Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
osteguna 2024ko uztailaren 18an
«ALDERDIEN LEGEAK INBOLUZIO POLITIKOA EKAR DEZAKE»
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Eusko Alkartasuneko kide batekin mintzatzean, hirugarren bide politikoaren aukeraz galdetzeak tiratzen du, ordea. EAJ eta Batasunaren arteko espazio hori gauzagarria ikusten ote den galdetu diogu Onintza Lasari: «Bizi dugun gatazka politikoari irtenbide bat emateko espazio hori behar bezain beste ireki behar dela uste dut. Baina berau gauzatzeko, EAtik giza eskubideen premisatik abiatzen gara. Abertzale erradikalak bezain demokratikoak garen bitartean, bide horretan barrena lan egin daitekeela uste dugu. Bide horretatik lanean aritzea baikorra eta beharrezkoa da. Betiere, helburuak eta bideak zeintzuk diren argi planteatuz, bide demokratikoak alegia».
Aste honetan, urte bat betetzen da EAEko hauteskundeak burutu zirenetik. Zein da Eusko Jaurlaritzak daraman politikaz zure balorazioa?
Hauteskundeetara eraman zen programak bere bidea segitzen du, eta pixkanaka bada ere -oraindik ez dira lau urteak bete- pausuak ematen ari gara. Aurrekontuak onartzeaz gain, esate baterako, bakearen aldeko eta autogobernuari buruz monografiko bana burutu dugu Eusko Legebiltzarrean. Oraindik ere ikustear dago zer eman dezakeen honek guztiak.
Maiatzaren 13ko hauteskundeen garaipena gogoratzen bada ere, komeni da berauek burutu aurretiko egoera zein zen gogoratzea: hauteskundeak erreferendum moduko bat izan ziren, Euskadi eta Espainiaren arteko plebiszitu bat, nolabait. Orduan, horiek horrela, ekimenak aurrera eramaten ari dira. Herritarrei gehiago egitea gustatuko litzaiekeela? Jakina. Baina zoritxarrez, bizi dugun egoeran ezin da gauza gehiago egin; edo ondo egin, behintzat.
Maiatzaren 13ko hauteskundeen garaipena gogoratzen bada ere, komeni da berauek burutu aurretiko egoera zein zen gogoratzea: hauteskundeak erreferendum moduko bat izan ziren, Euskadi eta Espainiaren arteko plebiszitu bat, nolabait. Orduan, horiek horrela, ekimenak aurrera eramaten ari dira. Herritarrei gehiago egitea gustatuko litzaiekeela? Jakina. Baina zoritxarrez, bizi dugun egoeran ezin da gauza gehiago egin; edo ondo egin, behintzat.
Juan Jose Ibarretxek ez bide du autodeterminazioari buruzko erreferenduma egitea posible ikusten. Zuk erreferenduma edo kontsulta egiteko aukera ikusten duzu? Noiz eta nola planteatu beharko litzateke?
Nola ez dakit, baina planteatu beharra dagoela argi dago.
Legealdi honetan?
Baldintzak ematen direnean. Kontuan hartu behar dugu ez garela egoera normalizatu batean bizi. Ez gaude, alde batetik, zoritxarrez, biolentzia egoera batean bizi garelako, ezin dugu hori ahaztu. ETAren ekintzek herri honetako bizitza deformatzen dute erabat, hori horrela den bitartean zaila da kontsulta bat egitea. Beste aldetik, beste muturrean PP eta Espainiako Gobernua etengabeko erasoan ari zaizkigu egunero. Komunikabideen gehiegizko erabilera egiten dute egunero, Espainiako hedabideek burutzen duten manipulazioa erabateko da. Zentzu honetan, EAri ez zaio bere diskurtsoa ahalbidetzen uzten, gure mezua ez da garbiki iristen, gure proposamenak desitxuratuak eta okertuak azaltzen dira. Egoera sozial honetan ezin diegu gure mezua eta planteamendua garbi azaldu herritarrei, hitz batez, gure arrazoinamenduak agertu. Zaila da kontsulta bat egitea.
n Beraz, aukerarik ez kontsultarako?
