EUSKAL ENPRESEK ERE NABARITU DUTE KRISIA

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Ez dira asko Argentinan egoitza duten euskal enpresak, baina, hori bai, hara joan direnak ezin kexatu dira egin dituzten inbertsioen errentagarritasunaz, gaur egungo krisi ekonomiko-politikoa iritsi den arte. Eta, BBVAk bezala, inbertsio handienak egin dituztenek, irabazi oparoak lortu dituzte, eta, horrez gainera, funts hornidura garrantzitsuak eginak zituzten lehendik beren erreserben kontura, gaur egungoa bezalako balizko egoera bati aurre egiteko. Argentinan badira beste euskal enpresa batzuk ere, horien artean Beasaingo CAF, Fagor etxeko tresna elektrikoak, Grupo Correo Español. Bada Argentinan beste enpresa bat oso garrantzitsua, euskalduna ez dena, baina euskal kapitalaren partaidetza duena, BBVArena bereziki (%9,78), hots, Repsol. Repsolek, gainera, bere taldeko enpresa den Petronor-en kapitalaren parterik handiena kontrolatzen du, eta bertan BBK-k bere esku dauka kapitalaren %10 baino gehiago. Repsol talde honek sekulako urratsa egin du nazioarteko enpresa handienetako bat bihurtzeko bidean, hain zuzen ere petrolio ustiakuntzako YPF argentinar enpresa erosi ondoren.
Hasieratik esan beharra dago Argentinan inbertsioak egin dituzten enpresek izan dituzten kalteak eta galerak baino askoz ere gogorragoak izan direla krisi horrek, segurtasun faltagatik, burtsako balioetan eragin dituen ondorioak. Eta, horren ondorioz, oso handiak izan dira akziodun txikiek izan dituzten galerak. Aski bedi esatea, adibidez, egun batean bakarrik, urtarrilaren 15ean, Espainiako Estatuak Argentinan dituen enpresek (BBVA, SCH, Telefónica, Repsol YPF, Endesa eta Gas Natural), 7.500 milioi euro galdu zituztela burtsako kotizazioan. Aurreko astean enpresa horiek berak burtsako balioan 19.592 milioi euro galdu zuten. Geroago, eta burtsak gorakoak eta beherakoak egiten dituenez gero, burtsako balioaren parte bat berreskuratu zuten. Eta hilabete barruan, baliteke gaurkoak baino errentagarritasun handiagoak eskaintzen jarraitzea.
Atzerritar inbertsioa Argentinan, 1994tik 2001eko urria arte, herrialdeek osatzen dute gehienbat, eta garrantziaren ordenaren arabera, hauxe da: Amerikako Estatu Batuak (%31,7, 31.070 milioi dolarrekin), Espainiako Estatua (%26,2, 25.710 milioi dolarrekin), Frantzia (%11, 10.820 milioi dolarrekin), Italia (%5,5, 5.440 milioi dolarrekin), Txile (%5,3, 5.250 milioi dolarrekin), Erresuma Batua (%4,6, 4.580 milioi dolarrekin), Kanada (%2,6, 2.600 milioi dolarrekin), Brasil (%2,6, 2.580 milioi dolarrekin) eta beste herrialde batzuk (%10,1, 9.905 milioi dolarrekin).
Espainiako Estatuak Argentinan sektoreka egin duen inbertsioa, bertan dagoelarik euskal inbertsioa, honela zegoen osatua 1994-2000 urte bitartean: bankuak eta aseguruak (%32,7), telekomunikazioak (%20,1), garraioa (%14,6), gasa eta petrolioa (%14,3), energia elektrikoa (%13,8), eraikuntza eta materialak (%5), etab.
Alabaina, Argentinan egoitza duten euskal enpresen ikuspegitik, BBVAk du sarrerarik handiena, Banco Francés delakoaren %6 erosi ondoren. Banku hori Argentinako bosgarrena zen eta pribatuetan bigarrena, eta orain BBVA Banco Francés deitzen da. 2000. urtea hazkunde eta sendotze urtea izan zen banku honentzat, eta lehiarik handiena egiten ziotenekiko aldeak murriztu zituen. 10.084 milioi pesoko aktibo batekin (garai hartan, peso batek dolar bat balio zuen) -aurreko urtean baino %15 gehiago-, zergen aurretik, 226 milioi pesoko irabaziak izan zituen, hau da, aurreko urtean baino %102,2 gehiago. Irabazi garbiak, zergen ondoren, 180 milioi pesokoak izan ziren, hau da, aurreko urtean baino %89,2 gehiago.
