Lapurdiko Kostaldea. Kortsarioen kabian

  • «Sugegorri habia». Horrelaxe deitu zioten Donibane Lohizuneko badiari ingelesek, bertan, Sokoa, Ziburu eta Donibane Lohizunek berak osatzen duten badia dotorean, gure kostaldeko itsaslapurrik ezagunenak ibiltzen zirelako. Gaur egun ez da horrelakorik geratzen, eta beren lekua badiari xarma berezia ematen dioten arrantzaleek betetzen dute. Txangoari amaiera emateko, Miarritzeko bidean Getaria eta Bidartetik pasako gara.

2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Beti ere ezkerraldean itsasoa dugula, Sokoa herritxo arrantzalera iritsiko gara, eta segituan Ziburun sartu, betidanik Donibane Lohizunerekin lehian ibili den Maurice Ravel konpositorearen jaioterrira.
De Gaulle zubia igarota Donibane Lohizunen sartuko gara. Hau kostalde honetako herririk girotuena da, erdi arrantzale erdi turistikoa. Erdialdean Louis XIV. plaza, Republique eta Gambetta kale tipikoetatik eta itsasoari begira hondartzan zehar itsasargitik Santa Barbara naturguneraino ibilera oso atseginak burutu daitezke.
Donibane zeharkatu ostean, 3 kilometrora ezkerrera Erromardie hondartza dugu. N 10 errepidea jarraituz, Donibane Lohizunetik 6 kilometrora Getaria dago, eta ezkerrera egingo dugu herri sakabanatu honen erdigunean sartzeko. Herriko Etxeko enparantza, pilotalekua eta eliza Lapurdiko estilokoak dira, eta euskal txaletekin batera multzo polita osatzen dute.
Hiru hondartza ditu segidan: Cenitz, Harotz Costa eta Parlementia. Lehen bien artean portua dago. Hondartzen gainean, begiratoki batetik eta itsasargitik ikusteko paisaje politak. Saraleginea museoan margo, eskultura eta arkeologia aztarnak ere ikusgai ditugu. Ordutegia: egunero (astearteak ezik) 14:30etatik 18:30etara maiatzetik urrira. Sarrera: 1,52 euro.
N 10 berriz hartuz, 2 kilometrora Bidarteko sarrera dugu ezkerrera. Zuzen eta gorantz nekazal herri honen erdialde txikiraino ailegatuko gara. Herriko plazak lapurtar enparantzen xarma gordetzen du, Herriko Etxe, frontoi, eliza eta hilerriak osotasun oso atsegina eratzen baitute. Plaza bertatik irteten den Rue de la Madaleine jarraituz, St. Madalena kaperara iritsiko gara, labarren gainean. Hemendik, bistak ederrak dira, eta ilunabarrak zoragarriak.
Hondartzak basatiak eta garbiak dira: Parlementia (surferako egokia), Ouhabia (zikinagoa eta erabiliena), Zentrukoa, Erretegia (kala basatia), Pavillon Royal eta Ilbarritz, azken hau ia Miarritzeko lurretan.

DONIBANE LOHIZUNE
Urdazuri ibaiaren bokaleko lurmutur batean kokaturik, Sokoa eta Zibururekin badia bat osatzen duen herri hau lapurtar kostaldeko koloretsu, animatu eta politena da, eta horrenbestez turistikoena ere bai.


Historian atzera joz

Donibane Lohizune Erdi Aroan Santiagoko Bideko erromesen ospitale izan zen, eta hortik garrantzia hartzen joan zen. XV. mendetik aldiz, Ternuako bakailaoarentzako portu garrantzitsu bihurtu zen. Izan ere, lehenbizi balearen edo bakailaoaren arrantzan eta geroago kortsarioen jatorri izateagatik, Donibane Lohizuneren historia beti itsasoarekin lotua egon da.
Itsasoko merkataritza garaian, Haraneder, Xiban eta Hetchepare kortsario ospetsuek kostalde hau "sugegorri habia" bihurtu zuten, Lapurdi gehiena kontrolatzen zuten ingelesen esanetan. Nafarren eta espainiarren erasoak jasan behar zituzten, eta hauek 1558an eragindako sutean Ezkerraenea etxea besterik ez zen salbatu.
XVII. mendean oparotasun garairik onena etorriko da. 1660an gertakizun garrantzitsua ospatu zuten. Louis XIV. ("Eguzki-Erregea" izango zena) eta Maria Teresa de Austria infanta espainiarra ezkondu ziren.
Bestalde, itsasoak ezbeharrak ere ekarri dizkio, bere erasoek hiriaren erdia baino gehiago suntsitu baitzuten. Azkenean, XVIII. mendean egindako lanekin sostengatu ahal izan zituzten eraikinok.


