«ERASOEN AURREAN BATASUNAK ONDO MARKATU BEHAR DU IPARRA»


2021eko uztailaren 19an
Ezker abertzaleko hautetsiez osatu Udalbiltzaren egitasmoen artean Eskubideen Karta eta Nazioarteko Konferentzia daude. Elkarri bere Konferentzia burutzen ari da. Uztargarriak al dira biak?

Konferentzia guztiak osagarriak dira. Elkarriren Bake Konferentzia, handi handika, metodologiaren bidetik ari da garatzen gatazkaren ebazpena lortzeko. Gureak, berriz, beste bide bat garatu nahi du Euskal Herriaren identitatearen onarpena gauzatu dadin. Eta ez bakarrik Euskal Herriarena, Europako estaturik gabeko nazioen onarpena ere gauzatzeko bidea lantzen ari gara. Horregatik, herrialde hauetako hainbat partaideren kolaborazioa izango dugu. Ordura bitartean lana egitea dagokigu. Irailaz geroztik, berau gauzatzeko lantzen ari garen egitasmoa ezagutaraziko dugu publikoki. Nazioarteko Konferentzia abenduko bigarren asteburuan burutuko da eta honen amaierako ekitaldian Eskubideen Karta aurkeztuko dugu. Bi egitasmoak uztartuak azalduko ditugu nolabait.

Bakea lortzeko baldintzak sortze lanetan ari zarete. Ba al duzue datu objektiborik bizi dugun egoera alda daitekeenik pentsatzeko?
Gaur egun dugun datu objektibo bakarra Euskal Herriak bakea nahi duela da. Gure gizartea gatazka konpontzeko bideak bilatzen ari da eta horretarako dinamika eta mekanismo berriak antolatu nahia azaldu du. Aberri Eguneko adierazpenetan hori egon da denon ahotan, eta hori oso positiboa da. Herriaren nahia hori da. Bere ordezkariek bake nahi hori gauza dezaten nahi du herriak. Guk hori gorpuztu beharra daukagu orain.

Miarritzen batzartu zen Udalbiltzak bake ekimena gauzatzeko bideak markatu zituen. Zertan da ekimena egun?
Azken hilabeteotan gizarte eragileekin lehen bilerak egin ditugu eta orain talde politikoekin hasi gara. Horrek baina joan-etorri asko eskatzen du, finean prozesu bat burutu behar da. Zeregin honetan alderdien ekarpenak bilatzen ditugu eta berauek mugarik gabe eman behar dira. Lehenengo fasean gaude eta lan horrek bere denbora behar du. Gu Udalbiltza gara, baina alderdiek beren konplexutasuna daukate, aniztasuna dute beren barrenean eta hori landu beharra dago.

Zeregin horretan nola hartzen du zuen ekimena «beste» Udalbiltzak?
Guk lanaren poderioz besteak «kutsatu» nahi ditugu, Udalbiltza bere osotasunean martxan jar dadin. Ez da denbora asko dinamika berri hau martxan jarri dela eta denbora behar dugu, kutsatze hori ekinaren ekinez lortzen da, eta kutsatze moduko bat ematen ari den konfiantza osoa daukat.

Batasuneko kide izanik, alderdi honen aldetik bake proposamen baterako ekarpen berriak ikusten al dituzu?
Udalbiltzak oraindik ez du gai honetaz bilerarik egin Batasunarekin. Udalbiltzak alderdiekin bilerak bukatuko ditu denbora gutxi barru, ekarpenak guztiak bildu eta sintesia egiteko ordua izango da.

Nola daramatzazu Batasuneko kidea, Ondarroako alkatea eta Udalbiltzako lehendakari karguak?
Ondo eramaten ditut, alkate izateak lanak batzea errazten du. Alkateak, eskuarki, urteetako lan esperientzia bildutako herritarrak gara. Niri ez zidaten Ondarroako herritar guztiek botoa eman, baina herritar guztien alkatea naiz, herritar guztiak berdin-berdin hartzen ditut. Ideologikoki alderdi batetik elikatzen zara, baina alkate bezala ezin duzu bakarrik hortik elikatu, beste lekuetatik ere elikatu egiten duzu zure burua, zorionez gainera. Herriak egiten dituen ekarpenak jasotzen ditugu, horrek gure lana eramangarriago izaten laguntzen digu.

