Euskaldunen eta gainontzekoen garizuma
Apaizaren erasoa, euskara batuaren auziagatik etorriko zen, ziur aski, zeren Amatiñok horrela jarraitzen zuen: "Nik neuk ezagutzen dut Donostiako apaiz hori. Duela bi urte mesedetxo bat egin zidan. Orain beste bat egin digu. Epelak eta linboan daudenak urrunerazi. Ez da guti. Garizuman gaudela diogu. Euskaldunon garizumak 365 egun irauntzen du. Aurten 366. Agian apaiz hori mintzatu zen eguna sobera genduen aurtengo egutegian. Inor ez bezain zuhurki jokatu beharra dugu. Zuhurki bezain kezkati eta arduratsu. Nork bere kriterio batez jabetu beharra du. Ez dizaiogun esaten diguten lehen lelokeriari jaramonik egin".
Arrazoiak, jarraian eskaintzen zuen lan sakonean. "Ehun urte hauetan, bistan dago, mendebaleko ekonomiaren hazkundea miragarria izan da. Hazkunde honen ‘eredua’ zein izan da?". Dirudienez, "lehen aldi batetan, familien dirua, ia guzia, hazkurritan eralgitzen zen".
Janaria, elikadura eta jazkeretan joaten zitzaiela dirua, alegia. "Bizi-mailla goragokoak, ordea, zera ekarri du, laborantzako emarietan gero eta, proporzioan, gutiago eralgitzea. Gaiñontzeko eros-ahala -hazkurria kendua eta gehiago irabazia-, nora iragan zen? Industriaren ekarriak erostera. Familien eskariaren aldaketa honek berealdiko bultzada eman zioen Mendebaleko ekonomiaren hazkundeari. Izan ere, laborantzaren emankortasuna eta nekazaritzaren ekoizpena ez zen handia, eta, orobat, goratzen ez zen erraza. Lur-landetako langilleak, bada, laborantza utzirik, industrietara iragaiten hasi zirenean, Herri-Errenta biziki goratzen hasi zen. Alde batetik, laborantzaren ekarria gutitu ez zelako, naiz lankideak urritu. Bestalde, eta nagusiki, industriaren emankortasuna bizkor altxatu zelako".
Azkarrak industriari horiek, eh! Baina, akabo bere garaia ere, Gurutz Ansolak zioenez. "Oraiñaldi honetan, ordea, familien eskaria berriro aldatzen hasia, bide, da". Norantz, hain zuzen? "Zerbitzuetara doa familien eskari berri gehiena". Ondorioz, "jendeak, beraz, bere dirutik gero eta areago eralgitzen du: a) nork bere burua osatzen, medikutan eta abar; b) hezieran eta kulturan; d) ibillaldi eta ikusmiratan. Lehen, gure gastu handiena, zuzen ezpa zeharka, industrietara zihoan bezala, orain zerbitzu-emailletara doa".
Bada, izorra dedila industria, esateko gogoa duzula? Oi irakurle, txanponak beti bi alde ditu ordea: "Zerbitzuen saillak ezin du bere emankortasuna handitu, industriak handitu zuen gisara. Beraz, prezioak gora doaz biziki zerbitzuetan eta, bidenabar, bizi-kostua garestitzera abiatzen da. Lansariak, hala beharrez, altxatzera datoz, eta industrietako lansariak ere bai, noski. Horrela, industria anitz egoera hestu batetan dago". Eta familientzat okerrago zena, "harritzekoa ahal da, herriaren baitan, lan-galtzearen beldur ikara ezurretaraño sarturik egotea?"
PILAR IPARRAGIRRE
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.
Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.
Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]
Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.
---------------------------------------------
Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]
.jpeg)
Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]
Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.