Ikustekoak

Hiriaren bisitaldia hasteko lekurik onena Turismo Bulegoa da, Ziburutik gatozela ezkerrera. Honen alboan arrantza portua dugu, eta atzean Ziburu.
Kale bat harantzago Louis XIV. enparantza animatua dago, erdian kiosko ikusgarria duela. Bertako Mokoenia jauregian ostatu hartu zuen Frantziako errege izango zenak, ezkontze garaian eta hortik datorkio izena plazari. Udan goiz eta arratsaldez bisita daiteke, igande goizetan ezik (helduen sarrera 3,8 euro). Alboan 1635eko Herriko Etxea dugu. Iraultza garaian gillotina-"egoitza" izan zen.
Plazaren eskuinaldean oinezkoentzako Rue Gambetta hasten da, oso girotsua eta dendaz beterik. Oroigarriren bat erosteko leku egokia duzue. Karrikaren erdialdean gutxi gorabehera, Saint Jean Baptiste eliza dugu, erromanikoa eta gotikoa. Barrualdea ederra da, gizonezkoentzako galeriak, organoa, erretaula barrokoa eta egur landuzko sabaia ditu.
Bertan izan zen ezkontza ospetsua, eta ohartzen bazarete, sarrera nagusiaren eskuinaldean ezkontza burutzeko erabili zen atea adreiluz estalita dago. Sakristian erregeak utzitako oroigarriak daude.
Gambettarekiko perpendikularki edo paraleloki beste kale tipiko eta animatu batzuk ere ateratzen dira: Garat, Etchegaray, Rue du Midi... Louis XIV. plazara itzuliz, eskuinaldera adibidez, Rue de la République txikia dugu, eta bertako jatetxeen artean 17.ean lehen aipatutako Ezkerraenea etxea dugu, 1558ko sutean salbatu zen bakarra.
Hemen zera proposatzen dizuegu; plaza zeharkatu eta portua Infantaren kaitik inguratzen hastea. Bertan Haraneder edo Joanoenia Etxea dugu, "Infantaren Etxea", ezkondu aurretik Maria Teresak ostatu hartu zueneko tokia.
Eraikinaren atzealdean, Mazarin kalean, Grevin museoa dugu, Donibaneko hainbat pertsonaia eta gertakari (errege-erreginen ezkontza ere bai noski) aurkezten dizkigun argizari museoa. Zabalik dago apiriletik urrira arte 10:00etatik 12:00ak arte eta 14:00etatik 18:30ak arte (uztail-abuztuan 14:00-20:00). Asteburu eta eskola oporretan 14:00etatik 18:00ak arte. Helduen sarrerak 5,34 euro balio du eta umeenak 2,67 euro.
Kalearen 2.ean Granga Baïta etxea dago, Wellington generalak kuartel nagusia kokatu zueneko etxea. Kalean XVII. eta XVIII. mendeko beste eraikin interesgarri batzuk ere badira.
Kaira itzuliz, handik gutxira itsasargira iritsiko gara, badia osoa eta Sokoako gotorlekua lasai behatzeko toki aproposa. Hemen hondartza luze-ederra hasten da, eta honen atzeko dike bitxia. Ez da oso ohikoa horrelakorik ikustea hondartza batean, baina horrela Donibane Lohizunek itsasoaren erasoak askoz hobeto jasan ditzake. Jar ezazue arreta lehenbiziko etxeetara iristeko dauden aparteko zubi pasabideetan.
Dikearen gaineko ibilbide atseginean hondartzaren erdialdean kasinoraino iritsiko gara. 1928an eraiki zen, arts deco nouveau estilo abangoardista du eta hondartzan trabatutako itsasontziaren itxura dauka. Hondartzaren bukaeraraino jarraituz, Santa Barbara mutur eta naturgune ederreraino iritsiko gara.
Donibaneren auzokideak