Une honetan ez dut ikusten, baina komeni da berandu baino lehen egitea. Hala ere, gogora dezagun, autodeterminazioa herri honi dagokion eskubide bat dela. Beraz, kontsulta egiteko zein galdera egin behar den plantea daiteke, baina autodeterminazioari buruzko eztabaida antzua da. Eskubideak, dira edo ez dira. Kasu honetan, autodeterminazioa herri honen eskubidea da. Ez dugu eskubide hori noiz aitortuko zaigun zain egon beharrik.
ELAk bere proposamena egin du, eta autodeterminazioari buruzko galdeketa posible ikusten du epe laburrean. Gainera, ez du derrigorrezkoa ikusten distentsioa ematea.
Nik begi onez ikusten dut ELAren proposamena, oso balorazio ona egiten dut proposamenaz. Guk proposatzen duguna agertzen du, hau da, egungo marko juridikoak ez du gehiagorako ematen, eta aurrera egin behar dugu. Bide demokratikoak hobesten ditu, eta horretarako jendearen gehiengoaren babesa lortzeko pausuak emateko beharra aipatzen du. Hala ere, aurreko esperientzietatik ikasi behar dugu eta helburuak lortzeko pausuak nola eman ondo pentsatu beharko dugu. Ezin dugu, berriz ere, esaterako, kontsulta bat burutu, irudikerietan gelditzeko. Lizarra-Garaziko Akordioaren bidean ez genuen asmatu, eta ez genuke, berriz ere, halako kontsulta bat zapuzgarria izatea nahi.
Lizarra-Garaziko Akordioaz geroztiko aroa bigarren trantsizio gisa ulertzen al da zure ustez? Edo ez, prozesu hura eten egin zen eta kito?
Orain denari trantsizio esaten zaio, ez dakit egokia den. Egia da, Lizarra-Garaziko Akordioak herria ukitu zuela, jendeak aurrera egiteko modua ikusi zuen, esperantza bat piztu zitzaion. Ordea, aukera hura bat-batean zapuztean -erantzule zuzena ETA izan zelarik- jendea eta herria lekuz kanpo geratu zen, eskema hautsi zen, nolabait. Ezin dugu amore eman, hala ere. Ez dakit trantsizioa den, agian prozesu bat bezala ikusi beharko genuke, tunel baten barruan gaudela, argia beste muturrean dagoela eta argi hori topatzera irits gaitezkeela pentsatu.
Pausuak ematen ari dira horretarako?
EAEko azken hauteskundeetakoa berealdiko unea izan zen prozesu honetan. PP, PSE-EE eta Batasunaren gogoeta ekarri beharko lukete emaitza haiek. Gizarteak zer nahi duen ikusi behar dute: herrigintzari bai, bakeari bai, eta herri bezala gure eskubideak onartzeari ere bai. Inposiziorik ez, ez ETAren aldetik ez alderdi espainolisten aldetik. Eskema hori argitzen eta indartzen bada, aurrera egingo dugu prozesu honetan.
Artean, prozesua nahasia agertzen da. EAJk PSErengana hurbiltzearen alde egiten duen bitartean. Zuek, berriz, AB, Aralar, Zutik eta Batzarre aldera hurbiltzen ari zaretela ematen du.
Lehenbizi, zehazpen bat. EA ez da AB, Aralar, Zutik eta Batzarrerengana hurbildu. EAk betidanik defendatu izan ditu alderdi horiekin sinatu duen agiriaren printzipioak. Gu ez gara mugitu, gerturatu direnak besteak izan dira. Hori garrantzitsua da azpimarratzea. Izan ere, guk bere horretan mantentzen ditugu gure jarrerak, gu ez gara inorengana joan, ez ditugu gure tesiak aldatu. Oso pozik ikusten dugu beste talde batzuk gurekin bat egitea, pixkanaka bada ere.
n Zuk zeuk EAJrekin eta ezker abertzaleko taldeen artean aukeratu beharko bazenu, zeinen alde egingo zenuke?
