Errusiar Federazioko hiri nagusian gurutzatzen eta aurka jartzen dira iragana eta oraina; estatuaren sozialismoa izandakoa eta kapitalismoa; ospearen eta maldan beherako garaiak; lehenagoko Federazio erraldoi baten eta bere Errepublika ohien arteko ezin ulertzea; eta Asia eta Europa bi kontinenteen arteko tirabira, honek eslaviar nortasuna azalerazten duela.
Moskuko metroan, munduan ikusgarriena omen den lur-azpiko burdinbide horretako zenbait geltokitan, Stalinen itxura mosaikoetan egina aurki daiteke. Zenbagabeak dira igitaia eta mailua erramu hostoez inguratuak dauden zizelak. Denen ahoetan geldiune askoren izenak entzuten dira: Leninen mendiak, Urriko zelaiak, Komsomolskaia, edo Kropotkine. Azken hau, sobietarra ez izanik ere, "iraultzaileen" zerrendan sartzen dute moskutarrek, haien eskolak anarkista eta printzea zela ez baitie irakatsi nahi izan. Baina liberalismoak errazki gainditu ditu aztarna hauek, eta sistema politikoaren egonkortasunari esker, iraganera betikotz ahanztera bidaliko ditu, luze gabe. Errepublika ohiekiko harreman odoltsua Txetxeniako gerla amaigabean gauzatzen da, baina baita nazioarteko beste indarrekiko botere eta ekonomiaren borrokan ere. Europaren erasoa Berlineko harresiak zaintzen zituen lehengo herrialdeetan emango da. Estatu Batuetakoa, Asia erdialdeko errepublika zaharretan: Uzbekistan kasu. Estatu-sozialismotik globalizazioaren mundura urratsa eginik, abiatzekotan da Errusiar erresuma azkarra. Orain legebiltzartegia lurraren izaera juridikoa zehazten ari da. Sovkhoz eta Kolkhoz antolaketak desagerrarazi zituen 1991z geroz, eta bide horretan segitzeko gogoa du Vladimir Putinek.
Moskutik paseatzen oraindik gogoeta gehiago egin daitezke. Hiritarrek erranen dizute "Txeka", "Gepeou" edo KGB polizia politikoen egoitzen aurretik pasatzean, karrikek torturen oihuak hedatzen zituztela errepresio aro gogorrenetan, urteak direla. Edo berdin, Kristo Saindu Salbatzailearen munduko katedral ortodoxo handienaren ondotik, kontatuko dizute 1931n Stalinek lehertarazi zuela, erlijioaren aurkako borroka zela medio. 103 metrokoa zen, lau kanpandorre eta hamalau ezkila zituen, horietan erreginak hamalau tona pisatzen zituela. Hirurehun milioi dolar ordaindu zuten ortodoxoek, errusiar arruntek eta diasporakoek, eta duela bost urte estrenatu zuten bere hautsetatik berpiztu Kristo Saindu Salbatzailearen katedrala.
"Otoi, zuk ere nik bezala, ez itzazula Moskuko udako arratsak ahantz!". Melankoniaz beterik agurtzen dira Soloviev eta Matoussovskiren bertsoak, kantu herrikoiaren melodia buruan gira-biraka uzten dutela. Ilunabarretan Moskuko lautadan, haize freskoa dator ibaitik gora taiga urrunetik, eta harekin, maitaleen bihotzak betetzeko adina tristezia dakar. Hauek begi umiez begiratzen dute Moskova ibaiaren edertasuna, Kremlineko basiliken teilatuen urrea, eta gero itxaropenarekin amesten dute. Errusiarren erromantikotasuna ez da historian zehar aldatu. Ez eta haien aberri eta herrialde-handi-zaletasuna. "Zer egin?" galdetzen dute askok, errusiarren biziaren patuari etsiz. Errusia Zuri ospetsua desagerrarazi zuen Sobietar Iraultzak, eta hau Perestroikak. Perestroika, Yeltsinen indarkeriak haizatu. Eta azken hau berriz, Liberalismo demokraziazaleak. "Matrioxka", bat bestearen barnean sartzen diren zurezko panpinen moduan, ororen buru.