Yankees, go home!


2021eko uztailaren 19an
Vietnam izan da munduko armada garaikide indartsuenari garaitzea lortu duen bakarra. Garaipen hori lortzeko, ordea, bereak eta bost jasan behar izan zituen bertako herriak. Eta estatubatuarrek jaurtikitako Napalm bonba eta bestelakoen eraginpean jarraitzen zuen oraindik 1972an, Jose Luis Alvarez Enparantzak, «Larresoro» izengoitiz, "Bada garaia" idazlana plazaratzen zuenean.


SARI LAZGARRIA

"Apirilaren haseraz geroztik Viet-Nam-dikako berriak nagusitu dira berriro aldizkarien lehenengo orrialdeez", aurreratzen zuen «Larresorok», ez ordea horretarako egon zen arrazoia azaldu gabe: "Odolaren eta deihadarren sari lazkarria ordainduz, viet-namdarrek berriz lortu dute mundua beretaz oroitzea. Bonbaketak inoiz baino urrunago joan bide dira dinamita-ketaz eta zigor-hedaduraz: 850 hegazkin-mordo Iparraldera atzo joanak!".
«Lagun amerikarrak» bere indarrak metatzen jarraitzen zuen Ho Chi Minhen jarraitzaileen lurraldean, beraz. Eta begibistakoak ziren horren ondorioak, baina hainbeste urtetan gauza beretsua errepikatzen ari zenez, «Larresorok» zioenez, jada ez zen deigarria gertatzen egoera tamalgarri hura bizitzea egokitu ez zitzaienen artean.
"Gizona edozein egoeratan ohitzen omen da. Eta Viet-Nam-go kasoan hau gauza nabarmena da (Gauza bera gertatzen ari zaigu Ulster-i buruz). Alegia: Nahiz hango egoera benetan izugarria izan, ohitu egin gara; eta zuzenbideak han zer eskatuko ote lukean ez dute batzuek garbi ikusten. Areago: zenbaitek (gutxik, nik uste) komunisten jokoa egin bildurrez, hilkintzak eta bonbaketak gora joatean txalo jotzen du! Pozoinketa nagusitu da gutzaz, beraz. ‘Intoxication’, alegia".


KOMUNISTEN BALIZKO GARAIPENA

Arazo larri hari, nola edo hala aurre egin behar zitzaion, «Larresoro»ren ustetan. Eta hona hemen hori egiteko proposatzen zuen bidea. "Pozoinketa-kasu horietan, oso ona izaten da, ene ustez, problema itzulera jartzea. Zenbait korapilo askatzeko, oso jokabide argi-emaile izaten zait hau; eta oso gogoko dut nik bederen. Washington-ek, Nixonek esan berri duenez, ez du inolaz ere ontzat hartuko Viet-Nam-en komunistak nagusitzea. Bego. Irakurleak dakikeanez, Itali-barruan dagoen erresuma askatu ttiki-ttiki bat da San Marino. Eta San Marinon, jakina denez, komunistak dira nagusi. San Marino-ko gobernua, beraz, Viet-Kongen alde egotea normala da. Nixonek eskubiderik baldin badu komunistak han nagusitzera ‘inolaz ere ez uzteko’, San Marinok ere baluke (zergatik ez?) gauzak bestaldera ‘inolaz ere’ ez onartzeko. Zer falta du? Indarra. Nixon-en jokabidea onartzea, beraz, indarraren nagusikeria onartzea da; eta fazismo-mota guztien kakoa onartzea".
Adibide gehiago ere aipa zitzakeen, dena den. Eta horixe egiten zuen jarraian. "Goazen aurrera, ordea. URSS-ek indarra badu. Eman dezagun, beraz, URSS-ek, Hanoiko gobernuaren egokitasunaz sinetsirik, eta beti ere Washington-en jokabide berbera harturik (alegia: maite ez dituen joerako gobernuak ‘inolaz ere' nagusitzera ez uztekoa), Ipar-Viet-Nam-era ‘kontseilari militarrak’ bidaltzen hasten dela: 500.000 ‘marines’, eta URSS-en VII Armada, hegazkinak eta guzti, hara agertzen dela; eta egunero, 850 hegazkin-mordo bidaltzen dituela bonbaka Saingon-a. Zer esango genuke?
Eman dezagun orain, beste alde batetik arazoa aztertzeko, Viet-Namdarrak lehorrera direla Kaliforniako itsasertzean: beste 500.000 ‘marines’ hain zuzen, Amerikatarrek memento batez izan zituzten hainbat; eta egunero, Washingtonen ‘burgesak’ nagusi ez daitezen, 850 hegazkin-bonbaketa egiten dituztela Chicago, Cincinatti, New York, Miami, Filadelfia eta abar suntsituz. Eta horrela urtetan barrena, eta 1995era arte gutxienez. Zer pentsatuko genuke?".
Horrela jarraitzen zuen Larresorok, antzeko etsenpluak eskaintzen, beti ere "Zer esango genuke?" galdera errepikatuz. "Erantzuna ez litzateke zalantzazkoa izango: inperialismo-ekintza ikaragarri horiek arras gaitzetsi beharra dago, atzerritar okupazio horiek atzera behar dira egin. Hitz batez: kanpora okupatzaileak! esango lukete denek. Eta gero, gerokoak".
Baina baieztapen horrek beste galdera batera zeraman artikulugilea: "Zergatik ez, hortaz, gaurko gudu ikaragarri eta ezin bidegabeago horretaz? Komunistak nagusituko direla esateak ez du ezer garbitzen, komunista ez diren hauek edo haiek nagusituko direla esateak garbituko ez lukean bezala". «Larresoro»rentzat argi eta garbi zegoen auziaren giltza: "Ala inperialismo guztiak gaitzesten dira, ala atea zabalik uzten zaie kolore guztietako zapalkuntzei. Ala Viet-Nam-go gudua osoki kondenatzen da eta, beraz, gero zer gerta ere, amerikarren aldegiera eskatzen; ala Praga, Biafra, Budapets, Ulster eta irakurleak dakizkien gainerakoak onartu beharra dago. Ateka hertsia baita, benetan. Zalantzarik gabe, beraz, guk ere ‘USA, go home’ famatua esaten dugu. Viet-Nam-go herri zoritxarrekoak hogei-ta-hamar urte honetan ordaindu duen odol-saria aski eta sobera baita"

