Adimen kamutseko gizarte baten erruz


2021eko uztailaren 28an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Bada gizaterian alderik franko gauzak ulertzeko edo ikasteko gaitasunari dakionean, eta ez naiz bakarrik ari Greziako jakintsuen eta ni bezalakoen artean egon daitekeenaz. Dena dela, bada ere adimen kontuetan besteok izaten ditugun arazoak baino gehiago duenik, eta pertsona horiei, besteok, "adimen urriko" edota "atzeratuak" deitu ohi diegu. Bada, hain zuzen pertsona horiek gugandik jasan beharko zuten laguntza zekarren kontura ZERUKO ARGIAk bere azkenengo orrialdean. Nonbait 1972 hartan "Atzeratuen eguna illaren 23an" zen. Eta Lapatx izenpetzen zuenak "Lantoki beharra azientzat" zegoela gogorarazi nahi zien hura irakurriko zuten guztiei.


GIPUZKOA AITZINDARI

Oker ez banago, Gipuzkoa aitzindari izan zen besteok baino ulermen eragozpen gehiago dutenen eskubideak defendatzeko orduan, eta ez bakarrik Euskal Herrian. Pertsona hauek ganbaratan ezkutaturik edukitzen ziren garaiei bizkarra eman, eta martxan jarri ziren zenbaitzuk, arazoa kalera atera eta gizarteratzeko. Horregatik esan ahal izan zuen Lapatxek: "Or dago, atzeratuentzat, Patronato San Miguel. Baiña au ez da beti or geldi ditezen. Gizarterako eta lanerako gertu ditezen eskola besterik ez da".
Nolanahi ere, zera azpimarratu nahi zuen artikuluaren egileak, daukaten adinerako izan ohi den ulermen gaitasuna baino gutxiago duten pertsonek "gizartean eta lantokian txertatu eta itsatsi" behar dutela, eta hori egitea ez zela batere erraza. Arrazoiak? Askotxo...
"Egin ditugu ahalegin batzuk, baiña ez dute eman uste zen ondoriorik. Ez, atzeratuen erruz edo moztasunez, gizartearen erruz baizik. Gizartea ez dago oiek hartzeko gertu, gizartea bera dago atzeratua, gizartea bera da ezjakiña".
Halako salaketa larria garbi azaldu beharra zegoen, noski. Eta Lapatx horretarako prest zegoen: "Sartu ditugu lantegi batzuetan, baiña langilleek ez dituzte ondo artu. Langille guziak aztoratu izan dira onelako bat ondoan ikusi dutenean. Ez dute giro jator bati eusten jakin. Ez dute nagusi gehienak ere bihotzik agertu. Ateak itxi dizkiete onelakoei".
Hori guztia egia baino ez zen, eta ez zeukaten zertan ezkutatu nahian ibili beharrik. Dena den, zorionez, bazen bestelakorik ere: "Onartu dituzte batek edo bestek. Baita langilleak gertatu ere onelako lagun bat jator artzeko" eta… ondorioz, "ederki erantzuten ari dira atzeratu auek giro ona, bihotz zabala eta esku egokia aurkitu dituzten tokietan".
Horrez gain, "ondo erantzuten dute lantegian sartu aurreko prestaeran. Toki askotan lan egin dezakete Gipuzkoako lantegietan, esku-lan askoko lantegiak bait dira. Eta atzeratu oiek gauza dira eta gai, leku askotarako. Oso ondorio onak ematen ari dira kanpo errietan, ongi eratutako lantegietan. Lanaren bidez osatu behar du atzeratuak. Ortarako bere askatasuna eta nortasuna aitortu behar zaizkio. Bere dohaiak, joerak eta gogoa ezagutu behar dira. Eta bakoitzari ondoen datorkion lekuan lanean jarri".