Nik alderdi independentista eta gure herria munduan herri bat izateko eskubidearen defentsa egiten duenaren alde egingo dut, betiere, hori lortzeko bide demokratikoak argi dituenarekin.
Hori EAJ al da?
Hori beraiek esan eta erakutsi behar dute. Nik ez dakit. Nik dakidana da, hori argi eta garbi jasotzen dela gure estatutuetan.
Beste aukera argiago ikusten duzu, agian?
Gauzak ez dira txuri edo beltz. Gu AB, Aralar, Zutik eta Batzarrerekin orain hasi gara lanean. Horrek ez du esan nahi beste alderdiekiko bideak itxiak daudenik akordioetara iristeko. Ahalik eta jende gehiagorekin batzea hobe bake prozesua indartzeko. Ekimen horretan ez dauden alderdiek atea irekita daukate, baina argi izanik zein bidean ari garen.
Eudelen mozioaren inguruan gertatu denaz zer iritzi duzu? Batasuna baztertzeko akordio bat al da, finean?
Zein da kontua? Testuak eta agiriak onartu behar al dira alderdi bat kanpoan ez uzteko edo alderdi bakoitzak gogoeta egin dezan? Hau da, inorekin konpontzen ez bazara, problema zu zarela pentsatu behar duzu. EAk Eudelek dioena defenditzen du. Batasunak bera baztertzeko asmoa dagoela dio. Baina ez da horrela. Agiria aniztasunaren defentsan egin da, giza eta bizitza eskubidearen urraketa pairatzen duenarekiko elkartasunean. Orduan, ETAren biolentzia agertzen da, baina baita torturaren salaketa edo eskubide guztien aldeko jarrera indartzea ere. Bere burua agirian kokatzen ez duenak bere arazoak ditu.
Baina, antza, arazoa testuen interpretazioan datza. Gauza bat dira hitzak eta erabilera beste bat. Testu horren arabera alkatetzak kenduko al zaizkio Batasunari?
Hori da kontua, testuaren interpretazioetan dago gakoa. Baina, dirudienez, alderdiek akordioak hartzen dituzte beren diskurtso politikoen alde egiteko, beren jarraitzaileak beren alde hurbiltzeko. Ez dugu ahaztu behar, oraingo agiria joan den otsailean burutu zen bileraren ondorengoa dela. Batasunak esaten du agiri honek berauek baztertzeko egina dela eta bere legez kanpo jartze horrekin lotzen du. Diskurtsoak, finean, alderdikerietan erortzen dira, Batasunaren nahiz PPren aldetik. Azken hauek sinatu bai, baina Alderdien Segurtasun bilerara ez dira joaten. Orduan, hemen bakoitzak bere erara agertzen du akordioa, hori da tristeena. Gauzak agiriak esaten duen araberakoak dira. Bakea, demokrazia eta aniztasunaren aldeko defentsa egiten duen agiri bat da. Bakoitzak ez du zergatik egin behar bere aldeko interpretazioa. Ez da etikoa
«Botere judiziala gobernuaren eskura pasatzen ari da, Francoren garai an bezala»
Espainiako Gobernuaren presidente Jose Maria Aznarrek helegite bat aurkeztu Auzitegi Konstituzionalean Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuen aurka? Zein da zure balorazioa?
Bestalde, zer balorazio egiten duzu Alderdien Legeaz?
Normalizazio politikoa lortzetik urrun gaude, beraz?