Herritar guztiak ordezkatze lan horretan, nola bizi dituzu ETAk burutzen dituen zinegotzien aurkako atentatuak eta hilketak?
Euskal Herrian bizi dugun egoera oso gogorra da alkate batentzako, alkate nahiz herritar bezala. Zinegotzi guztiak udal mahaikideak dira, maila pertsonalean elkar estimatzen dugu, ez da erraza beraz. Ni pentsamolde kristauetan hezituta nago eta horrek norbere barruan ikaragarrizko zurrunbiloa sortzen du. Egoera honek, alde batetik, gure etika eta morala ukitzen ditu eta bestetik gure jarrera politikoak astindu ere bai. Niri eta nire ondoko zinegotziei ezin ikaragarria sortarazten digu. Egoera honek irtenbidea behar du, herriak egoera honetatik atera behar du. Alkate bezala, ordea, ez dut irtenbiderik ikusten jarrera pertsonal batetatik. Egoerari irtenbide oso bat eman behar zaio, irtenbide negoziatu orokor bat.

Hainbat alkate, dakigunez, bake mintzakidetza edo bake mahai bat lantzen ari zarete. Zer dago horretaz?
Mintzakidetza horiek une larrietan sortzen diren ekimenak dira. Finean, Udalbiltza antolatzen ari den ekimenaren mahai-paraleloak dira. Ordea, asmoen metaketa egiteko garaia iritsi zaigula uste dut, arlo eta eremu ezberdinetan garatzen ari diren egitasmoak batzeko ordua iritsi dela. Ahaleginak batu eta gaiari osotasunean heldu behar zaio. Batasuneko alkatea naizen aldetik, bake egitasmoari denok batera ekin beharra ikusten dut, gaiari osotasunean ekin behar zaio. Hor dugu Irlandako esperientzia, kontzeptu batzuk sortu dira, adibidez «inclusive talkls» delakoa, hau da, bake egitasmoan denetarik hitz egin behar dugu, dena malgua, eztabaidagarria eta negoziagarria baita. Euskal gatazka konpondu nahi badugu ezin dira gauza batzuk saihestu, denak osotasun batean hartu behar ditugu, bestela arazoak ez du konponbiderik.

Lizarra-Garaziko Akordioaz geroztik, aurreratu al da zeregin horretan edo zapuzgarria gertatu zen egitasmoa? Ezker abertzalea ez da indartua atera itxura batez.
Lizarra-Garaziko Akordioa perspektiba zabal batetik ikusita ez da zapuzgarria, bere mementuan eman zen eta esperientzia horretatik asko ikasi dugu denok, gaur egun esperientzia horrek indarrean jarraitzen du, Udalbiltza lekuko. Udalbiltzako lehendakaria naizen aldetik, ezker abertzalea nola atera den juzkatzea ez zait egokia iruditzen. Hala ere, esan dezaket ezkerraren ezaugarrietako bat zabaltasuna dela, ezkerrak bere barnean ñabardura eta espresio asko biltzen dituela, konplexuak eta zabalak aldi berean. Euskal ezkerra ere ez da izaera horretatik at gelditzen, ezkerraren bidean garatzen diren pentsamoldeak zabalak dira, eta uniformetasun eta hertsikeriatik at garatu behar dira. Nire ustez, honek ez du ezker abertzalea ahultzen, alderantziz, bere aniztasunaren adierazpideak dira.

Batasunaren ilegalizazioa iragarri da. Egoera horretan nola nahiko zenuke Batasunak erantzutea?
Ilegalizazio egoera batean ez da gustuko erantzunik ematen eta Batasunak ere ez du emango. Frantziako nahiz Espainiako Gobernu zentralistek Euskal Herriak bizi duen prozesua zapuztea nahi dute (batzutan prozesu desesperagarria bada ere), zeregin horretan Batasuna legez kanpo utzi nahi dute. Nik zer nahiko nuke? Ni ahaleginduko naiz martxan dagoen prozesua hau aurrera atzeratzen. Gobernuetatik datozen erasoen aurrean iparra ondo markatuta izan behar du Batasunak. Bidea lan egitea da, herrietan lanean segitzea. Herriak urte askotako gatazka honetan erakutsi duen heldutasuna erakutsi behar du orain ere. Fase honetan ere, prozesuak aurrera egingo duen konfiantza osoa daukat.

