SAGUA GIDARI DUEN LITERATUR BIDAIA BIRTUALA


2021eko uztailaren 20an
Amaraunean zehar egingo dugun bidaia euskarazko literatur lanak eskaintzen dituzten web guneak bisitatuz hasi dugu. Lehenik Susa argitaletxearen orrialdera jo dugu, jakin baitakigu lan ugari dagoela bertan irakurgai. www.susa-literatura.com helbidea klikatuz gero aurkituko dugunari buruz hitz egiteko Josu Landa idazle eta web gunearen arduradunarekin izan gara.

Landak azaldu digunez, "helburua irakurlea orientatzea izanik, kaleratzen dituen liburuen zenbait pasarte paratu ohi ditu Susak interneten". Euskarazko liburuen hainbat kapituluz gain, obra horien itzulpenak jasotzen dituen "Erdaretan" saileko liburuak ere irakur ditzakegu. Gainera, lan horietako batzuk osorik irakurri ahal dira, Koldo Izagirrek idatzi eta gaztelaniara itzulitako "Donde está Basques' Harbour y otras blasfemias" eta "Euzkadi merezi zuten" liburuak kasu. Bestalde, jada agortuak dauden ondorengo obra hauek ere osorik txertatu ditu Susak interneten: "Sei ipuin amodiozko", "Bestaldean", "Hotel majikoa", "Lurraren indarra", "Poema antologia", "Gastibeltzaren karabinak", "Beteluko balnearioko mirakulua" eta "Kontrabajua".
Susaren web gunetik atera ostean, www.teatroa.com orrialdea bisitatu dugu. Mikel Martinezek kudeatzen duen guneak ia 100 antzerki testu biltzen ditu, eta bost ataletan dago banatua: euskaraz sortuak, itzulpenak, bakarrizketak, haurrentzako testuak eta ipuinak. Hurrengo geldiunea www.armiarma.com/ustela helbidean egin dugu. Susa argitaletxearen ekimenez, duela 25 urte Koldo Izagirrek eta Joxemari Olaizolak abian jarri zuten Ustela Saila argitaletxeko bi liburu irakurri ditzakegu bertan. Sail horren barruan kaleraturiko lehen eta azken liburua dira sarean paratu dituztenak. Alegia, Koldo Izagirrek idatzitako "Oinaze zaharrera" (1977) eta Jose Luis Otamendiren "Azken undinaren kaira" (1983) poema liburuak. Bi lan hauek hilaren 23a arte izango dira sarean. Hain juxtu, Liburuaren Nazioarteko Eguna ospatuko da egun honetan. Atseden hartu ondoren, saguak Euskal Testuen Gordailura (http://www.vc.ehu.es/gordailua/) garraiatu gaitu. Patxi Salaberri Muñoa EHUko irakasleak darama bere gidaritza, eta Gerra Zibilera bitarteko 100etik gora liburu eta testu aurki ditzakegu bertan. Horien artean Bernart Etxeparek 1545ean idatziriko "Linguae Vasconum Primitiae" dago, euskaraz idatzitako lehen liburua, hain zuzen ere.

BESTE HIZKUNTZETAKO AUTORE KLASIKOAK.