Berriro ere, argi gelditu da zein den PPren eta Aznarren gobernuaren jokabidea. EAEko hauteskundeak irabazi eta Eusko Legebiltzarrean lanean hasi ginela urte bat bete ondoren, PPren eguneroko erronka Jaurlaritzaren zeregina oztopatzea da oraindik ere, herri honen gobernuaren lana Auzitegi Konstituzionalen aurrean zalantzan jarri behar badu ere. Ohituta gaude. Azken helegite hau Eusko Jaurlaritzari ahalik eta oztopo gehien jartzearen politika barruan kokatu behar da. PPk badaki aurrekontuak EAEko eta gure politikaren oinarria direla, PPk gure herria egoera zailean iraunarazi nahi du. Helegite hau elkarbizitza oztopatzeko aurkeztua da, egoera baketsu posible baterako bideak mozteko. Helegiteak sumina sortarazten du, komunikabideen baitan tentsioa eragiten du eta politikan dagoen soka tirabiratsua areago tenkatzen du.
Bestalde, zer balorazio egiten duzu Alderdien Legeaz?
Itxura batez, Batasunaren ilegalizazioa gauzatzeko egina bada ere, lege proiektuak Alderdien Legea aldatzea du helburu nagusia. EAri lege berria oso arriskutsua iruditzen zaio, era faltsu batean gauzatzen ari dena. Hau da, lege horren kontra egiten baduzu Batasunaren alde zaudela dirudi, mamu horiek sortzen ari dira Madrildik. Legearen alde baldin bazaude, demokraziako partaide zara eta libre, nonbait. Legea oso arriskutsua da demokraziaren baloreen aurka baitoa zuzen-zuzen. Orain, alderdi bat legez kanpo uzteko asmoz egina bada ere, legeak aldebakarreko interpretazioa izan dezake. Lege hori horrela irakurrita, seguritate juridiko eza ekarriko du. Demokraziaren baloreetatik ikusita oso arriskutsua da, gainera, eta ez du ezertxo ere konpontzen.
Normalizazio politikoa lortzetik urrun gaude, beraz?
Bai, baina kontua ez da Batasuna bai edo ez. Balore demokratikoen aurka doan lege bat bezala ikusi behar da. Ez du ezer konponduko, aitzitik, are gehiago zailduko du egoera politikoa eta herri honen normalizazioa lortzetik urrunduko gaitu. Iragan garaietara itzultzen ari gara. Botere judiziala gobernuaren esku pasatzen ari da, Francoren garaian bezala. Bere gehiengo osoaren bidez izugarriak egiten ari da PP eta inboluzio politikoa ekar dezake. Halaber, ezin dugu Batasunak jokatzen duen biktimaren rolean erori eta haien jarreraren aurka ezin ezer esan
Tolosan jaioa 1972an. Bertan bizi da. Laskurainen ikastolan ikasitakoa. EHUko unibertsitatean (Leioan) zientzia politikoa eta soziologia egin zituen, azken urtea Italian bukatuz. EAko Batzorde Eragileko kidea, komunikazio arduraduna eta bozeramailea da. Gazte Abertzaleak-eko partaidea izana eta desobedientzia zibilaren aldekoa. EAk Eusko Legebiltzarrean kudeatzen dituen lau batzordeetan ari da legebiltzarkide hau.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
dantzan.eus
|
Oier Araolaza
#2
Imanol Satrustegi Andrés
#3
Zigor Olabarria Oleaga
#4
#5
Unai Pascual, Iñaki Lasagabaster eta Jose Allende
#6
Mikel Garcia Idiakez
Azkenak
2024-07-18
Jon Hidalgo Gereñu
Urriaren 7ko gertakariak ikertzeari uko egin dio Israelgo parlamentuak
Oposizioko taldeek proposatutako ikerketa batzorde ofiziala ez da aurrera atera, boz gutxiren aldearekin. Arrazoi ugari daude gobernuko kideek gertaerak ikertu nahi ez izateko.
2024-07-18
Eneko Egibar Artola
EAJk gogoetaren bidean asma dezan, Lekeitioko Euskal Ezkontzaren ereduaren proposamena
2024-07-18
Xabier Letona Biteri
Xabier Atristain presoa baldintzapeko askatasunean geratu da
Hamahiru urte pasa ditu preso Atristainek, iragan abendutik hirugarren graduan zegoen eta martxoaz geroztik zigorra etxean betetzen ari zen kontrol telematikoarekin.