n Fase honetan hautetsi berriak izango dira, zuk kudeatzen duzun Udalbiltzaren ordezkaritzan eraginik izan lezake Batasunaren ilegalizazioak?
Ez dut uste. Euskalduna Jauregian onartu ziren oinarriak hor daude, iraunkortasunerako bokazioz sortuak. Hautetsi berriak herriak aukeratuko ditu, sigla batekin edo besterekin. Hautatuak direnak direla ere Udalbiltzak aurrera jarraituko du, bidea markatua baitu. Gorabeherak izango dira tarteka, baina herri honek iparra hartua du eta jakingo du iparra galdu gabe aurrera egiten. Gu ez bagaude beste batzuk izango dira.

Batasuna ilegalizatzen bada ere, Loren Arkotxa, aurkeztuko al da?
Loren Arkotxa aurkezten bada, orain arteko ildoan lanean segitzeko izango da. Batasunaren izenean ez bada, beste edozein hautagai zerrendan joan naiteke, siglak eta izenak gutxienekoak dira. Nirekin dauden zinegotziak ere modu berean aurkez daitezke. Finean, aukeratuak bagara herriaren zerbitzuan aritzeko aukeratuak izango gara

«Ona da dauden espresio politiko guztiak azalaraztea»
Udalbiltza nazio mailako erakunde bakarra izaki, Aberri Eguna deitzea berari dagokiola esan ohi duzue. Zein Udalbiltza ordea? Bi Udalbiltza baitira eta ekitaldi izan baitira: Etxarri Aranatzen eta Gernikan.

Udalbiltza bat bakarra dago, ez bi. Gaur egun bi dinamika daude ordea. Mementuko gauza bat da, trantsizioko egoera bat bizi dugu, baina lanen poderioz egoera hau gaindituko dugu.

Udalbiltza bakarra, baina bere organo eragile guztiak ez dira elkarrekin biltzen.
Beno, hori aurrerantzean ikusiko dugu. Herri honetan, sarritan esaten dugunez, isileko lan asko egin beharra dago, isileko lana landu beharreko arlo bat da, eta lan polita egiten ari garen nago. Ni itxaropentsua naiz arlo horretatik etorriko denarekin.

Zer nolako iritzia duzu pasa berri den Aberri Egunaz?
Aurtengo Aberri Eguna berezia izan da. Gure herria espiral batean sartuta dago eta Aberri Eguna horren espresioa izan da. Ez dut Aberri Egunaz iritzi txarrik. Biltzen gaituen asmo berdin asko entzun dira tokian tokiko Aberri Eguneko ekitaldietan. Aberri Eguna horrela ikusi behar da, eta ez sakabanatua. Jakina, orain bil gaitzaketen asmo horiek egitasmo bateratuan bildu behar ditugu. Egitasmoa gorpuztu, bide onean jarri eta bilgune batera eraman behar dugu. Udalbiltzak hor berezko zeregina dauka eta horretan ari gara. Baina hau isileko lana da, esan bezala.

ABk deitu ekitaldia indar guztien ordezkaritza bat bildu duena izan da. Zein da zure balorazioa?
ABk hala nola Aralarrek beren burua aditzera eman nahi izan dute, eta espresatzea oso ona da. Aberri Eguna eta Lizarra eta Garazi herriak aukeratu dituzte beren egitasmoa azaltzeko. Gaurko egunean bizi dugun errealitate bat da, espresio mota bat da. Ona da espresio guztiak ateratzea. Nik Udalbiltzako kide bezala espresio horiek azalaraztea beharrezko ikusten dut burutzen ari garen sintesi lana gorpuzteko. Hau da, Udalbiltza mementu honetan hainbat gizarte eragileekin biltzen ari da, orduan oso lagungarri da espresio guztiak azalaraztea


Azkenak
EITBren Bilboko egoitza aurrean kontzentrazioa egingo dute, zuzendaritza postuak euskalduntzea exijitzeko

"EITB euskalduna, zuzendaritzatik hasita!" lelopean, otsailaren 25ean egingo dute elkarretaratzea, asteartean, EITBko ELA, LAB eta ESK sindikatuek nahiz Aldatu Gidoia ekimenak deituta.


