Artisten patu goibela


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Inbidia galantaz begiratu ohi diogu gauza ederrak sortzeko gai denari, baina beharbada oker gaude eta bereak eta bost jasateko etorri da pertsona hori mundura. Horrelako zer edo zer zioen 1972ko ekaina amaierako ZERUKO ARGIAren editorialak behintzat. Izenburu hauxe zeukan: "ARTISTA: Gizon enparagarria", eta itxura guzien arabera, berriki gertatutakoa zuen oinarri.


BATZUEK BESTEEI BIDALITAKO ESKUTITZA

Editorialgileak ez zuen arazoa gehiegi argitzen, eta ezin esan, bada, nik zertara zetorren, zuzen, gorabehera. Egia da garai hartan, ika-mikarik ez zela falta korronte bateko eta besteko artista euskaldunen artean, eta zenbaitek "espaiñolistatzat" hartu ohi zuela Oskorri musika taldea, adibidez (hain zuzen ere Oskorriren ekitaldi batez ziharduen Amatiñok aste hartan), baina ezin jakin zehazki zergatik eraman zuten editorialera gaia, han agertzen zena hauxe baino ez baitzen: "Bi alderditan zatiturik dagoen mundu ontako alderdietako bati eskutitz bat zuzendu diote oraindik orain beste alderdian bizi diran artistak. Errukia eskatu diote, artistak beroiek ez dauden alderdi nagusiari, erasotua dagoen artista lagun batentzat".
Norentzat? Auskalo... Ez azaltzeagatik, editorialgileak ez baitzuen azaltzen ezta zer motatako artista zen kaltetua! Nolanahi ere, esaten zuenaren arabera, ez bide zen horrelako eskutitzak ezagutzen ziren lehenengo aldia, hara.
"Ez da aurrenekoa. Auziak, artista elkarteetatik artistaren bat uxatzeak lehen eta orain gertatzen direnak dira. Berdintsu gertatzen da eskutitza izenpetu duten artisten alderdian ere. Ez daukagu tokirik, baiña izen-zerrenda aundia jarri diteke. Eta iñor ez litzake garbi geldituko. Asko dira beren aberritik ihes egin beharrean arkitu diran artistak. Are gehiago isilaraziak eta zokoratuak. Baita gaixotzat eta zorotzat artuak ere. Ez dut uste oker aundia denik artista jendearen gaurko egoera negargarria denik esatea".


HIL ETA GERO, SALDA BERO

Horrelako ondorio batek argibideak behar zituen, eta haiexek emateari ekiten zion editorialgileak jarraian. "Zenbati il eta gero omenaldia egin zaie, bizi ziran bitartean ahaztuak, baztertuak eta muzinduak izan badira ere. Binbitartean, berriz, beste zenbait dekoradore, abeslari eta izlari eskas goraipatuak dira. Denborak gauzak ahaztutzen dituenean, baztertuak goraipatzen dira eta goraipatuak baztertzen. Negargarria artisten izaera. Oihu egiten du, ez guri entzunarazteko, guk dugulako aren oihuaren beharra baizik; eta guk entzungor egiten diogu. Edertasuna sortzeko gauza dana da artista. Ortarako gaiñeko azal zakarra desegin behar du barruko edertasuna gaiñeratzeko. Guk ikusten dugun munduaren mintza ausi behar du guri mundu berri eta ezezagun bat erakusteko. Orregatik da artista enparagarria, bihurria. Bizi geran munduan ondo bizi diran guztientzat batez ere. Aatik isilarazten dute, ahazten eta zokoratzen. Itzegiten duena ohartu gabe isilarazten duena argien. Orregatik jarriko du arte lana irabazpide. Eta apaingarri eta gustagarri bihurtuko du eder-lana. ‘Giñol’ baten antzera esku-keiñuka jardungo du artistak andik aurrera. Baiña iñork ez dio entzungo. Oihuka ari dela usteko du, baiña illik dago".



DENENTZAT SOBERAN

Patu goibela, benetan, artistarena, Z. ARGIAko editorial hura burutu zuenaren ikuspegian bederen. Eta alfer-alferrik ibiliko zen itxaropenari leihoren bat ireki nahian, gainera! "Enparagarri eta bihurria, artisten lana, baita egoera jakin bat onartzen ez dutenentzat ere eta aldatzeko irrikaz lanean ari direnentzat. Berentartzat jotzen dute artista. Bizi dugun egoera aldatu nahi du onek ere. Beren burrukaren aldekotzat eta abeslaritzat artzen dute. Arriskugarria. Esku-keiñuka ari dan txori izugarri bihurtu nahi dute. Beren molde eta egitarauetan esitu nahiko dute. Artistak, bere ahotsa, galduko du. Bere ahotsa gordetzen badu, berriz, bakartitzat eta iheslaritzat joko dute. Negargarria artistaren izaera, enparagarria batzuentzat eta besteentzat".
Hala ere, izateko eskatzen zion artistari editorialgileak, beharrezkoa zela gogoratu, zeren negargarria bazen bere orduko izaera, are "negargarriagoa oraindik artistarik gabeko erriarena. Patxaran eta lasai biziko da, baiña ez da sekulan mundu berrien leihotilara iritxiko. Baiña azkenean aspertu, nazkatu eta okiturik il egingo da. Oraindik ez dana jartzen die artistak begien aurrean egoera ala dela diotenei. Orregatik isilarazten dute. Baiña, ez dena, dena baiño egiazago da. Geroak, oraiñak baiño indar-eragille gehiago du. Negargarria artistaren izaera, baiña are gehiago bere artistak aintzakotzat artzen ez dituan erriarena. Erriak beharrezko bait du bizitzeko artista enparagarri ori. Erriak uzten dioenean egin dezake artistak bere lana"