Adituen ustez, Santander Central Hispano, SCH, eta BBVA bankuak izango dira Espainiako Estatuko enpresen artean kalterik handienak pairatuko dituztenak. Bien artean 1.000 milioi euro gal ditzakete. Alabaina, 900 milioi dolarreko funts hornikuntzarekin, SCH guztiz estalita dago, eta agian BBVAk, 360 milioi dolarreko funts hornikuntzarekin, ekarria handitu beharko du, 180 bat milioi, Ipar Amerikako inbertsio banku bateko aditu batek dioenez. Kontuan izan behar da bestalde, BBVAk (Argentinako gordailuen %8,1 kontrolatzen du) eginak dituela jada inbertsiorik handienak bere bulegoak eta sistemak berritzeko, eta, hortaz, etorkizunean ez du askoz gehiago inbertitu beharko. Hala eta guztiz ere, gaurko argentinar gobernuak bidera ditzakeen erabakien mende dago bi banku hauen inbertsioaren etorkizuna.
Beasaingo CAF burdinbide enpresak, bere nazioartekotze estrategian, hainbat mantenimendu gune ditu Hego Amerikan, horietako bat Argentinako hiriburuan, Buenos Airesen. Beste bi zentroak, kontinente horretan, Brasilen daude, Río de Janeiro eta Sao Pauloko hirietan. Gogoratu beharra dago atzerriko kontratuetatik datorrela CAFen fakturazioaren %62.
MCC taldekoa den Fagor etxeko tresna elektrikoen Arrasateko enpresak, badu Argentinan bere eskumendeko hozkailu enpresa bat (McLean). Eremu horretako adituek diotenez, Argentinako etxeko tresnen sektoreak ez du aldaketa nabarmenik izango krisi honekin, Brasildik baitator erosketen parte handi bat.
Grupo Correok ere, besteak beste "Correo Español" eta "Diario Vasco" egunkariak argitaratzen dituenak, baditu interesak Argentinan. Grupo Correo, gaur egun Prensa Española (ABC) taldearekin baturik, (batasun horretatik sortu da Grupo Correo Prensa Española berria), Cimeco argentinar elkartearen %33ren jabe da, zeina, bere aldetik, "La Voz del Interior" eta "Los Andes" egunkarien %85aren jabe baita. Egoerak nahasia ematen badu ere, adierazle guztien arabera komunikabideen euskal-espainiar inperio honek aurrera jarraituko du eskualde honetan bere hedapen estrategiarekin.
Repsol YPF taldea 1999. urtean osatu zen, YPF argentinar enpresa Repsolek erosi zuenean; era horretan, multinazionala bihurtu zen. Hidrokarburo enpresa hau Hego Amerikan kokatzea bihurtu zen Repsol YPF taldearen hazkundearen giltzarrietako bat. 52.419 milioi euroko aktiboa izanik, (aurrekoa 42.050 milioi eurokoa zen), Repsol YPF taldeak 2000. urtean, zergen aurretik, 4.325 milioi euro irabazi zituen eta aurreko urtean 1.743 milioi euro; zergak ordaindu ondoren, 2.917 milioi euro garbi geratu zitzaizkien, aurreko urtean 1.186 milioi izan zirelarik.
Repsol YPF, fakturazioaren araberako sailkapenean, aurrenekoa da Argentinan, eta gauza segurua da eskualde honetarako dituen asmoekin aurrera jarraituko duela, irabazi handiak eskuratzen baititu. Enpresa honetako arduradunek onartu dute planak etenda dituztela orain, harik eta gobernuak neurri ekonomikoen azken xehetasunak erabakitzen dituen arte. Uste da Repsol YPF taldeak, krisi honetan izan dituen kalteak murriztu nahian, argentinar gobernuari epeak luzatzea eskatuko diola, petrolio eta gaseko aztarnategien emakida epeak direla-eta. Argentina da Repsol YPFrentzat petrolioaren produkzio iturri nagusia l


