EUSKAL ENPRESEK ERE NABARITU DUTE KRISIA

Ez dira asko Argentinan egoitza duten euskal enpresak, baina, hori bai, hara joan direnak ezin kexatu dira egin dituzten inbertsioen errentagarritasunaz, gaur egungo krisi ekonomiko-politikoa iritsi den arte. Eta, BBVAk bezala, inbertsio handienak egin dituztenek, irabazi oparoak lortu dituzte, eta, horrez gainera, funts hornidura garrantzitsuak eginak zituzten lehendik beren erreserben kontura, gaur egungoa bezalako balizko egoera bati aurre egiteko. Argentinan badira beste euskal enpresa batzuk ere, horien artean Beasaingo CAF, Fagor etxeko tresna elektrikoak, Grupo Correo Español. Bada Argentinan beste enpresa bat oso garrantzitsua, euskalduna ez dena, baina euskal kapitalaren partaidetza duena, BBVArena bereziki (%9,78), hots, Repsol. Repsolek, gainera, bere taldeko enpresa den Petronor-en kapitalaren parterik handiena kontrolatzen du, eta bertan BBK-k bere esku dauka kapitalaren %10 baino gehiago. Repsol talde honek sekulako urratsa egin du nazioarteko enpresa handienetako bat bihurtzeko bidean, hain zuzen ere petrolio ustiakuntzako YPF argentinar enpresa erosi ondoren.
Hasieratik esan beharra dago Argentinan inbertsioak egin dituzten enpresek izan dituzten kalteak eta galerak baino askoz ere gogorragoak izan direla krisi horrek, segurtasun faltagatik, burtsako balioetan eragin dituen ondorioak. Eta, horren ondorioz, oso handiak izan dira akziodun txikiek izan dituzten galerak. Aski bedi esatea, adibidez, egun batean bakarrik, urtarrilaren 15ean, Espainiako Estatuak Argentinan dituen enpresek (BBVA, SCH, Telefónica, Repsol YPF, Endesa eta Gas Natural), 7.500 milioi euro galdu zituztela burtsako kotizazioan. Aurreko astean enpresa horiek berak burtsako balioan 19.592 milioi euro galdu zuten. Geroago, eta burtsak gorakoak eta beherakoak egiten dituenez gero, burtsako balioaren parte bat berreskuratu zuten. Eta hilabete barruan, baliteke gaurkoak baino errentagarritasun handiagoak eskaintzen jarraitzea.
Atzerritar inbertsioa Argentinan, 1994tik 2001eko urria arte, herrialdeek osatzen dute gehienbat, eta garrantziaren ordenaren arabera, hauxe da: Amerikako Estatu Batuak (%31,7, 31.070 milioi dolarrekin), Espainiako Estatua (%26,2, 25.710 milioi dolarrekin), Frantzia (%11, 10.820 milioi dolarrekin), Italia (%5,5, 5.440 milioi dolarrekin), Txile (%5,3, 5.250 milioi dolarrekin), Erresuma Batua (%4,6, 4.580 milioi dolarrekin), Kanada (%2,6, 2.600 milioi dolarrekin), Brasil (%2,6, 2.580 milioi dolarrekin) eta beste herrialde batzuk (%10,1, 9.905 milioi dolarrekin).
Espainiako Estatuak Argentinan sektoreka egin duen inbertsioa, bertan dagoelarik euskal inbertsioa, honela zegoen osatua 1994-2000 urte bitartean: bankuak eta aseguruak (%32,7), telekomunikazioak (%20,1), garraioa (%14,6), gasa eta petrolioa (%14,3), energia elektrikoa (%13,8), eraikuntza eta materialak (%5), etab.
Alabaina, Argentinan egoitza duten euskal enpresen ikuspegitik, BBVAk du sarrerarik handiena, Banco Francés delakoaren %6 erosi ondoren. Banku hori Argentinako bosgarrena zen eta pribatuetan bigarrena, eta orain BBVA Banco Francés deitzen da. 2000. urtea hazkunde eta sendotze urtea izan zen banku honentzat, eta lehiarik handiena egiten ziotenekiko aldeak murriztu zituen. 10.084 milioi pesoko aktibo batekin (garai hartan, peso batek dolar bat balio zuen) -aurreko urtean baino %15 gehiago-, zergen aurretik, 226 milioi pesoko irabaziak izan zituen, hau da, aurreko urtean baino %102,2 gehiago. Irabazi garbiak, zergen ondoren, 180 milioi pesokoak izan ziren, hau da, aurreko urtean baino %89,2 gehiago.
Adituen ustez, Santander Central Hispano, SCH, eta BBVA bankuak izango dira Espainiako Estatuko enpresen artean kalterik handienak pairatuko dituztenak. Bien artean 1.000 milioi euro gal ditzakete. Alabaina, 900 milioi dolarreko funts hornikuntzarekin, SCH guztiz estalita dago, eta agian BBVAk, 360 milioi dolarreko funts hornikuntzarekin, ekarria handitu beharko du, 180 bat milioi, Ipar Amerikako inbertsio banku bateko aditu batek dioenez. Kontuan izan behar da bestalde, BBVAk (Argentinako gordailuen %8,1 kontrolatzen du) eginak dituela jada inbertsiorik handienak bere bulegoak eta sistemak berritzeko, eta, hortaz, etorkizunean ez du askoz gehiago inbertitu beharko. Hala eta guztiz ere, gaurko argentinar gobernuak bidera ditzakeen erabakien mende dago bi banku hauen inbertsioaren etorkizuna.