Lizarrako UPNk eskoletako bertsolaritza programa eten du

Lizarraldean euskara sustatzeko lana egiten duen Bagara elkarteak egin du salaketa: "Sorkuntzarako gaitasuna bultzatzen da eta pentsamendua kritikoa lantzen, hori guztia ikuspegi ludikotik, gozamenean oinarrituta".


EAEko gazteen %88aren ustez buru osasuneko tratamenduak Osakidetzaren gain egon beharko lirateke

Future Game proiektuak EAEko gazteen osasun mentalaren inguruko ikerketa egin du. 18-35 urteko gazteen %87,7ak osasun mentaleko tratamenduak osasun publikoak bere gain hartu beharko lituzkeela pentsatzen du; %64,5ak osasun mentalaz hitz egitean haien iritzia kontuan hartzen ez... [+]


AEBak eta Errusia batzartuko dira gaur Saudi Arabian, Europak albotik behatzen duen bitartean

Ukrainako gerra hasi zenetik, bi potentziak ez dira mahai beraren bueltan eseri. Negoziatu egingo dute nola amaitu gatazka belikoa. Ukrainako presidenteak, ordea, esan du ez duela mahai horretan adosten den ezer onartuko, bera ez baitute gonbidatu.


Guggenheim Urdaibai: nork nori entzun eta zertarako?

2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]


Lau urteko espetxe zigorra ezarri diote Irungo irakasle bati, Txingudi Ikastolan ikasle bati sexu abusua egiteagatik

Lau urteko kartzela zigorra, zazpi urteko inhabilitazioa eta hiru urtez 12 urteko biktimarengandik urruntzeko agindua eman du Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak. Neskari 6.000 euro ere ordaindu beharko dizkio erasotzaileak kalte-ordainetan.


Kripto-txanponekin eginiko iruzur batek krisi betean murgildu du Milei

$LIBRA izeneko kripto-txanponean inbertitzeko deia egin zuen Argentinako presidenteak sare sozialetan. Une batean 4.500 milioi euroko balioa izatera iritsi zen arren, ordu gutxiren ostean behea jo zuen kripto-txanponak eta galera asko eragin zizkien bezeroei. 100 salaketa baino... [+]


2025-02-18 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gorabehera ekonomikoak otorduraino heltzen direnean: arrozaren krisia

Estatu Batuen muga-zergak nahiko buruhauste ez balira, pasa den asteko albiste xalo samar batek dardara-uhinak helarazi ditu mundu-parte handi bateko otordu-mahaietaraino: Japoniako gobernuak bere arroz-gordekin estrategikoetako 210 mila tona merkaturatzeko agindua eman du,... [+]


Martxoak 3a “askatasunez” oroitzeko aldarria egin dute

ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea... [+]


2025-02-18 | Mara Altuna Díaz
Scott Zuñiga, Estatu Batuetako tiktoker euskaltzalea:
“Euskara ikasteko nire superboterea da etengabe hitz egitea, lotsa alde batera utzita”

44 urte ditu, ama mexikarra, eta eskoziarra aita. Mexiko Berrian jaio zen, Utah-n hazi, eta duela hogei urte izan zuen euskararen berri, Cadizen Zinemagintza ikasten ari zela, norbaitek abizen euskalduna zuela esan zionean. Duela bi urtetik Donostian bizi da eta euskara ikasten... [+]


HezkuntzArtea taldeak manifestua aurkeztu du: “Moda pedagogikoak bata bestearen atzetik ezarri dituzte”

Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]


Sabotaje algoritmikoaren alde

«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version

«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea

Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]


2025-02-18 | Antxeta Irratia
Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek hamabostaldia antolatu dute euskararen erabilera hauspotzeko

Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]


Ekainaren 1 era atzeratu dute Iparraldetik zirkulatzeko ingurugiro agiriaren derrigortasuna

Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.


Eguneraketa berriak daude