MERKATARITZA ARAUTZEKO ALA SAREA KONTROLATZEKO?


2021eko uztailaren 19an
Merkataritza elektronikoa, on line egiten dena alegia, gero eta gehiago entzuten den hitza eta aurrera eramaten den jarduera da. Nahiz eta Euskal Herrian oraindik joera hori ez izan nabarmenegia, Interneten web guneren bat duten herritarrak gero eta gehiago dira. Horregatik ziur, dagoeneko euskaldun askoren belarriei lau hizki hauek ezagunak egiten zaizkiela: LSSI edo berdina dena, Informazio Gizartearen eta Merkataritza Elektronikoaren Zerbitzu Legea. Espainiako gobernuak onartutako lege proiektu bat izan arren, sareko euskal jarduera beronen menpe geratzen da. Alberto Unamunzaga, «Eusko Alkartasuna Sarean»eko komunikazio arduradunak zentzu honetan dio Euskal Autonomi Elkartearen eskuduntzak direla ikerkun-tza zientifiko eta teknikoa, barne merkataritza, azokak, kontsumitzailearen eta erabiltzailearen babesa eta merkatal burtsen ezarpen eta erregulazioa. «Non geratzen dira Gasteiz eta Nafarroa prozesu honetan? Estatutuko iruzur berri baten aurrean gaudenaren susmoa daukat».

Legearen sorburua Europako Batasunak estatu partaideei luzatutako zuzentarau bat izan da. Asmoa Internet bidezko merkatal harremanak arautzea da, enpresari zein kontsumitzaileek ildo konkretu batzuen arabera joka dezagun eta segurtasun juridikoa bermatuta gera dadin. Espainian otsailaren 8an Ministroen Kontseiluak LSSI lege proiektua onartu zuen. Martxoaren 12a arte emendakinak aurkezteko epea zabalik egon da eta orain Kongresura pasako da behin betirako onartua izateko.
Lege proiektu hau onartu aurretik, bitartean, eta baita orain ere, kritikak edonon entzun eta irakurri ahal izan dira. Baina zergatik hainbeste zalaparta ustez guztien onerako izan beharko lukeen lege baten inguruan? Kritika guztiak bilduko lituzkeen premisa bat aipatzea nahikoa da irakurlea arrastoan sartzeko; LSSIren atzean Internet kontrolatzeko nahia dagoela uste dute hainbat sektorek. Azter dezagun ordea, zer dioen legeak eta zer suposatu lezakeen. Isabel Hernandok Europako Komisioan lan egiten du teknologia berrien inguruko legeak aztertzen. Bere aburuz, «ziberzentsuraz hitz egitea gehiegizkoa da. Beste gauza bat da etorkizun hurbil batean ziberzentsura eman daitekeela, momentu konkretu batean herri batek izan dezakeen profil politikoarekin jokatzen ari baikara».


Legeak arautzen duena.

Legeak sarean jarduera ekonomikoren bat dutenak merkataritza erregistroan beren datuak ematera behartzen ditu: enpresaren izena eta web helbidea besteak beste. Bestalde, linean egiten diren kontratuak zer kasutan diren baleko zehazten da. Era honetako kontratu batek balio dezan enpresak zehaztasun guztiak irakurrarazi behar dizkio bezeroari, horretarako prestatua dagoen orrialde batera eramanez. Bestalde, spam edo publizitate erauntsia galarazten du, baldin eta erabiltzaileak aurretiaz baimenik eman ez badu. Zerbitzua eskaintzen dutenen ardura noraino iristen den ere arautzen du, zerbitzua eskaintzen dutenen eta edukiak jarri edo bidaltzen dituztenen aldea zehaztuz. Zentzu honetan legeak dio zerbitzuen hornitzaileak ez dituela zertan edukiak gainbegiratu behar.


Legeak ekar lezakeena.

Baina onura horien atzean, zehaztasun eza eta zentsura ikusten dutenak asko dira.

Informazioa eta merkataritza jardueren arteko mugak ez dira bereizten errazak eta askok ez dakite adibidez, zer gertatuko den iritziak eta zerbitzuak eskaintzen dituzten orriekin edo informazioa izan baina autofinantzatzeko publizitate bannerra jartzen duten orrialdeekin. Azken kasu hori, publizitatea jartzea merkataritza egitea denez, legeak arautzen duen esparrua bihurtzen baita. Zentzu honetan adierazpen askatasuna arriskuan egon litekeela diote batzuk. Gainera, ez dago delitua egin beharrik. Legearen arabera, ordena publikoa edo pertsonen duintasuna bezalako baloreei eraso egiten dieten edo eraso egin diezaioketen zerbitzuen aurkako neurriak hartu ahal izango dira. Erabakia hartuko duen agintearen inguruan ere bada hainbat eztabaida. Legeak «agintari eskuduna» aipatzen du. Baina nor da aginte hori? Askoren aburuz mota honetako erabakiak epaile baten esku bakarrik egon beharko lukete. Denborak erakutsiko digu susmoak egia bihurtzen diren, ia inork ez baitu zalantzan jartzen legea aurrera aterako denik l