Beasaingo CAF burdinbide enpresak, bere nazioartekotze estrategian, hainbat mantenimendu gune ditu Hego Amerikan, horietako bat Argentinako hiriburuan, Buenos Airesen. Beste bi zentroak, kontinente horretan, Brasilen daude, Río de Janeiro eta Sao Pauloko hirietan. Gogoratu beharra dago atzerriko kontratuetatik datorrela CAFen fakturazioaren %62.
MCC taldekoa den Fagor etxeko tresna elektrikoen Arrasateko enpresak, badu Argentinan bere eskumendeko hozkailu enpresa bat (McLean). Eremu horretako adituek diotenez, Argentinako etxeko tresnen sektoreak ez du aldaketa nabarmenik izango krisi honekin, Brasildik baitator erosketen parte handi bat.
Grupo Correok ere, besteak beste "Correo Español" eta "Diario Vasco" egunkariak argitaratzen dituenak, baditu interesak Argentinan. Grupo Correo, gaur egun Prensa Española (ABC) taldearekin baturik, (batasun horretatik sortu da Grupo Correo Prensa Española berria), Cimeco argentinar elkartearen %33ren jabe da, zeina, bere aldetik, "La Voz del Interior" eta "Los Andes" egunkarien %85aren jabe baita. Egoerak nahasia ematen badu ere, adierazle guztien arabera komunikabideen euskal-espainiar inperio honek aurrera jarraituko du eskualde honetan bere hedapen estrategiarekin.
Repsol YPF taldea 1999. urtean osatu zen, YPF argentinar enpresa Repsolek erosi zuenean; era horretan, multinazionala bihurtu zen. Hidrokarburo enpresa hau Hego Amerikan kokatzea bihurtu zen Repsol YPF taldearen hazkundearen giltzarrietako bat. 52.419 milioi euroko aktiboa izanik, (aurrekoa 42.050 milioi eurokoa zen), Repsol YPF taldeak 2000. urtean, zergen aurretik, 4.325 milioi euro irabazi zituen eta aurreko urtean 1.743 milioi euro; zergak ordaindu ondoren, 2.917 milioi euro garbi geratu zitzaizkien, aurreko urtean 1.186 milioi izan zirelarik.
Repsol YPF, fakturazioaren araberako sailkapenean, aurrenekoa da Argentinan, eta gauza segurua da eskualde honetarako dituen asmoekin aurrera jarraituko duela, irabazi handiak eskuratzen baititu. Enpresa honetako arduradunek onartu dute planak etenda dituztela orain, harik eta gobernuak neurri ekonomikoen azken xehetasunak erabakitzen dituen arte. Uste da Repsol YPF taldeak, krisi honetan izan dituen kalteak murriztu nahian, argentinar gobernuari epeak luzatzea eskatuko diola, petrolio eta gaseko aztarnategien emakida epeak direla-eta. Argentina da Repsol YPFrentzat petrolioaren produkzio iturri nagusia l


Azkenak
2024-12-21 | Iñaki Lasa Nuin
Pagadiak

Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.

Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]


Elkar mugituz?

Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.

Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]


Gobernu berriaren aurrekontu neoliberal zaharrak

 Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.


Israelek hildako 17.000 haur palestinarren izenak irakurriko dituzte Iruñean 30 orduz jarraian

Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.


2024-12-20 | Nekane Txapartegi
Izartxoak *, arriskutsuak patriarkatuarentzat

Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]


Siriako Arabiar Errepublikaren amaiera

Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]


2024-12-20 | Sonia González
DSBEren ‘humilladeroa’

Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]


2024-12-20 | Hiruki Larroxa
Irribarre egin, murtxikatu eta isildu

Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]


Globo morean

Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.

------------------------------------------------------

Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]


Kongo eta kobaltoa
Zertarako gaude prest konektatuta jarraitzeko?

Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]


2024-12-20 | Xalba Ramirez
Xabier Badiolaren gitarra: zaharra zena, berri

Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023

-------------------------------------------------

Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara... [+]


Eguneraketa berriak daude