Sokoa

Arrantzaz arduratzen den herrixka honen interesgunerik handiena bere gotorlekua da. Enrique IV.aren aginduz eraikia, espainiarren erasoei aurre egin eta Donibaneko badia babesteko intentzioz eraiki zen. Bestalde, gotorlekuaren inguruan eta herrian zehar paseo polita egin daiteke.


Ziburu

Ziburu Urruñatik XVII. mendean independizatu zenetik, Donibane Lohizunerekin lotu nahi izan da (ondoan daude), baina ez da inoiz lortu. Izan ere, Ziburu eta Donibane betidanik lehian ibili dira. Ziburu maila kaskarragoko herritzat zeukaten, eta Donibaneko baztertuen babesleku bihurtu zen.
Arrantzaz arduratu ziren, eta Donibane Lohizunerekin portu-garraioa medio izandako lehiak "konpontzeko", Lancre eta Espaignet-en aginduz 500dik gora pertsona erre zituzten, sorginkeria aitzaki hartuta.
Herri biak lotzen dituen zubiaren ondoan Erretiratuen komentua dugu. Dotrinan, mezan eta kantuetan euskara erabili zuten lehenengoetakoak ziren hauek. Ondoan Ravel kaia dugu, izan ere, 12. zenbakian Maurice Ravel konposagile ospetsuaren jaiotetxea dago. Bere etxea flandiar estiloko bakarra da, lapurtar etxe koloretsuen artean.
Atzeko kalean XVI. eta XVIII. mendeko Saint Vincent eliza dugu, bere pagoda itxurako kanpandorre eta barrualde politarekin. Azkenik, merezi du inguruko kaletxo tipiko eta irregularretatik ibiltzea, inskripziodun ateburuetan arreta jarriz.

Informazio Praktikoa
SOKOA

Jatorduan:
Pantxua, La Marine eta Chez Margot jatetxeak- Portuan.

ZIBURU

Turismo Bulegoa: Pl. du Fronton 4.
(0)5 59 47 64 56.
Jatorduan:
Arrantzalea Jatetxea- Av. jean Poulou 2.
Maggy Jatetxea- Ravel Kaia.
Lo egiteko:
**Hôtel La Caravelle- Bv. P. Benoit. (0)5 59 47 18 05. Logela bikoitza 41,16-68,60 euro.

DONIBANE LOHIZUNE

Turismo Bulegoa: Maréchal Foch Plazan.
(0)5 59 26 03 16.
Gendarmetegia: (0)5 59 26 01 55.
Ospitalea: (0)5 59 51 45 45.
Bankuak:
BBVA, Populaire, Inchauspe- Victor Hugo.
Dirua trukatzeko bulegoa:
Change-Plus- Rue Ganbetta 32.
Kotxe-Tailerrak:
Ford- Rue Layats. (0)5 59 51 33 33.
Renault- Victor Hugo. (0)5 59 26 04 02.
Kotxeak alokatzeko:
Avis- Gare. (0)5 59 26 76 66.
Garbilekua: Rue Philippe Veyrin 41.
Jatorduan:
Mallet Stevens Jatetxea (Hélianthal Thalasoterapia)- Pl. Maurice Ravel.
Kaiku Jatetxea- R. de la Republique 17.
Ramuntcho Jatetxea- Rue Garat 24.
Ongui-Ethorri Jatetxea- Rue Republique angle 15.
Bar Denenkanttua- Jauregiberri Etorb 13
Pizza Bella Pizzeria- Victor Hugo 48.
Jan eta lo egiteko:
**Hôtel Donibane- Av.Layatz. (0)5 59 26 21 21. Logela 36,59-57,17 euro.
**Hôtel du Trinquet Maitena- Rue du Midi 42. (0)5 59 26 05 13. Logela 33,54-54,88 euro.
TSEHôtel kapa Gorry- Rue P. Gelos 9.
(0)5 59 26 04 93. Logela 35,06-38,11 euro.
Lo egiteko:
***Hôtel Madison- Bv. Thiers 25.
(0)5 59 26 35 02. Logela 42,69-83,85 euro.
**Hôtel Ohartzia- Rue garat 28.
(0)5 59 26 00 06. Logela 45,73-79,27 euro.
**Hôtel de Paris- Bv. Passicot 1.
(0)5 59 85 20 20. Logela 30,49-67,08 euro.
****Camping International- Erromardie Hondartza. (0)5 59 26 07 74.
***Camping Ferme Erromardie- Erromardie Hondartza. (0)5 59 26 34 36.
***Camping Iratzia- Erromardie Hondartza.
(0)5 59 26 14 89.

