SAGUA GIDARI DUEN LITERATUR BIDAIA BIRTUALA


2021eko uztailaren 20an
Amaraunean zehar egingo dugun bidaia euskarazko literatur lanak eskaintzen dituzten web guneak bisitatuz hasi dugu. Lehenik Susa argitaletxearen orrialdera jo dugu, jakin baitakigu lan ugari dagoela bertan irakurgai. www.susa-literatura.com helbidea klikatuz gero aurkituko dugunari buruz hitz egiteko Josu Landa idazle eta web gunearen arduradunarekin izan gara.

Landak azaldu digunez, "helburua irakurlea orientatzea izanik, kaleratzen dituen liburuen zenbait pasarte paratu ohi ditu Susak interneten". Euskarazko liburuen hainbat kapituluz gain, obra horien itzulpenak jasotzen dituen "Erdaretan" saileko liburuak ere irakur ditzakegu. Gainera, lan horietako batzuk osorik irakurri ahal dira, Koldo Izagirrek idatzi eta gaztelaniara itzulitako "Donde está Basques' Harbour y otras blasfemias" eta "Euzkadi merezi zuten" liburuak kasu. Bestalde, jada agortuak dauden ondorengo obra hauek ere osorik txertatu ditu Susak interneten: "Sei ipuin amodiozko", "Bestaldean", "Hotel majikoa", "Lurraren indarra", "Poema antologia", "Gastibeltzaren karabinak", "Beteluko balnearioko mirakulua" eta "Kontrabajua".
Susaren web gunetik atera ostean, www.teatroa.com orrialdea bisitatu dugu. Mikel Martinezek kudeatzen duen guneak ia 100 antzerki testu biltzen ditu, eta bost ataletan dago banatua: euskaraz sortuak, itzulpenak, bakarrizketak, haurrentzako testuak eta ipuinak. Hurrengo geldiunea www.armiarma.com/ustela helbidean egin dugu. Susa argitaletxearen ekimenez, duela 25 urte Koldo Izagirrek eta Joxemari Olaizolak abian jarri zuten Ustela Saila argitaletxeko bi liburu irakurri ditzakegu bertan. Sail horren barruan kaleraturiko lehen eta azken liburua dira sarean paratu dituztenak. Alegia, Koldo Izagirrek idatzitako "Oinaze zaharrera" (1977) eta Jose Luis Otamendiren "Azken undinaren kaira" (1983) poema liburuak. Bi lan hauek hilaren 23a arte izango dira sarean. Hain juxtu, Liburuaren Nazioarteko Eguna ospatuko da egun honetan. Atseden hartu ondoren, saguak Euskal Testuen Gordailura (http://www.vc.ehu.es/gordailua/) garraiatu gaitu. Patxi Salaberri Muñoa EHUko irakasleak darama bere gidaritza, eta Gerra Zibilera bitarteko 100etik gora liburu eta testu aurki ditzakegu bertan. Horien artean Bernart Etxeparek 1545ean idatziriko "Linguae Vasconum Primitiae" dago, euskaraz idatzitako lehen liburua, hain zuzen ere.

BESTE HIZKUNTZETAKO AUTORE KLASIKOAK.

