«EGUN, AB-K BAKARRIK BILDU DITZAKE ABERTZALEAK ABERRI EGUNEAN»


2021eko uztailaren 19an
Lizarra-Garaziko Akordioaren porrotak noraezean utzi zituen bere sinatzaileak. Harrezkero, Batasuna eta Aralar alderdiak sortu ziren ezker abertzalean. Iparraldean, berriz, ABk biltzar nagusia burutu zuen, eta aro berri bat hasi ere. Aro honetako lehen ekimen handia azaldu digu Richard Irazustak:«Aurtengo Aberri Egunaren antolaketa ideia oso sinple batean funtsatzen da. Lizarrako Akordioaren bilkurak, zoritxarrez, inolako baloraziorik egin gabe bukatu ziren. Akordioaren arazoen muina aztertzeko, batzuon nahiz besteon erruak eta erantzukizunak zehazteko gogoa geratu zitzaigun. Lan eskema berri batera itzultzeko zer egin behar zen aztertu nahi genuen. Tamalez, ez genuen paradarik atzeman. Garaziko Aberri Eguna, Lizarra-Garaziko Akordioaren espiritua berreskuratzeko bidean antolatuta dago».

Nola gauzatu duzue asmo hori?
Asmo hau ABko azken biltzar nagusiaren ildo estrategietako bat da, jakinda ere, Lizarra-Garaziko indarrak mahainguru batean biltzea oso zaila dela. Alta, Aberri Eguna kari entseatu gintezkeela pentsatu genuen, baita prozedura bat abian jarri ere xede horrekin. Batetik, alderdiengana hurbiltzeko, eta bestetik, gizartearengana. Gisa honetara, edozein alderdikoak izanik ere, nahi duten guztiak etor daitezke Garaziko Aberri Egunera.

Nola gauzatu duzue prozedura?
Lehenbizi, bilkurak egitea proposatu dugu ezkerreko talde guztien artean. Bigarrenik, EAJ, EA eta sindikatuekin. Kontziente ginen, EAJko sektore instituzionalista mugitzea zaila izango zela batetik, eta Batasunako sektore nagusia, bestetik.
ABk indar guztiei luzatu die gonbita. Denek Ibilaldian parte hartuko zutela erantzun ziguten. Garazin ere egongo zirela, alta, ez dute beren partehartzea egundaino zehaztu. Indar guztiak, nola edo hala, gure asmoarekin bat etorri dira, hala ere. Jarrera horrek logika politiko bati erantzuten dio.

Lizarra-Garaziko Akordioa sinatu zuten erdiko indarren arteko ekimen bezala aurkeztu duzue Aberri Eguna.
Baiki. EAJ eta Batasunaren artean kokatzen diren talde eta gizarte eragile asko atzeman dugu lanerako eta proposamenak egiteko prest. Horixe izan da Aberri Eguna gisa honetara antolatzeko eta bide berri bat urratzeko eragile nagusia.

Nolako erantzuna jaso du zuen proposamenak?
Aralar, Zutik eta Batzarrek berehala erantzun digute, baikor erantzun ere. Geroxeago, EA eta ELAk. Ez beranduago horregatik, lan moldea dela-eta gure proposamena geroxeago egin zaielako baizik. ELAk berehala egin du publiko bere interesa. Batasunak harriduraz hartu du gure proiektuaren berria, ez du segidan erantzun. Aberri Egunerako gure asmoa prentsaren bidez agertu dugunean, orduan erantzun du publikoki, Ibilaldia nahiz Aberri Egunerako gure testua begi onez ikusten zituela esanez.

Alabaina, gero Batasunak gibelera egin du. Bere ordezkaritza bat egongoda Garazin, baina Donibane Lohizunen ospatuko du Aberri Eguna. Zer gertatu da?
Hori Batasunak erantzun beharko du. Galdera hauxe da:«Nola dei dezake Batasunak Donibane Lohizunera Aberri Eguna ospatzera?». HB edo EHk azken urteetan ia-ia beti Iruñean ospatu izan du, eta aurten Donibane Lohizunen. Egun, Euskal Herriko gertaera politiko garrantzitsuenak ez dira Iparraldean garatzen. Beraz, zergatik Donibane Lohizunen? Ez dut ulertzen, ez da logikoa.

Aberri Eguneko testuan EAJ eta ETAri dei esplizituak egin dizkie ABk.
Gero eta jende gehiagok bat egiten du testuan jartzen denarekin eta inork ez du traizio gisa hartu behar. Gure gogoeta hauxe da: ETAk su-etena bertan behera utzi zuenetik, abertzaletasunak eta egoera politiko sozialak okerrera egin dute. Ezker abertzalea eta abertzaletasuna oro har ez dira indartu. ETAren erabakia erru bat izan zen. Beraz, ETAri tregua berri bat eskatzen diogu eta EAJri berriz, oraingo marko instituzionala gainditzeko urratsak eman ditzan. Ahantzi gabe, Frantziako nahiz Espainiako estatuei eginiko deia. Beren erantzukizuna berebizikoa da gatazkaren ebazpenean. Hiru zutabe hauetan funtsatzen da gure ekimena.

