Mendebaldeko mugetan barna


2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Kontxa herriak Karrantza bailarako erdigune administratiboaren funtzioa betetzen du. Haraino iristeko bi edo hiru aukera dauzkagu: lehendabiziko biak, Bilbotik Artzentales aldera abiatuko dira, bata Güeñes eta bestea Muskiz zeharkatuz; La Escritako gaina iragan ondoren Kontxara iritsiko gara, mila bihurgune iragan ondoren. Bide traketsa saihesteko hirugarren aukera hautatuko dugu, hots, Kantabriako autobidetik jarraitu Laredoraino eta Colindres herrian atera ondoren, Burgoserako bide berritua hartu. Limpias, Ampuero eta Rasines iragan ondoren Barcenan desbideratuko gara Karrantza aldera. El Mazo eta Ranero arteko haitzpitarte harrigarria igaro ondoren, Anbasaguaserako bidean bertako kobazuloetara daramaten seinaleak ikusiko ditugu. Agian geroago bisita mereziko dute. Gure helburua, Ambasaguas pasa eta Kontxa herritik Lanestosarako bide aldapatsua izango da, Ubal gainera eramango gaituena.

UBAL GAINEKO TUMULUAK. 645 metroekin, larrez inguratuta agertzen zaigun Ubal gainak irudi lasaia eta orekatua islatzen du. Urrunean eta aldi berean hurbil azaltzen zaizkigun El Moro eta El Mazoko haitzek aipatu oreka apurtzen dute, paisaia edertasun bortitzaz betez.