Gainerako hizkuntzetan dauden literatur lanak jasotzen dituzten guneei dagokienez, Athena izenekoak eskaintzen du Interneten argitaratuta dauden liburuen aurkibiderik osatuena. Hainbat hizkuntzatan idatzitako 10.000 liburutik gora ditu jasoak. Horiek irakurtzeko, http://un2sg4.unige.ch/athena/ helbidea klikatu eta literatura saileko "Books" atalean sartu besterik ez dago.
Athenaren gunean zehar luze nabigatu ostean, gaztelaniazko ehunka obra jasotzen dituen Miguel D. Cervantes liburutegi birtualaren atea jo dugu http://cervantesvirtual.com/ helbidean. Autore, titulu eta gaika antolaturiko hiru zerrenda aurkitu ditugu bertan. Jada klasiko bilakatu diren genero guztietako obrak daude irakurgai, eta horietako asko entzun ere egin daitezke. Besteak beste, "La Celestina" (Fernando de Rojas), "La vida de Lazarillo de Tormes y de sus fortunas y adversidades" (anonimoa), "Don Quijote de la Mancha" (Miguel de Cervantes Saavedra) eta "El alcalde de Zalamea" (Pedro Calderón de la Barca) topatu ditugu aipatu zerrendetan. Halaber, espainiarrak ez diren autore ezagunen zenbait obra ere biltzen ditu, gaztelaniara itzulita. Horien artean daude, esaterako, "Guillermo Tell", "Los Viajes de Gulliver" eta "Ivanhoe".
Bidean aurrera eginez, Frantziako literaturak eman dituen autore handienen ia 300 obra aurkitu ditugu ABU Liburutegi Unibertsalaren web gunean (http://abu.cnam.fr/). Jules Verne, Voltaire, Victor Hugo, Molière, Gustave Flaubert, Jean Jacques Rousseau, René Descartes eta abarren lanak irakurtzeko aukera eskaintzen du gune honek. Ondoren, Frantziako Liburutegi Nazionala (http://gallica.bnf.fr/classique/) bisitatu dugu. Erdi Arotik XIX. mende bitarterako autore ugari biltzen ditu garaika antolaturiko zerrenda batean. Aipaturiko idazle horiez gain, Honoré de Balzac, Charles Baudelaire, Alexandre Dumas, Emile Zola, Pierre Corneille, Denis Diderot, Pierre de Marivaux, Jean Chartier eta Pierre de Ronsard daude, besteak beste, zerrenda aberats horretan.
Bidaiari amaiera emateko, ingelesez idatzitako literatur lanak jasotzen dituzten guneetan zehar ere osteratxo bat egin dugu. Lehenik Internet Public Library delakora zuzendu ditugu gure urratsak. Bere web gunean (http://www.ipl.org/reading/books/) sartu eta literatura atala aukeratuz gero, herrialdeka sailkaturiko ehunka liburu irakurri ahal dira, gehienak ingelesez idatziak, baina badira jatorrizko bertsioak ere. Autore klasikoen obrak nahiz lan anonimoak dira, eta asko Gutenberg proiektuaren baitan digitalizatu dituzte. Gutenberg proiektuaren web gunea (www.promo.net/pg/) da, hain zuzen ere, bisitatu dugun azken portua. Michel Hart-ek 1971n jarri zuen abian proiektu hau, eta elektronikoki berrargitaratuak izan diren 2.500etik gora liburu biltzen ditu.
Honenbestez bidaia bukatutzat eman dugu. Etxeko eserlekutik mugitu ere ez gara egin, baina paisaia ederrak eta istorio are ederragoak ezagutu ahal izan ditugu

«e-Book» terminoa
Interneten irakurgai dauden liburuen inguruan berba egitean, maiz agertu ohi da "eBook" terminoa. Susa argitaletxearen web guneaz hitz egiten genuen bitartean, bere iritziz «eBook» edo liburu elektronikoaren definizio zuzena zein den galdetu diogu Josu Landari, sarri irakurri baitugu eBook delakoa interneten komertzializatua izateko prestatua izan den liburu digitalizatua dela, eta berau irakurri ahal izateko Adobe Acrobat eBook Reader edo Microsoft Reader softwareak behar direla. Landaren hitzetan, "definizio horren atzean enpresa handi batzuen helburu ekonomikoak daude". Gainera, "eBook" terminoa baino "liburu elektronikoa" hobesten duela esan digu, eta bere ustez "euskarri elektronikoa duten liburu guztiak" direla liburu elektronikoak, horiek irakurtzeko ordaindu beharra edota software jakin bat deskargatu beharra izan nahiz ez izan.

Bide batez, gurekin dagoela aprobetxatuz, idazle gazteak internetek eskaintzen dituen aukerez baliatuko ote diren galdetu diogu Josu Landari. Gai honi dagokionez nahiko ezkor agertzen da. Bere iritziz, "argitaletxeek ez dute interes gehiegirik, liburu bat interneten salgai paratzeak kostu txikia suposatzen duen arren, lor daitezkeen irabaziak ere urriak baitira". Gainera, dioenez, idazleek eurek ere ez dute interesik. Idazleen «banitatea" aipatu du egoera azaltzeko. Landaren hitzetan, "idazleek badute ezin aitortuzko desio bat, zeina euren lanak argitaratuta ikustea den". Alegia, prentsaurreko batetan aurkeztu ostean dendetan salgai daudela ikustea, eskuan izatea...
Adobe Acrobat eBook Reader: www.adobe.com
Microsoft Reader: www.microsoft.com/reader


Azkenak
Lanbide Heziketako praktikak arazo-iturri izaten ari dira

Sistema duala abian da ikasturte honetan Hego Euskal Herriko Lanbide Heziketan, eta eredugarri saldu duten arren, arazotsua izaten ari da hainbat zentrotan: ikasle guztiek derrigorrezko praktikak egin ditzaten enpresak bilatzen “gorriak pasatzen ari dira” irakasleak,... [+]


Justizia feminista garatzeko beharra aldarrikatu du Emakumeen Mundu Martxak

Euskal Herriko Emakumeen Mundu Martxak indarkeria matxistari buruzko jardunaldiak egin ditu asteburuan Atarrabian. Sistema judiziala jarri dute ezbaian, justizia eta autodefentsa feministaren balioak aztertu dituzte.