Beharbada, Batasunak horregatik antolatu du bere Aberri Eguna.
Litekeena da. Beraiek, printzipioz, ez dute esan puntu hori ez zutela onartzen, baina ez dute garbi hitz egiten. Ez badaude ados, esan dezatela argi eta garbi, testu hori onartzen ez dutela, ondorio guztiekin. Batasunak baina, ulertu behar du ez duela ezker abertzalearen monopolioa. Lizarra-Garaziko Akordioaz geroztik ezein alderdik ez du ezker abertzalearen monopolioa, ez gehiengoa. Batasuna ez da ezker abertzalearen indar eragile nagusia, ezker abertzalea beste logika politiko batean sartzen ari da. Batasunak, ordea, ez du hori onartu nahi. Batasunak bere ekitaldiak antolatu nahi izan ditu ABk antolatu nahi duen Aberri Egunean. Bere tokia eta bere ekitaldiak izan nahi zituen bere mezuak eta estrategia helarazteko. Finean, Aberri Eguna bere egin eta ezker abertzalearen gehiengoa bere ildotik doala agerrarazi nahi zuen. Garaziko Aberri Eguna ez da horretarako antolatua izan, ordea.

Zein da Garaziko Aberri Egunaren logika?
Garaziko Aberri Egunak badu bere logika, ABk alderdi eta hiritar denei leku bat egiten dielako. Egun, zein indar politikok dei dezake Aberri Egun bateratu batera? Horixe da kontua. Zeinek lotu ditzake Euskal Herriko alderdiak, sindikatuak edota indar eragileak? EAJ, EA, Batasuna, Aralar, Zutik, Batzarre, LAB, ELAk... Bada ez. Irudiz, ABk bakarrik eraman dezake ekimen hori aitzina.

Eta arrakasta ziurtatu al duzue?
Ez dakigu. Baina, gaur gaurkotz, Aberri Egun bateratu baten aldeko apustu egin dezakeen alderdi bakarra AB da, baita arrakasta edo porrota jasan da ere. Hasteko, beste edozein indar politiko baten esku utziz gero, askok eta askok atzera egingo lukete. Lizarra-Garaziko Akordioaren espiritua berreskuratzeko urrats interesgarria izan daiteke. Jakina, alderdi bakoitzak bere ohiko lekuetan ospatuko du Aberri Eguna, baina, argazki orokor bakarra Garazin emango da. Inportanteena ez da jakitea ABk zein arrakasta lortu duen -ez dugu geure ekimen gisa hartzen- baizik eta gaur egun bizi dugun egoeran, une batez, EAJ eta ELAtik Batasuna eta LAB bitarteko indar guztiak biltzeko gauza izan garela.

ABren proposamenaren arrakasta EAJren eta Batasunaren arteko sektore horiek eman dezaketen erantzunean datza, nolabait.
Hori ikuskizun dago. Aberri Egunak hori horrela den erakutsi ahalko du. Guk, erdiko esparru horretan ahalmen handia ikusten dugu. Eta ez bakarrik EAJn eta Batasunan ez gauden indarren ahalmena, alderdi hauetako oinarrietan jende askok bat egiten du Aberri Eguneko testu osoarekin. EAJko askok oraingo marko instituzionala gainditu nahi du eta Batasunako askok ere borroka molde berriak landu nahi ditu. EAJren eta Batasunaren ikuspegi nagusien artean badago jende multzo zabal bat beste bide bat urratzeko, teorian bederen. Beste gauza bat da teoria praktikara eramatea. Aurtengo Aberri Eguna teoriak praktikan jartzeko ekitaldi bat izan dadila nahi dugu.

Bestalde, Batasuneko zenbaiten ustez AB ez da ezker abertzalea. Nola hartu duzue hori?
Esan bezala, ABren ustez, inork ez du ezker abertzalearen monopolioa, ezta abertzaletasunarena ere. Gu ezker abertzalekoak gara, geure ibilbide historikoagatik, geure pentsamoldea eta praktikarengatik. Haiek ezin digute hori ukatu. Haiek pentsatzen badute ezker abertzalea bat dela, bakarra, eta hori Batasuna dela, gu haien eskematik kanpo gaude, ez gaude haien ezker abertzalean. Gainera, nork ematen dio Batasunari jabetza hori? Guk ez. Gure ustez, ezker abertzalea anitza da, aniztasun hori bere bilakabide historikoaren ondorioa da. Hori Euskal Herritarrok (EH) antolakundean agertu zen. AB ez zegoen, baina, bai Zutik, Batzarre eta Aralar. Orduan ezker abertzalekoak ziren eta orain ez?