Ipar aldeko haizeak
Bi diska berri. Ospital-Karrere bikoteak kantatzen du "Lepoan hartu ta segi aurrera" alde batetik, eta Beñat Sarasola, Joannes Borda eta hauekin bat egiten duen xuberotar gazte taldeak "Ez du saldu arima" beste aldetik. Huna berrikitan, Monzonen bi kantu eder eta kartsurekin atera den diska berria. Manex Pagolak, bi kitarra jole baiones gaztek laguntzen diotela, eskaintzen dauzkigu, berak pentsatu lau kantu berri beste diska pollit batetan. Herriaren eta langileen problemetarik abiatzen baldin bada, "munduko bidetan" ere ibiltzen zauku hemen Manex (...) (1972-V-28)

Mondragoeko kooperatibetan euskerarik ez
Oraintsu, Mondragoeko kooperatibetan beren Batzar Nagusiak ospatu dituzte. Guztiok dakigunez, herri honetako kooperatibak Euskal Herriko aurreratuenak dira. 4.000 langile bazkide gisa, eta 5.000 miloiren salmenta gutxi gorabehera. Guztiak bazkide direlarik, estruktura demokratikoagoa lortu nahi dute; hori dela eta, langile guztiek hitza eta botoa daukate. Batzordea berek aukeratzen dute; Batzar Nagusia goi mailako agintaritza da. Batzar Nagusia egiten denean, egitura demokratiko honetan, langileek berek nahi duten erara eta modura joka dezaketela pentsa daiteke. Badirudi euskera mintza ditekeela Batzar Nagusiotan, izan ere ez baita euskera etxe zokoan egoteko egina. Baina ez da honela. Batzar Nagusi guzietan euskeraz hitzik ez (barkatu! Batean hiruzpalau esaera esan ziren); igaz gehiago, aurten gutxixeago. Ez da hori bakarrik. Batzar Nagusian, bazkideetako bat euskeraz hasi zenean, talde batek txistu jo zion. Batzordeak, demokratikoki agertu nahi duenez gero, zergatik ez du euskeraz hitzegiten? Hor ez da aurpegi demokratiko bat ageri; azalez demokratiko, zeren eta demokrazia langilearen nahiak hobeto betetzeko bada, hor ez da honelako nahirik betetzen ez asetzen. Arrasateko kooperatibek ez dute azaldu, oraingoz behintzat, herriaren hizkuntzaren alde daudela, herritar demokraziaren alde daudela. Euskal Herri osoak, euskal langile guztiak, langile kooperatiben erantzun zintzo bat espero du. Euskal kooperatiba badira, saia daitezela euskaldunago izaten! (1972-V-28)

Segura irratia berriro
Segura Irratiak, berriro ere, bere irrati saioak hasiak ditu. (...) Gaurko egunean, irrati bat martxan jartzea ez da izango erraza. Cesareo jaunak jarria du, eta hainbat aitona eta amona ez dira egongo haserre. Batez ere irratiak herrikoia izan behar du, herriaren pentsa modu, arazo eta eztabaidaren espresio bide. Kanpoko kultura eta pentsa modua gure Herrian ezartzen ari diran irrati asko daude. Segurako herri irratia, bere izenak dion bezala, herriarena izan dedila. Horixe eskatzen diegu zuzendariei. Herrikoia baldin bada, zorionak eta hemen gaude laguntzeko prest. (1972-V-28)


Azkenak
Euskara: makila guztien zahagia

Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]


2025-04-02 | Mara Altuna Díaz
Arberoa ikastolaren suteak elkartasuna piztu du Ibarran

Nafarroa Behereako Arberoa ikastola erre zen pasa den urrian. Administraziotik laguntzarik jaso ez duten arren, herritarrek berehala erantzun dute. Astelehenean, hain zuzen, elkartasuna eta berotasuna jaso dute Gipuzkoako Ibarran. Elkartasunak eraikitako sarea da gakoa.