Azkenak
2024-11-19 | Leire Ibar
Langile bat hil da Petronorren konortea galdu ostean

Astelehen honetan zendu da langilea Muskizeko enpresan, mantentze lanak egiten zituen bitartean. Zerbitzu medikuek berehala esku hartu bazuten ere, ez zuten lortu suspertzea. UGT sindikatuak lan istripu honen arrazoiak ikertzea exijitu du.


2024-11-19 | Leire Ibar
Palestinako genozidioa salatuko du ikasturte honetan ere Gure Haurrak Ere Badira mugimenduak

Azaroak 20an, Haurren Nazioarteko Eguna, ikastetxe sarreretan krespoi belzdun bandera palestinarra eta bi zapata pare jartzea proposatu du hezkuntza arloko ekimen herritarrak. Azaroaren 30etik urtarrilaren 31ra bitartean haur palestinarrentzako elkartasun mezuak jaso eta ondoren... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Ijito herria ikusarazteko programazio didaktiko bat prestatu du Hezkuntza Sailak

“Te Siklârel Romanipen” ikasketa plana prestatu dute Ijito Herriaren historia eta kultura Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan txertatzeko. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak sortu du proiektua, EHUrekin eta Amuge Euskadiko Emakume Ijitoen Elkartearekin... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Nafarroako Unibertsitate Publikoak Justizia Errestauratiboko Titulua eskainiko du 2025ean

Bitartekaritzaren eta pertsonen arteko komunikazio zuzenaren bidez, izaera penaleko gatazka bati konponbidea aurkitzea da Justizia Errestauratiboaren helburua. NUPek eskainiko duen prestakuntza 100 ordukoa izango da eta ikasleei titulazioaren gastuen %90 ordainduko zaie. 


2024-11-19 | Pau Lluc i Pérez
Hainbaten artean, bat

Vicent Andrés Estellés poetaren hitzak harturik, bat naiz hainbat eta hainbat kasuren artean, eta ez kasu bakan, arraro edo ezohiko bat. Zoritxarrez, ez. Hainbaten artean, bat. Zehazki, Europako Kontseiluaren arabera, eta ibilbide handiko beste erakunde batzuen... [+]


2024-11-19 | Jon Torner Zabala
Fermin Muguruza: “Pradales lehendakaria bere Justizia Sailarekin ados dagoen jakin nahiko nuke”

Fermin Muguruzak kontzertua eskaini zuen pasa den larunbatean Martuteneko kartzelan, Iñaki Pikabea 'Piti' eta Joseba Sarrionandia ETAko kideek espetxe horretatik ihes egin eta 39 urtera. Orain, kontzertua dela-eta hainbat jenderen kexak jaso ostean, Eusko... [+]


2024-11-19 | Mikel Aramendi
G20ko protokoloa eta Txinaren lau marra gorri

Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]


Jaurlaritzak pobreenak berriro lotu ditu iruzurrarekin, dirulaguntzetan salaketak egiteko postontzi anonimoa jarrita

Duin bizi ahal izateko prestazio ekonomikoa jasotzen dutenak lupapean ditu, berriro ere, Eusko Jaurlaritzak: postontzia jarri du martxan, herritarrek modu anonimoan “jardun irregularren edozein susmo” jakinarazi dezaten, eta Lanbideko Kontrol Unitatea indartu du,... [+]


‘Bizkarsoro’ Donostiako zinemetara iritsiko da, Bageraren, udalaren eta SADEren elkarlanari esker

Bizkarsoro filma (Josu Martinez, 2023) Donostiako zinema aretoetan proiektatuko dute ostiral honetatik aurrera (hilak 22); SADEko Iñaki Elorzak azaldu duenez, bi aste inguruz proiektatuko dute printzipioz, eta, arrakasta baldin badu, denbora gehiagoz. Hala azaldu dute... [+]


2024-11-19 | Gedar
Kartzelatik irtetean ematen zen diru-laguntza apurra desagerrarazi dute Espainiako Estatuan

Nafarroako Salhaketak jakinarazi duenez, laguntza hori ezinbestekoa zen preso egondako pertsonek "gutxieneko oinarri ekonomiko bat" eduki zezaten, "askatasunean bizitzen hastera igarotzean". 480 eurokoa baino ez zen subsidioa.


2024-11-18 | Euskal Irratiak
Palestinar herriari elkartasuna helarazi diote Makeatik

Palestina, mediatikoki aurkeztua ez den bezala, aipatu zen joan den larunbatean Makean, mintzaldi, tailer, merkatu eta kontzertuen bidez.


2024-11-18 | Uriola.eus
Bilboko Higiezinen Azokan protesta egin dute asteburuan Euskal Herriko etxebizitza sindikatuek

Asteburu honetan Euskalduna Jauregian Euskadiko Etxebizitza eta Dekorazio Higiezinen-aretoa egon da. Sustatzaile eta higiezinen agentziek eraikuntza berriko promozioak eta bigarren eskuko etxebizitzak eskaini dituzte partikular eta profesionalen erosketa eta inbertsiorako... [+]


Eguneraketa berriak daude