ABri ezkerrekoa ez izatea leporatzen zaio. EAk ABn lekua duelako, kasu.
EAk leku irekia du gure egituran, eta datozen urteetan, ezker abertzaleak (alternatiba politiko eraginkorra izan dadin) ezker muturreko eta indar sozial demokratikoak biltzea lortu behar duela pentsatzen dugu. ABk ez dio aukera horri bere egitura ixten. Nork esango du horregatik AB ez dela ezkerrekoa? Iparraldean (Europako beste herrialdeetan bezala) joera hori ez da harrigarria. Euskal Herrian ezker zabala eta anitza beharko dugu ezker abertzalea benetako alternatiba politikoa bihur dadin. ABren ustez, egungo ezkerrak joera hori hartu behar du. Galdera bat: ezker abertzalearen aukera politikoa izan den HB, ezkerrekoa izan al da?

Azkenik, AB eta Aralar, EEren zereginean ikusten dituzte Segiko gazteek?
Hori esatea gure herriaren historia politikoa ez ezagutzea edo faltsutzea da. Egun, ez Elkarri, ez Aralar ez AB ari dira EEren rolean edo zereginean. EEko garaiko HBren rola betetzen ote du Batasunak? Ez. Guk ere ez. Euskal Herriko egoera soziopolitikoa aldatu da

«Ez nau nire ikusmolde politikoa agertzeak asaldatzen»
Iaz, Lizarra-Graziko Akordioaren ondoko aro berri baten bidean, pertsona batzuei zubiak eraikitzeko aukera iritsi zaiela esan zenuen. Nolakoa da politikan ari zareten pertsonen arteko harremana. Zaila oraindik ere?

Zaila da beti. ABn, ordea, alderdietako jendearen arteko harremanak landu daitezkeela uste dugu. Alderdien egiturak funtsezkoak dira, baina Aberri Eguna bateratu bat gauzatzea jendearen arteko harremanei esker posible izango da. Lizarra-ko Akordioaren garaian hainbat urrats eman zen -pertsonen ideien gainetik- kide bakoitzaren nortasunari esker. Harrezkero, elkar ezagutu dugun heinean, errazagoa zaigu elkar ulertzea.

Pertsona edota militanteen lanen ondorioz egiturak aldatzen hasten direnean, ez ote dira tirabirak sortzen?
Ez dira zergatik sortu behar. Sekretua da zeure adore eta kemena helburu baten mesedetan jartzea. Ni horretan ari naiz egun. Bai EAJ bai EA nahiz ELAko jendearengana iristeko neure harremanak landu ditut. Baina, ez naiz bakarrik neure borondatez ari, ABren izenean ari naiz. Proposamen bat baldin badut zuzendaritzan aurkezten dut, eta alderdikideek ez badute ontzat ematen bertan behera geratzen da. Nire ideia ona baldin bada, aitzina egiten dugu. Asmoak elkarri azaltzen eta onbidean jartzen saiatzen gara, ez dira guztiz bide pertsonalak sekula, proiektu orokor baten zerbitzurako harreman pertsonalak dira. Jakina, bakoitzak bere izaera izanik ere, proiektuak pertsonen nortasunean eta beren lanean funtsatzen dira, arrakasta denon arteko elkarlanean oinarritzen da.

Politika posibilismoaren bidez egiten da, errezeloak sortzen dira. Ez al duzu inoren aldetiko estutasunik sentitu?
Orain arte inork ez nau estutu. Jasaile ona, agian. Alderantziz, oro har, herriko jendeak sostengu morala ematen dit. Orain, Hegoaldean bereziki. Errezeloak izaten dira, batzutan, hori noramala da. Baina inork ez ditu bere ateak itxi nahi. Batzuek, beharbada, ni baino gaizkiago daramate oraingo egoera zaila, nik, benetan, ez dut gaizki eramaten. Ez nau bederen, nire ikusmolde politikoa agertzeak asaldatzen. Gainera, lasai nago, ez naiz politikari profesionala, ez naiz bizi politikatik, eta ABko idazkaritzako kide edo eleduna izateari utzi behar badiot ere, ez da mundua bukatzen. Politikatik kanpo badago ere bizitzea. Bizitzan badira beste proiektuak eta askotan utzi behar izaten ditugu politikan ari garelako


Azkenak
Osakidetzan egiturazko eta egiazko konponbideak eskatu dituzte Gasteiz, Bilbo eta Donostian

Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.


Aroztegiari ezetz esan dio jende oldeak Iruñean, eta auzipetuen absoluzioa eskatu du

Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]


Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Eguneraketa berriak daude