Okupazioaren kontrako epaiketa azkarrak indarrean sartuko dira ostegunetik aurrera

Azaroaren 19an Justiziaren Eraginkortasunari buruzko Legea eta Prozedura Kirminalaren Legea aldatu zituen Espainiako Kongresuak, beste lege sorta batzuk onartzearekin batera. Horrek epaiketa azkarrak egitea, pisu turistikoen erregulazioa aldatzea edo kaleratze zehatz batzuen... [+]


2025-04-02 | Hala Bedi
Haizea eta Mikelsa (Euskal Udalekuak):
“Adin baten ematen du gauza guaiak ezin direla euskaraz egin”

Hemen da "uda bete abentura bizitzeko aukera." Zabalik dago aurtengo Euskal Udalekuetan izena emateko epea. 6 urtetatik 17 urtera arteko haur eta gazteentzako hamaika txanda antolatu dituzte Bernedo, Abaigar eta Goñi herrietan.


Bridgestonek 335 langile kaleratu nahi ditu Basauriko plantatik

Japoniako multinazionalak egin nahi duen erregulazio txostenak plantako langileen herenari baino gehiagori eragingo die. Enpresa batzordeko kide Luis Escalonak adierazi du "langileen aurkako eraso bat" dela, eta lanuzteak egingo dituztela iragarri du.


2025-04-01 | Axier Lopez
Eskuindar nahiz progre, 10 urtez mozalarekin

Duela hamar urteko martxoaren 31an Espainiako Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu zuten denok Mozal Legea gisa ezagutzen dugun araudia. Espainiako Estatuan ez ezik, nazioartean parekorik gabeko aurkakotasuna eragin zuen lege makurra. Hamarkada pasa da eta jaio zenean bezain... [+]


Badago lotura Euskal Yaren eta AHTren artean Nafarroan

Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]


Apirilak 6, justizia euskararentzat

Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]


Espainiako polizia bat bi urtez infiltratu zen Lleidako mugimendu politiko eta sozialetan

Directa hedabideak ikertu eta argitaratu du poliziaren infiltrazioa. 2019ko irailean hurbildu zen lehen aldiz Lleidako Ateneu Cooperatiu taldera, Joan Llobet García izenpean, eta 2021eko azaroan utzi zuen militantzia, Bartzelonan lana aurkitu zuela eta amonaren... [+]


Migratzaileen kontrako makro-operazioa: 135 pertsona atxiki ditu Poliziak Irun-Hendaia artean

350 poliziako "Force Frontière" dispositiboa baliatu dute Gipuzkoako eta Lapurdiko mugetan migratzaileen kontra egiteko martxoaren 26 eta 27an. Aurrez "terrorismo islamistaren" aurka egiteko aitzakiaz erabiltzen zituzten dispositiboak, orain "migrazio... [+]


Asteazkenean ere kanpaldia egingo dute irakasleek Lakuan, Jaurlaritzak ez baitu negoziatuko “mobilizazioak amaitu arte”

ARGIAri jakinarazi diotenez, 40-50 irakasle inguruk Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzaren pareko belardian igaro dute gaua. Dozena bat kide identifikatu ditu gauerdian Udaltzaingoak.

Gaurko greba deialdiak %75eko jarraipena izan du sindikatu deitzaileen arabera... [+]


EAEko espetxeetako kultur emanaldiei Jaurlaritzak ezarri nahi dien “zentsura”-ren aurkako manifestua sinatu dute 51 kulturgilek

'Espetxeak libre' manifestuan adierazi dute Eusko Jaurlaritzak "ataka txarrean" jarri dituela kulturgileak, espetxeetara kultur emanaldiak egitera sartu nahi dutenei dokumentu bat sinatzea eskatzen baitie, eta salatu dute ezin dutela sartu ez sinatuz gero. Kultur... [+]


Laborantza lur sail bati buruzko eztabaida piztu da berriz Arbonan

Kriztian Borda hautetsi ohia eta Lurzaindia elkarteko kideak sare sozialetan zabaldu duen bideo baten harira piztu da ika-mika. Arbonan laborantza lurrak "arriskuan" daudela salatu du Bordak, eta jakinarazi du Arbonako Herriko Etxeak bere kirol zelaia Baionako promotore... [+]


Eguneraketa berriak daude