2024-07-18
Jenofa Berhokoirigoin
Desesperazioz RN bozkatu dutenak konbentzitzean datza ezkerraren erronka nagusia
Hirugarren kokatu bada ere, pozik izatekoa badu eskuin muturreko RNk: inoiz baino azkarrago da Frantziako Legebiltzarrean –2017an zortzi diputatu zituen, 2022an 88 eta orain 143–. Bere hauteslegoa azkarki emendatuz doan heinean, anitzez zabalagoa du oinarria:... [+]
2024-07-18
Julen Ugartemendia Carcedo
Baionako bestetan jipoitu zuten 58 urteko gizon bat hil da
Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]
2024-07-18
Manex Usarralde Garmendia
Gasteiz Antzokia irekiko dute ostegunean Izaskun Arrue Kulturgune izenarekin
Ostegunean, 18:15ean irekiko dute Izaskun Arrue Kulturgunea (IAK), Gasteiz Antzokia eta Euskararen Etxea batuko dituen egitasmoa. Ekainean udalarekin 2024ko hitzarmena sinatu zuenetik Lazarraga Kultur Elkarteak lehenbailehen ireki nahi izan du kultur-gunea. Irekiera ekitaldiaren... [+]
Eibar.org-eko blog komunitateak 20 urte bete ditu
20 urte bete ditu gaur-edo gure blog-komunitateak, Eibar.org webguneko blogak. Interneteko euskal munduaren historia txikiaren parte bat. 1998an Eibartarrak posta-zerrenda sortu zen. 1998-2000 tartean, halaber, webgune probisional estatiko gisa ibili zen martxan Eibar.org-en... [+]
2024-07-18
Jenofa Berhokoirigoin
Ostegun honetan aukeratuko dute Frantziako Legebiltzarrerako presidentea
Sei hautagai dira Frantziako Legebiltzarrerako presidente izateko lehian –ezkerretik bat, Macronen aldeko bi, eskuinetik bat, eskuin muturretik beste bat eta independente bat–. Horrez gain, dozenaka eragilek deiturik, FHB Fronte Herritar Berriaren garaipenaren... [+]
2024-07-18
Urko Apaolaza Avila
Mondragonen gidaritza hartu du Pello Rodriguezek, taldearen lehiakortasuna ardatz duela
Bilboko Euskalduna jauregian egindako urteroko kongresuan Mondragoneko lehendakariaren errelebo aldaketa irudikatu dute, orain arte taldeko buru izandako Iñigo Ucinek eta hemendik aurrera kargu hori hartuko duen Pello Rodriguezek. Horrez gain, hurrengo urteetarako bide... [+]
2024-07-18
Jon Hidalgo Gereñu
Israelek zortzi zibil hil ditu Libanon azken bi egunetan
Horietatik hiru haur siriarrak ziren, eta haien etxearen kanpoaldean jolasean zeudela hil dituzte, NBEak gaitzetsi duenez. Hezbollahk mehatxu egin du Israelgo zonalde berriei eraso egingo diela, Israelek azken egunetan Libanon egindako hilketen ondoren.
Mateo Balbuena borrokalari komunista hil da, 110 urterekin
1934ko Asturiasko Iraultzan, Eusko Gudarostean eta militar faxisten kontrako gerran aritu zen Lezaman bizi zen komunista amorratu eta aktiboa.
2024-07-18
Jenofa Berhokoirigoin
Eraso sexistei begira Baionako Herriko Etxeak duen jarrera salatu dute feministek
Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.
Kaleko Afari Solidarioak taldeak botako du txupina Donostiako Aste Nagusi Piratan
'Jalgi belak mastara, eta euskara plazara!' lelopean ospatuko dute Donostiako Aste Nagusi Pirata, abuztuaren 10etik 18ra.
Dantza utzi du lagunek burla egiten diotelako
Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]
Eguneraketa berriak daude