EUSKAL ENPRESEK ERE NABARITU DUTE KRISIA

Ez dira asko Argentinan egoitza duten euskal enpresak, baina, hori bai, hara joan direnak ezin kexatu dira egin dituzten inbertsioen errentagarritasunaz, gaur egungo krisi ekonomiko-politikoa iritsi den arte. Eta, BBVAk bezala, inbertsio handienak egin dituztenek, irabazi oparoak lortu dituzte, eta, horrez gainera, funts hornidura garrantzitsuak eginak zituzten lehendik beren erreserben kontura, gaur egungoa bezalako balizko egoera bati aurre egiteko. Argentinan badira beste euskal enpresa batzuk ere, horien artean Beasaingo CAF, Fagor etxeko tresna elektrikoak, Grupo Correo Español. Bada Argentinan beste enpresa bat oso garrantzitsua, euskalduna ez dena, baina euskal kapitalaren partaidetza duena, BBVArena bereziki (%9,78), hots, Repsol. Repsolek, gainera, bere taldeko enpresa den Petronor-en kapitalaren parterik handiena kontrolatzen du, eta bertan BBK-k bere esku dauka kapitalaren %10 baino gehiago. Repsol talde honek sekulako urratsa egin du nazioarteko enpresa handienetako bat bihurtzeko bidean, hain zuzen ere petrolio ustiakuntzako YPF argentinar enpresa erosi ondoren.
Hasieratik esan beharra dago Argentinan inbertsioak egin dituzten enpresek izan dituzten kalteak eta galerak baino askoz ere gogorragoak izan direla krisi horrek, segurtasun faltagatik, burtsako balioetan eragin dituen ondorioak. Eta, horren ondorioz, oso handiak izan dira akziodun txikiek izan dituzten galerak. Aski bedi esatea, adibidez, egun batean bakarrik, urtarrilaren 15ean, Espainiako Estatuak Argentinan dituen enpresek (BBVA, SCH, Telefónica, Repsol YPF, Endesa eta Gas Natural), 7.500 milioi euro galdu zituztela burtsako kotizazioan. Aurreko astean enpresa horiek berak burtsako balioan 19.592 milioi euro galdu zuten. Geroago, eta burtsak gorakoak eta beherakoak egiten dituenez gero, burtsako balioaren parte bat berreskuratu zuten. Eta hilabete barruan, baliteke gaurkoak baino errentagarritasun handiagoak eskaintzen jarraitzea.
Atzerritar inbertsioa Argentinan, 1994tik 2001eko urria arte, herrialdeek osatzen dute gehienbat, eta garrantziaren ordenaren arabera, hauxe da: Amerikako Estatu Batuak (%31,7, 31.070 milioi dolarrekin), Espainiako Estatua (%26,2, 25.710 milioi dolarrekin), Frantzia (%11, 10.820 milioi dolarrekin), Italia (%5,5, 5.440 milioi dolarrekin), Txile (%5,3, 5.250 milioi dolarrekin), Erresuma Batua (%4,6, 4.580 milioi dolarrekin), Kanada (%2,6, 2.600 milioi dolarrekin), Brasil (%2,6, 2.580 milioi dolarrekin) eta beste herrialde batzuk (%10,1, 9.905 milioi dolarrekin).
Espainiako Estatuak Argentinan sektoreka egin duen inbertsioa, bertan dagoelarik euskal inbertsioa, honela zegoen osatua 1994-2000 urte bitartean: bankuak eta aseguruak (%32,7), telekomunikazioak (%20,1), garraioa (%14,6), gasa eta petrolioa (%14,3), energia elektrikoa (%13,8), eraikuntza eta materialak (%5), etab.
Alabaina, Argentinan egoitza duten euskal enpresen ikuspegitik, BBVAk du sarrerarik handiena, Banco Francés delakoaren %6 erosi ondoren. Banku hori Argentinako bosgarrena zen eta pribatuetan bigarrena, eta orain BBVA Banco Francés deitzen da. 2000. urtea hazkunde eta sendotze urtea izan zen banku honentzat, eta lehiarik handiena egiten ziotenekiko aldeak murriztu zituen. 10.084 milioi pesoko aktibo batekin (garai hartan, peso batek dolar bat balio zuen) -aurreko urtean baino %15 gehiago-, zergen aurretik, 226 milioi pesoko irabaziak izan zituen, hau da, aurreko urtean baino %102,2 gehiago. Irabazi garbiak, zergen ondoren, 180 milioi pesokoak izan ziren, hau da, aurreko urtean baino %89,2 gehiago.
Adituen ustez, Santander Central Hispano, SCH, eta BBVA bankuak izango dira Espainiako Estatuko enpresen artean kalterik handienak pairatuko dituztenak. Bien artean 1.000 milioi euro gal ditzakete. Alabaina, 900 milioi dolarreko funts hornikuntzarekin, SCH guztiz estalita dago, eta agian BBVAk, 360 milioi dolarreko funts hornikuntzarekin, ekarria handitu beharko du, 180 bat milioi, Ipar Amerikako inbertsio banku bateko aditu batek dioenez. Kontuan izan behar da bestalde, BBVAk (Argentinako gordailuen %8,1 kontrolatzen du) eginak dituela jada inbertsiorik handienak bere bulegoak eta sistemak berritzeko, eta, hortaz, etorkizunean ez du askoz gehiago inbertitu beharko. Hala eta guztiz ere, gaurko argentinar gobernuak bidera ditzakeen erabakien mende dago bi banku hauen inbertsioaren etorkizuna.
Beasaingo CAF burdinbide enpresak, bere nazioartekotze estrategian, hainbat mantenimendu gune ditu Hego Amerikan, horietako bat Argentinako hiriburuan, Buenos Airesen. Beste bi zentroak, kontinente horretan, Brasilen daude, Río de Janeiro eta Sao Pauloko hirietan. Gogoratu beharra dago atzerriko kontratuetatik datorrela CAFen fakturazioaren %62.
MCC taldekoa den Fagor etxeko tresna elektrikoen Arrasateko enpresak, badu Argentinan bere eskumendeko hozkailu enpresa bat (McLean). Eremu horretako adituek diotenez, Argentinako etxeko tresnen sektoreak ez du aldaketa nabarmenik izango krisi honekin, Brasildik baitator erosketen parte handi bat.
Grupo Correok ere, besteak beste "Correo Español" eta "Diario Vasco" egunkariak argitaratzen dituenak, baditu interesak Argentinan. Grupo Correo, gaur egun Prensa Española (ABC) taldearekin baturik, (batasun horretatik sortu da Grupo Correo Prensa Española berria), Cimeco argentinar elkartearen %33ren jabe da, zeina, bere aldetik, "La Voz del Interior" eta "Los Andes" egunkarien %85aren jabe baita. Egoerak nahasia ematen badu ere, adierazle guztien arabera komunikabideen euskal-espainiar inperio honek aurrera jarraituko du eskualde honetan bere hedapen estrategiarekin.
Repsol YPF taldea 1999. urtean osatu zen, YPF argentinar enpresa Repsolek erosi zuenean; era horretan, multinazionala bihurtu zen. Hidrokarburo enpresa hau Hego Amerikan kokatzea bihurtu zen Repsol YPF taldearen hazkundearen giltzarrietako bat. 52.419 milioi euroko aktiboa izanik, (aurrekoa 42.050 milioi eurokoa zen), Repsol YPF taldeak 2000. urtean, zergen aurretik, 4.325 milioi euro irabazi zituen eta aurreko urtean 1.743 milioi euro; zergak ordaindu ondoren, 2.917 milioi euro garbi geratu zitzaizkien, aurreko urtean 1.186 milioi izan zirelarik.
Repsol YPF, fakturazioaren araberako sailkapenean, aurrenekoa da Argentinan, eta gauza segurua da eskualde honetarako dituen asmoekin aurrera jarraituko duela, irabazi handiak eskuratzen baititu. Enpresa honetako arduradunek onartu dute planak etenda dituztela orain, harik eta gobernuak neurri ekonomikoen azken xehetasunak erabakitzen dituen arte. Uste da Repsol YPF taldeak, krisi honetan izan dituen kalteak murriztu nahian, argentinar gobernuari epeak luzatzea eskatuko diola, petrolio eta gaseko aztarnategien emakida epeak direla-eta. Argentina da Repsol YPFrentzat petrolioaren produkzio iturri nagusia l