Inguru paregabe honetan Neolito Aroko lau oroitarri ikus daitezke gaur egun, sekulakoak ez izan arren. Batak, Ubal gainetik 100 metrotara hegoalderantz eta ur biltegi baten ondoan dagoen tumuluak zulogune zabala erakusten du erdigunean, aspaldiko espoliazioaren lekuko.
Lepoaren beste aldean, El Mazo izeneko mendi aldera doan pistak beste hiru tumuluetara hurranduko gaitu. Lehenengo biak, pistaren ezkerraldean ikusiko dugun borda baten ondoko zelaietan kokatzen dira. Bi trikuharri izanik ere, indusketari esker El Fuerte izenekoa da ganbarako harlauzak erakusten dituen bakarra. Bestea, El Mazo, harrizko estruktura agerian apenas uzten duen lurrezko muino bat besterik ez da. Kasu bera pixka bat aurrerago eta pistaren eskuinaldean aurkituko dugun La Calera izeneko trikuharriarena. Garai batean azaltzen ziren ganbarako bi harlauzak desagertu dira eta oroitgarria lurrezko tumulura murriztuta gelditu da.
TRIKUHARRI BERREGINAK. Zonalde honetako monumenturik aipagarrienak Ubal gainetik hasita hegoalderanzko norabidean luzatzen diren muinoetan daude. Orain kotxearekin hurbildu ahalko gara gehienetara edo, nahi izanez gero, zailtasun gabeko txangoa egin dezakegu goiz pasa moduan.
Kontxatik Ubal gainerako bideak zeharkatzen duen Villanueva de la Presa herritik mendebalderantz doan pista hartuko dugu. Pistatik ezkerrera jarraituz Los Acebos ingurura iritsiko gara eta Balnera aldera 500 metro jaitsi ondoren, kotxea aparkatuko dugu borda baten sarreran, Fuentellanoko trikuharria bisitatzeko xedez.
Aipatu bordatik 200 metro inguru iparralderantz, zelaiaren ertzean, hainbat aldaketa pairatu duen trikuharria dago. Egun hesiak inguratuta eta seinale itzelak nabarmen iragarrita agertzen zaigu, ganbara xumea era bitxiz berreraiki dutelarik. 300 metro inguru hego-ekialderantz tumulu txiki bat badago.
Berriro kotxea hartuta, zeharkatutako azken 500 metroak berriro egingo ditugu Los Acebosera itzuliz. Hemendik 100 metro jaitsiko gara eta bidegurutzean eskuineko bidea hartuko dugu, Aldeacuevara eramango gaituena hain zuzen ere. Aldeacuevatik La Calera del Pradora doan bideak Arreturas lepoa iragaiten du. Lepora iritsi baino 50 metro lehenago, ezkerretik sortzen den pistak zonalde honetako gainontzeko megalitoen bisita samurtuko digu.
Serrantxako patarra sigi-saga igo ondoren, pistak 720 metroko altuera irabazten du, lautzen delarik halaber. 10 metro gorago eta ezkerrean agertzen den muino leunean Bernaltako trikuharria eta tumulua ikus ditzakegu, ikusmira ederra menperatuz Kantabriako mendien aldera. Bernaltatik 300 metro iparralderantz eta pistatik ezkerraldera, La Boherizako trikuharri industua dago, egun tumulu baten plantan agertzen zaigularik.
Bernalta mendia mendebaldetik zeharkatuko dugu lepo zabal baten behealdera iritsiz. Lepo horretan Cotobasero II izeneko trikuharria topatuko dugu, bere tumulo itzelean indusketaren aztarnak nabaritzen direlarik. Fleitean egongo direnak iparraldean begiztatzen den Cotobasero mendira igo daitezke eta Bernia 4. trikuharria ikusteaz gain, inguruko bailaretan ikusmira paregabeaz goza dezakezue.
Berriro pistan, Cotobasero ere zeharkatuko dugu mendebaldetik eta La Cabañako trikuharriak kokatzen diren lepora iritsi baino 500 metro lehenago, kotxea utzi beharko dugu, pista ibilgaitza bilakatzen baita. Kilometro erdia oinez eginda, La Cabaña ingurura iritsiko gara, bertan bi trikuharri eta tumulu bat daude. Indusketen ondoren hoberen mantendu duten trikuharria, tumulua erditik moztuta ganbara agerian erakusten duena da. Tamalez lepoari izena ematen dion txabola hondatuak ingurua zakarki itsusten du. La Cabañako trikuharriekin Euskal Herrian mendebaldeen kokatzen diren megalitoen bisita amaitutzat emango dugu
Informazio Praktikoa
Karrantzako bailarak, Bizkaiko udalerririk handienak, hainbat erakarpen turistiko eskaintzen dio bisitariari. Bilbo hiri erraldoitik hain hurbil egon arren, zeharo nekazal kutsua mantendu da Euskal Herriko mendebaldeko mugatzat har daitekeen eremu honetan.
Inguru karstiko zoragarrian mundu osoan ospetsuak diren kobazulo eta leizeak ezagutzen dira:
- Pozalaguako kobazuloko estalaktita eszentrikoen (perpendikularki jausi ordez zuhaitz adarren antzera zabaltzen direnak) kontzentrazioak mundu osoan bakarra bilakatzen dute.
- La Torca del Carlista izenekoan Europako lur azpiko gelarik handiena dago.
- Venta Laperran, azkenik, historiaurreko grabatuak ikus daitezke.
Bizkaia Parke Ekologikoa ere Karrantzan kokatzen da, El Carpin izeneko etxaldean hain zuzen. 20 hektareako ingurune natural eder honetan Europako faunaren espezie nagusiak ikus ditzakegu: hartzak, otsoak, oreinak, hegaztiak, saiak...
Bukatzeko, bailarako herrixketan eta auzoetan ondare arkitektoniko aberatsa aurki dezakegu: dorretxeak, elizak, baselizak eta eskualde honetako berezitasuna den Enkartazioetako baserri kubikoa, teilatua lau isurietara daukana, XVII. mendeko dorretxetan jatorria duelarik.
Jateko:
- La Concha "Casas Garras" jatetxea. Kontxa auzoa. Tel.: 946806280
- Charo jatetxea. Las Torcachas auzoa. Tel.: 946806177
- El Cartero sagardotegia. Molinar auzoa. Tel.: 946806674
Lo Egiteko:
- Molinarreko Bainuetxea. Molinar auzoa. Tel.: 946806002
- Boyano nekazaletxea. Sosocaño 38. Tel.: 946806486
- Fuenternilla nekazaletxea. Matienzo auzoa. Tel.: 946806350
- La Casa de la Pradera nekazaletxea. San Esteban auzoa. Tel.: 946106966
- Manzaneda nekazaletxea. Manzaneda de Sierra 3.Tel.: 946806317


ASTEKARIA
2002ko martxoaren 24a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
2025-03-28 | Sustatu
La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko du Puntueus-ek

Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]


Abenduaren 27an Bilbao Arenan milaka euskaltzale batzeko dei egin du Kontseiluak

Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]


“Ez genuen komunik, ez urik, ez argindarrik... eta hori ere kendu digute!”

Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]


Olatz Salvador
Konfort gunea

Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.

------------------------------------------------

Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]


Intza Gurrutxaga Loidi, EHE-ko kidea
“Oldarraldiaren aurrean, hainbat administraziotatik, adibidez, koldarraldia dator”

Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]


Bidasoako haur eta gazteen psikiatriako kontsultaren itxierak haserrea piztu du

Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.


2025-03-28 | Irutxuloko Hitza
Metroaren lanetako gainkostua 33,3 milioi eurokoa dela adierazi du Eusko Jaurlaritzak

EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


2025-03-28 | ARGIA
200.000 euro lortzeko kanpaina abiatu du Integrazio Batzordeak

Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]


Atzera bota dute Zaragoza eta Araba arteko goi tentsioko linearen proiektua

Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]


AEBn ekoizten ez diren autoei %25eko muga-zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez. 


2025-03-27 | Arabako Alea
Greba mugagabea hasi dute Gasteizko lorezainek

%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.


Borrokak balio du: Israel Premier Tech, ez aurten, ez inoiz

Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]


Eguneraketa berriak daude