaren lana kide horien lana koordinatzea, jasotako informazioa formatu berean jartzea eta moldatzea da, gero Internet bidez Europako Batasuneko kideek berau jasotzerakoan uler dezaten.
Estrategia aldatu behar dela dio Patxi Labordak: "Orain arte euskara erasotua izaterakoan trintxeretan sartu eta kontraeraso bati ekin diogu. Gure ikuspuntua ezberdina da, zeren eta irudimena landu nahi dugu eta positiboak izan, euskararen inguruan albiste txarrak eman baino, gure hizkuntzaren inguruan sortutako dena zabaldu behar dugu. Nafarroako Gobernuak hartzen dituen neurriak, noski, garrantzizkoak iruditzen zaizkigu, baina ez du gure lana baldintzatzen". Positibotasun horri esker Sareak jendearen artean harrera ona izan du, eta orain hiru hilabete martxan jarri programa honen inguruan balorazioa egitea zaila bada ere, Elkargoko kideen ustez positiboa da, eta Nafarroan filosofia bera duen mugimendu bat osotzen ari da.
Bestalde, azken urteotan Europako Batasuna aniztasuna eta hizkuntza gutxituak kontuan hartzen hasi da, eta nahiko jarrera positiboa hartu du, nahiz eta oraindik berarentzat lehentasun bat ez izan. Ildo horretan, Europako Batasunak hartzen dituen erabaki guztiak lotesleak dira, hizkuntzei dagozkienak izan ezik, eta gainera arlo honetan hartzen diren neurriak kontsentsua exijitzen dute. Dena den, badirudi Irailaren 11ko erasoen ondoren aniztasuna Bruselan ez dutela hain begi onez ikusten, eta beraz ikusteke dago zer-nolako garrantzia ematen zaien hizkuntza gutxituei dagoeneko zirriborratutako Europako konstituzioan.

euskararen babesle Nafarroan.

1998an sortutako Euskara Kultur Elkargoa Fundazioak euskal kultura eta euskara ezagutzea eta garatzea du helburu. Sortzaileen artean Nafarroako Gobernuaren Hizkuntza Politikan aritutako zenbait lagun zeuden, tartean Estebe Petrizan eta Elkargoaren egungo presidente Jose Luis Mendoza, eta hasiera-hasieratik argi izan zuten giza arloan eta esparru berrietan lan egin beharra zegoela.
Lehenbiziko urratsak, dena den, ez ziren lan erraza izan, eta hiruzpalau urtez aritu ziren ate joka Nafarroan nahiz Euskal Autonomia Erkidegoan. Sabino Arana Fundazioarengandik babes ekonomikoa eta pertsonala jaso zituen, eta oraindik harreman estuak mantentzen dituzte bi fundaziook. Nafarroako Ikastolen Federazioarekin eta Sortzen-Ikasbatuaz erakundeekin batera aurrematrikulazio kanpainak, hitzaldiak eta aste kulturalak antolatu izan dituzte. Izan ere, Elkargoko presidente Jose Luis Mendozaren hitzetan, "egitasmo bat interesgarria dela uste badugu eta baldin badago talde bat horretan lan egiten duena, gure laguntza eskaintzen diogu; inor ez badago, aurrera eramaten saiatzen gara gure kabuz". Sarea zerbitzuaz gain, bi abokatuk Artekaria izeneko programa esku artean dute. Honen bitartez hiritarren eskaerak eta kexuak bideratzen dituzte eta euskararen kontrako erasoei erantzun egokia prestatzen dute, betiere erakunde publikoen jarraipena egin ondoren. Horrezaz gain, azarorako euskararen inguruko jardunaldiak prestatzea aurreikusi dute.
Nafarroako egoeraz galdetzerakoan Mendozaren erantzuna oso garbia da: "Euskararen defentsan bide legalak eta Europako erakundeetan muturra sartzen ikastea beharrezkoak ditugu, malkoz eta oihukatzen bakarrik bide motza izango baita geurea. Gainera, maiatzeko hauteskundeetan euskara, euskal kultura eta haustura soziala jokoan daude, eta beraz UPN gobernutik botatzea ezinbestekoa da"


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Politika
Udalek espresuki euskaraz jardutea baliogabetu du Gorenak

EAEko udal legearen euskararen arloko zenbait artikuluren aurkako epaia eman zuen Justizia Auzitegi Nagusiak 2023an, eta orain Gorenak berretsi du. Eusko Jaurlaritzak ez du garaiz aurkeztu epaiaren aurka egin zezakeen helegitea.