Sinadura elektronikoa
Merkataritza elektronikoaren legea sinadura elektronikoaren legearekin osatzen da. Lehenak funtzionatzeko beharrezkoa da bigarrena, nolabait ziurtatu behar baitugu igorlea benetan berak esaten duena dela. 1999tik sinadura elektronikoaren inguruan erret dekretu bat dugu, baina ez da oso erabilgarria izan eta orain gai beraren inguruan lege proiektu bat garatzen ari dira. Gaiaren inguruan oraindik ez da gehiegi hitz egin, baina oso kontutan hartzekoa izango da

Interpretazio maltzurra
Espainiako gobernuak dio adierazpen askatasuna ez duela murriztuko LSSI legeak, eremu horretan ez dela sartzen, soilik jarduera ekonomikoa duten web guneak arautuko dituela. Baina uste dut ez direla fidatzekoak eta hala uste dute beste askok. Nahikoa da lege horren interpretazio maltzurra egitea. Adibidez, zure web gunean iragarkiak jartzen badituzu, nahiz eta dirurik jaso ez, jarduera ekonomikodun web gunetzat har daiteke.

Gobernu hori legeen interpretazio zabalak egiten aditua da eta «terrorismoaren» kontzeptuarekin ikusi dugun bezala, sareko edozein jarduera «ekonomikotzat» jo daiteke eta ondorioz lege horren pean jarri

Birtualtasuna
Mundu birtualean» zuzenbidezko estatua «birtuala» izango da baita ere. «Agintari administratibo eskuduna»k «mundu errealean» botere judizialaren ardura diren neurriak hartu ahal izango ditu, adibidez eduki bat atzera botatzea; eta sarbide hornitzaileek Zientzia eta Teknologia Ministeritzako ikuskatzaileei inolako ordena judizialen beharrik gabe eskatutako dokumentazioa erakutsi beharko diete.

Bestalde, doan ostatatuta dauden orrialde pertsonalak, normalean publizitatea dutenak, jarduera ekonomiko gisa hartuko dira eta beraz legearen ezarpen eremuaren barnean geratuko dira

Zentsura elektronikoa
Duela bost urte, Internet «mutiko arraro» batzuen gutizia baino ez zenean, asaldaturik zegoen talde bati «ETAren aldeko»tzat jotzen zuten web gune bat erasotzea bururatu zitzaion, Euskal Herria Journal. Beraien helburu bakarra orri hura ziberespaziotik ezabatzea zen, Miguel Angel Blancoren erahilketaren mendeku bezala. Uda hartan Espainia osoan zabaldu zen gorroto kolektiboaren emaitza bezala, anekdota hutsa izan beharko lukeena, sarearen aurkako zentsura kasurik garbiena bihurtu zen.

Orain Gobernu zentralak zentsura elektroniko mota hori instituzionalizatu nahi du. Informazio Gizartearen eta Merkataritza Elektronikoaren Zerbitzu Legea onartuz gero (LSSI), nahikoa izango da «agintari eskuduna»ren erabaki bat Euskal Herria Journal bezalakoak ixteko. Internauta kritikoek ez dute e-posta bidez bonbardaketarik egin beharko. Nahikoa izango da Gobernuaren ideologiarekin bat egitea


Azkenak
Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


2024-08-08 | Sustatu
Twitterren alternatiben analisia: Bluesky, Mastodon eta Threads

Elon Musk-en jarrera ultra eta toxikoak egunetik egunera agerikoago izanik, X/Twitter noren eskutan dagoen edozeinek ikusten du. Berriz ere egunotan sare horretatik alde egiteko deiak eta agurrak ikusten ari gara, eta horren harira artikulu interesgarria irakurri dugu Electronic... [+]


Israel Donostiako Klasikotik kanporatzeko eskatu du Gernika-Palestina herri ekimenak

Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]


Egiazko arrazoia Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko

Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .


Puigdemontek esan du osteguneko inbestidura saioan izango dela

2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.


Donostian jarrera eta eraso arrazistak ugaritzen ari direla salatu eta borrokatzera deitu dute

Udaletxe aurrean eginiko prentsaurreko jendetsuan, Donostian gertatzen ari diren jarrera arrazista, klasista eta faxistekin kezka adierazi dute hiriko eragile sozial eta politiko ugarik. Irakurketa bateratua eskaini dute 37 eragilek, besteren artean, Ernai, GKS, Bilgune... [+]


Venezuelako oposizioak dei egin die poliziei eta militarrei gobernuaren kontra egitera

“Herriaren eta beren familien alde” jartzeko eskatu diete Edmundo Gonzálezek eta María Corina Machadok adierazpen bateratu baten bitartez. Maduroren gobernuak erantzun egin die, eta erabaki dute dokumentuaren sinatzaile biei “ikerketa penala... [+]


Israelgo armagile nagusiaren fabrika batera sartu eta gerrarako materiala suntsitu dute Erresuma Batuan

Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.


2024-08-07 | Euskal Irratiak
Oihana Goiriena
“Haserre gara, Polonia airos atera baita Pabloren kontrako salaketa frogatu gabe”

Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.


Talde ultraeskuindar baten errekurtsoak geldituta du Donostiako Loiolako Kuartelen salerosketa

Loiolako kuartelen afera ez dago bere onenean. Espainiako Defentsa Ministerioak eta Donostiako Udalak akordioa “aldi baterako” etetea erabaki zuten joan den astean, hilaren 18a baino lehenago ezin izango zutelako gauzatu, eta hori delako, hain zuzen, salerosketa... [+]


Eguneraketa berriak daude