KUTXAZAIN AUTOMATIKOEK EUSKARA IKASI DUTE


2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Eskua poltsikoan sartu eta sosarik gabe gaudela ohartu gara beste behin ere. Bezero garen banku nahiz aurrezki kutxaren sukurtsalik hurbilena bisitatzeko ordua, beraz. Kutxazain automatikoan txartela edo libreta sartu ondoren, pantaila batek galdetuko digu ea eragiketak zer hizkuntzatan egitea nahi dugun. Hori da esaterako BBK, Caixa, Kutxa, Vital Kutxa eta Euskadiko Kutxaren kasua. Kutxazain automatiko batzuetan, ordea, ez digute dirua atera, saldoa kontsultatu edo eskuko telefonoa kargatzeko aginduak euskaraz egiten utziko. Horixe gertatzen da, besteak beste, BSCH eta Banco de Vitorian.

Badira, ordea, bezero euskaldunen nahi eta beharretara egokitutako zenbait banku eta aurrezki kutxa, baina oraino euskararen aldeko hautua egiten duten bezeroak gutxi gorabehera %15a baino ez dira. Euskadiko Kutxak Hego Euskal Herrian dituen kutxazainetan eragiketen %16 egiten dira euskaraz, hau da, 30.000 bezero inguruk egiten dituzte. Kutxako datuak oso antzerakoak dira, bezeroen %15ak darabil euskara. Gazte gipuzkoarren artean erabilera portzentaiak gora egiten du, %20-23ra arte hain justu ere.
Ildo horretatik, Kutxako euskara itzultzaile Joxe Austin Arrietaren iritziz, portzentaia baxuak dira "gipuzkoar biztanleriaren euskara ezagutza maila teorikoaren argitan. Sustatu egin behar da txartelen euskarazko erabilera, denok eguneroko alor guztietan nozitzen dugun inertzia soziolinguistiko erdaldunari aurre egiteko". Orain hamabost bat urte jarri zituen martxan Kutxak lehenbiziko kutxazain automatikoak, eta lehen une beretik, hala eskatutako erabiltzaileek aginduak euskaraz ematea posible izan dute. Halaber, txartela nahiz libreta euskaraz erabiltzeko zenbait kanpaina ere antolatu ditu, Beasain, Lasarte-Oria eta Tolosan bezero euskaldunen artean opariak zozketatuz. Lortutako emaitza positiboek kanpaina berriak abiarazteko asmoa sendotu dute.

Kutxazainetatik harantzago.

Bestalde, Kutxako bezeroei etxera bidaltzen zaizkien kontu laburpenak eta bestelako gutun estandarrak ia beti bi hizkuntza ofizialetan doaz. Dena den, kutxazain automatikoetan euskara soilik erabiltzen dutenei automatikoki gutun pertsonalizatuak euskaraz bakarrik bidaltzeko sistema martxan jartzen hasiak dira. Euskadiko Kutxaren bezeroek ere makinetan eragiketak euskaraz egiteko aukera dute, baita sukurtsaletan egin ohi diren eragiketak ere; besteak beste, mailegu bat eskatu, kontu bat ireki edo mailegu baten simulazioa egin. Aurrezki kutxa honetan ezarrita dauden hizkuntza irizpideen arabera, etxera bidalitako gutunak eta, oro har, dokumentazio guztia elebitan dago. Hala ere, bezero den udalak, kultur taldeak edo bestelako bezero batek bidalitako kontu laburpenetako datu batzuk gaztelaniaz egon daitezke. Zer egin beharko luke Euskadiko Kutxako bezero batek merkataritza agiri eta idatziak euskara hutsean jaso nahiko balitu? Oraino ezinezkoa du, baina aurreikuspenen arabera, udaberritik aurrera egin ahal izango du sukurtsalean edo Telebanka izeneko zerbitzuan baldin eta horren berri eman badu.

Eragiketak euskaraz nola egin?

