Halabeharrez zertan gertatzerik ez badu ere, tamalez gertatu ohi da: komunikabide orok du egiten den lekuaren nolabaiteko ukitu nabarmenegia. ZERUKO ARGIA ere ez zen guztiz libro bekatu hortaz, esate baterako, Etxaniz’tar Nemesiok argitara ematen zuen "Gure musikarien lanak" izenburua zeukan idazlanak agerian uzten zuenaren arabera.

Amatiño berak ere salatzen zuen afera, esanaz Z. ARGIA Gipuzkoako aldizkari bihurtzen ari zela, eta halaber, "Anaitasuna", Bizkaikoa (Amatiño berari ere kutsatu bide zitzaion gaixotasuna, zeren hauxe ere bazioen: "Anaitasuna ez dela bizkaitartzen ari. Txarrenean ere lehen bezain bizkaitar izaten jarraitzen duela" izaten).
Dena den, itzul gaitezen Etxaniz’tar Nemesioren lanera. "Daramagun Otsaillaren 2’garrenean, Gipuzkoako Musika-zaleak Diputazioan bildu ziran. Elkarren leian, aurten sor ditzaketen jaialdiak erabakitzea zan, aurtu nai zuten egitekoa. An agertu ziran deituak, Easo Taldea, Errenderi’ko Andre Mari Taldea, Anexa Taldea, Irun’go Ametsa Taldea, Orfeoi Donostiarra, Donostia’ko Kamara Taldea, Santa Zezili Taldekoak, Donosti Ereski Taldea, Bikondoak sortutako Auspo-joille taldea, eta Loiola auzoko Danak Elkartea ere. Aiekin inguratu ziran Donostiko Erriko Etxeak duan Goizaldi izeneko dantzariak eta Txistulari Elkartekoak. Etorri ezin izan ziran elkarte batzuetakoak, beren eziña agertu ta an artzen ziran erabakiak ontzat emanaz, idatzi zuten. Billeran, Diputazioko lendakari dan Araluze jauna egon zan billerako Buru".
Honaino, gertatutakoaren berri ematea baino ez zuela egiten, Donostian gertatu bazen hura ez zuela Bilbon edo Iruñean gertatua bezala agertuko, eta ea zertan nabilen aurpegiratzea dit edonork. Ados, baina bazen han besterik...

Elkarte horiek guztiek aurreikusita zeuzkaten emanaldiak aurkeztu eta, bide batez, zeuzkaten beharren berri ematera joanak ziren Gipuzkoako Foru Aldundira. Hona hemen egoera, On Nemesioren hitzetan: "Easo Taldeak, aurrena, bere bazkideei eskeiniko dizkie urteroko kanta jaiak. Ortik kanpora, burumuiñetatik elbarri diran gaixoen alde eskeiñiko du lenengo jardun-aldia. Portugal’ko Oporto’tik eta Oviedo’tik ere, deituak izan dira musika-saio bat eskeintzeko". Ustekoa da bakoitzean bat eman beharko zutela, baina tira! Aurrera: "Errenderi’ko Andre Mari taldea, Gipuzkoa’ko errietara ateratzekotan da. Orrez gaiñera, Bretaiña Aundiko Llandolen errira joatekoa da urteroko leiaketara. Aste Santuan, Donostia’n eta Errenderi’n kantatzekoak dira. Talde onek, bere saio-aldiak egiteko lekua aldatu nai luke, ta orrek sortzen dizkie buruausteak, dirua bearrezkoa baita kontu auetarako". Asko arduratzen zen On Nemesio taldeen beharrak jasotzeko orduan. Adibidez, hauxe ere bazioen: Anexa Balletakoek "beren ikas-saioak egiteko duten lekua, aundia ta nekez berotzekoa dute. Epelagoa komeni zaie, ta or kontuak".
Baina probintzikeriaz ari ginen, eta hona hemen froga txiki bat. "Goizaldi izeneko dantzari-taldeak, Iztuetak moldatutako ‘Antologia de Danzas de Guipúzcoa' liburua ateratzeko prest du. (...) Dantza-Antologi au filmatua ta soiñuz grabatua izango da laister. Suezia’ko jaialdietarako ere, deitua izan da taldea. Ain zuzen ere, Sueziarrek uste okerra zuten ontan: berak aurrera izan ziralakoan zeuden, dantza-saillak liburutan bildu zituztenak. Baiña Iztueta’ren liburua 1824’garren urtekoa baita, ikusi ta aitortu bear izan dute gurea angoa baiño lenagokoa dala".
Hala, gora Gipuzkoa! Baina goaz aurrera:
"Donostiko Orfeoia ez da atzera gelditzen bere lanetan. Madrillen eta Gijon’en ‘Pasioa’ kantatzekoak dira lenbizi. Gerotxoago, Madrillen bertan abestekoa du Carl Orff’en ‘Carmina Burana’. Aurten, talde onek bere diamantezko Eztaiak ospatzen ditu. Ori dala bide, Gipuzkoa guzian aritu nai luke, bere musika-jaiak eskeintzen. Donostia’n, are ta gehiago izango degu talde au entzuteko aukera".
Besteek etortzea zuten, ezta hala? Nolanahi ere, bazegoen lan hartan gauza larriagorik: "Kamara Koralak oraingoz artua ditu bi egun. Lenengoa, gure San Bizente’ko Eliza Nagusian, eta bigarrena Donibane Lohitzune’n. Gaiñera, Saint-Palais’en ere beste jaialdi batean bere eskua agertuko du musika-lanean". Gaixo Donapaleu, Donostiatik urrutiegi izaki!
Baina, denetan politena, bukaerarako utzi dut: «Txistulariak, Donostia’n agerraldi bat eman nai lukete, baiña dirua dute bitarteko oztopoa. Egun oiek ezpaitira musu-truk eskeintzen. Azkenik, Sinfoni Orkestak Uztaillean bere Musika-Erakusaldiak emateko ditu. Donostia’ko Erriko Etxeak duan Orkestak bere arriskua du galtzeko. Eutsi bearko zaio, gipuzkoarrak ezer bagera"