ARRISKUA ETA PAZIENTZIAREN ARTEAN
Hala ere, suhiltzaileek euren lanaren zatirik handiena zain ematen dute. Ordubete inguru eskaintzen diote egunero, kamioiak eta tresneria guztiak prestatzen, gimnasioan ere ordu eta erdi inguru aritzen dira, tarteka taktika eta maniobren praktikak egiten dituzte parkean bertan eta lan burokratiko apur bat ere badute. Gainerakoan zain egotea besterik ez dute egin behar. Horregatik parkeko tresna guztiak ikusteko aukera izan dugu, haize botiletatik hasi eta 30 metroko eskailera duen kamioiraino. Tartean, ur ponpak, hodiak, ultrasoinuen bidezko desinfektatzailea, uholdeetan erabiltzeko txalupa...
Gauerdian utzi dugu suhiltzaile parkea eta, errepidea bustita dagoenez, mantso-mantso abiatu gara Donostiara, Arantzazuko Ospitaleko Larrialdi Zerbitzura (dutena baino lan gehiago ez genieke eman nahi). Hauek ez dute aspertzeko denbora askorik izaten eta erizain batek esan digunez, «aukeran, nahiago dugu aspertu». Duela egun batzuk jakinarazi dira EAEko Osasun Larrialdi Zerbitzuetako datuak. Ospitaleko larrialdi zerbitzuek 840.000 lagun jaso zituzten iaz Araba, Gipuzkoa eta Bizkaian, eta larrialdietako koordinazio zentroek 261.000. EAEko biztanleen erdia pasa zen, beraz, larrialdietatik.
Atetik sartu eta zelariek aulkia edo ohatila jarriko diote pazienteari eta behar duen tokira eramango dute. Diagnostikoa egitea ez da euren lana, baina urteko esperientziak lagunduta, sarritan atetik sartu orduko asmatzen dute arazoa non dagoen. «Pertsona bat sartu eta nekatuta dagoela esango dizu, baina zuk seguru dakizu bihotzekoa dela».
Harreran datuak eman ondoren, pazienteak bisitaren arrazoia azaldu eta mediku batek egoera arina, moderatua ala larria den erabakiko du. Horren arabera paziente batek lehentasuna izango du edo itxaron gelan zain egon beharko du. Arantxa Aguillo medikuaren esanetan, «hau da larrialdietako lanik garrantzitsuenetakoa eta ezin duzu akatsik egin».
Umorerako tartea ere izaten dute. Ordu asko ematen dituzte elkarrekin larrialdietako langileek eta konfiantza dute. Kasuak hain larriak ez direnean umore beltza ere badutela aitortu digu eta «batzuetan beharrezkoa da, gainera». Datozen egunotan bahintzat umorea beharko dute, San Joanak baitatoz. Egun horiek, San Sebastianekin batera, eromena izan ohi direla esan digute. «Koadrila osoak etortzen dira, hau euren zirkuituko hurrengo taberna balitz bezala». Eta okerrenak ez omen dira intoxikazio etilikoarekin datozenak, mozkorrak eta zauri edo kolperen batekin datozenak baizik. «Hemengo mediku gehienak gazteak eta emakumezkoak dira eta koadrila guztia ‘a ze medikua tokatu zaizun!’ eta horrelakoak esaten entzun behar izaten dituzu». Baina orokorrean, jasotzen duten paziente kopurua kontuan harturik ez omen da liskar handirik sortzen. Gainera ezin dute inor behartu bertan ingresatzera, epailearen agindupean ez bada.
Gure solasaldia eten du beste mediku batek, paziente agresibo bat etorri omen da ertzainez inguraturik. Baina lasaigarriak eman dizkiote eta ez dirudi arazorik sortuko duenik. Geroxeago mediku bat atenditu berri duen pazienteaz aritu zaigu, «aneurisma» hitza esan duela uste dugu. Erditzeko zorian zegoen emakume haurduna ere sartu da, senarra atzetik zuri-zuri zuela, baina kasu hauek beste zerbitzu batean atenditzen dira. Gau lasaia izan da gaurkoa. Atzo adibidez lau susperketa izan omen zituzten.
Alde egin baino lehen, ilusio handia egiten zigun zerbait erakutsi digute: George Clooneyren eskuetan hainbeste aldiz ikusi izan ditugun desfibriladoreak. Eta filmetako miraria egiaz gertatzen ote den galdetu dugu. Bihotz-gelditzea fibrilazioak eragin badu, bai. Pazienteak ez du arnasik hartzen, bihotza geldirik du, ez du pultsurik. Baina bi plakak soinean jarri eta gorputzak salto egitearekin bat esnatu egiten omen da, benetan
Arazo fisiologikoetarako arrisku handiagoa dutela diote medikuek. Orokorrean alterazio biologikoak ekar ditzake gaueko ordutegira egokitzeak, langilea bere ohiko aktibitate-atseden zikloa iraultzera behartuta baitago. Elikadurari dagokionez, gaueko ordutegietan janari azkarrera jo ohi da maiz. Denbora gutxi eskaini ohi zaio jateari eta orduz kanpo egin ohi da gainera. Euskadiko CCOO sindikatuak burututako txosten baten arabera, eguneko txanda finkoa duten langileen artean %6,6k du ultzera. Gaueko langileen artean %35ekoa da ultzera dutenen portzentajea. Lo arazoak ere ohikoak dira gaueko langileen artean, bai kantitateari (ordu kopuruari) bai kalitateari dagokionez. Eta horrek errekuperazio fisikoa erabatekoa ez izatea ekartzen du.
Baina gauak ez du soilik langilearen osasuna kaltetzen, haren bizitza sozialean ere eragin baitezake. Ingurukoekiko kointzidentzia faltak familia eta gizarte harremanak zaildu egiten ditu. CCOOen aipatu txostenak datu esanguratsua azaleratzen du zentzu honetan: txandakako eta gaueko langileak, eguneko ordutegi erregularra dutenak baino hiru aldiz gehiago dibortziatzen dira
Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".
Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]
Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.
Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]
Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]
Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]
Gasteizko Izaskun Arrue Kulturguneak (IAK) eta UEUk elkarlanean Euskaldunentzako Jabetze Eskola martxan jarriko dute, euskaldunok ahaldundu, eta ondorioz, jendartea eraldatzeko asmoz. Aurkezpen hitzaldia urriaren 30ean egingo du Garikoitz Goikoetxeak. "Hizkuntzaren... [+]
Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.
Europako Funts Sozialen ataletik Elikagaien Bankuetara bideratzen zuten urtero dirua eurek bidera zezaten janaria behar gehien duten herritarren artean. Aldaketa iritsi da kudeaketara orain: adin txikikoak dituzten familiei diru-txartelak emanen dizkiete produktuak erosteko. 130... [+]