Salaketa jarriko du Ertzaintzaren tiro baten ondorioz barrabila galdu zuen gizonak

Ospitaletik irten eta berehala prentsaurrekoa eman du Iker Aranak, Errekaldeko gaztetxearen aurrean. Gaztetxearen desalojoan ertzainek "neurrigabeko indarkeria" erabili zutela salatu du, eta salaketa hurrengo egunetan aurkeztuko du.


2025-04-10 | ARGIA
Negoziazioak “boikoteatzea” egotzi diote sindikatuek Nafarroako Gobernuari, funtzio publikoko greban

Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.


2025-04-10 | Gedar
Ertzaintzaren interbentzio batean hil zen pertsona baten kasua ikertzen ari dira

Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.


Ernairen ekitaldia zelatatuko du Auzitegi Nazionalak

UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]


Sarkozy eta Le Pen eskandalizatuta, zuzenbide estatuak hitz egin duelako

Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]


Energiaren Nazioarteko Erakundeak zentral nuklearrak irekita mantentzeko eskatu dio Espainiako Gobernuari

Alemanian zentral nuklearren itxierak izan duen “eragin negatiboa” kontuan izateko eskatu dio erakunde horretako buru Fatih Birolek Pedro Sánchezen exekutiboari. Iberdrola, Naturgy eta Endesa multinazional elektrikoak ere presio egiten ari dira itxiera egutegia... [+]


EAEko Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren analisia aurkeztu du Gorbeialdeko Herri Unibertsitateak

EAEn, energia berriztagarriko instalazioak non jarri daitezkeen biltzen du Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialak (LPS). Plana osatuta dago, eta laster onartuko dute. Alabaina, zenbait adituk hutsuneak dituela ohartarazi dute, tartean, Gorbeialdeko Herri... [+]


50.000 plakako zentral fotovoltaiko bat jartzeko proiektua aurkeztu dute Agurainen

Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkariaren bidez ezagutarazi da Cañaveras Solar enpresak egingo duela zentrala. Cañaveras Solar enpresaren zuzendaria Rafael Benjumea da, oligarkiako Benjumea familiako kidea. 15 milioi eurotik gorako kostua izango du proiektuak... [+]


Eskola publikoarentzako lehenengo plan estrategikoa aurkeztu du Pedrosak

“Etapa berri baten hasiera” eta “historikoa” moduko hitzekin aurkeztu du Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak Euskal Eskola Publikoa Eraldatzeko I. Plan Estrategikoa, Eusko Legebiltzarrean. Edukiak oraindik ontzeko eta zehazteko daudela, plana hamar... [+]


Gaixo dagoen Gotzon Telleria euskal presoa etxeratzeko eskatu dute sindikatuek

ELA, LAB, ESK, STEILAS, CGT-LKN, CNT, HIRU, EHNE eta ETXALDE sindikatuak, Sarek abiatutako Gotzon SOS kanpainara batu dira. 2019an antzeman zioten gaixotasun genetiko sendaezina 68 urteko preso politiko bilbotarrari. Sindikatuek gaixotasun larriak dituzten presoak kartzelatik... [+]


2025-04-08 | Euskal Irratiak
Manex Fuchs
“Aberri Egunak euskaldun guztiak biltzeko ospakizuna izan beharko luke”

Aberri Eguna elkarrekin ospatzeko xedez sortu zen Euskal Herria Batera plataforma. Aurten, ikusgarri bat eskainiko dute apirilaren 11n, Manex Fuchs antzerkilariaren, Lorea Agirre idazlearen eta Martxel Rodriguez dantzariaren eskutik.


Loren Arkotxa ondarroarra zendu da, Ondarroako alkate ohia eta Udalbiltzako lehen presidente izandakoa

1999an sortu zuten Udalbiltzaren sortzaileetako bat izan zen, eta erakundeko lehen presidente izendatu zuten urte berean. Ondarroako alkate izan zen hiru agintalditan, eta hango udalak eman du albistearen berri.


Gasteizko Korda espazio okupatua desalojo arriskuan dagoela salatu dute

Dozenaka auzokidek babesa agertu diote proiektuari igandean. Alde Zaharreko lokala udalaren jabetza da, eta hiru urte dira hainbat eragilek elkarlanean okupatu zutela.


“Aurrez aurre egin zidan tiro, barrabiletan apuntatuta, 30 metro baino gutxiagora”

Bilboko Etxarri II gaztetxearen hustuketan gertatutakoaz hitz egin du Ertzaintzaren jaurtigai baten ondorioz barrabila galdu duen 33 urteko bizilagun batek. Beste zenbait bizilagunekin zegoen han, gaztetxeko kideen elkartasunean, "modu baketsuan".


Eguneraketa berriak daude