Alkilatzeko
Iragarkia, 1972-VI-25

JATSUn, Baionatik 13 kilometrotara, baserri bat. Baditu: ur, elektrizidade, telefono, 4 gela, sukalde, garbitegi, komon, jangela, sala eta abar.

DONOSTIAn, bizitza bat hutsa: 7 gela, 2 garbitegi, komona eta 2 aszensore. P° Ramon Mª Lili, n° 8.
ZERUKO ARGIAn galda.
SALGAI:
LUHOSOAn, Baionatik 29 kilometrotara, etxe haundi bat (etxe xinplea, ez dotore hoietakoa).
BIARRITZen, etxe haundi dotore bat.
ZERUKO ARGIAn galda

Pake atarian ote gaude?
Basarri, 1972-VI-25

Viet-Nam-go gerra azkenetan ote degu? Betiko asi zala zirudiena, bukatuko ote da oraingo ontan? Politiko argi begi-zorrotzek diotenez, ez da arrigarri izango onela gertatzea. Jaunak bakarrik daki Nixon-ek eta Rusiako agintariek zer asmo artu zituzten Mosku-ko izketaldietan. Komeni zaiena zabaldu dute, ta komeni zaiena ixildu ere bai. Goiko diplomazia dantza bizian ikusten da egun auetan. Rusiako lendakari (presidente) Podgorny, Hanoi-ra; Nixon lendakariaren esku eskubidea dan Kissinger, Pekin-era. Udazkenean botazioak dira Ipar-Amerikan lendakari berria autatzeko. Edo lengoak aurrera agintzen jarraitzeko. Dexkuidoan Viet-Nam-go gerra bukatzeko modua egiten badu ta soldadu amerikanoak etxeratzekoa, ezta errez izango botazio oietan Nixon menderatzen. Beste urte batzutarako bera geldituko da jaun da jabe. Presa duela dirudi Nixon-ek Indotxina-ko pakeak egiteko. Antzeman diteke zer motiborengatik; datozen botazioengatik, batipat, berez pakezale izango dala zalantzan jartzen ezpadegu ere

D. Kosme pipiak jota
Arostegitar Jok, 1972-VI-25

Ez dabil bere onean gure On Kosme. Ez da txantxetakoa, izan ere, sendagilleak eman dion azken epaia: "Zure biotza pipiak jota dago; zure tentsioak aur koskor batena dirudi; pultsoa ia eziñ arrapatu, erdi illa, neurri batekoa ez. Leenik artu bear duzun neurri zorrotza au duzu: Sekula-santan ez duzu zigarro bat gehiago erreko". "Farias koskor bat ere ez, besterik ezean, Obispuaren egunean?". "Ezta Sakristauaren egunean ere; ez Farias bat eta ez kolilla mutur bat ere. Berealaxe oera joan bear duzu". "Ogeita lau ordutarako?". "Hogei eta lau egunerako gutienez. Alkoolik ez sekulan". "Wiski pitin bat ere ez, sendagille Jauna? Zaiñak zabaltzen dituela diote, bada, Wiski pitin batek". "Gaxoak bere buruari iruzur egiteko erabiltzen duan engaiñu bat da, Wiski zikiñ ori. Aldaparik ez duzu gehiago igoko". (...) On Kosme gizajoak, tipili-tapala, pulliki pulliki eskaillera maillak jaisten ditu. Tristuraz negar ere egingo luke. Saturrarandik Ondarruraiño igerika joan etorria, iñun gelditu gabe, egiten zuana, oe zulora, alajaiña (...)


Azkenak
2025-03-20 | Iñaki Inorrez
Euskaraldia ez! Euskal Oldarraldia bai!

Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.

Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]


Euskararen zapalkuntza sistematikoa

Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]


2025-03-20 | Sustatu
‘Eta erasotzailea ni banaiz?’ ziberjazarpena ikuspegi berri batetik

Puntueusek eta Cyberzaintzak elkarlanean ikusentzunezko baliabide pedagogiko bat sortu dute gazteentzat eta haiekin lan egiten duten profesionalentzat: irakasle, guraso eta hezitzaileentzat. Ikusentzunezko honen bidez, ziberjazarpena ezohiko ikuspegi batetik... [+]


BSHko lantokiko sarbidea itxi dute langileek euren etorkizuna negoziatu nahi dutela aldarrikatzeko

Kamioiak ez sartu ez atera. Horrela eman dute goiza BSHko Eskirozko lantokian. Parez-pare langileak aurkitu dituzte protestan. Hilkutxa batekin, elkarretaratze formatuan lehenbizi eta Foruzaingoak esku hartu behar zuela jakin dutenean eserialdia egin dute erresistentzia pasiboa... [+]


Ekologismoaren kontrako oldarraldia AEBetan: Greenpeace 660 milioi euro ordaintzera zigortua

Dakota Access oliobidearen kontrako protestengatik zigortu du Ipar Dakotako epaimahai batek erakunde ekologista, Energy Transfer Partners enpresak salaketa jarri ostean. Standing Rockeko sioux tribuak protesten erantzukizuna bere gain hartu du.


2025-03-20 | Estitxu Eizagirre
EH Bizirikek manifestazioa deitu du larunbaterako ‘Euskal Herria ez dago salgai!’ lelopean

Sareak nabarmendu du Euskal Herri osoko eragileak daudela bertan eta deialdiak 140tik gora atxikimendu jaso dituela: "Horrek islatzen du zein den gaur egungo errealitatearen urgentzia, lurraren defentsaren beharra eta auziarekiko dagoen konpromezua".


2025-03-20 | ARGIA
Arratzua-Ubarrundiako EH Bilduko zinegotziek dimititu egin dute, Solariaren proiektuarekin “eskuak lotuta” dituztelako

Koalizio abertzaleko hiru ordezkariek ohar baten bidez euren "frustrazioa" adierazi dute proiektu fotovoltaikoa ezin gelditzeagatik: "Egoera horren aurrean, ez gara legegintzaldia amaitzeko indarrez sentitzen". Proiektu honi ez! plataformak salatu du EH Bilduren... [+]


2025-03-20 | El Salto
Kataluniako erreferendumean gomazko balak jaurti zituzten lau poliziari ez diote amnistia emango, eta auzipetu egingo dituzte

Lau agenteak lesio-delituengatik ikertzen ari dira eta horrek galarazten du 2024ko amnistia aplikatzea. Polizia horietako batek, ustez, gomazko bala batekin begi bat zartatu zion Roger Español kataluniarrari.


2025-03-20 | Euskal Irratiak
Arrazismoaren kontrako giza-katea egingo dute Baionan larunbatean

Arrazismoaren aurkako nazioarteko eguna kari, larunbat honetan 16 alderdi, kolektibo eta elkartek deia luzatu dute, Baionako Marengo eta Pannecau zubien artean giza kate bat osatzeko. Aniztasuna, elkartasuna eta giza eskubideen errespetua aldarrikatzera deitu dute,... [+]


2025-03-20 | Gedar
“Ertzainek aita jipoitu zuten nire alboan, 65 urte ditu eta elbarria da”

Ertzaintzak martxoaren 13an Bilbon zauritutako bi pertsonaren testigantza jaso ditugu. Athleticen partidaren ostean larriki zauritu zituzten aita-semeak, borra-kolpeka, eta atxilo eraman zuten haietako bat. Furgonetatik ikusi zuen ertzainek nola egin zuten tiro jendearen kontra,... [+]


Israelen genozidioa salatzeko protesta andana antolatu dute

Palestinarekin Elkartasuna plataformak osteguna, ostiral eta larunbatean eginen ditu protestak, Israel genozida. Palestinar erresistentzia aurrera! lelopean. Gernika-Palestina-k ere manifestazio nazionala antolatu du larunbaterako Donostian. Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak... [+]


2025-03-19 | ARGIA
“Proiektu honi ez!” Arratzua-Ubarrundiako plataformaren adierazpena

Arratzua-Ubarrundiako "Proiektu honi ez!" plataformak adierazpen hau kaleratu du, udalerri horretako EH Bilduko hiru zinegotziek dimisioa aurkeztu berritan. Izenburu hau darama testuak: "EH Bilduren moketako politika edo Iparra nola galdu".


2025-03-19 | ARGIA
Dimititu egin duten Arratzua-Ubarrundiako EH Bilduko zinegotziek herritarrei zuzendutako agurra

Arratzua-Ubarrundia (Araba) herriko EH Bilduko hiru zinegotziek dimisioa eman dute Solariaren zentral fotovoltaikoagatik. Hau da hiru zinegotziek, Txetxu Zengotitabengoak, Laura Sanchok eta Javier Ruiz de Arkautek, herritarrei zuzendu dieten agur mezua.


Eguneraketa berriak daude