LANTEGI BERRIAK BEHAR

Lantegi berrien premia zegoen, ordea. "Lantokietara joan behar lukete Patronatotik hogei-ta bat urtetik gorakoak. Bestela lan-aurreko presteran dauden gazteagoentzat galera dator. Kaltegarri litzake alde guztietatik ere etxera bidaltzea. Etena geldituko litzake beren eziera. Orregatik bidezko eta beharrezko iruditzen zaigu jarraipen bat. Eta jarraipen ori lantokia da.
Elkarte bat sortu zan ortarako ikastaroaren asieran. Onen lanei esker, Bergarako dominikoen tailerretan zortzi sartuak dira, eta beste orrenbeste sartuko dirala uste dugu laister. Eskoriaza eta Eibar aldetik, Fagor, Copreci eta Santalaitz lantegietarako lanak egiten dituzte. Pozik eta txukun egiten dituzte lantegi auek agindutako lanak. Zaillagoa da Donostia aldeko arazoa konpontzea. Baiña artua dugu Zorroagan emengoentzat etxea. Ikastaroaren bukaerarako amaitua egonen da".
Lanpostu horiek "Atzeratuen aldeko Gipuzkoako elkarteak" eratu omen zituen. Baina gehiago behar zen, eta Lapatxek gizarte osoa lotu nahi zuen zereginera:
"Ez da aski gurasoek, Aurrezki Kutxak eta erakundeak bakarrik erantzutea. Gizarte osoak, Erri osoak eskuartu behar luke, bakoitzak orrenbesteko batez lagunduz. Onela, bakoitzak zerikusia eta erantzunkizuna izango luke arazo ontaz. Ez litzake batzun zeregiña bakarrik izango. Danak izango lukete gutxienik itza batzar nagusietan. Lan-itun eta tratuak ere antolatu beharko lirake. Lantegitik lantegira egingo litzake tratua. Bigarrenak ez ondo artzera, berriro lehenengora itzuliko litzake. Eskupeko eske ibiltzea baiño jatorragoa iruditzen zaigu era ontara gauzak moldatzea. Egia bai da esaerak diona: ‘une bateko gosea bakarrik kentzen diozu arrai bat emanda, bizitza guztiko jana eskeintzen arrantzan erakusten badiozu’. Lan egiteko eskubidea du atzeratuak beste guztiak bezalaxe. Ez da guk errukiz ematen diogun zerbait. Lanaren bidez ez bada, ez da osatzen iñor. Beharrezkoa du atzeratuak ere lana osatzeko. Danok eldu behar diogu orpo-orpotik arazo oni. Ez diogu uzkur egin behar. Guztion erantzunkizuna da"

Kontuz, irakurle
Oharra, 1972-IV-23

Bai irakurle. Kontuz! Erriko festak direla-ta, behin eta berriro ere zuen laguntzari eta publizidadeari eskerrak, ale bereziak argitaratuko ditugu. Baiñan, arren, kontuz! ZERUKO ARGIAz baliaturik, beste aldizkariren baterako anuntzioak biltzen dabillenik ere bada-ta

Kondaira triste bat
Chileko Santiago uri nagusian UNCTAD edo CNUCED erakundea ari da egiten bere irugarren biltzar nagusia. ONUren babesean eraturik dagoen erakundea da. Bere elburua, munduko komerzioaren arremanak eta azkunde arazoak zuzentzea da. Batez ere Irugarren Munduko erri behartsuei erabaki jator bat eman nahi lieke. Erakunde hau 1961 urtean sortu zen, ONUko batzarrean egin zen botazio baten ondoren. "Che" Gebarak aldian egin zuen itzaldia gogoangarria da, ONUko ormak ez ziren ohituak horrelako hitzak entzuten. Dena dela, botazio hura zela sortu zen erakundea, eta egin ahal izan zuen Genoban bere lehen biltzarra, 1964 urtean. Erakunde honen barnean, gauzak zehatzago adieraztearren, estadu behartsuek bakarrik ez, baita estadu aberatsek ere parte artzen dute. Baina estadu behartsuek botoz indartsuagoak dira, arauetan honela erabakirik dagoelako. Genoban egin zen lehen biltzarrean ez zen gauza asko erabaki. Egia esan, biltzar kaskarra izan zen. Estadu aberatsen artean bi joera nabarmen agertu ziren: bat, Ipar Amerikarena, eta bestea Frantzia eta Belgikarena. (...) Eskari bat, estadu aberatsei eskari bat egiñaz bukatu zen biltzarra: estadu aberatsek beren produkzioaren %1 eman zezatela, estadu behartsuentzat, alegia. Funtsean, gauza bat bakarrik egin zen, estadu behartsuak elkartu eta "77" estadu behartsuen elkartea sortu, UNCTAD erakundearen barnean bertan indar gehiago izan zezaten. Aseran 77 estadu baldin baziren, une honetan 90etik gora dira, nahiz eta lehengo izenaz jarraitu (...) (1972-IV-23)