Azkenak
Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


47 urteko gizon batek bere ama hil du Irunen

Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.


Ipar Euskal Herriko lehen indarra izaten segitzen duela ohartarazi du ELBk, botoen %48 jasorik

Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.


2025eko urtarrila, mundu mailan inoiz erregistratu den urtarrilik beroena

Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen. 


Ehunka emakume hil eta bortxatu dituzte Kongoko Errepublika Demokratikoko espetxe batean

Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez, Goma hiria hartu ondoren hango espetxe batean zeuden ehunka emakume bizirik erre zituzten M23ko matxinoek, eta denak hil. Herrialdearen ipar ekialdean borrokan diharduten talde armatuek sexu indarkeria "arma gisa" erabili dutela... [+]


EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Euskal Herrian Euskarazek manifestazio nazionala deitu du apirilaren 6rako Baionan

Manifestazioa goizeko 11:30ean izango da, Justizia Jauregian. Mugimenduak euskaldunon eskubideen alde eta auziperatuekiko elkartasunean luzatu du deialdia. Auziperatuek iazko Euskararen Egunean Baionako Justizia Auzitegian "Justizia Euskararentzat" pintaketa egin zuten... [+]


Trumpen Gazarako proposatutako garbiketa etnikoak hautsak harrotu ditu nazioartean eta AEBetan

AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]


Eguneraketa berriak daude