Gainerako hizkuntzetan dauden literatur lanak jasotzen dituzten guneei dagokienez, Athena izenekoak eskaintzen du Interneten argitaratuta dauden liburuen aurkibiderik osatuena. Hainbat hizkuntzatan idatzitako 10.000 liburutik gora ditu jasoak. Horiek irakurtzeko, http://un2sg4.unige.ch/athena/ helbidea klikatu eta literatura saileko "Books" atalean sartu besterik ez dago.
Athenaren gunean zehar luze nabigatu ostean, gaztelaniazko ehunka obra jasotzen dituen Miguel D. Cervantes liburutegi birtualaren atea jo dugu http://cervantesvirtual.com/ helbidean. Autore, titulu eta gaika antolaturiko hiru zerrenda aurkitu ditugu bertan. Jada klasiko bilakatu diren genero guztietako obrak daude irakurgai, eta horietako asko entzun ere egin daitezke. Besteak beste, "La Celestina" (Fernando de Rojas), "La vida de Lazarillo de Tormes y de sus fortunas y adversidades" (anonimoa), "Don Quijote de la Mancha" (Miguel de Cervantes Saavedra) eta "El alcalde de Zalamea" (Pedro Calderón de la Barca) topatu ditugu aipatu zerrendetan. Halaber, espainiarrak ez diren autore ezagunen zenbait obra ere biltzen ditu, gaztelaniara itzulita. Horien artean daude, esaterako, "Guillermo Tell", "Los Viajes de Gulliver" eta "Ivanhoe".
Bidean aurrera eginez, Frantziako literaturak eman dituen autore handienen ia 300 obra aurkitu ditugu ABU Liburutegi Unibertsalaren web gunean (http://abu.cnam.fr/). Jules Verne, Voltaire, Victor Hugo, Molière, Gustave Flaubert, Jean Jacques Rousseau, René Descartes eta abarren lanak irakurtzeko aukera eskaintzen du gune honek. Ondoren, Frantziako Liburutegi Nazionala (http://gallica.bnf.fr/classique/) bisitatu dugu. Erdi Arotik XIX. mende bitarterako autore ugari biltzen ditu garaika antolaturiko zerrenda batean. Aipaturiko idazle horiez gain, Honoré de Balzac, Charles Baudelaire, Alexandre Dumas, Emile Zola, Pierre Corneille, Denis Diderot, Pierre de Marivaux, Jean Chartier eta Pierre de Ronsard daude, besteak beste, zerrenda aberats horretan.
Bidaiari amaiera emateko, ingelesez idatzitako literatur lanak jasotzen dituzten guneetan zehar ere osteratxo bat egin dugu. Lehenik Internet Public Library delakora zuzendu ditugu gure urratsak. Bere web gunean (http://www.ipl.org/reading/books/) sartu eta literatura atala aukeratuz gero, herrialdeka sailkaturiko ehunka liburu irakurri ahal dira, gehienak ingelesez idatziak, baina badira jatorrizko bertsioak ere. Autore klasikoen obrak nahiz lan anonimoak dira, eta asko Gutenberg proiektuaren baitan digitalizatu dituzte. Gutenberg proiektuaren web gunea (www.promo.net/pg/) da, hain zuzen ere, bisitatu dugun azken portua. Michel Hart-ek 1971n jarri zuen abian proiektu hau, eta elektronikoki berrargitaratuak izan diren 2.500etik gora liburu biltzen ditu.
Honenbestez bidaia bukatutzat eman dugu. Etxeko eserlekutik mugitu ere ez gara egin, baina paisaia ederrak eta istorio are ederragoak ezagutu ahal izan ditugu

«e-Book» terminoa
Interneten irakurgai dauden liburuen inguruan berba egitean, maiz agertu ohi da "eBook" terminoa. Susa argitaletxearen web guneaz hitz egiten genuen bitartean, bere iritziz «eBook» edo liburu elektronikoaren definizio zuzena zein den galdetu diogu Josu Landari, sarri irakurri baitugu eBook delakoa interneten komertzializatua izateko prestatua izan den liburu digitalizatua dela, eta berau irakurri ahal izateko Adobe Acrobat eBook Reader edo Microsoft Reader softwareak behar direla. Landaren hitzetan, "definizio horren atzean enpresa handi batzuen helburu ekonomikoak daude". Gainera, "eBook" terminoa baino "liburu elektronikoa" hobesten duela esan digu, eta bere ustez "euskarri elektronikoa duten liburu guztiak" direla liburu elektronikoak, horiek irakurtzeko ordaindu beharra edota software jakin bat deskargatu beharra izan nahiz ez izan.

Bide batez, gurekin dagoela aprobetxatuz, idazle gazteak internetek eskaintzen dituen aukerez baliatuko ote diren galdetu diogu Josu Landari. Gai honi dagokionez nahiko ezkor agertzen da. Bere iritziz, "argitaletxeek ez dute interes gehiegirik, liburu bat interneten salgai paratzeak kostu txikia suposatzen duen arren, lor daitezkeen irabaziak ere urriak baitira". Gainera, dioenez, idazleek eurek ere ez dute interesik. Idazleen «banitatea" aipatu du egoera azaltzeko. Landaren hitzetan, "idazleek badute ezin aitortuzko desio bat, zeina euren lanak argitaratuta ikustea den". Alegia, prentsaurreko batetan aurkeztu ostean dendetan salgai daudela ikustea, eskuan izatea...
Adobe Acrobat eBook Reader: www.adobe.com
Microsoft Reader: www.microsoft.com/reader


Azkenak
2024-08-14 | ARGIA
Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.


2024-08-14 | Kanaldude
EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]


Ostalaritza patronalak Gipuzkoako txosnei TicketBai ezartzea eskatu dio Aldundiari

EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]


Palestinaren alde mobilizatuko dira Bilboko Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.


Pablo Gonzalez espioitzagatik ikertzen jarraituko du Poloniak

Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]


Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.


Ibilbide dekolonialak (I)
Donostia: non gogoa, han ezpata


2024-08-14 | Mikel Aramendi
Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]


Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.


Grezian piztutako suteek hildako bat eta 50.000 pertsona ebakuatu baino gehiago eragin dituzte

Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.


Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.


Arantxa Orbegozo 'Txitxi'
“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]


Paquita Bretos Andueza zendu da, mendizale aitzindari eta antifrankista

96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.


2024-08-13 | Euskal Irratiak
Aitor Elexpuru: “Larhunen ez dugu gehiago eraiki dadin nahi, baizik dagoena hobe kudeatua izatea”

Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]


Eguneraketa berriak daude