GETARIA

Turismo Bulegoa: Rue Swiecinski (Gare).
(0)5 59 26 56 60.
Botika: RN 10. (0)5 59 26 50 43.
Jatorduan:
Etche Terra ta Txamara jatetxeak- Kaian.
Pizzeria Malatie- Av. General de Gaulle.
Bar Basque- Av. Mgr Mugabure.
Jan eta lo egiteko:
**Hôtel Choko Ona- Av. Harispe. (0)5 59 26 51 01. Logela bikoitza 26,68-33,54 euro.

BIDARTE

Turismo Bulegoa: Rue Erretegia (Herriko Etxearen atzean). (0)5 59 54 93 85. Egunero zabalik.
Gendarmetegia: (0)5 59 54 91 74.
Botika: RN 10 bis. (0)5 59 54 91 95.
Kotxe-tailerra: Bidart Automobiles- RN 10.
(0)5 59 54 92 57.
Bankua: BNP- Rue Grande Plage.
Jatorduan:
Pizza Mama- Rue Ouhabia.
La Cucaracha- Ouhabia Hondartza.
Buffalo Grill- Le plateau RN 10.
Jan eta lo egiteko:
**Hôtel-Restaurant Ypua- Rue de Chapelle.
(0)5 59 54 93 11. Logela bikoitza
38,11-50,31 euro.
Hôtel-Restaurant Elissaldia- Herriko Etxearen Plaza. (0)5 59 54 90 03. Logela bikoitza 27,44-43,45 euro.
****Camping Pavillion Royal- Av. du Prince de Galles. (0)5 59 23 00 54.



Azkenak
Zergatik Durangora joan abenduaren 7an?

Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]


Iruñerriko hondakinak bilduko dituen Imarkoaineko gunea %33 garestitu da

Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.


Tuterako alkateak aurrekontuak aurkeztu ditu talde neonazi baten abestiarekin

Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.


2024-11-29 | Axier Lopez
EAJ, PSE eta PPk mendietako gurutze katolikoak babestu nahi dituzte “euskal kultura eta ohituren parte” direlako

Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]


Boikota Israelgo datilei (eta datil horiek saltzen dituzten supermerkatuei)

Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<


2024-11-29 | Gedar
Etxebizitzarako eskubide unibertsala aldarrikatu dute Iruñean

Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Harituk antolatuta, manifestazio bat izan zen ostegun arratsaldean Iruñeko Alde Zaharrean. "Etxebizitzaren negozioaren aurrean, eta hura sustatzen duten politikarien aurrean, etxebizitza eskubide unibertsalaren benetako defentsa... [+]


2024-11-29 | Estitxu Eizagirre
EH Bizirik sarearen manifestazioa martxoaren 22an Gasteizen
“Indarrak batuta soilik lortuko dugu makroproiektuen oldarraldi hau gelditzea”

EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]


Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera

Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]


2024-11-29 | Euskal Irratiak
Eguberriko merkatu solidario, etiko eta euskaltzale bat Baionan

Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.


Komunikazio libreago baterantz

Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.


Eguneraketa berriak daude