Deustoko unibertsitatea
Oharra, 1972-IV-23
Jaun Euskaltzain batzuei Euskal Kultur Mintegiaren izenez inkesta bat egin omen zaielarik eta horri buruz horieriko zenbaitek argitasunak eskaturik, Euskal Kultur Mintegiko batzorde zuzendariak argi eta garbi jakinarazten du ez duela bat ere zer ikusirik haiekin eta, beraz, ez direla erakunde honek antolatutako zerbait bezala hartu behar


Azkenak
Urriaren 7ko gertakariak ikertzeari uko egin dio Israelgo parlamentuak

Oposizioko taldeek proposatutako ikerketa batzorde ofiziala ez da aurrera atera, boz gutxiren aldearekin. Arrazoi ugari daude gobernuko kideek gertaerak ikertu nahi ez izateko.


Xabier Atristain presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Hamahiru urte pasa ditu preso Atristainek, iragan abendutik hirugarren graduan zegoen eta martxoaz geroztik zigorra etxean betetzen ari zen kontrol telematikoarekin.


Desesperazioz RN bozkatu dutenak konbentzitzean datza ezkerraren erronka nagusia

Hirugarren kokatu bada ere, pozik izatekoa badu eskuin muturreko RNk: inoiz baino azkarrago da Frantziako Legebiltzarrean –2017an zortzi diputatu zituen, 2022an 88 eta orain 143–. Bere hauteslegoa azkarki emendatuz doan heinean, anitzez zabalagoa du oinarria:... [+]


Baionako bestetan jipoitu zuten 58 urteko gizon bat hil da

Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]


Gasteiz Antzokia irekiko dute ostegunean Izaskun Arrue Kulturgune izenarekin

Ostegunean, 18:15ean irekiko dute Izaskun Arrue Kulturgunea (IAK), Gasteiz Antzokia eta Euskararen Etxea batuko dituen egitasmoa. Ekainean udalarekin 2024ko hitzarmena sinatu zuenetik Lazarraga Kultur Elkarteak lehenbailehen ireki nahi izan du kultur-gunea. Irekiera ekitaldiaren... [+]


Eibar.org-eko blog komunitateak 20 urte bete ditu

20 urte bete ditu gaur-edo gure blog-komunitateak, Eibar.org webguneko blogak. Interneteko euskal munduaren historia txikiaren parte bat. 1998an Eibartarrak posta-zerrenda sortu zen. 1998-2000 tartean, halaber, webgune probisional estatiko gisa ibili zen martxan Eibar.org-en... [+]


Ostegun honetan aukeratuko dute Frantziako Legebiltzarrerako presidentea

Sei hautagai dira Frantziako Legebiltzarrerako presidente izateko lehian –ezkerretik bat, Macronen aldeko bi, eskuinetik bat, eskuin muturretik beste bat eta independente bat–. Horrez gain, dozenaka eragilek deiturik, FHB Fronte Herritar Berriaren garaipenaren... [+]


Mondragonen gidaritza hartu du Pello Rodriguezek, taldearen lehiakortasuna ardatz duela

Bilboko Euskalduna jauregian egindako urteroko kongresuan Mondragoneko lehendakariaren errelebo aldaketa irudikatu dute, orain arte taldeko buru izandako Iñigo Ucinek eta hemendik aurrera kargu hori hartuko duen Pello Rodriguezek. Horrez gain, hurrengo urteetarako bide... [+]


Israelek zortzi zibil hil ditu Libanon azken bi egunetan

Horietatik hiru haur siriarrak ziren, eta haien etxearen kanpoaldean jolasean zeudela hil dituzte, NBEak gaitzetsi duenez. Hezbollahk mehatxu egin du Israelgo zonalde berriei eraso egingo diela, Israelek azken egunetan Libanon egindako hilketen ondoren.


Mateo Balbuena borrokalari komunista hil da, 110 urterekin

1934ko Asturiasko Iraultzan, Eusko Gudarostean eta militar faxisten kontrako gerran aritu zen Lezaman bizi zen komunista amorratu eta aktiboa.


Eraso sexistei begira Baionako Herriko Etxeak duen jarrera salatu dute feministek

Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.


Kaleko Afari Solidarioak taldeak botako du txupina Donostiako Aste Nagusi Piratan

'Jalgi belak mastara, eta euskara plazara!' lelopean ospatuko dute Donostiako Aste Nagusi Pirata, abuztuaren 10etik 18ra. 


Dantza utzi du lagunek burla egiten diotelako

Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]


Eguneraketa berriak daude