Kutxazain automatikoetako eragiketak euskara hutsean egin ahal izateko, ez dago beste munduko ezer egin beharrik. Izan ere, Euskadiko Kutxan adibidez txartela lehenbiziko aldiz jasotzerakoan kutxazainera jo eta norberak aldatu beharko luke hizkuntza, txartelaren banda magnetikoa gaztelaniazkoa baita, eta beraz euskarara egokitzeko bezeroak berak hizkuntza erregistroa aldatzeko ardura hartu behar du. Euskadiko Kutxako Euskara Zerbitzuaren arduradun Inaxio Garrok dioenez, aurrezki kutxako arduradunok bezero gazteenentzat hasiera-hasieratik euskarara egokitutako txartelak ateratzea aztertzen ari dira.
Kutxako kutxazainetan, berriz, bada "Hizkuntza aldatu" izeneko aukera. Txartelaren edo libretaren jabeak aukera hau sakatzea besterik ez du. Hala ere, Joxe Austin Arrietak eragiketok gaztelaniaz egiteko ohiturari oztopo iritzi dio: "Oraindik euskaldun gehienok letra idatziari, inprentakoari nahiz informatikoari, beldur atabikoa diogu. Gainera, agian, beldur edo dena delako hori diru kontuetaz aritzerakoan izu bihurtzen ote den ere esan liteke...". Kutxak Gipuzkoako zenbait udalekin sinatu hitzarmenari esker, kutxazainean agertzen den lehenbiziko mezua, bezero ororentzat, euskara hutsean azaltzen da. Helburua plastikozko diruaz baliatzerakoan ere jendeak euskara erabiltzera ohitzea litzateke


ASTEKARIA
2002ko martxoaren 24a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Gasteizko greben bideo ezezagunak aurkitu ditu Martxoak 3 elkarteak Erresuma Batuko artxibo batean

Hiru bideo dira (albiste barruan ikusgai). Batak jasotzen du, grebak antolatzea leporatuta, Carabanchelen espetxeratu zituzten Jesús Fernandez Naves, Imanol Olabarria eta Juanjo San Sebastián langileak espetxetik atera ziren unea, 1976ko abuztuan. Beste biak Martxoak... [+]


'Gaztetxeak Bertsotan'
“Gazteon ahots kritikoa entzunarazi nahi dugu, txapelketaren formak determinatu gabe”

Asteburu honetan hasiko da Gaztetxeak Bertsotan egitasmo berria, Itsasun, eta zazpi kanporaketa izango ditu Euskal Herriko ondorengo hauetan: Hernanin, Mutrikun, Altsasun, Bilboko 7katun eta Gasteizen. Iragartzeko dago oraindik finala. Sariketa berezia izango da: 24 gaztez... [+]


2025-03-10 | June Fernández
Celeste Agüero
“Manifestu politiko bat bezain indartsuak dira nirekin daramatzadan kantak eta olerkiak”

Martxoaren 8a Getxo bere bizitokian igaro du: kumbia dekolonial eta antiarrazista topaketa antolatu du Algortako Herriko Tabernan, Abianen, Hija del Nopal DJrekin batera.

Argentinatik Getxora migratu zen Celeste Agüero, kantutegi herrikoi batekin eta poesia xuxurlatzeko... [+]


2025-03-10 | ARGIA
Badator Bizi Baratzea Orria, ARGIAren aldizkari berri eta berezia

Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]


Elkarte eta kooperatiba agroekologikoen des-finantziazio mekanismoak

Euskal Herri mailan txikitik handira agroekologia sustatzen duten zenbait elkarte eta kooperatiba ataka larrian daude, finantziazio iturriak bertan behera geratu ostean. Erakunde publikoetatik, berriz, elikadura negozio gisa ikusten duten proiektuen aldeko apustu irmoa nabari... [+]


Zata arrunta
Ahuntzak gustuko omen dituen gautxoria

Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]


2025-03-10 | Jakoba Errekondo
Loratu ala hil. Loratu eta hil

Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.


2025-03-10 | Garazi Zabaleta
Bordaxaki
Euskal txerriak hazteko eta eraldatzeko proiektu txikia Nafarroako Pirinioan

Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]


2025-03-08 | ARGIA
ARGAZKI GALERIA
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”

Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.


2025-03-08 | ARGIA
Bilgune Feminista
“Feminismoa da heldulekurik argiena desio dugun Euskal Herrirako”

Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


Espainiako Sustapen Ministerioa: “Ez dakigu Ezkioko lotunea oso bideragarria den”

Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.


Eguneraketa berriak daude