2025-01-28 | UEU
Itsaso Bakedano Moreno
“Denok gara sexu-hezkuntzako erreferenteak”

"Sexu-hezkuntzaikasgeletatik haratago" ikastaroa emango du UEUrekin online Itsaso Bakedano Moreno (Baldorba, 1992) sexologoak. INCISEXeko Sexu-hezkuntza eta -aholkularitza masterra du, Biko Arloak-eko Training sexologia klinikoko formakuntza du eta Lanbide Heziketako... [+]


Bilboko Axel Hotelaren irregulartasunak salatu eta itxiera eskatu du EHGAMek

EHGAMek Axel hotelaren irregulartasunei jarritako helegitearen inguruko isiltasun administratiboaren ondoren, hotelaren itxiera eskatzen du eta hainbat eragileekin batera prentsaurrekoa eman dute.


Bretoierak hiztunen erdia galdu du sei urtean, azken ikerketaren arabera

Bretainian, bretoiera oso ondo edo nahiko ondo hitz egiten duten herritarrak %2,7 dira, 2018an baino hiru puntu gutxiago. 107.000 dira gaur egun. Hiztunak gazteagoak dira. Galo hiztunen kopuruak ere behera egin du, baina ez bretoierak bezainbesteko abiadan.


2025-01-27 | Julene Flamarique
Autoeskolaz kanpo gidatzen ikasten aukera planteatzen ari da Espainiako Gobernua, autoeskolak aurka daudela

Eredu berriak ikasleek milaka euro aurreztea ekar lezake. Autoeskoletako irakasleek plana kritikatu eta errepideetan sor daitekeen arriskua mahaigaineratu dute. Neurri berriak “milaka irakasleren enplegua arriskuan jartzen duela” ohartarazi dute.


2025-01-27 | Leire Ibar
Langile klasearen batasuna eskatu du GKS-ek faxismoaren eta gerraren aurka

Milaka gazte bildu dura Gazte Koordinadora Solizalistak (GKS) urtarrilaren 25ean Bilbon eta Iruñean antolatu dituen mobilizazioetan, "Euskal Herrian agenda belizista eta faxismoa normalizatu ez daitezen". Jendetza bildu da bi hiriburuetan gerra inperialistaren... [+]


Zarauzko EAJko zinegotzi ohi baten txaleta eraitsi egin behar dela ebatzi dute, legez kanpo eraiki zelako

Epaitegietan hamar urte bete ditu auziak, eta azkenean EAEko Auzitegi Nagusiak ebatzi du beste epaitegi txikiagoek ikusten ez zutena: ez zela baserri zaharra "eraberritu", baizik eta askoz ere eraikin handiagoa altxatu zela eta behar zuen lekutik urrunago. Legez kanpo... [+]


Bengoetxeak errektore kargua hartu du eta EHUren finantzazioak segitzen du izaten eztabaidagai

Aparteko iragarpenik egin gabe, "askatasun akademikoaren eta izpiritu kritikoaren" aldeko aldarria egin du Joxerra Bengoetxeak EHUko errektore karguaren zina egin duenean, Ajuria Enean: "Ebidentzia zientifikoak ukatzen dituztenen aurkako euste-horma izango da... [+]


2025-01-27 | Leire Ibar
Dozenaka milaka palestinar Gaza iparralde suntsitura itzultzen ari dira

Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]


2025-01-27 | ARGIA
Migrazio politikak salatu eta auzipetuak kargugabetzea eskatu dute epaiketaren atarian

2.000 lagun inguru bildu dira urtarrilaren 26an, Irunetik Hendaiarako martxan, Europaren migrazio politika “hiltzaileak” salatzeko. Korrika igaro zenean hainbat migratzaileri muga igarotzen laguntzeagatik auzipetutako ekintzaileei babesa eman diete. Ekintzaileak... [+]


2025-01-27 | Ahotsa.info
EH Baterak Aberri Egunean erabakitzeko eskubidea modu bateratuan aldarrikatzera deitu du

Euskal Herria Baterak apirilaren 11an Donostiako Kursaalen egingo den ekitaldiaren berri eman du. Ekitaldia Aberri Eguna ospatu baino egun batzuk lehenago eginen da. Agerraldian Mireia Epelde, Xabier Euzkitze eta Carlos Etchepare bozeramaileek hartu dute parte, eta Manex Fuchs... [+]


2025-01-27 | Aritz Arrieta
Euskaldun harrera herria?

Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]


Ez ditzala diruaren hotsak bonben burrunbak isildu

Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]


Eguneraketa berriak daude